وقىرمان ساۋالدارى
انت بەرۋ جايىندا كيەلى كىتاپتا نە ايتىلعان؟
انت — «قاسيەتتى نارسەمەن سەندىرۋ ارقىلى بەرىلەتىن سالتاناتتى تۇردەگى سەرت»، «ادالدىققا، زاڭعا سايكەس ارەكەت ەتۋگە، قانداي دا ٴبىر مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋعا سالتاناتتى رەسمي تۇردە بەرىلەتىن ۋادە» («قازاق ادەبي ٴتىلىنىڭ سوزدىگى»). انت اۋىزشا يا جازباشا بەرىلەدى.
يسا: «مۇلدەم انت بەرۋشى بولما! ... سەندەردىڭ «ٴيا» دەگەندەرىڭ «ٴيا»، ال «جوق» دەگەندەرىڭ «جوق» بولسىن. بۇدان ارتىق ايتىلعاندار زۇلىمنان»،— دەگەن (مات. 5:33—37). وسى سوزدەرگە قاراپ، كەيبىرەۋلەر انت بەرۋ دۇرىس ەمەس دەپ ويلاپ قالاتىن شىعار. ٴبىراق بۇل شىنىمەن سولاي ما؟ يسا كەيبىر جاعدايلاردا مۇسا زاڭى انت بەرۋدى تالاپ ەتكەنىن بىلگەن. سونداي-اق قۇدايدىڭ ەجەلدەگى ادال قىزمەتشىلەرىنىڭ دە انت بەرگەنىنەن حاباردار بولعان (مۇس. 1-ج. 14:22، 23؛ مۇس. 2-ج. 22:10، 11). ەحوبانىڭ ٶزى دە انت بەرگەنىن ول جاقسى بىلگەن (ەۆر. 6:13—17). دەمەك، يسا مۇلدەم انت بەرۋگە بولمايدى دەگىسى كەلمەگەن. ول بولماشى نارسەلەرگە قاتىستى انت بەرىپ، انتقا جەڭىل-جەلپى قاراماۋدى ەسكەرتكەن. ٴيا، ٴبىز ٵردايىم ايتقان سوزىمىزدە تۇرۋىمىز كەرەك، سەبەبى ەحوبا بىزدەن سونى تالاپ ەتەدى.
انت بەرۋ كەرەك جاعدايلاردا نە ىستەگەنىڭىز ٴجون؟ بىرىنشىدەن، بەرگەن ۋادەڭىزدە تۇرا الاسىز با، سوعان كوز جەتكىزىپ الىڭىز. ال ەگەر سەنىمسىز بولساڭىز، انت بەرمەگەنىڭىز دۇرىس. ويتكەنى قۇداي سوزىندە: «سەرت بەرىپ الىپ، ونى ورىنداماعانىڭنان گورى، سەرت بەرمەگەنىڭ جاقسى»،— دەپ جازىلعان (ۋاع. 5:5). ەكىنشىدەن، بەرگەلى جاتقان انتىڭىزعا قاتىستى كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن قاراستىرىپ كورىڭىز. كەيىن كيەلى كىتاپ بويىنشا تاربيەلەنگەن ار-ۇجدانىڭىزعا ساي ارەكەت ەتىڭىز. ٴقازىر سونداي پرينسيپتەردىڭ كەيبىرىنە توقتالىپ وتەيىك.
كەيبىر انتتار قۇدايدىڭ ەركىنە قايشى ەمەس. مىسالى، ەحوبا كۋاگەرلەرى نەكەگە تۇرعاندا، انت بەرەدى. كۇيەۋجىگىت پەن قالىڭدىق «جەر بەتىندە بىرگە ٶمىر سۇرگەن ۋاقىتتىڭ بارىندە ٴبىر-ٴبىرىمىزدى ٴسۇيىپ، ايالاپ جانە قۇرمەتتەپ وتەمىز» دەپ، قۇدايدىڭ جانە وزگەلەردىڭ الدىندا ۋادە ەتەدى (كەيبىر جۇبايلار ٴدال وسى سوزدەردى ايتپاسا دا، ولار ٴبارىبىر قۇدايدىڭ الدىندا انت بەرەدى). نەكە انتىن ايتقان سوڭ، ولار ەرلى-زايىپتى بولىپ سانالادى. ەندى ەكەۋى ٶمىر باقي بىرگە بولۋلارى كەرەك (مۇس. 1-ج. 2:24؛ قور. 1-ح. 7:39). بۇنداي انت ورىندى ٵرى قۇدايدىڭ ەركىنە ساي.
كەيبىر انتتار قۇدايدىڭ ەركىنە قايشى. شىنايى ٴماسىحشى، مىسالى، «قولىما قارۋ الىپ وتانىمدى قورعايمىن نەمەسە قۇدايعا دەگەن سەنىمىمنەن باس تارتامىن» دەپ انت بەرمەيدى. ولاي ەتسە، ٴماسىحشى قۇدايدىڭ زاڭ-تالاپتارىن بۇزادى. «وسى دۇنيەلىك بولماعاندىقتان»، ٴبىز ونىڭ داۋلى ماسەلەلەرىنە جانە قاقتىعىستارىنا قاتىسپايمىز (جوح. 15:19؛ يشايا 2:4؛ جاق. 1:27).
ٴماسىحشى كەيبىر انتتاردى بەرۋ-بەرمەۋدى ار-ۇجدانىنا قاراي شەشەدى. كەيدە يسانىڭ «پاتشانىكىن پاتشاعا، ال قۇدايدىكىن قۇدايعا بەرىڭدەر» دەگەن كەڭەسى جايلى جاقسىلاپ ويلانۋىمىز كەرەك بولادى (لۇقا 20:25).
ماسەلەن، ٴماسىحشى ازاماتتىق يا ٴتولقۇجات (پاسپورت) الۋ ٷشىن، ەلگە ادال بولامىن دەگەن انت بەرۋ كەرەكتىگىن ٴبىلدى دەلىك. بۇنداي انت ماسىحشىدەن قۇداي زاڭىنا قايشى كەلەتىن نارسەنى ىستەۋدى تالاپ ەتەتىندىكتەن، سول انتتى بەرۋگە ونىڭ كيەلى كىتاپ بويىنشا تاربيەلەنگەن ار-ۇجدانى جىبەرمەيدى. ٴبىراق كەيدە ۇكىمەت انتتىڭ ٴسوزىن وزگەرتىپ ايتۋعا رۇقسات ەتۋى مۇمكىن. سوندا ٴماسىحشى ونى تازا ار-ۇجدانمەن ايتا الاتىن شىعار.
ەگەر ٴماسىحشى ٴسوزى وزگەرتىلگەن انتتى ايتۋعا كەلىسسە، ريمدىكتەرگە 13:1 دەگى سوزدەرگە ساي ارەكەت ەتەدى. وندا: «ٵربىر ادام بيلىك باسىنداعىلارعا باعىنسىن»،— دەلىنگەن. ەحوبا ٶز زاڭىنا قايشى كەلمەيتىن جاعدايلاردا ۇكىمەتكە باعىنۋدى تالاپ ەتەتىندىكتەن، ٴماسىحشى بۇنداي انتتى بەرۋدە تۇرعان ەشتەڭە جوق دەپ شەشۋى مۇمكىن.
كەيدە انت بەرگەندە، قانداي دا ٴبىر زات قولدانۋ يا يشارات جاساۋ كەرەك بولادى. مۇنداي جاعدايدا دا ٴماسىحشى ٶزىنىڭ ار-ۇجدانىن ەسكەرۋ قاجەت. مىسالى، ەجەلگى ريمدىكتەر مەن سكيفتەر سوعىس قۇدايىنىڭ سيمۆولى بولعان سەمسەرمەن انت ەتىپ، ٶزىنىڭ سەنىمدى ادام ەكەنىنە كەپىلدىك بەرگەن. ال گرەكتەر انت بەرگەندە، قولىن كوككە قاراي كوتەرگەن. وسىلاي ولار نە ايتىپ، نە ىستەپ جاتقاندارىن كوكتە ٴبىر قۇدىرەت يەسى كورىپ تۇرعانىن جانە سونىڭ الدىندا ەسەپ بەرەتىندەرىن مويىنداعان.
ارينە، ەحوبانىڭ قىزمەتشىسى ٴجيى تاعزىم ەتىلەتىن نە جالعان دىنمەن بايلانىسى بار ۇلتتىق رامىزدەرمەن انت بەرمەيدى. ال ەگەر سوتتا سىزگە قولىڭدى كيەلى كىتاپقا قويىپ، تەك شىندىقتى ايتامىن دەپ انت بەر دەسە شە؟ وندا بۇعان كەلىسەتىن شىعارسىز، ويتكەنى جازبالاردا ادال قىزمەتشىلەردىڭ انت بەرگەندە يشارات جاساعاندارى جازىلعان (مۇس. 1-ج. 24:2، 3، 9؛ 47:29—31). كيەلى كىتاپقا قول قويىپ انت بەرگەندە، تەك شىندىقتى ايتامىن دەپ قۇدايدىڭ الدىندا انت بەرىپ جاتقانىڭىزدى ۇمىتپاڭىز. قويىلعان كەز كەلگەن سۇراققا شىندىقتى بۇكپەي ايتۋعا دايىن بولىڭىز.
ەحوبامەن دوستىعىمىز ٴبىز ٷشىن وتە قىمبات. سوندىقتان انت بەرۋگە كەلگەندە، دۇعا ەتىپ، جاقسىلاپ ويلانىپ، بەرەتىن انتىمىز ار-ۇجدانىمىزعا جانە كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنە قايشى كەلمەيتىنىنە كوز جەتكىزىپ الۋىمىز كەرەك. ال ەگەر انت بەرۋدى شەشسەك، ونى بۇلجىتپاي ورىنداۋعا ٴتيىسپىز (پەت. 1-ح. 2:12).
