«ونىڭ... تىرىلەتىنىن بىلەمىن»
«دوسىمىز... ۇيىقتاپ جاتىر، ال مەن ونى وياتۋعا بارامىن» (جوحان 11:11).
اندەر: 129، 154
1. مارتا باۋىرىمەن نە بولاتىنىنا سەندى؟ (ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
يسانىڭ جاقىن دوسى ٵرى شاكىرتى مارتا قايعىرىپ وتىر. ونىڭ باۋىرى ەلازار كوز جۇمدى. ول ەندى قالاي جۇبانباق؟ يسا وعان: «باۋىرىڭ قايتا تىرىلەدى»،— دەدى. ارينە، بۇل سوزدەردەن ونىڭ جان جاراسى تولىقتاي جازىلىپ كەتپەدى. ٴبىراق ول يسانىڭ ۋادەسىنە سەنىپ: «ونىڭ اقىرعى كۇنى بولاتىن قايتا ٴتىرىلۋ كەزىندە تىرىلەتىنىن بىلەمىن»،— دەدى (جوحان 11:20—24). مارتا بولاشاقتا قايتا ٴتىرىلۋ بولاتىنىنا كامىل سەنىمدى ەدى. الايدا سول كەزدە يسا كەرەمەت جاسادى. ول ەلازاردى ٴدال سول كۇنى قايتا ٴتىرىلتتى!
2. مارتانىكىندەي سەنىمدىلىك سىزدە دە بولعانىن نەلىكتەن قالار ەدىڭىز؟
2 بىزدە يسا نە ونىڭ اكەسى دۇنيەدەن وتكەن جاقىن ادامدارىمىزدى ٴدال قازىر تىرىلتەدى دەپ كۇتۋىمىزگە نەگىز جوق. الايدا ٴسىز جاقىندارىڭىزدىڭ بولاشاقتا قايتا تىرىلەتىنىنە تۋرا مارتا سياقتى سەنىمدىسىز بە؟ مۇمكىن، ٴسىز جان جارىڭىزدى، اناڭىزدى، اكەڭىزدى، جاقسى كورەتىن اتا-اجەڭىزدى نە ٴتىپتى جانىڭىزعا قىمبات بالاڭىزدى جوعالتقان شىعارسىز. سول اياۋلى ادامداردى قۇشاعىڭىزعا الىپ، اڭگىمەلەسىپ، بىرگە قۋانىشتى ساتتەردى وتكىزۋدى اڭسايتىن بولارسىز. قۋانىشقا وراي، مارتا سياقتى: «قايتا ٴتىرىلۋ بولعاندا، جاقىنىم ومىرگە ورالاتىنىن بىلەمىن»،— دەۋگە سىزدە
دە كەلەلى سەبەپتەر بار. دەسە دە بارلىق ٴماسىحشى بۇعان نەلىكتەن سەنىمدى ەكەنى جايلى ويلانعانى ٴجون.3، 4. ەلازارمەن بولعان جاعدايعا دەيىن يسا نە ىستەگەن ەدى جانە بۇل مارتانىڭ سەنىمىن قالاي نىعايتتى؟
3 مارتا يەرۋساليمنىڭ ماڭىندا تۇرعاندىقتان، يسا عاليلەيانىڭ ناين قالاسىندا جەسىر ايەلدىڭ بالاسىن تىرىلتكەنىن كورمەگەن بولۋى مۇمكىن. ايتسە دە بۇل تۋرالى ەستىگەن بولسا كەرەك. بالكىم، ول يسانىڭ جايىردىڭ قىزىن تىرىلتكەنىن دە ەستىگەن شىعار. ول ۇيدەگى ٵربىر ادام «قىزدىڭ ٶلىپ قالعانىن بىلەتىن». سوندا دا يسا قىزدى قولىنان ۇستاپ: «بالام، تۇرەگەل!»— دەدى. ول بىردەن ورنىنان تۇردى (لۇقا 7:11—17؛ 8:41، 42، 49—55). مارتا دا، ونىڭ ٴسىڭلىسى ٴماريام دا يسانىڭ ناۋقاستاردى جازا الاتىنىن بىلگەن. سوندىقتان يسا قاستارىندا بولعاندا، ەلازار ولمەيتىن ەدى دەپ ويلاعان. ال ەندى ول قازا بولعاندا، مارتا نەگە ۇمىتتەندى؟ بايقاساق، ول ەلازاردىڭ بولاشاقتا، «اقىرعى كۇنى» ومىرگە ورالاتىنىن ايتتى. ول نەگە سونشالىقتى سەنىمدى بولدى؟ ٴسىز دە بولاشاقتا ادامداردىڭ قايتا تىرىلەتىنىنە، ونىڭ ىشىندە ٴسىزدىڭ دە جاقىندارىڭىز بولۋى مۇمكىن ەكەنىنە نەگە سەنىمدى بولا الاسىز؟
4 قايتا تىرىلۋگە سەنۋىمىزگە كەلەلى سەبەپتەر بار. سولاردىڭ كەيبىرىن بۇگىن قاراستىرامىز. بالكىم، قۇداي ٴسوزىنەن بۇرىن اسا ٴمان بەرمەگەن، ٴبىراق سۇيىكتى ادامدارىڭىزبەن قايتا كورىسۋگە دەگەن سەنىمىڭىزدى نىعايتا تۇسەتىن جايتتاردى تاۋىپ قالارسىز.
ٷمىت سىيلايتىن وقيعالار
5. مارتا ەلازاردىڭ قايتا تىرىلەتىنىنە نەگە سەنىمدى بولدى؟
5 بايقاساڭىز، مارتا: «باۋىرىم تىرىلەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن»،— دەگەن جوق. ول: «ونىڭ تىرىلەتىنىن بىلەمىن»،— دەدى. ول نەگە سونداي سەنىممەن سويلەدى؟ ويتكەنى ول بۇرىنعى كەزدە ادامداردىڭ قايتا تىرىلگەنى تۋرالى وقيعالاردى بىلگەن. بۇل جايىندا ول ۇيىندە جانە ٴماجىلىسحانادا ەستىپ وسكەن بولسا كەرەك. قازىر ٴبىز جازبالاردا كەلتىرىلگەن سول قايتا ٴتىرىلۋ جايلى وقيعالاردىڭ ۇشەۋىن تالقىلايمىز.
6. مارتانىڭ قانداي وقيعانى بىلگەنى ٴسوزسىز؟
6 ەڭ العاشقى قايتا ٴتىرىلۋ قۇداي ٸلياس پايعامبارعا كەرەمەت جاسايتىن كۇش بەرگەن كەزدە ورىن الدى. يسرايلدىڭ سولتۇستىگىندەگى فينيكيانىڭ سارەپتا قالاسىندا تۇراتىن ٴبىر كەدەي جەسىر ايەل بۇل پايعامبارعا قوناق جايلىلىق كورسەتتى. كەيىن ەحوبا كەرەمەت جاساپ، ونىڭ ۇيىندەگى ۇنى مەن مايى تاۋسىلمايتىنداي ەتتى. سونىڭ ارقاسىندا جەسىر ايەل مەن ونىڭ بالاسى جان ساقتادى (پاتشالار 1-جازبا 17:8—16). الايدا ۋاقىت وتە كەلە ونىڭ ۇلى اۋىرىپ، قايتىس بولدى. ٴبىراق ٸلياس وعان كومەككە كەلدى. ول ەحوباعا بىلاي دەپ دۇعا ەتتى: «ۋا، قۇدايىم ەحوبا، مىنا بالانىڭ ٶمىرىن قايتارا كور». قۇداي ونىڭ تىلەگىن ورىنداپ، بالانىڭ ٶمىرىن بويىنا قايتاردى! بۇل — كيەلى كىتاپتا جازىلعان العاشقى قايتا ٴتىرىلۋ (پاتشالار 1-جازبا 17:17—24 وقىڭىز). مارتانىڭ بۇل تاڭعاجايىپ وقيعانى بىلگەنىندە كۇمان جوق.
7، 8. ا) ەلىشە قايعى شەككەن ايەلگە قالاي جۇبانىش سىيلادى؟ ٵ) ەلىشە جاساعان كەرەمەت ەحوبانىڭ نە ىستەي الاتىنىنا دالەل بولدى؟
7 كيەلى كىتاپتا جازىلعان ەكىنشى قايتا ٴتىرىلۋ ەلىشە پايعامباردىڭ قاتىسۋىمەن بولدى. شۋنەم دەگەن قالادا بالا سۇيە الماعان ٴبىر يسرايلدىك ايەل تۇراتىن. ەلىشە پايعامبارعا ەرەكشە قوناقجاي بولعاندىقتان، ەحوبا بۇل ايەل مەن ونىڭ ەگدە تارتقان كۇيەۋىنە باتاسىن پاتشالار 2-جازبا 4:8—31).
بەرىپ، بالالى ەتەدى. ٴبىراق بىرنەشە جىلدان سوڭ، بۇل بالا قايتىس بولادى. سوندا اناسىنىڭ جۇرەگى قارس ايىرىلعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. قايعىسى جانىنا باتقانى سونشا، كارميل تاۋىنداعى ەلىشەگە جەتۋ ٷشىن ول 30 شاقىرىم جول جۇرەدى. ەلىشە الدىمەن قىزمەتشىسى گەحەزيدى بالانى قايتا ٴتىرىلتسىن دەپ شۋنەمگە جىبەرەدى. ايتكەنمەن گەحەزي ونى قايتا تىرىلتە المايدى. كەيىن قايعى شەككەن ايەل ۇيىنە ەلىشەمەن بىرگە كەلەدى (قۇداي مارقۇمداردى تىرىلتۋگە قۇدىرەتتى ەكەنىن دالەلدەدى
8 ەلىشە ۇيگە كىرىپ، ٶلى بالا جاتقان بولمەگە بارادى دا، دۇعا ەتەدى. ەحوبا ونىڭ دۇعاسىنا جاۋاپ بەرىپ، بالانى كەرەمەت تۇردە ومىرگە قايتارادى. بالاسىنىڭ تىرىلگەنىن كورگەندە، اناسىنىڭ قۋانىشى قوينىنا سىيمايدى! (پاتشالار 2-جازبا 4:32—37 وقىڭىز). وسى كەزدە بۇل ايەل حاننانىڭ دۇعاسىن ەسىنە العان شىعار. حاننا دا بەدەۋ ەدى. ٴبىراق كەيىن ەحوبا ونى جارىلقاپ، سامۋيل ەسىمدى ۇل سىيلادى. سوندا حاننا: «ول كورگە تۇسىرە دە، ودان شىعارا دا الادى»،— دەپ ەحوباعا ماداق جاۋدىردى (سامۋيلدىڭ 1-جازباسى 2:6). شۋنەمدەگى بالانى ٶلى جاتقان جەرىنەن قايتا تۇرعىزعاندا، ەحوبا مارقۇمداردى تىرىلتۋگە قۇدىرەتتى ەكەنىن دالەلدەدى.
9. جازبالاردا جازىلعان ٷشىنشى قايتا ٴتىرىلۋدى ايتىپ بەرىڭىز.
9 ەلىشەنىڭ ولىمىنەن كەيىن بولعان تاعى ٴبىر عاجايىپ وقيعانى كورەيىك. ەلۋ جىلدان اسا پايعامبار بولىپ قىزمەت اتقارعان ەلىشە «ناۋقاستانىپ، حال ۇستىندە جاتىپ» كوز جۇمعان ەدى. ٴبىراز ۋاقىت وتە ونىڭ دەنەسى ٴشىرىپ، سۇيەگى عانا قالدى. ٴبىر كۇنى بىرنەشە يسرايلدىك ٴبىر كىسىنى جەرلەپ جاتتى. كەنەت ولار جاۋلاردىڭ كەلە جاتقانىن كورىپ قالدى. تەزىرەك قاشىپ قۇتىلۋ ٷشىن ولار ٴمايىتتى ەلىشەنىڭ قابىرىنە تاستاي سالدى. ارى قاراي كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «سوندا ەلىشەنىڭ سۇيەكتەرىمەن جاناسقان ٴمايىت ٴتىرىلىپ كەتىپ، اياعىنا تىك تۇردى» (پاتشالار 2-جازبا 13:14، 20، 21). وسى وقيعالاردان مارتا قۇدايدىڭ ولىمنەن ۇستەم ەكەنىنە كوز جەتكىزدى. ٴسىز دە بۇدان قۇدايدىڭ قۇدىرەتى شەكسىز، وراسان زور ەكەنىنە سەنىمدى بولا الاسىز.
ەلشىلەردىڭ زامانىندا بولعان وقيعالار
10. ٴبىر ٴماسىحشى ايەلمەن نە بولدى جانە پەتىر نە ىستەدى؟
10 ماسىحشىلەردىڭ گرەك جازبالارىندا دا قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرى ادامداردى قايتا تىرىلتكەنى جازىلعان. مىسالى، جوعارىدا يسا ناين قالاسىنىڭ ماڭىندا جانە جايىردىڭ ۇيىندە وسىنداي كەرەمەت جاساعانىن اتاپ وتتىك. كەيىنىرەك ەلشى پەتىر تابيتا دەپ تە اتالعان دوركا ەسىمدى ٴماسىحشى ايەلدى قايتا ٴتىرىلتتى. پەتىر ونىڭ دەنەسى جاتقان بولمەگە كىرىپ، دۇعا ەتتى دە: «تابيتا، تۇر!»— دەدى. سول ساتتە ايەل ومىرگە قايتا ورالدى. سوندا پەتىر جينالعان ماسىحشىلەرگە «قايتا تىرىلگەن تابيتانى كورسەتتى». بۇل وقيعا بۇلتارتپاس دالەل بولعاندىقتان، قالاداعى «كوپتەگەن ادام يەمىزگە سەندى». بۇل ەلشىلەردىڭ ىستەرى 9:36—42).
جاڭا شاكىرتتەر ادامدارعا يسا جايلى ىزگى حاباردى ۋاعىزداي الاتىن، سونداي-اق بارشا جۇرتقا ەحوبانىڭ ولگەندەردى ٴتىرىلتىپ الۋعا قۇدىرەتتى ەكەنىن ايتا الاتىن ەدى (11. دارىگەر لۇقا جاس جىگىتتىڭ حالى تۋرالى نە دەدى جانە بۇل وقيعا باسقالارعا قالاي اسەر ەتتى؟
11 كەيىنىرەك جۇرت باسقا ٴبىر قايتا تىرىلۋگە كۋا بولدى. بۇل وقيعا ەلشى پاۋىل تروياداعى ٴبىر ٷيدىڭ جوعارعى بولمەسىندە وتكەن كەزدەسۋدە بولعاندا ورىن الدى. قازىر بۇل جەر تۇركيانىڭ سولتۇستىك-باتىس جاعىندا ورنالاسقان. پاۋىل ٴتۇن ورتاسىنا دەيىن ٴسوز سويلەدى. ونى ەۋتىح ەسىمدى جاس جىگىت تەرەزەدە وتىرىپ تىڭداپ جاتقان ەدى. ٴبىراق ول ۇيىقتاپ كەتىپ، ٷشىنشى قاباتتان قۇلاپ ٴتۇستى. سوندا ەۋتىحتىڭ جانىنا بارعان ٴبىرىنشى ادام لۇقا بولعان بولسا كەرەك. دارىگەر بولعاندىقتان، ول الگى جاس جىگىتتىڭ جاي جاراقاتتانىپ نە ەسىنەن تانىپ قالماعانىن ٴبىلدى. ول ٶلىپ قالعان ەدى! پاۋىل دا تومەنگە ٴتۇستى. ول ەۋتىحتى قۇشاقتادى دا، ٴبارىن تاڭعالدىرىپ: «ول ٴتىرى»،— دەدى. بۇل كەرەمەتكە كۋا بولعانداردىڭ بارلىعى قاتتى اسەر الدى. كوز الدارىندا قايتىس بولعان جاس جىگىتتىڭ ومىرگە ورالعانى ولارعا «زور جۇبانىش بەردى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 20:7—12).
مىزعىماس ٷمىت
12، 13. قايتا ٴتىرىلۋ بولعان وقيعالاردى قاراستىرا كەلە، بىزدە قانداي سۇراقتار تۋىنداۋى مۇمكىن؟
12 جوعارىدا قاراستىرعان قايتا ٴتىرىلۋ جايلى وقيعالار بويىڭىزدا مارتانىكىندەي سەنىمدىلىك ۇيالاتقانى ٴجون. ٴبىز ٶمىر بەرۋشى قۇدايدىڭ قايتىس بولعانداردى ومىرگە قايتارا الاتىنىنا سەنىمدى بولا الامىز. اتاپ وتەرلىك ٴبىر جايت، ٸلياس، يسا جانە پەتىر سياقتى قۇدايدىڭ ادال قىزمەتشىلەرى قايتا ٴتىرىلۋ بولعان سول وقيعالارعا قاتىسقان. بۇل وقيعالار ەحوبا كەرەمەتتەر جاساعان كەزەڭدە ورىن العان. ال مۇنداي كەرەمەتتەر جاسالماعان ۋاقىتتا ومىردەن وتكەن ادامدار شى؟ ادال ايەلدەر مەن ەرلەر قۇدايدىڭ بولاشاقتا ولگەندەردى تىرىلتەتىنىنە ۇمىتتەنە الدى ما؟ «ونىڭ
اقىرعى كۇنى بولاتىن قايتا ٴتىرىلۋ كەزىندە تىرىلەتىنىن بىلەمىن»،— دەگەن مارتا سياقتى سەنىمدىلىكتەرى بولعان با؟ نەگە مارتا بولاشاقتا قايتا ٴتىرىلۋ بولاتىنىنا سەنە الدى جانە ٴبىز بۇعان نەلىكتەن سەنىمدى بولا الامىز؟13 قۇداي سوزىندە جازىلعان بىرنەشە وقيعادان كورىنەتىندەي، ەرتەدەگى قۇدايدىڭ ادال قىزمەتشىلەرى بولاشاقتا قايتا ٴتىرىلۋ بولاتىنىن بىلگەن. سول وقيعالاردىڭ كەيبىرىن قاراستىرىپ كورەيىك.
14. ىبىرايىممەن بولعان وقيعادان قايتا ٴتىرىلۋ جايلى نە بىلەمىز؟
14 ەحوبا ىبىرايىمعا ۇلى ىسقاققا بايلانىستى قانداي ٶتىنىش جاساعانى جايلى ويلاپ كورىڭىزشى. ىبىرايىم بۇل بالاسىن كوپتەن كۇتكەن ەدى. ال ەحوبا وعان: «وتىنەم، قاتتى جاقسى كورەتىن جالعىز ۇلىڭ ىسقاقتى ەرتىپ، موريا جەرىنە بار. سول جەردە مەن كورسەتەتىن تاۋدا ونى قۇرباندىققا شالىپ، ورتەپ جىبەر»،— دەدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 22:2). وسى نۇسقاۋدى ەستىگەندە، ىبىرايىم نە سەزىندى دەپ ويلايسىز؟ ەحوبا ىبىرايىمعا ۇرپاعى ارقىلى جەر بەتىندەگى بارلىق حالىق جارىلقاناتىنىن ۋادە ەتكەن ەدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 13:14—16؛ 18:18؛ ريمدىكتەرگە 4:17، 18). ەحوبا «ۇرپاق ىسقاقتان شىعاتىنىن» دا ايتقان بولاتىن (مۇسانىڭ 1-جازباسى 21:12). ٴبىراق ىبىرايىم ۇلىن قۇرباندىققا شالسا، بۇل قالاي مۇمكىن بولار ەدى؟ پاۋىل كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن جازعانىنداي، ىبىرايىم قۇدايدىڭ ىسقاقتى تىرىلتۋگە قۇدىرەتتى ەكەنىنە سەنگەن (ەۆرەيلەرگە 11:17—19 وقىڭىز). دەسە دە كيەلى كىتاپتا ىبىرايىم ىسقاقتى سول ۋاقىتتا، بالكىم بىرنەشە ساعات، ٴبىر كۇن نە ٴتىپتى ٴبىر اپتادان كەيىن، قايتا تىرىلەدى دەپ كۇتكەنى ايتىلماعان. ول ۇلىنىڭ قاشان تىرىلەتىنىن بىلە الماعان. ٴبىراق ەحوبانىڭ ىسقاقتى مىندەتتى تۇردە ومىرگە قايتاراتىنىنا سەنىمدى بولدى.
15. ادال ايۇپتىڭ قانداي ٷمىتى بولدى؟
15 ادال ٵيۇپ تە بولاشاقتا بولاتىن قايتا تىرىلۋگە سەنگەن. ول قانداي دا ٴبىر اعاش كەسىلىپ تاستالسا دا، قايتا ٶسىپ، جاڭا اعاش بولىپ شىعا كەلەتىنىن ٵيۇپ 14:7—12؛ 19:25—27). ادام ولسە، ٶزىن ومىرگە قايتارا المايدى (سامۋيلدىڭ 2-جازباسى 12:23؛ ٴزابۇر 89:48). ٴبىراق بۇل قۇداي ادامدى تىرىلتە المايدى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ٵيۇپ ەحوبانىڭ ونى ەستە ساقتايتىنىنا سەندى (ٵيۇپ 14:13—15 وقىڭىز). ول بولاشاقتاعى قايتا تىرىلۋدىڭ ناقتى قاشان بولاتىنىن بىلە المادى. دەسە دە ادامعا ٶمىر بەرگەن جاراتۋشى ونى ەستە ساقتاپ، تىرىلتە الاتىنىنا جانە ٴسوزسىز سولاي ەتەتىنىنە سەندى.
بىلگەن. ٴبىراق ادام بالاسىمەن بۇلاي بولمايدى (16. پەرىشتە دانيالدى قالاي جىگەرلەندىردى؟
16 ەندى ادال كىسى دانيال جايلى ويلاپ كورىڭىزشى. ول بار عۇمىرىن ەحوباعا ادالدىقپەن قىزمەت ەتۋگە ارناعان ٵرى ەحوبا ونى دەمەپ وتىرعان. بىردە پەرىشتە دانيالدى «اسا باعالى جان» دەپ اتاعان جانە وعان «اماندىق تىلەپ»، «مىقتى بولۋدى» ايتقان (دانيال 9:22، 23؛ 10:11، 18، 19).
17، 18. ەحوبا دانيالعا قانداي ۋادە بەردى؟
17 دانيال جاسى 100گە تاياپ، عۇمىرى ۇزىلۋگە شاق تۇرعاندا، ول ٶزىن نە كۇتىپ تۇرعانى جايلى ويلاعان شىعار. دانيال قايتا ٶمىر سۇرەمىن دەپ ۇمىتتەندى مە؟ البەتتە! دانيال كىتابىنىڭ سوڭعى جاعىندا قۇدايدىڭ وعان كەلەسىدەي ۋادە بەرگەنى جازىلعان: «ٶزىڭ سوڭىنا دەيىن ادالدىق ساقتا. سەن تىنىم تاباسىڭ» (دانيال 12:13). دانيال ولگەندەردىڭ تىنىم تاباتىنىن جانە ول بارعالى جاتقان «كوردە... جوسپارلاۋ دا، ٴبىلىم دە، دانالىق تا جوق» ەكەنىن ٴبىلدى (ۋاعىزداۋشى 9:10). دەسە دە دانيال ٷشىن بارلىعى وسىمەن بىتپەك ەمەس ەدى. ەحوبا وعان بولاشاققا قاتىستى تاماشا ۋادە بەردى.
18 ەحوبانىڭ پەرىشتەسى وعان: «كۇندەردىڭ سوڭىندا ۇلەسىڭدى الۋ ٷشىن تۇراسىڭ»،— دەگەن. دانيال بۇل ۋادەنىڭ ناقتى قاشان ورىن الاتىنىن بىلمەگەن. ول قايتىس بولىپ، تىنىم تاباتىنىن تۇسىنگەن. ٴبىراق «ۇلەسىڭدى الۋ ٷشىن تۇراسىڭ» دەگەن ۋادەنى ەستىگەندە، ول ٶزىنىڭ بولاشاقتا قايتا تىرىلەتىنىن ٴتۇسىندى. بۇل ونىڭ ولىمىنەن ۇزاق ۋاقىت وتكەننەن كەيىن، «كۇندەردىڭ سوڭىندا» ورىن الماق ەدى. بۇل وي «تاۋرات» اۋدارماسىندا بىلاي دەپ راستالادى: «اقتىق كۇندەردە ٶز سىباعاڭدى الۋ ٷشىن قايتا تۇراتىن بولاسىڭ».
19، 20. ا) ٴبىز قاراستىرعان وقيعالاردىڭ مارتانىڭ يساعا ايتقان سوزدەرىمەن قانداي بايلانىسى بار؟ ٵ) كەلەسى ماقالادان نە بىلەمىز؟
19 كۇمان جوق، مارتادا ادال باۋىرى ەلازاردىڭ «اقىرعى كۇنى بولاتىن قايتا ٴتىرىلۋ كەزىندە تىرىلەتىنىنە» سەنۋگە بەرىك نەگىز بولدى. ەحوبانىڭ دانيالعا بەرگەن ۋادەسى، سونداي-اق مارتانىڭ بولاشاقتاعى قايتا تىرىلۋگە دەگەن مىقتى سەنىمى ٴبىزدىڭ دە مىناعان سەنىمدىلىگىمىزدى نىعايتادى: قايتا ٴتىرىلۋ مىندەتتى تۇردە بولادى.
20 ٴبىز بۇرىن بولىپ كەتكەن قايتا ٴتىرىلۋ جايلى وقيعالاردى بىلدىك. بۇل مارقۇمداردىڭ قايتا ٶمىر ٴسۇرۋى مۇمكىن ەكەنىنە دالەل بولىپ تابىلادى. وعان قوسا، ٴبىز قۇدايعا ادال قىزمەت ەتكەن ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ بولاشاقتا قايتا ٴتىرىلۋ بولادى دەپ كۇتكەنىن دە قاراستىردىق. ٴبىراق قايتا ٴتىرىلۋ ۋادە ەتىلگەن كەزدەن ۇزاق ۋاقىتتان كەيىن بولاتىنىنا قانداي دا ٴبىر دالەل بار ما؟ ەگەر بار بولسا، بىزدە بولاشاقتاعى قايتا ٴتىرىلۋدى اسىعا كۇتۋگە بۇدان دا كوپ سەبەپ بولادى. ال ول كەز قاشان كەلەدى؟ بۇل سۇراقتاردى كەلەسى ماقالانىڭ ەنشىسىنە قالدىرايىق.