نۇح، دانيال، ٵيۇپ ۇشەۋىنىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا ەلىكتەيىك
«نۇح، دانيال، ٵيۇپ ۇشەۋى... ٵدىل بولعاندارىنىڭ ارقاسىندا تەك ٶز جاندارىن ساقتاپ قالار ەدى» (ەزەكيەل 14:14).
اندەر: 120، 54
1، 2. ا) نۇح، دانيال مەن ٵيۇپتىڭ ۇلگىلەرىن قاراستىرعانىمىز نەگە بىزگە جىگەر بەرەدى؟ ٵ) ەزەكيەل 14:14 تەگى سوزدەردى ەزەكيەل قانداي كەزەڭدە جازعان؟
دەنساۋلىققا، قارجىعا نە قۋدالاۋعا بايلانىستى قيىندىقتاردى باستان وتكىزىپ ٴجۇرسىز بە؟ كەيدە ەحوباعا قۋانىشپەن قىزمەت ەتە بەرۋ قيىن با؟ سونداي كەزدەردە نۇحتىڭ، دانيالدىڭ جانە ٵيۇپتىڭ وقيعالارىن قاراستىرعانىڭىز بويىڭىزعا جىگەر قۇيادى. ولار دا كەمەلسىز بولعان جانە بىزدىكىندەي قيىندىقتارعا كەزىككەن. ومىرلەرىنە قاۋىپ تونگەن كەزدەر دە بولعان. ٴبىراق ولار ادال بولىپ قالدى، سوندىقتان ەحوبا ولاردى سەنىم مەن مويىنسۇنعىشتىقتىڭ ۇلگىلەرى دەپ ٴبىلدى (ەزەكيەل 14:12—14 وقىڭىز).
2 ەزەكيەل وسى ماقالانىڭ نەگىزگى تارماعىن بابىلدا ب.ز.ب. 612-جىلى جازعان * (ەزەكيەل 1:1؛ 8:1). وسىدان كوپ ۇزاماي ب.ز.ب. 607-جىلى يەرۋساليم قالاسى جويىلدى. سول ۋاقىتتارى يەرۋساليمدە ساناۋلى عانا ادام نۇح، دانيال مەن ٵيۇپ سياقتى سەنىم مەن مويىنسۇنعىشتىق تانىتتى ارى قۇتقارىلدى (ەزەكيەل 9:1—5). سولاردىڭ اراسىندا ەرەميا، بارۋح، ابدىمالىك پەن رەحاب اۋلەتىندەگىلەر بار ەدى.
3. وسى ماقالادا نە جايلى بىلەمىز؟
3 بۇگىندە دە ەحوبا ٵدىل دەپ سانايتىن، ياعني نۇح، دانيال مەن ايۇپكە ۇقساعان ادامدار عانا وسى زۇلىم دۇنيەنىڭ سوڭىندا امان قالادى (ايان 7:9، 14). ولاي بولسا، ەحوبانىڭ نە سەبەپتى وسى ٷش كىسىنى ٵدىل ارەكەت ەتكەندەر دەپ اتاعانىن بىلەيىك. ٴبىز 1) ولاردىڭ ٵرقايسىسى قانداي قيىندىقتارعا كەزىككەنىن جانە 2) ولاردىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الاتىنىمىزدى تالقىلايمىز.
نۇح 900 جىلدان استام ۋاقىت بويى سەنىم مەن مويىنسۇنعىشتىق تانىتتى!
4، 5. نۇحتىڭ كەيبىر قيىندىقتارى قانداي بولعان؟ نۇحقا قاتىستى قانداي جايت ٴبىزدى تاڭعالدىرادى؟
4 نۇح قانداي قيىندىقتارعا كەزىكتى؟ نۇحتىڭ ارعى اتاسى ەنوحتىڭ زامانىندا-اق ادامدار وتە زۇلىم بولعان. ولار ەحوبا جايلى «سۇمدىق سوزدەر» ايتقان (ياھۋدا 14، 15). سودان بەرى زۇلىمدىق ورشىگەن ۇستىنە ٶرشي ٴتۇسىپ، نۇحتىڭ كۇندەرىندە دۇنيە «زۇلىمدىققا تولى» بولدى. زۇلىم پەرىشتەلەر جەرگە ادام كەيپىندە ٴتۇسىپ، ايەلدەرگە ۇيلەندى. ولاردان قاتىگەز دە جاۋىز ۇلدار تۋىلدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:2—4، 11، 12). ٴبىراق اينالاداعىلاردىڭ ٴبارى نۇحتىڭ مۇلدەم باسقا ادام ەكەنىن بايقاعان. كيەلى كىتاپتا «نۇحقا ەحوبا ىقىلاسىن تۇسىرگەنى» جازىلعان. ول دۇرىس نارسەنى جاساۋىمەن باسقالاردان قاتتى ەرەكشەلەندى. نۇح «قۇداي جولىمەن ٴجۇردى» (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:8، 9).
5 بۇل سوزدەردەن نۇح تۋرالى نە بىلۋگە بولادى؟ بىرىنشىدەن، توپان سۋدىڭ الدىندا نۇحتىڭ سول زۇلىم دۇنيەدە ەحوباعا قانشا ۋاقىت بويى ادالدىقپەن قىزمەت ەتكەنىن ويعا الايىقشى. بۇل 70 نە 80 جىل عانا ەمەس، شامامەن 600 جىل ەدى! (مۇسانىڭ 1-جازباسى 7:11). ەكىنشىدەن، نۇحتىڭ كەزىندە ٴبىزدىڭ كەزىمىزدەگىدەي كومەك پەن جىگەر بەرەتىن قاۋىم بولماعان. ٴتىپتى تۋعان باۋىرلارى دا وعان قولداۋ كورسەتپەگەن بولسا كەرەك *.
6. نۇح قالاي زور باتىلدىق تانىتتى؟
6 نۇح ٶزىم جاقسى ادام بولسام، سول دا جەتەدى دەپ ويلاعان جوق. ول ەحوباعا دەگەن سەنىمى جايلى ادامدارعا باتىل ايتتى. كيەلى كىتاپتا ول «ادىلدىكتى ۋاعىزداۋشى نۇح» دەپ اتالعان (پەتىردىڭ 2-حاتى 2:5). ەلشى پاۋىل ول تۋرالى: «[نۇح] سەنىمى ارقىلى دۇنيەنى ايىپتادى»،— دەگەن (ەۆرەيلەرگە 11:7). جۇرت نۇحتى كەلەكە-مازاق ەتىپ، وعان بوگەت جاساۋعا تىرىسقانى ٴسوزسىز. ٴتىپتى كۇش كورسەتەمىز دەپ قورقىتقان دا شىعار. دەسە دە ول ادامنان قورىققان جوق (ناقىل سوزدەر 29:25). ويتكەنى سەنىمى بولعاندىقتان ەحوبا وعان باتىلدىق دارىتتى. بۇگىندە دە سەنىمى مول بارلىق قىزمەتشىلەرىنە ەحوبا دال سونداي باتىلدىق بەرەدى.
7. كەمەنى سوققاندا نۇح قانداي قيىندىقتارعا كەزىكتى؟
7 نۇحتىڭ ەحوباعا ادالدىق ساقتاپ جۇرگەنىنە 500 جىلداي بولىپ قالعاندا، ەحوبا وعان ۇلكەن كەمە سوق دەدى. بۇل كەمە كەيبىر ادامداردى جانە جانۋارلاردى توپان سۋدان قۇتقارىپ قالۋ ٷشىن قاجەت بولدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 5:32؛ 6:14). الىپ كەمە سوعۋ نۇح ٷشىن اسا قيىن تاپسىرماداي كورىنسە كەرەك. ادامدار ونى ودان بەتەر كۇلكى-مازاق قىلىپ، ٶمىرىن قيىنداتا تۇسەتىنىن دە بىلگەنى ٴسوزسىز. ٴبىراق نۇح سەنىم تانىتتى جانە ەحوباعا مويىنسۇندى. «قۇداي قالاي ايتسا، دال سولاي ىستەدى» (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:22).
8. ەحوبا وتباسىن قاجەتىمەن قامتاماسىز ەتەتىنىنە نۇح قالاي سەنىم ارتتى؟
8 نۇحتىڭ قيىندىعى بۇل عانا ەمەس ەدى. وعان ايەلى مەن بالا-شاعاسىن اسىراۋ قاجەت ەدى. توپان سۋعا دەيىن ادامدار ەگىن ٶسىرۋ ٷشىن ەرەكشە كۇش سالاتىن. نۇح تا سولاي ەتتى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 5:28، 29). ايتكەنمەن ول وتباسىنىڭ قام-قارەكەتى ەڭ باستى ۋايىمى بولىپ كەتۋىنە جول بەرمەدى. ول ٷشىن ەحوباعا قىزمەت ەتۋ ٵرقاشان دا باستى ورىندا تۇردى. كەمە سوعۋ ٸسى 40-50 جىلداي ۋاقىتقا ٴسوزىلسا دا، نۇحتىڭ نازارى ەحوبادان ەش تايمادى. توپان سۋدان كەيىن تاعى 350 جىل بويى دا ول وسى باعىتىنان تايعان ەمەس (مۇسانىڭ 1-جازباسى 9:28). نۇح — سەنىم مەن مويىنسۇنۋشىلىقتىڭ كەرەمەت ۇلگىسى!
9، 10. ا) نۇحتىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الامىز؟ ٵ) قۇداي زاڭدارىنا مويىنسۇنۋعا بەل بۋساڭىز، نە نارسەگە سەنىمدى بولا الاسىز؟
9 نۇحتىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الامىز؟ بۇل ٷشىن ەحوبانىڭ دۇرىس پەن بۇرىسقا قاتىستى كوزقاراسىن جاقتاۋىمىز، شايتاننىڭ دۇنيەسىنىڭ ٴبىر بولىگى بولماۋىمىز جانە ەحوبانى ەڭ باستى ورىنعا قويۋىمىز كەرەك (ماتاي 6:33؛ جوحان 15:19). وسى سەبەپتى دە مىنا دۇنيە ٴبىزدى جاقتىرمايدى. مىسالى، جىنىستىق قاتىناس پەن نەكەگە قاتىستى قۇداي زاڭدارىنا مويىنسۇنۋعا بەكىنگەندىكتەن، اقپارات قۇرالدارى ٴبىز جايلى جاعىمسىز سوزدەر تاراتادى (مالاحي 3:17، 18 وقىڭىز). ٴبىز دە، نۇح سياقتى، ادامداردان قورىقپايمىز. ٴبىز ەحوبادان قورقامىز. بۇل ٴبىزدىڭ ونى تەرەڭ قاستەرلەيتىنىمىزدى جانە كوڭىلىن قالدىرعىمىز كەلمەيتىنىن بىلدىرەدى. ٴبىز تەك ەحوبا عانا ماڭگىلىك ٶمىر سىيلاي الاتىنىن بىلەمىز (لۇقا 12:4، 5).
10 ٶزىڭىزدى بىلاي دەپ تەكسەرىپ كورىڭىز: «باسقالار مەنى مازاقتاپ نە سىناپ-مىنەسە دە، قۇدايدىڭ الدىندا دۇرىس نارسەنى ىستەي بەرەمىن بە؟ كۇن كورۋ قيىنداپ كەتكەن كۇندە دە، ەحوبا وتباسىمدى قامقورلاي الاتىنىنا سەنەمىن بە؟» نۇح سياقتى، ەحوباعا سەنىم ارتىپ، مويىنسۇنعىش بولساڭىز، ول سىزدىڭ قامىڭىزدى جاسايتىنىنا سەنىمدى بولا الاسىز (فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7).
زۇلىم قالادا تۇرسا دا، سەنىم مەن مويىنسۇنعىشتىق تانىتقان دانيال
11. دانيال مەن ٷش دوسى بابىلدا قانداي ۇلكەن سىناقتارعا ۇشىرادى؟ (ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
11 دانيال قانداي قيىندىقتارعا كەزىكتى؟ دانيال جالعان تاڭىرلەر مەن سيقىرشىلىققا بەلشەسىنەن باتقان بوتەن قالا بابىلدا تۇرۋعا ٴماجبۇر بولعان. ونداعى تۇرعىندار ياھۋديلەردى جاقتىرمايتىن ارى ولاردى جانە قۇدايلارى ەحوبانى كەلەكە ەتەتىن (ٴزابۇر 137:1، 3). بۇل ەحوبانى سۇيەتىن دانيال مەن باسقا دا ياھۋديلەردىڭ جانىنا باتقانى ٴشۇباسىز! وعان قوسا، دانيال مەن ونىڭ ٷش دوسى حانانياح، ميشاەل مەن ازارياح بابىل پاتشاسىنا قىزمەت ەتۋگە ۇيرەنەتىن بولعاندىقتان، كوبىسى ولاردى مۇقيات باقىلاپ جۇرگەن. ولارعا پاتشانىڭ تاعامى بەرىلدى. ونىڭ ىشىندە ەحوبا ٶز حالقىنا جەۋگە تىيىم سالعان تاعامدار بولاتىن. ٴبىراق دانيال «پاتشانىڭ تاعامىن جەپ،.. ٶزىن ارامدامادى» (دانيال 1:5—8، 14—17).
12. ا) دانيال قانداي ادام بولعان؟ ٵ) ەحوبا دانيالعا قالاي قارادى؟
12 دانيالدىڭ ٴبىر قاراعاندا سونشالىقتى قيىن بولىپ كورىنبەيتىن وزگە ٴبىر سىناعى بولدى. ول وتە قابىلەتتى ەدى، سول سەبەپتى پاتشا وعان ەرەكشە ارتىقشىلىقتار بەردى (دانيال 1:19، 20). ٴبىراق دانيال ماقتانشاق بولىپ كەتپەدى، يا بولماسا مەنىڭ ايتقانىم ٵرقاشان دا دۇرىس دەپ سانامادى. ول كىشىپەيىل دە قاراپايىم بولىپ قالا بەردى. جەتكەن جەتىستىكتەرى ەحوبانىڭ ارقاسىندا ەكەنىن ٵردايىم ايتىپ وتىردى (دانيال 2:30). ويلاپ قاراڭىزشى، ەحوبا نۇح پەن ٵيۇپ سياقتى ۇلگى ەتەرلىك تۇلعالاردىڭ قاتارىنا دانيالدى دا قوسقان. ول كەزدە نۇح پەن ٵيۇپ ەحوباعا ٶمىر بويى ادال بولىپ، دۇنيەدەن ٶتىپ كەتكەن ەدى. ال دانيال ٵلى جاس جىگىت بولعان. ٴيا، ەحوبا وعان كامىل سەنگەن! دانيال ونىڭ سەنىمىن اقتادى دا. ول ومىرىنىڭ اقىرىنا دەيىن قۇدايعا دەگەن سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنان اينىمادى. جاسى جۇزگە تاياعاندا قۇداي پەرىشتەسى وعان: «ۋا، دانيال، اسا باعالى جان»،— دەپ مەيىرىمگە تولى سوزدەر ايتتى (دانيال 10:11).
13. ەحوبانىڭ دانيالعا جوعارى دارەجەگە يە بولۋعا كومەكتەسۋىنىڭ ٴبىر سەبەبى قانداي بولۋى مۇمكىن؟
13 ەحوبانىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا دانيال الدىمەن بابىل، ال كەيىننەن ميدو-پەرسيا يمپەرياسىندا لاۋازىمدى ٴۋازىر بولدى (دانيال 1:21؛ 6:1، 2). ەحوبا ٶز حالقىنا كومەكتەسۋ ٷشىن ونىڭ وسىنداي جوعارى دارەجەگە يە بولۋىنا قام جاساعان بولۋى مۇمكىن. مىسالى، مىسىردا بولعان ٴجۇسىپتىڭ جانە پەرسيا جەرىندە بولعان ەستەر مەن ماردوحايدىڭ جاعدايىندا دا سولاي بولدى * (دانيال 2:48). ەلەستەتىپ كورىڭىزشى، ەزەكيەل مەن تۇتقىنداعى باسقا ياھۋديلەر ەحوبانىڭ وزدەرىنە دانيال ارقىلى كومەكتەسىپ جاتقانىن كورگەندە، نە سەزىندى؟ بۇل ولاردىڭ كوڭىلدەرىنە مەدەت بەرگەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى!
ەحوباعا دەگەن ادالدىعىمىزدان تايماساق، ول ٷشىن باعالى بولامىز (14، 15-ابزاستى قاراڭىز)
14، 15. ا) ٴبىزدىڭ جاعدايىمىز دانيالدىكىنە قاي جاعىنان ۇقسايدى؟ ٵ) بۇگىندە اتا-انالار دانيالدىڭ اتا-اناسىنان نە نارسەگە ۇيرەنسە بولادى؟
14 دانيالدىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الامىز؟ بۇگىنگى دۇنيە ازعىندىق پەن جالعان عيباداتقا بەلشەسىنەن باتقان. ادامدار كيەلى كىتاپتا «جىنداردىڭ ورداسى» دەپ اتالعان ۇلى بابىلدىڭ، ياعني دۇنيە جۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسىنىڭ ىقپالىندا (ايان 18:2). ال ٴبىز وسى دۇنيەدە جاتجەرلىكتەر ىسپەتتىمىز. ادامدار ٴبىزدىڭ قاتتى ەرەكشەلەنەتىنىمىزدى بايقايدى، ٴتىپتى كەيدە كەلەكە-مازاق ەتەدى (مارقا 13:13). سوندىقتان دانيال ىسپەتتى، قۇدايىمىز ەحوباعا جاقىنداي تۇسەيىك. كىشىپەيىل بولساق، ەحوباعا سەنىم ارتساق جانە وعان مويىنسۇنساق، ول ٴبىزدى دە باعالى سانايتىن بولادى (حاگەي 2:7).
15 بۇگىندە اتا-انالار دانيالدىڭ اتا-اناسىنان ماڭىزدى جايتتارعا ۇيرەنە الادى. دانيالدىڭ بالالىق شاعىندا، ياھۋداداعى ادامداردىڭ باسىم بولىگى وتە زۇلىم بولعان. دەسە دە دانيال ەحوبانى ٴسۇيىپ وسكەن. بۇل وزدىگىنەن بولدى ما؟ جوق. وعان ەحوبا جايلى اتا-اناسى ۇيرەتكەن بولسا كەرەك (ناقىل سوزدەر 22:6). دانيالدىڭ «مەنىڭ تورەشىم — قۇداي» دەگەن ماعىنانى بەرەتىن ەسىمىنىڭ ٶزى اتا-اناسىنىڭ ەحوبانى جاقسى كورگەنىن كورسەتەدى (دانيال 1:6، سىلتەمە). ولاي بولسا، اتا-انالار، بالالارىڭىزعا ەحوبا جايلى ٴتالىم بەرگەندە شىدامدى بولىڭىزدار. ەش بەرىلمەڭىزدەر (ەفەستىكتەرگە 6:4). ولارمەن بىرگە دۇعا ەتىڭىزدەر. ولار ٷشىن دۇعا ايتىڭىزدار. ەحوبانىڭ كوزىندە دۇرىس بولىپ تابىلاتىن نارسەنى جاقسى كورۋدى ۇيرەتۋ ٷشىن بارىڭىزدى سالىڭىزدار. سوندا ەحوبا سىزدەردى مولىنان جارىلقايدى (ٴزابۇر 37:5).
ٵيۇپ مولشىلىقتا دا، جوقشىلىقتا دا سەنىم مەن مويىنسۇنعىشتىق تانىتتى
16، 17. ٵيۇپ ومىرىنىڭ ٴتۇرلى كەزەڭىندە قانداي سىناقتاردى باستان وتكەردى؟
16 ٵيۇپ قانداي قيىندىقتارعا كەزىكتى؟ ٵيۇپ ومىرىندە ۇلكەن وزگەرىستەردى باستان كەشتى. العاشىندا، ول «شىعىستاعى ەڭ بەدەلدى ادام» بولعان (ٵيۇپ 1:3). ول وتە باي ەدى، كوپ ادام ونى تانيتىن ارى قاتتى سىيلايتىن (ٵيۇپ 29:7—16). دەسە دە ٵيۇپ ٶزىن باسقالاردان ارتىق ساناماعان نە قۇدايسىز-اق ٶمىر سۇرە الامىن دەپ ويلاماعان. بۇنى قايدان بىلەمىز؟ ەحوبا ونى «قىزمەتشىم» دەپ اتاعان. سونداي-اق ول جايلى: «ٵدىل دە ٴمىنسىز، قۇدايدان قورقىپ، جاماندىقتان اۋلاق جۇرەدى»،— دەگەن (ٵيۇپ 1:8).
17 الايدا ٵپ-ساتتە ٵيۇپتىڭ ٶمىرى كۇرت وزگەردى. ول بارلىعىنان ايىرىلدى. جانى كۇيزەلگەن ول ٴتىپتى ولگىسى كەلدى. بۇگىندە ٴبىز ٵيۇپتىڭ قيىندىقتارىنا شايتان سەبەپكەر بولعانىن بىلەمىز. ول ٵيۇپ قارا باسى ٷشىن عانا ەحوباعا قىزمەت ەتەدى دەدى (ٵيۇپ 1:9، 10 وقىڭىز). ەحوبا شايتاننىڭ بۇل زۇلىم ايىبىن بەيجاي قالدىرمادى. ونىڭ زالىم وتىرىكشى ەكەنىن دالەلدەۋ ٷشىن قۇداي نە ىستەدى؟ ايۇپكە ادالدىعىن دالەلدەۋگە جانە ونى جاقسى كورگەندىكتەن قىزمەت ەتەتىنىن كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.
18. ا) ايۇپكە قاتىستى قانداي جايت سىزگە اسەر ەتتى؟ ٵ) ەحوبانىڭ ايۇپكە قالاي قاراعانىنان نە نارسەگە ۇيرەنەمىز؟
18 شايتان ايۇپكە قايتا-قايتا اياۋسىز شابۋىل جاسادى جانە ولاردى قۇداي جىبەرىپ جاتىر دەپ ويلاۋىنا تۇرتكى بولدى (ٵيۇپ 1:13—21). سوسىن ٵيۇپتىڭ ٷش دوسسىماعى وعان جانعا باتاتىن سوزدەر ايتتى. ولار قۇداي ونى زۇلىمدىعى ٷشىن جازالاپ جاتىر دەدى (ٵيۇپ 2:11؛ 22:1، 5—10). وسىنىڭ بارلىعىنا قاراماستان، ٵيۇپ ەحوباعا ادال بولىپ قالدى. ونىڭ كەيدە اڭداماي سويلەگەنى راس (ٵيۇپ 6:1—3). ٴبىراق ول زارداپ شىگىپ، جانى كۇيزەلگەندىكتەن وسىلاي ەتكەنىن ەحوبا جاقسى ٴتۇسىندى. شايتان ايۇپكە قايتا-قايتا شابۋىلداپ ارى قورلىق سوزدەر ايتىپ الىمجەتتىك جاساسا دا، ەحوبا ٵيۇپتىڭ وزىنەن تەرىس اينالماعانىن كوردى. وسى اۋىر سىناقتان كەيىن، ەحوبا ايۇپكە يەلىگىندەگى نارسەلەرىن ەكى ەسە ەتىپ قايتاردى جانە تاعى 140 جىل عۇمىر سىيلادى (جاقىپ 5:11). وسى ۋاقىت ارالىعىندا دا ول قۇدايعا بار جۇرەگىمەن قىزمەت ەتتى. ٴبىز مۇنى قايدان بىلەمىز؟ وسى ماقالانىڭ نەگىزگى تارماعى، ەزەكيەل 14:14، ٵيۇپ قايتىس بولعاننان كەيىن جۇزدەگەن جىل وتكەن سوڭ جازىلعان.
19، 20. ا) ٵيۇپتىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الامىز؟ ٵ) قالاي وزگەلەرگە ەحوبا سياقتى جاناشىر بولا الامىز؟
19 ٵيۇپتىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا قالاي ەلىكتەي الامىز؟ جاعدايىمىز قانداي بولسا دا، ومىرىمىزدەگى ەڭ باستى تۇلعا ٵرقاشان دا ەحوبا بولۋى كەرەك. ٴبىز وعان تولىق سەنىم ارتۋىمىز جانە بار جۇرەگىمىزبەن مويىنسۇنۋىمىز قاجەت. ايۇپكە قاراعاندا، بىزدە بۇلاي ەتۋگە سەبەپ كوبىرەك. ويلانىپ كورسەك، بۇگىندە بىزگە كوپ جايت ٴمالىم. ٴبىز شايتان مەن ونىڭ ايلا-امالدارىن جاقسى بىلەمىز (قورىنتتىقتارعا 2-حات 2:11). كيەلى كىتاپتىڭ، اسىرەسە ٵيۇپ كىتابىنىڭ، ارقاسىندا قۇدايدىڭ نەگە قاسىرەتكە جول بەرىپ وتىرعانىن تۇسىنەمىز. دانيالدىڭ پايعامبارلىعىنان قۇداي پاتشالىعى يسا ٴماسىح بيلەپ وتىرعان شىنايى ۇكىمەت ەكەنىن دە بىلەمىز (دانيال 7:13، 14). بۇعان قوسا، بۇل پاتشالىق جۋىق ارادا بۇكىل جەر بەتىنە بيلىك جۇرگىزىپ، قايعى-قاسىرەت اتاۋلىنى جوق قىلاتىنىنان حاباردارمىز.
20 ٵيۇپتىڭ وقيعاسىنان قاسىرەت شىككەن باۋىرلاستارىمىزعا جاناشىر بولۋدى ۇيرەنەمىز. ٵيۇپ ىسپەتتى، ولار دا اڭداماي سويلەۋى مۇمكىن (ۋاعىزداۋشى 7:7). ٴبىراق ٴبىز ولار تۋرالى جامان ويلاماۋىمىز، يا بولماسا كىنالاماۋىمىز كەرەك. قايتا، ولارعا تۇسىنۋشىلىكپەن قاراۋعا تىرىسقانىمىز ٴجون. سولاي ىستەسەك، مەيىرىمدى دە سۇيىسپەنشىلىگى مول اكەمىز ەحوباعا ۇقساي تۇسەمىز (ٴزابۇر 103:8).
ەحوبا ٴسىزدى «كۇشەيتەدى»
21. پەتىردىڭ 1-حاتى 5:10 داعى سوزدەر قالايشا نۇح، دانيال مەن ٵيۇپتىڭ باستان وتكىزگەندەرىن ەسكە سالادى؟
21 نۇح، دانيال مەن ٵيۇپ تاريحتىڭ ٵرتۇرلى كەزەڭىندە ٶمىر سۇرگەن ارى جاعدايلارى ٴبىر-بىرىنىكىنە مۇلدە ۇقساماعان. ايتسە دە ۇشەۋى دە ٶز قيىندىقتارىنا توتەپ بەردى. ولاردىڭ باستان وتكىزگەندەرىنە قاراپ، ەلشى پەتىردىڭ مىنا سوزدەرى ەسىمىزگە تۇسەدى: «از ۋاقىت قاسىرەت شىككەندەرىڭنەن كەيىن،.. راقىم اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى — قۇدايدىڭ ٶزى تالىمدەرىڭدى اقىرىنا دەيىن جەتكىزىپ، سەندەردى نىعايتىپ، كۇشەيتەدى، نەگىزدەرىڭدى بەرىك ەتەدى» (پەتىردىڭ 1-حاتى 5:10).
22. كەلەسى ماقالادان نە جايلى بىلەمىز؟
22 پەتىردىڭ 1-حاتى 5:10 داعى سوزدەردىڭ قازىرگى تاڭداعى قۇداي حالقىنا دا قاتىسى بار. ەحوبا بىزگە ٶز قىزمەتشىلەرىن نىعايتىپ، كۇش بەرەتىنىن ۋادە ەتەدى. ٴبارىمىز ەحوبانىڭ ٴبىزدى كۇشەيتكەنىن قالايمىز جانە اقىرىنا دەيىن بەرىك بولىپ، ادالدىق ساقتاعىمىز كەلەدى. سول سەبەپتى نۇحتىڭ، دانيالدىڭ جانە ٵيۇپتىڭ سەنىمى مەن مويىنسۇنعىشتىعىنا ەلىكتەۋدى قالايمىز. كەلەسى ماقالادا بۇل كىسىلەردىڭ ادالدىق ساقتاعانىنىڭ سەبەبى ەحوبانى جاقسى بىلگەندەرى ەكەنىن بىلەمىز. ەحوباعا ۇنامدى بولۋ ٷشىن نە ىستەۋ قاجەت بولسا، ولار سونىڭ «ٴبارىن ٴتۇسىندى» (ناقىل سوزدەر 28:5). بۇل ٴبىزدىڭ دە قولىمىزدان كەلەدى!
^ 2-ابزاس ەزەكيەل ب.ز.ب. 617-جىلى بابىلعا تۇتقىنعا اكەتىلدى. ول ەزەكيەل 8:1—19:14 دەيىنگى سوزدەردى تۇتقىنعا اكەتىلگەننەن كەيىنگى «التىنشى جىلى»، ياعني ب.ز.ب. 612-جىلى، جازدى.
^ 5-ابزاس نۇحتىڭ اكەسى لامەح قۇدايعا سەنگەن، ٴبىراق توپان سۋدان بەس جىلداي بۇرىن دۇنيەدەن وتكەن. ەگەر نۇحتىڭ اناسى مەن باۋىرلارى توپان سۋ باستالعاندا ٴتىرى بولعان بولسا، ولار امان قالماعان.
^ 13-ابزاس ەحوبا حانانياح، ميشاەل جانە ازارياحتىڭ دا ياھۋدي حالقىنا كومەكتەسۋ ٷشىن جوعارى دارەجەگە يە بولۋلارىنا قام جاساعان بولۋى مۇمكىن (دانيال 2:49).
