32-زەرتتەۋ ماقالاسى
44-ٵن جانى كۇيزەلگەننىڭ دۇعاسى
ەحوبا ٴبارىنىڭ وكىنگەنىن قالايدى
«ەحوبا... بىردە-ٴبىر ادامنىڭ جويىلماي، ٴبارىنىڭ وكىنگەنىن قالايدى» (پەت. 2-ح. 3:9).
نەگىزگى وي
وكىنۋدىڭ نە ەكەنىن جانە وكىنۋ نەگە ماڭىزدى ەكەنىن، سونداي-اق ەحوبا ٵرتۇرلى ادامداردى وكىنۋگە قالاي تالپىندىراتىنىن بىلەمىز.
1. وكىنۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
قاتەلىك جاساپ قويعان كەزدەرى وكىنگەنىمىز وتە ماڭىزدى. كيەلى كىتاپقا ساي، وكىنگەن ادام جاساعان بۇرىس ارەكەتىنە دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتەدى، سول ارەكەتىن دوعارادى جانە ونى ەشقاشان قايتالاماۋعا بەل بۋادى (تۇسىندىرمەدەگى وكىنۋ» ٴسوزىن قاراڭىز).
2. وكىنۋدىڭ نە ەكەنىن نەگە ٵربىر ادام ٴتۇسىنۋ كەرەك؟ (نەحەميا 8:9—11)
2 وكىنۋدىڭ نە ەكەنىن جەر باسىپ جۇرگەن ٵربىر ادام ٴتۇسىنۋ كەرەك. سەبەبى بارلىعىمىز كۇنىگە كۇنا جاسايمىز. ادام مەن حاۋانىڭ ۇرپاعى بولعاندىقتان، كۇنا مەن ٶلىم بارىمىزگە وتكەن. ەشقايسىسىمىز شەت قالمادىق (ريم. 3:23؛ 5:12). ٴتىپتى ەلشى پاۋىل سياقتى سەنىمى مىقتى ادامداردىڭ وزىنە كۇنامەن كۇرەسۋ قيىنعا سوققان (ريم. 7:21—24). سوندا كۇنامىزدىڭ كەسىرىنەن سورماڭداي، بەيشارا بولعانىمىز با؟ جوق. قۇدايىمىز ەحوبا مەيىرىمدى، ول بارلىعىمىزدىڭ باقىتتى بولعانىمىزدى قالايدى. مىسالى، نەحەميانىڭ كۇندەرىندەگى ياھۋديلەردىڭ جاعدايىن الايىق (نەحەميا 8:9—11 وقىڭىز). ەحوبا ولاردىڭ بۇرىنعى كۇنالارى ٷشىن قايعىرىپ، كوڭىلدەرى تۇسكەنىن قالاماعان. قايتا، وعان قۋانا قىزمەت ەتىپ جۇرگەندەرىن قالاعان. ەحوبا وكىنۋدىڭ باقىتقا جەتەلەيتىنىن بىلەدى، ٴبىزدىڭ دە وسىنى تۇسىنگەنىمىزدى قالايدى. ەگەر كۇنالارىمىزعا وكىنەر بولساق، مەيىرىمدى اكەمىز ەحوبا ٴبىزدى كەشىرەتىنىنە تولىقتاي سەنىمدى بولساق بولادى.
3. بۇل ماقالادا نە تالقىلايمىز؟
3 ەندەشە، وكىنۋدىڭ نە ەكەنىن جاقسىلاپ ٴتۇسىنىپ الايىق. وسى ماقالادا ٴبىز ٷش جايتقا نازار اۋدارامىز. الدىمەن، وكىنۋگە قاتىستى ەحوبا يسرايل حالقىنا نە ۇيرەتكەنىن بىلەمىز. كەيىن ەحوبا كۇناكارلاردى وكىنۋگە تالپىندىرۋ ٷشىن نە ىستەگەنىنە نازار اۋدارامىز. ال سوڭىندا وكىنۋگە قاتىستى يسانىڭ شاكىرتتەرى نەنى تۇسىنگەنىن تالقىلايمىز.
ەحوبا يسرايل حالقىنا وكىنۋگە قاتىستى نە ۇيرەتتى؟
4. وكىنۋگە قاتىستى ەحوبا يسرايل حالقىنا نە ۇيرەتتى؟
4 ەحوبا يسرايل حالقىن قۇرعان كەزدە، ولارمەن كەلىسىمگە تۇردى. حالىق قۇدايدىڭ زاڭدارىن ۇستانىپ جۇرگەن كەزدىڭ بارىندە ەحوبا ولاردى قورعاپ، باتاسىن بەرمەك ەدى. سول زاڭدارعا قاتىستى ەحوبا بىلاي دەگەن: «مەن سەندەرگە بۇيىرىپ وتىرعان وسى زاڭدى ورىنداۋ تىم قيىن ەمەس، ول قول جەتپەستەي الىستا دا ەمەس» (مۇس. 5-ج. 30:11، 16). ال ەگەر حالىق سول زاڭدارعا مويىنسۇنباي بۇلىك شىعارسا، مىسالى جالعان قۇدايلارعا تابىنىپ كەتسە، ەحوبا ولاردى باتاسىنان ايىرىپ، سودان وزدەرى پالەگە دۋشار بولماق ەدى. ٴبىراق سونىڭ وزىندە ولاردا ەحوبانىڭ ىقىلاسىنا قايتا يە بولۋعا ٷمىت بار ەدى. ولاردىڭ «ەحوبا قۇدايعا بەت بۇرۋعا» جانە ونىڭ «ايتقاندارىنا قۇلاق اسۋعا» مۇمكىندىكتەرى بولدى (مۇس. 5-ج. 30:1—3، 17—20). باسقاشا ايتقاندا، ولار وكىنە الار ەدى. وكىنگەن جاعدايدا ەحوبا ولاردى وزىنە جاقىنداتىپ، قايتادان باتاسىنا بولەمەك ەدى.
5. ەحوبا ٶز حالقىنان تەرىس اينالىپ كەتپەگەنىن قالاي كورسەتتى؟ (پاتشالار 2-جازبا 17:13، 14)
5 تاڭداپ العان حالقى ەحوباعا قويماي قارسى شىعا بەردى. ولاردىڭ پۇتقا تابىنعاندارى بىلاي تۇرسىن، باسقا دا جەركەنىشتى ىستەرمەن اينالىستى. بۇدان حالىقتىڭ ٶزى جاپا شەكتى. ٴبىراق ەحوبا قىڭىر حالقىنان تەرىس اينالىپ كەتپەدى. ول پايعامبارلارىن قايتا-قايتا جىبەرىپ، حالقىن وكىنىپ، وزىنە قايتا ورالۋعا شاقىردى (پاتشالار 2-جازبا 17:13، 14 وقىڭىز).
6. ەحوبا وكىنۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ٴتۇسىندىرۋ ٷشىن پايعامبارلارى ارقىلى نە دەگەن؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
6 ەحوبا حالقىن ەسكەرتىپ، تۇزەتۋ ٷشىن ولارعا پايعامبارلارىن جىبەرىپ وتىرعان. مىسالى، ەرەميا ارقىلى ەحوبا بىلاي دەگەن: «ۋا، ساتقىن يسرايل، ماعان قايتا ورال... ساعان قاباق شىتىپ قارامايمىن، ويتكەنى مەن ادالمىن،— دەيدى ەحوبا.— مەن ماڭگى اشۋلانا بەرمەيمىن. تەك ٶز كىناڭدى مويىنداساڭ بولعانى، ويتكەنى ەحوبا قۇدايىڭا قارسى شىقتىڭ» (ەرم. 3:12، 13). ال جوەل ارقىلى: «ٵلى دە بولسا شىن جۇرەكتەن ماعان قايتىڭدار»،— دەگەن (جوەل 2:12، 13). يشايا ارقىلى بولسا بىلاي دەگەن: «تازارىڭدار، زۇلىم ىستەرىڭدى كوز الدىمنان قۇرتىڭدار. جاماندىق جاساۋدى دوعارىڭدار!» (يشايا 1:16—19). ەزەكيەل ارقىلى دا ەحوبا بىلاي دەگەن: «مەنى زۇلىم ادامنىڭ ولىمىنە قۋانادى دەيسىڭدەر مە؟ جوق، قايتا، تەرىس جولىنان قايتىپ، ٶمىر سۇرسە، سوعان قۋانامىن... مەن ەشكىمنىڭ دە ولىمىنە قۋانبايمىن. سوندىقتان ماعان بەت بۇرىڭدار دا، ٶمىر سۇرىڭدەر» (ەزەك. 18:23، 32). ادامداردىڭ وكىنگەنىن كورگەندە ەحوبا شىن جۇرەكتەن قۋانادى، ويتكەنى ولاردىڭ شەكسىز، ماڭگى ٶمىر سۇرگەنىن قالايدى! سول سەبەپتى دە ەحوبا ادامدار وزدەرى وكىنگەنشە جاي كۇتىپ وتىرمايدى. بۇعان دالەل بولاتىن تاعى بىرنەشە وقيعانى قاراستىرايىق.
ەحوبا پايعامبارلارى ارقىلى قىڭىر حالقىن قايتا-قايتا وكىنۋگە تالپىندىردى (6، 7-ابزاستى قاراڭىز)
7. وشيا مەن ايەلىنىڭ جاعدايىن قولدانىپ ەحوبا حالقىنا قانداي ٴتالىم بەردى؟
7 ەحوبا حالقىنا ومىردە بولعان ٴبىر جاعدايدى قولدانىپ ٴتالىم بەردى. وشيا پايعامباردىڭ ايەلى گومەر ازعىندىق جاساپ، بوتەن ەركەكتەرگە كەتىپ قالعان ەدى. گومەردىڭ جاعدايى ەش ٷمىتسىز بولدى ما؟ جۇرەكتە نە بارىن كورە الاتىن ەحوبا وشياعا بىلاي دەگەن: «قايتادان بار دا، باسقا ەركەكتىڭ سۇيىكتىسى بولىپ، ازعىندىق جاساپ جۇرگەن سول ايەلدى جاقسى كور. سول سياقتى، ەحوبا دا باسقا تاڭىرلەرگە بەت بۇرعان... يسرايل حالقىن جاقسى كورەدى» (وشيا 3:1؛ ناق. س. 16:2). نازار اۋدارساق، وشيانىڭ ايەلى جامان جولىنان قايتپاي، ٵلى دە اۋىر كۇنا جاساپ جۇرگەن ەدى. سوعان قاراماستان ەحوبا وشياعا ايەلىن كەشىرىپ، ونىمەن تاتۋلاسۋدى ايتتى a. تۋرا وسىلاي ەحوبا دا قىڭىر حالقىن تاستاپ كەتپەدى. نەبىر سۇمدىق كۇنالار جاساپ جۇرگەن حالقىن ەحوبا ٵلى دە جاقسى كوردى جانە ولارعا وكىنىپ، تەرىس جولدارىنان قايتۋعا كومەكتەسۋىن دوعارمادى. بۇل جاعدايدان نەنى تۇسىنەمىز؟ سوندا جۇرەكتى تەكسەرەتىن ەحوبا ٵلى دە اۋىر كۇنا جاساپ جۇرگەن ادامدى وكىنۋگە تالپىندىرا ما؟ (ناق. س. 17:3). كەلىڭىزدەر، كورەيىك.
ەحوبا كۇناكارلاردى وكىنۋگە قالاي تالپىندىرادى؟
8. ەحوبا قابىلدى وكىنۋگە تالپىندىرۋ ٷشىن نە ىستەدى؟ (مۇسانىڭ 1-جازباسى 4:3—7) (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
8 قابىل ادام مەن حاۋانىڭ تۇڭعىش ۇلى بولدى. اتا-اناسىنىڭ كۇناكار بەيىمدىلىگى وعان دا ٶتتى. سونداي-اق كيەلى كىتاپتا «ونىڭ ىستەرى زۇلىم» بولعانى ايتىلعان (جوح. 1-ح. 3:12). مىنە، وسىدان دا بولار، ەحوبا قابىلعا ىقىلاسىن تۇسىرمەدى، ونىڭ اكەلگەن قۇرباندىعىن دا قابىل المادى. قابىل بولسا جوندەلۋدىڭ ورنىنا، «قاتتى اشۋلانىپ، ٴتۇرى بۇزىلىپ كەتتى». سول كەزدە ەحوبا نە ىستەدى؟ ول قابىلمەن سويلەستى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 4:3—7 وقىڭىز). بايقاساق، ەحوبا قابىلدى اقىلعا شاقىردى، كۇنا جاساپ قويۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى جانە ويىن وزگەرتسە، باتاسىن بەرەتىنىن ايتتى. وكىنىشكە قاراي، قابىل ەحوبانىڭ ٴتىلىن العان جوق. ول وكىنۋگە تالپىندىرىپ جاتقان ەحوباعا ەش بوي بەرمەدى. وسى جاعدايدان تۇك شىقپاعانىن كورىپ، ەحوبا كۇناكارلاردى وكىنۋگە تالپىندىرۋىن قويدى ما؟ مۇلدەم ولاي ەمەس.
ەحوبا قابىلدى كۇنا جاساپ قويۋدان ساقتاعىسى كەلىپ وعان ەسكەرتۋ ايتتى جانە رايىنان قايتسا، باتاسىن بەرەتىنىن ايتتى (8-ابزاستى قاراڭىز)
9. ەحوبا ٴداۋىتتى وكىنۋگە قالاي تالپىندىردى؟
9 ەحوبا ٴداۋىت پاتشانى ەرەكشە جاقسى كورگەن. ٴتىپتى ونى «كوڭىلىمنەن شىعاتىن ادام» دەپ اتاعان (ەل. ٸس. 13:22). ٴبىراق ٴداۋىت نەكە ادالدىعىن بۇزۋ، كىسى ٶلتىرۋ سياقتى وتە اۋىر كۇنالار جاساعان. مۇسا زاڭىنا ساي، ٴداۋىت وسى ٷشىن ولىمگە لايىق ەدى (مۇس. 3-ج. 20:10؛ مۇس. 4-ج. 35:31). ٴبىراق ەحوبا اراشا ٴتۇستى b. ول داۋىتكە ٶزىنىڭ پايعامبارى ناتاندى جىبەردى. ول كەزدە ٴداۋىتتىڭ جۇرەگىندە وكىنىشتىڭ نىشانى دا جوق ەدى. ناتان ٴداۋىتتىڭ جۇرەگىنە اسەر ەتۋ ٷشىن ٴبىر مىسال ايتتى. سول كەزدە قاتەلىگىن تۇسىنگەن ٴداۋىت شىن جۇرەكتەن وكىندى (سام. 2-ج. 12:1—14). ونىڭ قانشالىقتى وكىنگەنىن ول جازعان ٴزابۇر جىرىنان انىق كورەمىز (ٴزاب. 51، كىرىسپە). جۇرەكتى قوزعايتىن بۇل ٴزابۇر جىرى قانشاما ادامدى كۇناسىنا وكىنۋگە تالپىندىرىپ، قانشاما ادامدى جۇباتقان. ٴداۋىتتى وكىنۋگە تالپىندىرعانى ٷشىن كوبىمىز ەحوباعا ريزا شىعارمىز!
10. ەحوبانىڭ كۇناكار ادامعا شىدامدىلىقپەن، كەشىرىممەن قاراعانى ٴسىزدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
10 ەحوبا كۇنانى جەك كورەدى، ونىڭ ەشبىر تۇرىنە توزبەيدى (ٴزاب. 5:4، 5). ٴبىراق ول ٴبىزدى جاقسى كورەدى، سوندىقتان بىزگە كۇنامەن كۇرەسۋگە كومەكتەسكىسى كەلەدى. ول ٴتىپتى ابدەن كۇناعا باتقان ادامنىڭ وزىنە بارىنشا كومەكتەسۋگە تىرىسىپ، ونى وكىنۋگە جانە وزىنە جاقىنداۋعا تالپىندىرادى. ەحوبانىڭ وسىنداي قۇداي بولعانى نەتكەن جۇبانىش! ەحوبانىڭ شىدامدىلىعى مەن كەشىرىمدىلىگى جايلى وي جۇگىرتەر بولساق، بۇل ٴبىزدى وعان ادال بولۋعا جانە كۇنا جاساپ قويعاندا بىردەن وكىنۋگە تالپىندىرادى. ال قازىر وكىنۋگە قاتىستى ٴبىرىنشى عاسىرداعى ماسىحشىلەر نەنى تۇسىنگەنىن كورەيىك.
يسانىڭ شاكىرتتەرى وكىنۋگە قاتىستى نەنى ٴتۇسىندى؟
11، 12. اكەسىنىڭ كەشىرۋگە اسىق قۇداي ەكەنىن كورسەتۋ ٷشىن يسا قانداي مىسال كەلتىرگەن؟ (سۋرەتتى قاراڭىز.)
11 ب. ز. I عاسىرىندا جەر بەتىنە ٴماسىح كەلدى. الدىڭعى ماقالادا ايتىلعانداي، ەحوبا شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا مەن يسا ٴماسىح ارقىلى ادامدارعا وكىنۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇيرەتتى (مات. 3:1، 2؛ 4:17).
12 جەردە قىزمەت ەتكەندە يسا ٵردايىم ادامدارعا اكەسىنىڭ كەشىرۋگە اسىق قۇداي ەكەنىن ۇيرەتىپ ٴجۇردى. بىردە ول اداسقان ۇل جايلى مىسال كەلتىرىپ، اكەسىنىڭ قانشالىقتى كەشىرىمدى ەكەنىن وتە كەرەمەت سيپاتتادى. ٴبىر جاس جىگىت ۇيدەن كەتىپ، بەيباستاق ٶمىر كەشىپ، ابدەن كۇناعا باتادى. كەيىن ول «اقىلعا كەلىپ»، ۇيىنە ورالۋدى شەشەدى. ال اكەسى بۇعان قالاي قارادى؟ «ۇلى الىستا كەلە جاتقاندا-اق اكەسى ونى كورىپ، اياپ كەتەدى. ٴسۇيتىپ، الدىنان جۇگىرىپ شىعىپ، باۋىرىنا باسىپ، ەلجىرەي سۇيەدى». ۇلى ەڭ بولماعاندا اكەسىنىڭ جالشىلارىنىڭ ٴبىرى بولامىن دەگەن ويمەن كەلگەن ەدى. ٴبىراق اكەسى ونى «ۇلىم» دەپ اتاپ، وتباسىنا قايتا قابىلدادى. ٴسۇيتىپ، اكەسى: «ۇلىم جوعالعان ەدى — تابىلدى»،— دەپ، توي باستاپ جىبەردى (لۇقا 15:11—32). ەش كۇمان جوق، يسا جەرگە كەلمەس بۇرىن كوكتە اكەسىنىڭ تۋرا وسىلاي قانشاما وكىنگەن جاندارعا جانى اشىپ، ولاردى دارقان كوڭىلمەن كەشىرگەنىن تالاي رەت كورگەن. ەحوبانىڭ قانشالىقتى مەيىرىمدى ەكەنىن سيپاتتايتىن بۇل مىسال شىنىمەن دە جانىمىزعا جىلۋ بەرەدى!
يسانىڭ اداسقان ۇل جايلى مىسالىنداعى اكە ۇيىنە ورالعان ۇلىن قۇشاق جايا قارسى الىپ جاتىر (11، 12-ابزاستاردى قاراڭىز)
13، 14. وكىنۋگە قاتىستى پەتىر نەنى ٴتۇسىندى جانە وزگەلەرگە بۇل جايلى نە ۇيرەتتى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
13 ەلشى پەتىر وكىنۋ مەن كەشىرىمگە قاتىستى يسادان وتە ماڭىزدى جايتتى ۇيرەندى. پەتىر ٴجيى قاتەلىك جاسادى، ٴبىراق يسا ونى قايتا-قايتا كەشىردى. بىردە پەتىر يەسى يسادان ٷش رەت تاندى، سول كەزدە ول قاتتى كۇيزەلىپ، كۇناسى ٷشىن وكىندى (مات. 26:34، 35، 69—75). يسا قايتا تىرىلگەننەن كەيىن، وڭاشادا بولسا كەرەك، پەتىرگە كورىندى (لۇقا 24:33، 34؛ قور. 1-ح. 15:3—5). سول كەزدە ول وكىنگەن ەلشىسىنە كەشىرگەنىن ايتىپ، كوڭىلىن ورنىقتىرسا كەرەك.
14 وكىنۋ مەن كەشىرۋگە يە بولۋدىڭ نە ەكەنىن ٶز باسىنان تۇسىنگەن پەتىر وزگەلەرگە وكىنۋدىڭ ماڭىزدىلىعى جايلى ۇيرەتە باستادى. ەلۋىنشى كۇن مەيرامىنان كەيىن كوپ ۇزاماي، پەتىر يساعا سەنبەيتىن ياھۋديلەردىڭ الدىندا تۇرىپ، ٴسوز سويلەدى. پەتىر ولاردىڭ ٴماسىحتى ولتىرگەندەرىن ايتتى، ٴبىراق ارتىنان ولاردى وكىنۋگە شاقىردى. ول بىلاي دەدى: «سوندىقتان وكىنىپ، تەرىس جولدان قايتىڭىزدار. سوندا كۇنالارىڭىز كەشىرىلىپ، ەحوبانىڭ قايتا نىعايتاتىن ۋاقىتى كەلەدى» (ەل. ٸس. 3:14، 15، 17، 19). بۇل سوزدەرمەن پەتىر وكىنۋ ادامدى تەرىس جولدان قايتۋعا تالپىندىراتىنىن ايتتى. ال تەرىس جولدان قايتۋ دەگەن بۇرىس وي قالىپ پەن ارەكەتتى وزگەرتىپ، ەندى قۇدايعا ۇنايتىنداي ٴجۇرىپ-تۇرۋدى بىلدىرەدى. سونداي-اق پەتىر ەحوبا ولاردىڭ كۇنالارىن كەشىرەتىنىن، ياعني تۇگەل ٶشىرىپ تاستايتىنىن ايتتى. ٴبىراز جىلداردان كەيىن پەتىر ماسىحشىلەرگە بىلاي دەگەن: «ەحوبا... سەندەرگە شىدامدىلىق تانىتىپ وتىر، ويتكەنى ول بىردە-ٴبىر ادامنىڭ جويىلماي، ٴبارىنىڭ وكىنگەنىن قالايدى» (پەت. 2-ح. 3:9). كۇنا جاساپ، ٴتىپتى اۋىر كۇنا جاساپ قويعان ماسىحشىلەر ٷشىن بۇل سوزدەر نەتكەن جۇبانىش بولماق ەدى!
يسا وكىنگەن ەلشىسىن كەشىرىپ، كوڭىلىن ورنىقتىردى (13، 14-ابزاستاردى قاراڭىز)
15، 16. ا) ەلشى پاۋىل ەحوبا مەن يسانىڭ كەشىرىمىنە قاتىستى نەنى ٴتۇسىندى؟ (تىموتەگە 1-حات 1:12—15) ٵ) ٴبىز كەلەسى ماقالادا نە قاراستىرامىز؟
15 وكىنۋگە جانە كەشىرىمگە يە بولۋعا ەڭ مۇقتاج ادامداردىڭ ٴبىرى تارستىق ساۋل ەدى. ول ٴماسىحتىڭ باعالى ٸزباسارلارىن ەش اياۋسىز قۋدالاعان. ماسىحشىلەردىڭ كوبىسى ساۋلدى ابدەن قۇرىعان ادام، ول ەشقاشان وزگەرمەيدى دەپ ويلاعان شىعار. ٴبىراق قايتا تىرىلگەن يسانىڭ كوزقاراسى ادامداردىكىنەن مۇلدەم باسقاشا ەدى. ول دا، اكەسى ەحوبا دا ساۋلدىڭ بويىنان جاقسى قاسيەتتەر كوردى. يسا ساۋلدى ٶزى «تاڭداپ العانىن» ايتقان (ەل. ٸس. 9:15). ساۋلدى وكىنۋگە تالپىندىرۋ ٷشىن يسا ٴتىپتى كەرەمەت جاسادى (ەل. ٸس. 7:58—8:3؛ 9:1—9، 17—20). ەلشى پاۋىل اتانعان ساۋل ٴماسىحشى بولعان سوڭ، وزىنە تانىتىلعان راقىم مەن مەيىرىمدىلىك ٷشىن ٴجيى العىس بىلدىرگەن (تىموتەگە 1-حات 1:12—15 وقىڭىز). ول: «قۇداي مەيىرىم كورسەتۋىمەن سەنى كۇنالارىڭا وكىندىرگىسى كەلەدى»،— دەپ، باۋىرلاستارىنا ماڭىزدى شىندىقتى ۇيرەتكەن (ريم. 2:4).
16 بىردە پاۋىل قورىنتتاعى قاۋىمدا ازعىندىقپەن بايلانىستى داۋلى ماسەلە تۋعانىن ەستيدى. ونىڭ بۇل ماسەلەنى قالاي شەشكەنىنەن ەحوبا سۇيىسپەنشىلىكپەن جونگە سالاتىنىن، سونداي-اق وكىنگەن ادامعا مەيىرىمدىلىك تانىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇيرەنەمىز. قورىنت قاۋىمىندا بولعان جاعدايدى كەلەسى ماقالادا ەگجەي-تەگجەيلى قاراستىرامىز.
33-ٵن ۋايىمىڭدى ەحوباعا ارت
a بۇل ەرەكشە جاعداي. بۇگىندە نەكە ادالدىعى بۇزىلىپ جاتسا، ەحوبا جازىقسىز تاراپتىڭ وپاسىزدىق جاساعان جۇبايىمەن قالۋىن تالاپ ەتپەيدى. ەحوبا جازىقسىز تاراپ، ەگەر ٶزى قالاسا، اجىراسا الاتىنىن يسا ارقىلى تۇسىندىرگەن (مات. 5:32؛ 19:9).
b «ەحوبا قۇدايدىڭ كەشىرىمشىلدىگىنىڭ يگىلىگىن كور» دەگەن ماقالانى قاراڭىز («كۇزەت مۇناراسى»، 2012 جىل، قاراشا، 21—23 ب.، 3—10-ابز.).
