8-زەرتتەۋ ماقالاسى
123-ٵن قۇداي ورناتقان تارتىپكە باعىنايىق
ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرە بەرەيىك
«مەن قۇدايلارىڭ ەحوبامىن... جۇرۋلەرىڭ ٴتيىس جولمەن جەتەلەيمىن» (يشايا 48:17).
نەگىزگى وي
بۇل ماقالادا ەحوبا بۇگىندە ٶز حالقىن قالاي جەتەلەيتىنىن جانە وعان قۇلاق اسساق قانداي باتالارعا كەنەلەتىنىمىزدى بىلەمىز.
1. نە ٷشىن ەحوبانىڭ جەتەلەۋىنە مۇقتاجبىز؟ مىسال كەلتىرىڭىز.
ٴسىز نۋ ورماندا اداسىپ قالدىڭىز دەلىك. ول جەردە ٴجۇرۋ وتە قاۋىپتى، ويتكەنى جىرتقىش اڭدار، اۋرۋ تاراتاتىن جاندىكتەر مەن ۋلى وسىمدىكتەر بار. بۇعان قوسا، اڭداماي باسىپ، شۇڭقىرعا قۇلاپ ٴتۇسۋىڭىز مۇمكىن. وسىندايدا قاسىڭىزدا سول جەردى جاقسى بىلەتىن جانە ٴسىزدى قاۋىپسىز جەرمەن الىپ جۇرەتىن ادام بولسا، قانداي جاقسى بولار ەدى! وسى دۇنيەنى سول ورمانعا تەڭەۋگە بولادى. وندا رۋحاني كۇيىمىزگە قاۋىپ توندىرەتىن جايتتار كوپ. ٴبىراق قۋانىشقا وراي، ٴبىزدى ەڭ دۇرىس جولمەن جەتەلەيتىن ەحوبا بار. ول ٴبىزدى قاۋىپسىز جولمەن الىپ ٴجۇرىپ، جاڭا دۇنيەدەگى ماڭگىلىك ومىرگە جەتكىزەدى.
2. ەحوبا ٴبىزدى قالاي جەتەلەيدى؟
2 ەحوبا ٴبىزدى قالاي جەتەلەيدى؟ ەڭ الدىمەن، ٶز ٴسوزى — كيەلى كىتاپ ارقىلى. سونداي-اق ول ٶزى تاعايىنداعان ادامدار ارقىلى دا باسشىلىق بەرەدى. مىسالى، «ادال دا اقىلدى قۇل» ارقىلى رۋحاني اس-سۋ بەرگەنىنىڭ ارقاسىندا ٴبىز جاقسى شەشىمدەر قابىلداي الامىز (مات. 24:45). ەحوبا باسقا دا قابىلەتتى ەر باۋىرلاستاردى، مىسالى، اۋداندىق باقىلاۋشىلاردى، قاۋىمداعى اقساقالداردى قولدانادى. ولار ٴبىزدى قيىن شاقتارى جىگەرلەندىرىپ، نۇسقاۋلار مەن اقىل-كەڭەستەر بەرەدى. وسى سوڭعى قيىن-قىستاۋ كۇندەرى ەحوبا بىزگە دۇرىس جول كورسەتىپ وتىرعانىنا شەكسىز ريزامىز! وسىنىڭ ارقاسىندا ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلماي، ٶمىر جولىنان اۋىتقىماي كەلەمىز.
3. بۇل ماقالادا نە تالقىلايمىز؟
3 ٴبىراق كەيدە، ەحوبانىڭ باسشىلىعىن كەمەلسىز ادامدار ارقىلى العاندا، مويىنسۇنۋ اسىرەسە قيىن بولىپ جاتادى. بۇعان نە سەبەپ بولۋى مۇمكىن؟ باۋىرلاستار بەرگەن نۇسقاۋ بىزگە ۇنامايتىن شىعار نەمەسە ول اقىلعا قونىمسىز كورىنگەندىكتەن ەحوبادان كەلمەگەن دەپ پايىمدايتىن شىعارمىز. ٴبىراق ٴدال وسىنداي كەزدە ٴبىزدى جەتەلەيتىن ەحوبانىڭ ٶزى ەكەنىنە جانە وعان مويىنسۇنساق، ارقاشان باتاعا كەنەلەتىنىمىزگە سەنىمدى بولۋىمىز قاجەت. وسى ورايدا سەنىمدىلىگىمىزدى قايرايتىن ٷش جايتتى قاراستىرايىق: 1) ەحوبا ەجەلدە ٶز حالقىن قالاي جەتەلەگەن؟ 2) بۇگىندە قالاي جەتەلەيدى؟ 3) ونىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرە بەرسەك، قانداي پايداسىن كورەمىز؟
ەحوبا يسرايل حالقىن قالاي جەتەلەدى؟
4، 5. ەحوبا حالقىن مۇسا ارقىلى جەتەلەپ جاتقانىن قالاي كورسەتتى؟ (مۇقاباداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
4 ەحوبا مۇسانى يسرايلدىكتەردى مىسىردان الىپ شىعۋعا تاعايىندادى. حالىقتى مۇسا ارقىلى جەتەلەپ كەلە جاتقانىن دالەلدەيتىن ناقتى بەلگىلەر دە كورسەتتى. مىسالى، ول كۇندىز بۇلت باعاناسىن، ال تۇندە وت باعاناسىن جىبەرەتىن (مۇس. 2-ج. 13:21). مۇسا وسى باعاناعا ىلەسىپ، حالىقتى قىزىل تەڭىزگە الىپ باردى. الايدا قىزىل تەڭىز بەن مىسىر اسكەرىنىڭ ورتاسىندا قالعاندا، حالىق قاتتى ابىرجىپ، شوشىپ كەتتى. سوندا ولار «مۇسانىڭ ٴبىزدى وسى جەرگە الىپ كەلگەنى دۇرىس بولعان جوق» دەپ ويلادى. ٴبىراق بۇل قاتەلىك ەمەس ەدى. ەحوبا مۇسا ارقىلى ولاردى سول جەرگە ادەيى اكەلگەن ەدى (مۇس. 2-ج. 14:2). سوسىن ول حالىقتى عاجايىپ تۇردە قۇتقارىپ قالدى (مۇس. 2-ج. 14:26—28).
5 مۇسا قۇداي ٴشول دالادا حالقىن بۇلت باعاناسى ارقىلى جەتەلەپ كەلە جاتقانىنا سەنىپ، 40 جىل بويى سوعان ادال ىلەسە بەردى a. ٴبىر كەزدەرى ەحوبا بۇل باعانانى مۇسانىڭ شاتىرىنىڭ ۇستىنە قويدى جانە ونى بۇكىل حالىق كوردى (مۇس. 2-ج. 33:7، 9، 10). ەحوبا مۇساعا وسى باعانادان سويلەپ، نۇسقاۋلار بەرەتىن. ال مۇسا ونى حالىققا جەتكىزەتىن (ٴزاب. 99:7). دەمەك، ەحوبا يسرايلدىكتەردى مۇسا ارقىلى جەتەلەپ جاتقانى حالىققا تايعا تاڭبا باسقانداي انىق ەدى.
6. يسرايلدىكتەر ەحوبانىڭ باسشىلىعىنا قالاي قارادى؟ (مۇسانىڭ 4-جازباسى 14:2، 10، 11)
6 مۇسا ەحوبانىڭ اتىنان سويلەيتىنىنە ايقىن دالەلدەر بولسا دا، وكىنىشكە قاراي، يسرايلدىكتەردىڭ كوبىسى ونى جوققا شىعاردى (مۇسانىڭ 4-جازباسى 14:2، 10، 11 وقىڭىز). ولار مۇسانىڭ ٴرولىن مويىنداماي قويدى. سول ٷشىن ەحوبا سول ۇرپاقتى ۋادە ەتىلگەن جەرگە كىرگىزبەدى (مۇس. 4-ج. 14:30).
7. ەحوبانىڭ باسشىلىعىنا مويىنسۇنعاندار جايلى ايتىپ بەرىڭىز. (مۇسانىڭ 4-جازباسى 14:24) (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
7 الايدا يسرايلدىكتەردىڭ اراسىندا ەحوبانىڭ باسشىلىعىنا مويىنسۇنعاندار دا بولعان. مىسالى، ەحوبا: «حالەپ... ايتقاندارىمدى شىن جۇرەكتەن ورىندادى»،— دەگەن (مۇسانىڭ 4-جازباسى 14:24 وقىڭىز). سول ٷشىن ەحوبا وعان باتاسىن بەرىپ، قاناحاننان ٶزى قالاعان جەردى الۋعا رۇقسات بەرگەن (ەشۋا 14:12—14). يسرايلدىكتەردىڭ كەلەسى ۇرپاعى دا ەحوبانىڭ باسشىلىعىنا مويىنسۇنعان. ولار مۇسانىڭ ورنىنا جەتەكشى بولىپ تاعايىندالعان ەشۋانى «قۇرمەتتەدى» (ەشۋا 4:14). سوندىقتان ەحوبا ولاردى جارىلقاپ، ۋادە ەتىلگەن جەرگە كىرگىزدى (ەشۋا 21:43، 44).
8. ەحوبا پاتشالاردىڭ تۇسىندا حالقىن قالاي جەتەلەگەن؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
8 جىلدار وتە ەحوبا حالقىنا باسشىلىق بەرۋ ٷشىن بيلەردى تاعايىندادى. ال پاتشالاردىڭ تۇسىندا پايعامبارلارىن جىبەرىپ وتىردى. ادال پاتشالار سول پايعامبارلاردىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسقان. مىسالى، ٴداۋىت پاتشا ناتان پايعامبار ونى جونگە سالعاندا، كىشىرەيىپ، كۇناسىن مويىنداعان (سام. 2-ج. 12:7، 13؛ شەج. 1-ج. 17:3، 4). ال جوسافات پاتشا جاحازيەل پايعامباردىڭ ايتقانىنا مويىنسۇنىپ، حالىقتى «[قۇدايدىڭ] پايعامبارلارىنا سەنىم ارتۋعا» شاقىرعان (شەج. 2-ج. 20:14، 15، 20). ەزەكيا پاتشا بولسا قىسىلتاياڭ شاقتا يشايا پايعامباردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەن (يشايا 37:1—6). پاتشالار ونىڭ باسشىلىعىنا قۇلاق اسقان سايىن، ەحوبا ولاردى جارىلقاپ، حالقىن قورعاپ وتىرعان (شەج. 2-ج. 20:29، 30؛ 32:22). ەحوبا حالقىن پايعامبارلار ارقىلى جەتەلەپ وتىرعانىن بارلىعى ٴتۇسىنۋى كەرەك ەدى. ٴبىراق پاتشالاردىڭ دا، حالىقتىڭ دا باسىم بولىگى ولاردان باس تارتقان (ەرم. 35:12—15).
ەحوبا العاشقى ماسىحشىلەردى قالاي جەتەلەدى؟
9. I عاسىرداعى ماسىحشىلەرگە جەتەكشىلىك ەتۋ ٷشىن ەحوبا كىمدەردى قولداندى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
9 I عاسىردا ەحوبا ماسىحشىلەر قاۋىمىن قۇردى. ەحوبا ولارعا قالاي جەتەكشىلىك ەتتى؟ ول قاۋىمنىڭ باسى ەتىپ يسا ٴماسىحتى تاعايىندادى (ەفەس. 5:23). ٴبىراق يسا ٵربىر شاكىرتىنە جەكە-جەكە باسشىلىق بەرىپ وتىرعان جوق. بۇل ٷشىن ەلشىلەر مەن يەرۋساليمدەگى اقساقالداردى قولداندى (ەل. ٸس. 15:1، 2). سونداي-اق ٵر قاۋىمدا جەتەكشىلىك ەتەتىن اقساقالدار تاعايىندالدى (سال. 1-ح. 5:12؛ تيت. 1:5).
10. ا) I عاسىرداعى ماسىحشىلەر باسشىلىقتى قالاي قابىلدادى؟ (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:30، 31) ٵ) ەجەلدە كەيبىرەۋلەر نەگە ەحوبانىڭ اتىنان سويلەگەن ادامداردى مويىنداماعان؟ (« ايقىن كورىنىپ تۇرسا دا، نەگە كەيبىرەۋلەر مويىندامادى؟» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.)
10 I عاسىرداعى ماسىحشىلەر باسشىلىقتى قالاي قابىلدادى؟ باسىم بولىگى نۇسقاۋلارعا قۋانا مويىنسۇندى. ولار ٴتىپتى جەتەكشىلىكتى قولعا العان باۋىرلاستاردىڭ «جىگەر بەرەتىن سوزدەرىن وقىپ، قۋانىپ قالعان» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:30، 31 وقىڭىز). ال ەحوبا بۇگىندە حالقىن قالاي جەتەلەۋدە؟
ەحوبا ٴبىزدى قالاي جەتەلەپ ٴجۇر؟
11. ەحوبا ٴبىزدىڭ زامانىمىزدا جەتەكشىلىكتى قولعا العانداردى قالاي باعىتتادى؟ مىسال كەلتىرىڭىز.
11 ەحوبا ٶز حالقىن ٵلى كۇنگە دەيىن جەتەلەپ كەلەدى. قالاي؟ ٶز ٴسوزى ارقىلى جانە قاۋىمنىڭ باسى يسا ارقىلى. ال جەردەگى ادامدار ارقىلى دا جەتەكشىلىك ەتىپ جاتقانىنا دالەلدەر بار ما؟ ارينە، بار. مىسالى، 1870-جىلدان كەيىن بولعان وقيعالاردى الايىقشى. چارلز تەيز راسسەلل باۋىرلاس پەن ونىڭ سەرىكتەستەرى 1914-جىلدىڭ قۇداي پاتشالىعىنىڭ ورناۋىندا ەرەكشە ٴرول ورنايتىنىن تۇسىنە باستادى (دان. 4:25، 26). كيەلى كىتاپ پايعامبارلىقتارىن زەرتتەپ، ولاردىڭ جۇزەگە اساتىنىنا سەنىمدى بولعاندىقتان ولار وسىنداي تۇجىرىمعا كەلدى. ولاردى ەحوبا جەتەلەپ وتىرعانى انىق. ويتكەنى 1914-جىلى بولعان وقيعالاردان قۇداي پاتشالىعى بيلەي باستاعانى ايقىن بولدى. سول جىلى ٴبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس باستالىپ، ارتىنان ىندەتتەر، جەرسىلكىنىستەرى، اشتىق جايلاپ كەتتى (لۇقا 21:10، 11). ەحوبا ٶز حالقىنا كومەكتەسۋ ٷشىن وسى ادال كيەلى كىتاپ زەرتتەۋشىلەرىن قولداندى.
12، 13. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە ۋاعىزداۋ مەن ٴتالىم بەرۋ ٸسىن العا جىلجىتۋ ٷشىن قانداي شارالار ۇيىمداستىرىلدى؟
12 ال ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە نە بولدى؟ باس باسقارماداعى جاۋاپتى باۋىرلاستار ايان 17:8 ٴدى مۇقيات زەرتتەپ، سوعىستىڭ ارتى ارماگەددونعا ۇلاسپايتىنىن ٴتۇسىندى. قايتا، سوعىستان كەيىن ٴبىرشاما تىنىشتىق ورناپ، ۋاعىز ىسىنە ەسىك ايقارا اشىلاتىنىن ۇقتى. سوندىقتان، مۇلدەم اقىلعا قونبايتىنداي كورىنسە دە، ەحوبانىڭ ۇيىمى «كۇزەت مۇناراسىنىڭ عالاقات كيەلى كىتاپ مەكتەبىن» اشتى. بۇل مەكتەپتىڭ ماقساتى جەر-جەردەگى ادامدارعا ۋاعىزداپ، ٴتالىم بەرۋ ٷشىن ميسسيونەرلەردى دايىنداۋ ەدى. ٴسۇيتىپ، الەمدە سوعىس بولىپ جاتسا دا، ميسسيونەرلەر جان-جاققا جىبەرىلىپ جاتتى. بۇعان قوسا، ادال قۇل جاريالاۋشىلاردىڭ ۋاعىزداۋ مەن ٴتالىم بەرۋ شەبەرلىگىن شىڭداۋ ٷشىن «تەوكراتيالىق قىزمەت كۋرسىن» b ۇيىمداستىردى. وسىنىڭ ارقاسىندا قۇداي حالقى الداعى ىسكە بىلەك سىبانا كىرىسۋگە دايىن ەدى.
13 ارتقا كوز تاستاساق، ەحوبا قيىن شاقتا دا ٶز حالقىن جەتەلەپ جۇرگەنىن انىق كورەمىز. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان بەرى ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى كوپ ەلدە ەركىن ۋاعىزداپ كەلەدى. وسىلاي ٸسىمىز العا باسىپ، قۇلاشىن كەڭ جايدى.
14. ەحوبانىڭ ۇيىمى جانە اقساقالدار بەرىپ جاتقان نۇسقاۋلارعا نەگە سەنىمدى بولساق بولادى؟ (ايان 2:1) (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
14 بۇگىندە باسقارۋشى كەڭەستىڭ مۇشەلەرى يسانىڭ باسشىلىعىنا جۇگىنەدى. ولار باۋىرلاستارعا بەرەتىن نۇسقاۋلارى ەحوبا مەن يسانىڭ وي قالپىنا ساي بولعانىن قالايدى. سوسىن سول نۇسقاۋلاردى اۋداندىق باقىلاۋشىلار مەن اقساقالدار ارقىلى قاۋىمدارعا جەتكىزەدى c. كيەلى رۋحپەن مايلانعان اقساقالدار (كەڭ ماعىنادا بارلىق اقساقالدار) يسا ٴماسىحتىڭ «وڭ قولىندا» (ايان 2:1 وقىڭىز). كەمەلسىز بولعاندىقتان ولار دا قاتەلىكتەر جىبەرەدى، ارينە. مۇسا دا، ەشۋا دا، I عاسىرداعى ەلشىلەر دە كەيدە قاتەلەسكەن (مۇس. 4-ج. 20:12؛ ەشۋا 9:14، 15؛ ريم. 3:23). ٴبىراق يسا ادال قۇل مەن اقساقالدارعا مۇقيات باعىت بەرىپ وتىرادى ٵرى «وسى زامان اياقتالعانشا، ٵر كۇنى» سولاي ەتە بەرەدى (مات. 28:20). ولاي بولسا، جاۋاپتى باۋىرلاستاردىڭ باسشىلىعىنا تولىقتاي سەنىم ارتا الامىز.
ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرسەك، پايداسىن كورەمىز
15، 16. ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرگەن باۋىرلاستاردان قانداي ساباق الدىڭىز؟
15 ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرسەك، قازىردىڭ وزىندە باتاعا كەنەلەمىز. مىسالى، ەندي مەن روبين باۋىرلاستار قاراپايىم ٶمىر سۇرۋگە قاتىستى كەڭەسكە قۇلاق استى (مات. 6:22). وسىنىڭ ارقاسىندا ولار ەرىكتى بولىپ، ۇيىمنىڭ قۇرىلىس جوبالارىنا اتسالىستى. ايەلى روبين بىلاي دەيدى: «كەيدە ٴبىز تار، ٴتىپتى اس بولمەسى جوق ۇيلەردە تۇراتىنبىز. مەن فوتواپپاراتىم مەن سۋرەت تۇسىرۋگە قاجەتتى زاتتارىمدى ساتىپ جىبەردىم. بۇل مەنىڭ سۇيىكتى ٸسىم بولعاندىقتان، ولاردى قيماي، جىلاپ قوشتاستىم. ٴبىراق ارتقا جالتاقتاي بەرمەي، ىبىرايىمنىڭ ايەلى سارا سياقتى تەك العا قاراي ۇمتىلۋعا بەكىندىم» (ەۆر. 11:15). ولار بۇل شەشىمدەرىنىڭ قانداي جەمىسىن كوردى؟ روبين بىلاي دەيدى: «ٴبىز بارىمىزدىڭ ٴبارىن ەحوباعا بەرىپ جاتقاندىقتان، وتە باقىتتىمىز. ەحوبا بەرگەن تاپسىرمالاردى ورىنداپ جۇرگەندە، جۇماقتاعى ٶمىردىڭ ٴدامىن تاتقانداي بولامىز». ەندي دە جۇبايىنىڭ ايتقانىنا قوسىلىپ، بىلاي دەدى: «بار كۇشىمىزدى پاتشالىق ىسىنە جۇمساعاننان ٴبىز زور قاناعات سەزىنەمىز».
16 ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرسەك، بۇنىڭ تاعى قانداي باتالارىن كورەمىز؟ مارسيا دەگەن باۋىرلاسىمىز مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، ادال قۇلدىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسىپ، تولىق ۋاقىت قىزمەت ەتكىسى كەلەدى (مات. 6:33؛ ريم. 12:11). «مەنىڭ ۋنيۆەرسيتەتتە ٴتورت جىل تەگىن وقۋعا مۇمكىندىگىم بولدى. ٴبىراق مەن رۋحاني ماقساتتارعا ۇمتىلعىم كەلدى. سوندىقتان ٸزاشار بولا ٴجۇرىپ، ٶزىمدى اسىراي الۋ ٷشىن ٴبىر كاسىپتى مەڭگەرىپ الۋدى شەشتىم. بۇل وتە دۇرىس شەشىم بولدى. قازىر مەن تۇراقتى ٸزاشارمىن. سونداي-اق يكەمدى جۇمىس كەستەمنىڭ ارقاسىندا بەتەلگە كومەكتەسەمىن ٵرى ەحوبا ٷشىن باسقا دا ىستەر اتقارا الامىن».
17. ەحوبانىڭ باسشىلىعىنا مويىنسۇنساق، تاعى قانداي پايداسىن كورەمىز؟ (يشايا 48:17، 18)
17 كەيدە ۇيىم اقشاقۇمارلىقتان، قۇداي زاڭىن بۇزۋعا اپاراتىن ارەكەتتەردەن ساقتاندىرۋ ٷشىن كەڭەستەر بەرىپ جاتادى. وسىنداي نۇسقاۋلارعا مويىنسۇنساق، مول پايداسىن كورەمىز. مىسالى، ار-ۇجدانىمىز تازا بولادى، كوپتەگەن قيىندىقتاردىڭ الدىن الامىز (ٴتىم. 1-ح. 6:9، 10). ناتيجەسىندە ەحوباعا بار جۇرەگىمىزبەن عيبادات ەتە الامىز. ال بۇل ناعىز قۋانىش، تىنىشتىق، قاناعات اكەلەدى (يشايا 48:17، 18 وقىڭىز).
18. نەگە ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرەمىن دەپ شەشتىڭىز؟
18 زور الاپات پەن مىڭجىلدىق بيلىك كەزىندە دە ەحوبا بىزگە جەتەكشىلىك ەتۋ ٷشىن ادامداردى قولدانادى (ٴزاب. 45:16). سول كەزدە ٴتىپتى قالاماي تۇرساق تا، ولارعا مويىنسۇنا بەرەمىز بە؟ ەگەر قازىر ەحوبانىڭ جەتەكشىلىگىنە مويىنسۇناتىن بولساق، ول كەزدە دە بىزگە جەڭىل بولادى. ەندەشە، ٵردايىم ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن ٴجۇرىپ، ونىڭ جاۋاپتى باۋىرلاستار ارقىلى بەرىپ جاتقان نۇسقاۋلارىنا مويىنسۇنا بەرەيىك (يشايا 32:1، 2؛ ەۆر. 13:17). وسىلاي ەتەر بولساق، ەحوبا ٴبىزدى رۋحاني قاۋىپ-قاتەردەن الىپ شىعىپ، جاڭا دۇنيەدەگى ماڭگىلىك ومىرگە جەتكىزەدى!
قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىز؟
-
ەحوبا يسرايل حالقىن قالاي جەتەلەگەن؟
-
ەحوبا العاشقى ماسىحشىلەردى قالاي جەتەلەگەن؟
-
ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن جۇرسەك، قانداي پايداسىن كورەمىز؟
48-ٵن كۇندە ەحوبامەن بىرگە جۇرەيىك
a بۇعان قوسا، ەحوبا «قوستىڭ الدىندا» ٴجۇرىپ، حالىقتى ۋادە ەتىلگەن جەرگە جەتەلەپ اپاراتىن پەرىشتەنى دە تاعايىنداعان. ول — ميكايل، ياعني جەرگە كەلگەنگە دەيىنگى يسا بولعانى انىق (مۇس. 2-ج. 14:19؛ 32:34).
b كەيىن بۇل كۋرس «تەوكراتيالىق قىزمەت مەكتەبى» دەپ اتالدى. قازىرگى تاڭدا بۇل وقۋ اپتا ىشىندەگى كەزدەسۋدىڭ ٴبىر بولىگى رەتىندە وتەدى.
c 2021-جىلى اقپانداعى «كۇزەت مۇناراسىنىڭ» 18-بەتىنەن «باسقارۋشى كەڭەستىڭ ٴرولى» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.