14-زەرتتەۋ ماقالاسى
56-ٵن شىندىق جولىن تاڭدا
«رۋحاني تولىسا بەرەيىك»
«رۋحاني تولىسا بەرەيىك» (ەۆر. 6:1).
نەگىزگى وي
تولىسقان ٴماسىحشى ەحوبانىڭ ەركىنە ساي ويلانادى، ارەكەت ەتەدى ٵرى دۇرىس شەشىمدەر قابىلدايدى.
1. ەحوبا ٴبىزدىڭ نە ىستەگەنىمىزدى قالايدى؟
بالالارى دەنى ساۋ بولىپ تۋىلسا، اتا-انا ٷشىن بۇدان ارتىق باقىت جوق شىعار. ٴبىراق سابيلەرى قانشا جەردەن سۇيكىمدى بولسا دا، اتا-اناسى ونىڭ ٴسابي كۇيىندە قالىپ قويعانىن قالامايدى. كەرىسىنشە، وسەدى دەپ كۇتەدى، ال وسپەي جاتسا، ۋايىمدايدى. تۋرا سولاي، ٴبىز يسانىڭ ٸزباسارى بولىپ، رۋحاني ماعىنادا ٴتاي-ٴتاي قادام باسا باستاعاندا، ەحوبا بىزگە قاراپ سۇيسىنگەن. ٴبىراق ول ٴبىزدىڭ رۋحاني نارەستە بولىپ قالعانىمىزدى قالامايدى (قور. 1-ح. 3:1). قايتا، ٴبىزدىڭ «ەرەسەك ادام» بولعانىمىزدى، ياعني رۋحاني تولىسقانىمىزدى قالايدى (قور. 1-ح. 14:20).
2. بۇل ماقالادا نە تالقىلايمىز؟
2 تولىسقان ٴماسىحشى بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ رۋحاني تولىسۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ رۋحاني قاتتى تاعامنىڭ ماڭىزى قانداي؟ نەگە وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولىپ كەتپەۋىمىز كەرەك؟ بۇل ماقالادا وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بىلەمىز.
تولىسقان ٴماسىحشى بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
3. رۋحاني ەرەسەك بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
3 كيەلى كىتاپتا «ەرەسەك» دەپ اۋدارىلعان گرەك ٴسوزى «تولىسقان»، «كەمەلىنە جەتكەن» دەگەندى دە بىلدىرەدى a (قور. 1-ح. 2:6). كىشكەنتاي بالا ٶسىپ، ەرەسەك ادامعا اينالاتىنىنداي، ٴبىز دە رۋحاني ٶسىپ، تولىسقان ٴماسىحشى بولۋىمىز كەرەك. ٴتىپتى تولىسقان ٴماسىحشى بولعاننان كەيىن دە رۋحاني ٶسۋدى دوعارماۋىمىز قاجەت (ٴتىم. 1-ح. 4:15). رۋحاني تولىسۋ بارلىعىمىزدىڭ، ٴتىپتى جاستاردىڭ دا قولىنان كەلەدى. ال ٴماسىحشىنىڭ رۋحاني تولىسقانى نەدەن كورىنەدى؟
4. ٴماسىحشىنىڭ رۋحاني تولىسقاندىعى نەدەن كورىنەدى؟
4 رۋحاني تولىسقان ٴماسىحشى ەحوبانىڭ بارلىق تالاپتارىن ۇستانادى. «انانى ورىندايمىن، مىنانى ورىندامايمىن» دەپ تاڭداپ جاتپايدى. كەمەلسىز بولعاننان كەيىن، رۋحاني تولىسقان ادام دا قاتەلىكتەر جىبەرەدى. ٴبىراق ول كۇن سايىن ەحوبا قالاعانداي ويلانۋعا جانە ارەكەت ەتۋگە بارىنشا كۇش سالادى. ول جاڭا بولمىسقا يە بولادى جانە ەحوبا سياقتى ويلانۋدى ۇزدىكسىز ۇيرەنە بەرەدى (ەفەس. 4:22—24). وعان «مىناۋ بولادى، مىناۋ بولمايدى» دەگەن ەرەجە كەرەك ەمەس، ويتكەنى ول ەحوبانىڭ زاڭدارى مەن پرينسيپتەرىنە نەگىزدەپ دانا شەشىمدەر قابىلداۋدى ۇيرەنگەن. شەشىم قابىلداعان سوڭ، ول سوعان ساي ارەكەت ەتۋ ٷشىن ٶز-ٶزىن تارتىپكە سالادى (قور. 1-ح. 9:26، 27).
5. تولىسپاعان ٴماسىحشى بولۋ نەگە قاۋىپتى؟ (ەفەستىكتەرگە 4:14، 15)
5 ال رۋحاني تولىسپاعان ادام «ايلاكەر ادامدارعا»، «الداپ-ارباۋدان تۋعان ىلىمدەرگە» وپ-وڭاي ەرىپ كەتەدى. مىسالى، ول جالعان جاڭالىقتارعا، وسەك-ايانعا، ويدان شىعارىلعان وقيعالارعا، ٴتىپتى جولدان تايعاندارعا سەنىپ قالۋى مۇمكىن b (ەفەستىكتەرگە 4:14، 15 وقىڭىز). سونداي-اق ونداي ادام قىزعانىشقا، جانجالداسۋعا، وزگەلەرگە رەنجۋگە بەيىم كەلەدى جانە ازعىرىلۋعا تەز بەرىلىپ قالادى (قور. 1-ح. 3:3).
6. رۋحاني تولىسۋدى قانداي مىسالمەن تۇسىندىرۋگە بولادى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
6 جوعارىدا ايتىپ كەتكەنىمىزدەي، جازبالاردا ادامنىڭ رۋحاني تولىسۋى بالانىڭ ٶسىپ-جەتىلۋىنە تەڭەلەدى. بالالار كوپ نارسەنى تۇسىنبەيدى، سوندىقتان ۇلكەندەر ولاردى قورعاپ، قاداعالاپ ٴجۇرۋى كەرەك. مىسالى، اناسى كىشكەنتاي قىزىن جولدان وتەردە قولىنان ۇستاپ، جەتەكتەپ جۇرەدى. ال قىزى ٴسال وسكەندە، اناسى ونى بۇرىنعىداي جەتەكتەپ وتپەيدى، ٴبىراق «جان-جاعىڭا مۇقيات بول» دەپ ەسكەرتەدى. ال قىزى ەرەسەك جاسقا جەتكەندە، نەنىڭ قاۋىپتى ەكەنىن ٶزى-اق اجىراتا الادى. بالاعا قاۋىپ تونبەس ٷشىن وعان ۇلكەندەردىڭ كومەگى قاجەت بولاتىنىنداي، رۋحاني تولىسپاعان ماسىحشىگە دە رۋحاني قاۋىپتەن ساقتانۋ ٷشىن جانە جاقسى شەشىمدەر قابىلداۋ ٷشىن تولىسقان باۋىرلاستاردىڭ كومەگى قاجەت. ال تولىسقان ماسىحشىگە كەلەر بولساق، ول شەشىم قابىلداردا كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرى جايلى تەرەڭ ويلانىپ، ەحوبانىڭ كوزقاراسىن تۇسىنە الادى. كەيىن سول قابىلداعان شەشىمىنە ساي ارەكەت ەتەدى.
تولىسپاعان ماسىحشىلەر كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن قولدانىپ، دانا شەشىم قابىلداۋدى ۇيرەنۋلەرى كەرەك (6-ابزاستى قاراڭىز)
7. تولىسقان ماسىحشىلەرگە وزگەلەردىڭ كومەگى قاجەت پە؟
7 سوندا تولىسقان ماسىحشىلەر ەشقاشان وزگەلەردىڭ كومەگىنە جۇگىنبەي مە؟ جوق، ولاي ەمەس. ولارعا دا كەيدە باسقالاردىڭ كومەگى قاجەت. ٴبىراق ولار رۋحاني تولىسپاعاندار ىسپەتتى «بىرەۋ ماعان نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ايتسا ەكەن، مەنىڭ ورنىما شەشىپ بەرسە ەكەن» دەمەيدى. تولىسقان ماسىحشىلەر وزگەلەردىڭ اقىل-كەڭەسىنەن، تاجىريبەسىنەن ۇيرەنەدى. دەسە دە «ٶز جۇكتەرىن وزدەرى كوتەرۋ» كەرەكتىگىن ٴتۇسىنىپ، شەشىمدى وزدەرى قابىلدايدى (عال. 6:5).
8. تولىسقان ماسىحشىلەر ٴبىر-بىرىنەن نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟
8 ەرەسەك ادامداردىڭ تۇرلەرى بىردەي بولمايتىنداي، تولىسقان ماسىحشىلەر دە قاسيەتتەر جاعىنان ٵرتۇرلى كەلەدى. ٴبىرى دانالىعىمەن، باتىلدىعىمەن ەرەكشەلەنسە، ٴبىرى جومارتتىعىمەن، جاناشىرلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. كەيدە ولار بىردەي جاعدايدا ەكى ٴتۇرلى شەشىم قابىلدايدى، ٴبىراق ەكەۋىنىڭ دە شەشىمدەرى كيەلى جازبالارعا قايشى كەلمەيدى. ار-ۇجدانعا قاتىستى ماسەلەلەردە ٴجيى وسىلاي بولىپ جاتادى. وسىنى تۇسىنەتىندىكتەن ولار ٵرتۇرلى شەشىمدەرى ٷشىن ٴبىر-ٴبىرىن ايىپتامايدى، قايتا، بارىنشا بىرلىك ساقتايدى (ريم. 14:10؛ قور. 1-ح. 1:10).
رۋحاني تولىسۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
9. رۋحاني تولىسۋ وزدىگىنەن بولا ما؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
9 ادام ۋاقىت وتكەن سايىن ٶسىپ، ەسەيە بەرەدى. ٴبىراق رۋحاني ٶسۋ وزدىگىنەن بولمايدى. مىسالى، قورىنتتاعى باۋىرلاستار ىزگى حاباردى قابىلداعان، شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن، كيەلى رۋحقا كەنەلگەن جانە ەلشى پاۋىلدىڭ وزىنەن ٴتالىم العان (ەل. ٸس. 18:8—11). ٴبىراق شومىلدىرۋ راسىمنەن وتكەندەرىنە قانشا جىل بولسا دا، كوبىسى سول كۇيى رۋحاني تولىسپاعان (قور. 1-ح. 3:2). بىزبەن دە سولاي بولماس ٷشىن نە ىستەسەك بولادى؟
10. رۋحاني تولىسۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز قاجەت؟ (ياھۋدا 20)
10 رۋحاني تولىسۋ ٷشىن، ەڭ الدىمەن، بىزدە ىقىلاس بولۋ كەرەك. «ناداندىقتى جاقسى كورەتىندەر»، ياعني رۋحاني ٴسابي بولىپ قالعىسى كەلەتىندەر ەشقاشان تولىسپايدى (ناق. س. 1:22 ٴسىلت.). ٴبىز ەرەسەك جاسقا جەتسە دە، وزدەرى شەشىم قابىلداي الماي، اتا-اناسىنا قاراپ وتىراتىن ادامدارعا ۇقساعىمىز كەلمەيدى. قايتا، رۋحاني ٶسۋ ٶز جاۋاپكەرشىلىگىمىزدە ەكەنىن تۇسىنگىمىز كەلەدى (ياھۋدا 20 وقىڭىز). ەگەر ٴسىز رۋحاني تولىسۋعا ۇمتىلىپ جۇرسەڭىز، دۇعادا ەحوبادان «ىقىلاس وياتىپ، كۇش بەرۋىن» سۇراڭىز (ٴفىلىپ. 2:13).
11. رۋحاني تولىسۋ ٷشىن بىزدە قانداي كومەك بار؟ (ەفەستىكتەرگە 4:11—13)
11 ەحوبا قىزمەتشىلەرىنەن وزدەرى ٶسىپ، تولىسادى دەپ كۇتپەيدى، قايتا، بىزگە كومەك بەرەدى. مىسالى، ول «ٴماسىحتىڭ كەمەلىنە ساي كەلەتىن تولىسقان ادام» بولۋىمىز ٷشىن قاۋىمدا باعۋشىلار مەن تالىمگەرلەردى بەرگەن (ەفەستىكتەرگە 4:11—13 وقىڭىز). «ٴماسىحتىڭ وي-ساناسىنا» يە بولۋىمىز ٷشىن ول بىزگە كيەلى رۋح تا بەرەدى (قور. 1-ح. 2:14—16). ەحوبانىڭ تاعى ٴبىر كومەگى — رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان ٴتورت ىزگى حابار. ول جەردەن ٴبىز يسانىڭ جەردە بولعاندا قالاي ويلانىپ، قالاي سويلەپ، قالاي ارەكەت ەتكەنىن كورە الامىز. يسا سياقتى ويلانىپ، يسا سياقتى ارەكەت ەتۋگە تىرىسا بەرسەك، رۋحاني تولىسقان ٴماسىحشى بولامىز.
رۋحاني قاتتى تاعامنىڭ ماڭىزى
12. «ٴماسىح جايىندا باستاپقى ىلىمدەرگە» نە جاتادى؟
12 رۋحاني تولىسۋ ٷشىن «ٴماسىح جايىندا باستاپقى ىلىمدەردى عانا ٴبىلىپ قويۋ» جەتكىلىكسىز. باستاپقى، ياعني نەگىزگى ىلىمدەرگە وكىنۋ، سەنىم، شومىلدىرۋ ٴراسىمى جانە قايتا ٴتىرىلۋ سياقتى ىلىمدەر جاتادى (ەۆر. 6:1، 2). بۇل ىلىمدەر ماسىحشىلىكتىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. سول سەبەپتى دە ەلشى پەتىر ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا جۇرتقا وسى ىلىمدەر جايلى ۋاعىزداعان (ەل. ٸس. 2:32—35، 38). ٴماسىحتىڭ شاكىرتى بولعىسى كەلگەن ادام وسى باستاپقى ىلىمدەردى قابىلداۋ كەرەك. مىسالى، پاۋىل قايتا ٴتىرىلۋ ٸلىمىن مويىندامايتىن ادام ماسىحشىلەردىڭ بۇكىل سەنىمىنەن باس تارتاتىنىن ايتقان (قور. 1-ح. 15:12—14). الايدا ٴبىز نەگىزگى شىندىقتارمەن عانا شەكتەلمەۋىمىز كەرەك.
13. ەۆرەيلەرگە 5:14 تە جازىلعان قاتتى تاعامنىڭ پايداسىن كورۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز قاجەت؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
13 باستاپقى ىلىمدەردەن ايىرماشىلىعى، قاتتى تاعام ەحوبانىڭ زاڭدارىن عانا ەمەس، پرينسيپتەرىن دە قامتيدى. پرينسيپتەر بىزگە ەحوبانىڭ وي قالپىن تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى. قاتتى تاعامنىڭ يگىلىگىن كورۋ ٷشىن زەرتتەۋ، وي جۇگىرتۋ، قۇداي سوزىنەن بىلگەندەرىمىزدى قولدانۋ اسا ماڭىزدى. وسىلاردى ىستەي بەرسەك، ەحوباعا ۇنامدى بولاتىن شەشىمدەر قابىلداپ ۇيرەنەمىز c (ەۆرەيلەرگە 5:14 وقىڭىز).
رۋحاني قاتتى تاعاممەن تاماقتانساق، ەحوباعا ۇنامدى شەشىم قابىلداۋدى ۇيرەنەمىز (13-ابزاستى قاراڭىز) d
14. ەلشى پاۋىل قورىنتتاعى ماسىحشىلەرگە رۋحاني تولىسۋعا قالاي كومەكتەستى؟
14 رۋحاني تولىسپاعان ماسىحشىلەرگە كيەلى كىتاپتا ناقتى زاڭ بولماعان جاعدايدا پرينسيپتەر جايلى وي جۇگىرتىپ، سوعان ساي شەشىم قابىلداۋ قيىن بولىپ جاتادى. كەيبىرەۋلەر «ناقتى زاڭ بولماسا، نە قالاساق، سونى ىستەي بەرسەك بولادى» دەپ ويلايدى. ال وزگەلەر ەرەجە قاجەت بولماعان جاعدايلاردا دا «مىناۋ بولادى، مىناۋ بولمايدى» دەگەن ەرەجەلەردى قالاپ تۇرادى. مىسالى، قورىنتتاعى ماسىحشىلەر پاۋىلدان پۇتقا باعىشتالعان تاعامداردى جەۋگە بولاتىنىن-بولمايتىنىن سۇراعان كورىنەدى. سول كەزدە پاۋىل ناقتى ەرەجە ورناتپاي، ار-ۇجداندى ەسكەرۋ كەرەكتىگىن جانە ٵر ادامنىڭ «تاڭداۋ ەركىندىگى» بار ەكەنىن ٴتۇسىندىردى. پاۋىل وسى ماسەلەدە ولارعا بىرنەشە پرينسيپتەر كەلتىردى. سولاردىڭ ارقاسىندا ٵر ادام ار-ۇجدانى مازالامايتىن جانە وزگەلەردى سۇرىندىرمەيتىن شەشىم قابىلداي الاتىن بولدى (قور. 1-ح. 8:4، 7—9). پاۋىل قورىنتتاعى باۋىرلاستاردى شەشىم قابىلداعاندا وزگەلەرگە تاۋەلدى بولماي، ەرەجەلەر ىزدەمەي، ٴتۇيسىنۋ قابىلەتىن قولدانۋدى ۇيرەتتى. وسىلاي ولارعا رۋحاني تولىسۋعا كومەكتەستى.
15. ەلشى پاۋىل ەۆرەي ماسىحشىلەرگە رۋحاني وسۋگە قالاي كومەكتەستى؟
15 پاۋىلدىڭ ەۆرەي ماسىحشىلەرگە جازعان حاتىنان ماڭىزدى ساباق الامىز. ولاردىڭ كەيبىرى رۋحاني وسپەي قويعان، ٴتىپتى ولارعا قاتتى تاعام ەمەس، «قايتادان ٴسۇت كەرەك» بولدى (ەۆر. 5:12). ولار قاۋىمدا بىرتە-بىرتە اشىلىپ جاتقان شىندىقتاردى تۇسىنبەي، قابىلداماعان (ناق. س. 4:18). مىسالى، ٴماسىحتىڭ قۇرباندىعى مۇسا زاڭىنىڭ كۇشىن جويعانىنا 30 جىل وتسە دە، ولار ٵلى دە سول زاڭدى العا تارتىپ جاتتى (ريم. 10:4؛ تيت. 1:10). نەگىزى، 30 جىل دەگەن كوزقاراستارىن وزگەرتۋگە اجەپتەۋىر جەتكىلىكتى ۋاقىت ەدى! پاۋىلدىڭ ەۆرەيلەرگە جازعان حاتىن وقىعان كەز كەلگەن ادام ونىڭ قاتتى تاعام ەكەنىمەن كەلىسەدى. بۇل قاتتى تاعام سول ۋاقىتتا ەۆرەي ماسىحشىلەرگە ٴدال كەرەك نارسە ەدى. بۇل حات ماسىحشىلىك جولدىڭ اناعۇرلىم ارتىق ەكەنىنە سەنىمدەرىن نىعايتتى ٵرى ياھۋديلەردىڭ قارسىلىقتارىنا قاراماستان ۋاعىزداي بەرۋگە باتىلدىق بەردى (ەۆر. 10:19—23).
وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولىپ كەتپەيىك
16. رۋحاني تولىسۋعا ۇمتىلۋدان بولەك، تاعى نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
16 رۋحاني تولىسۋعا عانا ەمەس، سول كۇيدى ساقتاپ قالۋعا دا كۇش سالۋىمىز قاجەت. ول ٷشىن ٶز-وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولىپ كەتۋدەن ساق بولعانىمىز ماڭىزدى (قور. 1-ح. 10:12). ٴبىز ٶز-ٶزىمىزدى «تەكسەرىپ»، ٵرى قاراي دا رۋحاني ٶسىپ جاتقانىمىزعا كوز جەتكىزىپ وتىرۋىمىز كەرەك (قور. 2-ح. 13:5).
17. رۋحاني تولىسقان بولىپ قالۋدىڭ ماڭىزدىلىعى پاۋىلدىڭ قولوستىقتارعا جازعان حاتىنان قالاي كورىنەدى؟
17 پاۋىلدىڭ قولوستىقتارعا جازعان حاتىنان دا رۋحاني تولىسقان بولىپ قالۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن كورەمىز. قولوستاعى ماسىحشىلەر تولىسقان باۋىرلاستار بولسا دا، پاۋىل ولاردى وسى دۇنيەنىڭ وي قالپىنا الدانىپ قالماۋعا شاقىرعان (قول. 2:6—10). سول قاۋىمدى جاقسى بىلەتىن ەپافراس تا باۋىرلاستارىنىڭ «كەمەلىنە كەلگەن»، ياعني رۋحاني تولىسقان بولىپ قالۋلارىن تىلەپ، ۇزدىكسىز دۇعا ەتىپ ٴجۇردى (قول. 4:12). وسىدان كورەتىنىمىزدەي، ادام رۋحاني تولىسقان كۇيدە قالۋ ٷشىن ٶز تاراپىنان كۇش سالۋ كەرەك جانە وعان ەحوبانىڭ كومەگى قاجەت. پاۋىل مەن ەپافراس قولوستاعى ماسىحشىلەردىڭ قانداي قيىندىق بولسا دا، رۋحاني تولىسقان كۇيلەرىنەن ايىرىلماعاندارىن قالاعان.
18. رۋحاني تولىسقان ماسىحشىمەن نە بولۋى مۇمكىن؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
18 پاۋىل ەۆرەيلەرگە جازعان حاتىندا رۋحاني تولىسقان ٴماسىحشى ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ٴبىرجولا ايىرىلىپ قالۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتكەن. ونداي ٴماسىحشىنىڭ جۇرەگى قاتۋلانىپ كەتەتىنى سونشا — ىستەگەن ىسىنە وكىنبەيدى، سوندىقتان ەحوبانىڭ كەشىرىمىنە يە بولا المايدى. قۋانىشقا وراي، ەۆرەيلەر ونداي كۇيگە جەتكەن جوق (ەۆر. 6:4—9). ال قاۋىمعا كەلمەي كەتكەن، يا بولماسا قاۋىمنان شىعارىلىپ، كەيىننەن وكىنگەن باۋىرلاستار جايلى نە دەۋگە بولادى؟ ولار كىشىپەيىلدىلىك تانىتىپ، وكىنگەندىكتەن، پاۋىلدىڭ ايتقان سوزدەرى ولارعا قاتىستى ەمەس. ٴبىراق قاۋىمعا ورالعاننان كەيىن ولارعا كومەك قاجەت ٵرى سول كومەكتى ەحوبا قامداپ قويعان (ەزەك. 34:15، 16). اقساقالدار سونداي ادامدى رۋحاني نىعايتۋ ٷشىن تاجىريبەلى ٴبىر باۋىرلاستان كومەك سۇراۋى مۇمكىن.
رۋحاني كومەككە مۇقتاج جاندار ٷشىن ەحوبا قام جاساپ قويعان (18-ابزاستى قاراڭىز)
19. قانداي ماقسات قويۋىمىز كەرەك؟
19 رۋحاني تولىسۋدى كوزدەپ جۇرسەڭىز، بۇل ماقساتىڭىزعا جەتە الاسىز! ول ٷشىن قاتتى تاعاممەن تاماقتانىڭىز جانە بارىنشا ەحوبا سياقتى ويلانۋدى ۇيرەنە بەرىڭىز. ال ەگەر تولىسىپ قويعان ٴماسىحشى بولساڭىز، سول كۇيىڭىزدەن تايماڭىز!
قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىز؟
-
تولىسقان ٴماسىحشى بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
-
رۋحاني تولىسۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
-
نەگە وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولىپ كەتپەۋىمىز كەرەك؟
65-ٵن «العا ۇمتىل!»
a ەۆرەي جازبالارىندا «تولىسقان»، «تولىسپاعان» دەگەن سوزدەر كەزدەسپەسە دە، سول ويعا مەڭزەيتىن تىركەستەر بار. مىسالى، ناقىل سوزدەر كىتابىندا جاس ٵرى اقىلى تولماعان ادام مەن دانا ٵرى تۇسىنىگى بار ادام جايلى ايتىلادى (ناق. س. 1:4، 5).
b jw.org تور بەكەتىنەن نە JW Library قوسىمشاسىنان «جالعان اقپاراتتان ساق بولىڭىز» دەگەن ماقالانى قاراڭىز. بۇل ٷشىن ماقالالار توپتاماسىنداعى «سان ٴتۇرلى تاقىرىپتار» دەگەن جەرگە كىرىڭىز.
c جۋرنالدىڭ وسى سانىنداعى «زەرتتەۋ جوسپارىن» قاراڭىز.
d سۋرەت سيپاتتاماسى: ەر باۋىرلاس فيلم تاڭداعاندا، كيەلى كىتاپتاعى پرينسيپتەردى قولدانىپ جاتىر.
