اق نەكەنى قاستەرلەڭىز
«قۇداي قوسقاندى ادام بالاسى اجىراتپاسىن!» (مارقا 10:9).
اندەر: 131، 132
1، 2. ەۆرەيلەرگە 13:4 ٴبىزدى نە ىستەۋگە شاقىرادى؟
ٴبارىمىز دە ەحوبانى قۇرمەتتەيمىز. ويتكەنى ول بۇعان ابدەن لايىق. ٶزىن قۇرمەتتەگەندى ول دا قۇرمەتتەيدى (سامۋيلدىڭ 1-جازباسى 2:30؛ ناقىل سوزدەر 3:9؛ ايان 4:11). ەحوبا ٴبىزدىڭ باسقا ادامدارعا دا، بيلىك وكىلدەرىنە دە قۇرمەتپەن قاراعانىمىزدى قالايدى (ريمدىكتەرگە 12:10؛ 13:7). الايدا قۇرمەتپەن قاراۋدى ەرەكشە تالاپ ەتەتىن ٴبىر سالا بار. بۇل — نەكە.
2 ەلشى پاۋىل: «بارلىعى نەكەگە قۇرمەتپەن قاراسىن، ەشكىم جار توسەگىن بىلعاماسىن!»— دەپ جازعان (ەۆرەيلەرگە 13:4). پاۋىل بۇل سوزدەردى نەكە تۋرالى اڭگىمە بولسىن دەپ ايتقان جوق. ول ماسىحشىلەرگە نەكەنى قادىر تۇتىپ، باعالى ساناۋدى بۇيىردى. ٴسىز دە، اسىرەسە وتاۋ قۇرعان بولساڭىز، نەكەگە وسىلاي قارايسىز با؟
3. يسا نەكە تۋرالى قانداي ماڭىزدى كەڭەس بەردى؟ (ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
3 نەكەنى قاستەرلى دەپ بىلسەڭىز، مۇنىڭىز ماقتاۋعا تۇرارلىق. يسا دا نەكەگە قۇرمەتپەن قاراعان. پارىزشىلدار اجىراسۋ تۋرالى سۇراعان كەزدە يسا: «ەركەك اكە-شەشەسىن قالدىرىپ، ايەلى ەكەۋى ٴبىرتۇتاس بولادى»،— دەپ قۇدايدىڭ ەڭ العاشقى نەكە تۋرالى ايتقان سوزدەرىن قايتالادى. سوسىن: «قۇداي قوسقاندى ادام بالاسى مارقا 10:2—12 وقىڭىز؛ مۇسانىڭ 1-جازباسى 2:24).
اجىراتپاسىن!»— دەپ ٴسوزىن شەگەلەدى (4. ەحوبا نەكەگە قاتىستى نەنى ماقسات ەتكەن؟
4 يسا نەكەگە باستاما بەرگەن قۇداي ەكەنىنە جانە نەكەنىڭ ماڭگىلىككە قۇرىلاتىنىنا داۋ كەلتىرمەگەن. ەحوبا ەڭ العاشقى جۇپ ادام مەن حاۋاعا اجىراسا الاتىندارىن ايتپاعان. ونىڭ ماقساتى بويىنشا، ايەلى مەن كۇيەۋى ماڭگى باقي بىرگە بولۋ كەرەك-ٴتىن.
نەكە قۇرىلىمىنداعى ۋاقىتشا وزگەرىستەر
5. ٶلىم نەكەگە قانداي وزگەرىس اكەلدى؟
5 بىلەتىنىمىزدەي، ادام كۇنا جاساعاننان كەيىن كوپ نارسە وزگەردى. مىسالى، ادامدار ولەتىن بولدى. بۇل ٶز كەزەگىندە نەكەگە دە اسەر ەتتى. ەلشى پاۋىل ٴماسىحشىنىڭ جارى قايتىس بولسا، ول قايتادان نەكە قۇرۋعا قۇقىلى ەكەنىن ايتتى (ريمدىكتەرگە 7:1—3).
زاڭنان بىلەرىمىز — قۇداي نەكەنى اسا قاستەرلى وداق دەپ ساناعان
6. قۇدايدىڭ نەكەگە دەگەن كوزقاراسى جايىندا مۇسا زاڭىندا نە ايتىلعان؟
6 قۇدايدىڭ يسرايل حالقىنا بەرگەن زاڭىنان ونىڭ نەكەگە قالاي قارايتىنىن كورۋگە بولادى. مىسالى، يسرايلدە ەر ادام بىرنەشە ايەل الا الاتىن. بۇل داستۇر حالىق اراسىندا مۇسا زاڭى بەرىلمەي تۇرىپ-اق كەڭ تاراعان. الايدا زاڭنىڭ ارقاسىندا ايەلدەر مەن بالالار جاپا شەكپەيتىن بولعان. ەگەر ەر كىسى كۇڭگە ۇيلەنىپ، كەيىننەن ەكىنشى ايەل الاتىن بولسا، ول ٴبىرىنشى ايەلىنە بۇرىنعىداي قاراۋ كەرەك بولعان. ەحوبا ونىڭ قامقورلىق كورسەتكەنىن، بۇرىنعىداي قورعانىش بولعانىن تالاپ ەتكەن (مۇسانىڭ 2-جازباسى 21:9، 10). ارينە، بۇگىن بىزدەر مۇسا زاڭىن ۇستانبايمىز. ٴبىراق ودان ەحوبانىڭ نەكەنى قاستەرلى دەپ ساناعانىن بىلە الامىز. وسىلايشا ٶزىمىز دە نەكەگە قۇرمەتپەن قاراۋدى ۇيرەنەمىز.
7، 8. ا) مۇسانىڭ 5-جازباسى 24:1 دە جازىلعان زاڭدا اجىراسۋ تۋرالى نە دەلىنگەن؟ ٵ) ەحوبا ەرلى-زايىپتىنىڭ اجىراسۋىنا قالاي قارايدى؟
مۇسانىڭ 5-جازباسى 24:1 وقىڭىز). زاڭدا «ۇنامسىز قىلىققا» نە جاتاتىنى جايىندا ەشتەڭە ايتىلماعان. ٴبىراق بۇل جاي بولماشى اعاتتىق ەمەس، ۇياتتى نە وتە اۋىر ارەكەت بولسا كەرەك (مۇسانىڭ 5-جازباسى 23:14). ٴبىر قىنجىلتاتىنى — يسانىڭ زامانىندا كوپتەگەن ياھۋديلەر ايەلدەرىمەن «كەز كەلگەن سەبەپپەن» اجىراسا بەرگەن (ماتاي 19:3). ارينە، مۇندايدىڭ بەتى اۋلاق.
7 ال زاڭدا اجىراسۋ تۋرالى نە ايتىلعان؟ ەحوبا ەرلى-زايىپتىنىڭ اجىراسقانىن ەشقاشان قالاماعانمەن، يسرايلدىك ەر كىسى «ايەلىنىڭ قانداي دا ٴبىر ۇنامسىز قىلىعىن كورسە»، زاڭ وعان اجىراسۋعا رۇقسات بەرگەن (8 مالاحي پايعامباردىڭ تۇسىندا ەر ادامداردىڭ ايەلدەرىن تاستاپ كەتۋى جيىلەپ كەتكەن. ولار ەحوباعا قىزمەت ەتپەيتىن جاس قىز الۋدى كوزدەسە كەرەك. قۇداي بۇعان قالاي قارايتىنىن انىق ٴبىلدىرىپ: «مەن ەرلى-زايىپتىنىڭ اجىراسقانىن جەك كورەمىن»،— دەدى (مالاحي 2:14—16). ونىڭ نەكەگە دەگەن كوزقاراسى و باستا «ەركەك ايەلىنە قوسىلادى، ٴسۇيتىپ، ەكەۋى ٴبىرتۇتاس بولادى» دەپ ايتقاننان بەرى وزگەرمەگەن ەدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 2:24). يسا دا: «قۇداي قوسقاندى ادام بالاسى اجىراتپاسىن!»— دەپ، نەكەگە ٴدال اكەسى سياقتى قارايتىنىن كورسەتتى (ماتاي 19:6).
اجىراسۋعا جالعىز سەبەپ
9. يسانىڭ مارقا 10:11، 12 دەگى سوزدەرىن قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭىز؟
9 كەيبىرەۋلەر: «قانداي جاعدايدا ٴماسىحشىنىڭ اجىراسىپ، قايتا نەكە قۇرۋىنا بولادى؟»— دەپ بىلگىسى كەلەر. يسانىڭ نە دەگەنىنە نازار اۋدارايىقشى: «كىم ايەلىن تاستاپ، وزگە بىرەۋگە ۇيلەنسە، بۇرىنعى ايەلىنە قاتىستى نەكە ادالدىعىن بۇزادى. ال ايەل كۇيەۋىنەن كەتىپ، باسقاعا تۇرمىسقا شىقسا، ول دا نەكە ادالدىعىن بۇزادى» (مارقا 10:11، 12؛ لۇقا 16:18). يسانىڭ ٶزى دە نەكەگە قۇرمەتپەن قاراعان ٵرى باسقالاردىڭ دا سولاي ىستەگەندەرىن قالاعان. كۇيەۋى ادال ايەلىن تاستاپ، قايتادان ۇيلەنسە، ول نەكە ادالدىعىن بۇزادى. ادال كۇيەۋىمەن اجىراسقان ايەل دە كۇنا جاسايدى. ويتكەنى ەرلى-زايىپتىنىڭ اجىراسۋىمەن نەكە وداعى ۇزىلمەيدى. قۇدايدىڭ كوز الدىندا ولار ٵلى دە «ٴبىرتۇتاس». يسا ايتقانداي، كۇيەۋى ادال ايەلىمەن اجىراسسا، ايەلىنە نەكە ادالدىعىن بۇزۋ قاۋپى تونەدى. قالايشا؟ مىسالى، ەجەلدە كۇيەۋى تاستاپ كەتكەن ايەل قارجىلاي قيىندىق كورمەۋ ٷشىن قايتادان كۇيەۋگە شىعۋىم كەرەك دەپ ويلاۋى مۇمكىن ەدى. ٴبىراق بۇلاي ەتۋ نەكە ادالدىعىن بۇزۋمەن پارا-پار بولار ەدى.
10. ماسىحشىنىڭ اجىراسىپ، قايتادان نەكە قۇرا الۋىنا جالعىز سەبەپ قانداي؟
10 يسا اجىراسۋعا بولاتىن جالعىز جاعدايدى بىلاي دەپ ٴتۇسىندىردى: «سەندەرگە بىلاي دەيمىن: كىم ايەلىمەن ازعىندىقتان باسقا سەبەپپەن اجىراسىپ، وزگە بىرەۋگە ۇيلەنسە، نەكە ادالدىعىن بۇزادى» (ماتاي 19:9). بۇل ويعا ول تاۋداعى ۋاعىزىندا دا كوڭىل ٴبولدى (ماتاي 5:31، 32). ەكى جەردە دە يسا «ازعىندىق» تۋرالى ايتقان. بۇعان جارىنىڭ كوزىنە ٴشوپ سالۋ، جەزوكشەلىك، جۇبايلىق بايلانىستارى جوق ادامداردىڭ توسەك قاتىناسى، گوموسەكسۋاليزم جانە مالمەن جىنىستىق قاتىناستا بولۋ كىرەدى. كۇيەۋى زينا جاساسا، ايەلى ونىمەن اجىراسا الادى. ونداي كەزدە قۇداي الدىندا ەكەۋىنىڭ نەكە وداعى ۇزىلەدى.
11. جۇبايى كوزىنە ٴشوپ سالسا دا، نەگە كەيبىر ماسىحشىلەر اجىراسپاۋدى ۇيعارادى؟
11 بايقاساڭىز، يسا ادام ازعىندىق جاساسا، كىناسىز جارى ودان اجىراسىپ كەتۋى كەرەك دەمەگەن. كەي جاعدايدا ايەلى كۇنا جاساعان كۇيەۋىمەن بىرگە ٶمىر سۇرە بەرۋدى شەشۋى مۇمكىن. نەگە دەيسىز عوي؟ ول كۇيەۋىن جاقسى كورگەندىكتەن ونى كەشىرىپ، ەكەۋى بىرگە نەكەلەرىن بەرىك ەتۋگە ۇمتىلۋى مۇمكىن. ال ايەل كۇيەۋىمەن اجىراسسا جانە قايتادان تۇرمىسقا شىقپاسا، ٴبىراز قيىندىققا كەزىگەرى وتىرىك ەمەس. مىسالى، ونىڭ ماتەريالدىق جانە جىنىستىق مۇقتاجدىعىمەن نە بولماق؟ ول جالعىزسىراپ قالماي ما؟ اجىراسۋدىڭ كەسىرى بالالارىنا ٴتيىپ جۇرمەي مە؟ بالالاردى شىندىقتا تاربيەلەۋ قيىنداپ كەتپەي مە؟ (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:14). نەسىن جاسىرايىق، كىناسىز جاق اجىراسۋدى شەشسە، ۇلكەن قيىندىقتارعا كەزىگەدى.
12، 13. ا) وشيانىڭ نەكەسىندە قانداي جاعداي بولدى؟ ٵ) وشيا نەلىكتەن گومەرمەن قايتا قوسىلدى جانە ٴبىز ونىڭ نەكەلىك ومىرىنەن نە ۇيرەنەمىز؟
12 وشيا پايعامباردىڭ وقيعاسىنان قۇدايدىڭ نەكەگە قاتىستى كوزقاراسى جايلى تەرەڭىرەك بىلەمىز. قۇداي وعان گومەر دەگەن قىزعا ۇيلەنۋدى بۇيىردى. قۇدايدىڭ ايتۋىنشا، گومەر كەيىن «ازعىندىق جاساپ، ازعىندىقتان بالالار تۋماق» ەدى. ەكەۋى ۇيلەنگەن سوڭ، دۇنيەگە ۇل بالا كەلدى (وشيا 1:2، 3). كەيىننەن گومەر دۇنيەگە تاعى ٴبىر قىز بەن ۇل اكەلدى. ٴبىراق بۇلار باسقا ەركەكتەن تۋىلسا كەرەك. ول بىرنەشە رەت ازعىندىق جاساسا دا، وشيا ونىمەن اجىراسپادى. ٴبىراق گومەر ۇيدەن كەتىپ، سوسىن قۇلدىققا ساتىلىپ كەتتى. وشيا بولسا ونى قايتارىپ الدى (وشيا 3:1، 2). وشيانى مىسال ەتە وتىرىپ، ەحوبا وزىنە ساتقىندىق جاساپ، باسقا تاڭىرلەرگە تابىنىپ كەتكەن يسرايل حالقىن سان رەت كەشىرگەنىن كورسەتتى. ال ٴبىز وشيانىڭ نەكەلىك ومىرىنەن نە نارسەگە ۇيرەنە الامىز؟
13 ٴماسىحشى ەرلى-زايىپتىنىڭ ٴبىرى جار توسەگىن بىلعاسا، كىناسىز جاققا شەشىم قابىلداۋ قاجەت. يسا ايتقانداي، بۇل جاعدايدا ونىڭ اجىراسىپ، قايتادان نەكە قۇرۋعا قۇقى بار. الايدا ول جۇبايىن كەشىرسە دە بولادى، بۇل — اعاتتىق ەمەس. وشيا گومەردى كەشىرىپ، ۇيىنە قايتارىپ الدى. سوسىن وعان «بۇدان بىلاي باسقا ەركەكپەن جاقىنداسپا» دەدى. وشيا ٴبىراز ۋاقىت ايەلىمەن جاقىنداسپاي ٴجۇردى (وشيا 3:3). ٴبىراق كەيىننەن قايتادان جاقىنداسسا كەرەك. بۇل وقيعادان ەحوبانىڭ يسرايل حالقىن قايتا قابىلداۋعا، ولارمەن قارىم-قاتىناسىن قالپىنا كەلتىرۋگە دايىن بولعانىن كورەمىز (وشيا 1:11؛ 3:3—5). وسى جاعدايدان نەكەگە قاتىستى وزىمىزگە نە تۇيەمىز؟ ەگەر كىناسىز جاق ازعىندىققا بارعان جارىمەن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسسە، بۇل — كىنالى جاقتى كەشىرگەنى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:3، 5). بۇدان كەيىن اجىراسۋعا ەشقانداي نەگىز جوق. كەشىرگەننەن كەيىن نەكەگە قۇدايدىڭ كوزقاراسىمەن قاراۋلارى ٷشىن، ەرلى-زايىپتىنىڭ بىرلەسە كۇش سالىپ، ٴبىر-بىرىنە كومەكتەسۋلەرى قاجەت.
قيىندىققا قايىسپاي، نەكەنى قۇرمەتتەڭىز
14. قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:10، 11 گە سۇيەنسەك، نەكەدە نەندەي جايت ورىن الۋى مۇمكىن؟
14 نەكەگە ەحوبا مەن يسا سياقتى قاراۋ — ٵربىر ٴماسىحشىنىڭ پارىزى. ٴبىراق كەيدە پەندەشىلىك باسىم ٴتۇسىپ، كەيبىرەۋلەر مۇنى ۇمىت قالدىرىپ جاتادى (ريمدىكتەرگە 7:18—23). سوندىقتان ەرتەدەگى ٴماسىحشى جۇبايلاردىڭ اراسىندا اۋىر قيىندىقتار بولعانىنا تاڭعالمايمىز. پاۋىل «ايەل كۇيەۋىنەن كەتپەۋ كەرەك» دەپ جازسا دا، كەيبىرەۋلەر سولاي ەتكەن (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:10، 11 وقىڭىز).
15، 16. ا) نەكەدە قيىندىقتار تۋسا، جۇبايلاردىڭ نەنى ماقسات ەتكەنى دۇرىس جانە نەلىكتەن؟ ٵ) بۇل ماقسات جۇبايى كۋاگەر ەمەس باۋىرلاسقا قالاي كومەكتەسە الادى؟
15 پاۋىل جۇبايلاردىڭ ٴبىر-بىرىنەن بولەك كەتۋىنە نە سەبەپ بولعانىن ناقتىلاماعان. ٴبىراق ٴبىر بىلەتىنىمىز — كۇيەۋىنىڭ تاراپىنان ەشقانداي ازعىندىق بولماعان. ايتپەسە ايەلى ودان كەتپەك تۇگىل، ونىمەن اجىراسىپ، قايتا تۇرمىسقا شىعۋىنا بولار ەدى. ٴبىراق بۇل جاعدايدا كۇيەۋىنەن بولەك كەتكەن ايەل، پاۋىلدىڭ نۇسقاۋى بويىنشا، «سالتباستى بولىپ قالۋى نەمەسە كۇيەۋىمەن قايتا تاتۋلاسۋى» قاجەت-ٴتىن. سەبەبى قۇداي ولاردى ٵلى دە جۇبايلار دەپ ەسەپتەيتىن. سونىمەن، پاۋىلدىڭ ايتقىسى كەلگەنى — نەكەدە قانداي قيىندىق تۋماسىن، ەگەر ەشقانداي تاراپ نەكە ادالدىعىن بۇزباسا، ەكەۋى تاتۋلاسۋ كەرەك. بۇل دەگەنىمىز — ولار ماسەلەلەرىن شەشىپ، ٴبىر-بىرىنەن اجىراماۋلارى كەرەك. ولار اقساقالداردىڭ كومەگىنە جۇگىنسە دە بولادى. اقساقالدار ەشكىمگە جاقتاسپاي، جازبالاردان قاجەت كەڭەستەر بەرەدى.
16 ماسىحشىنىڭ جۇبايى ەحوباعا قىزمەت ەتپەيتىن بولسا شە؟ ەكەۋىنىڭ ارا-جىگى بۇزىلسا، ٴبىر-بىرىنەن بولەك كەتە الا ما؟ جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي، كيەلى كىتاپ نەكە ادالدىعى بۇزىلعاندا عانا اجىراسۋعا رۇقسات بەرەدى. ال بولەك تۇرۋعا سەبەپ بولاتىن جايتتار وندا اتاپ وتىلمەگەن. ٴبىراق پاۋىل ايەلدەرگە «كۇيەۋى ٴبىر سەنىمدە بولماعانمەن، بىرگە تۇرۋعا كەلىسسە، ونى تاستاماسىن» دەگەنى وتىرىك ەمەس (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:12، 13). بۇگىندە بىزدەر ٷشىن دە وسى سوزدەردىڭ ماڭىزى زور.
17، 18. نەكەدەگى قيىندىقتىڭ جۇگى وتە اۋىر بولسا دا، نەلىكتەن كەي ماسىحشىلەر جۇبايلارىنان كەتپەۋدى شەشكەن؟
17 ٴبىر سەنىمدى ۇستانبايتىن كۇيەۋ كەيدە بىرگە تۇرۋعا كەلىسپەيتىنىن ارەكەتتەرىمەن كورسەتۋى مۇمكىن. مىسالى، ول اياۋسىز
قاتىگەزدىك كورسەتەتىنى سونشا، ايەلى دەنساۋلىعى مەن ٶمىرى ٷشىن قورقا باستايدى. نەمەسە ايەلى مەن بالا-شاعاسىن اسىراۋدان باس تارتادى، بولماسا ايەلىنە قۇدايعا قىزمەت ەتۋگە جول بەرمەيدى. كۇيەۋى نە دەمەسىن، مۇندايدا ايەلى ونى بىرگە تۇرعىسى كەلمەيدى دەپ شەشىپ، بولەك تۇرۋدى ٴجون كورۋى مۇمكىن. ٴدال وسى جاعدايدا باسقا ماسىحشىلەر جۇبايىنان كەتپەۋدى ۇيعارىپ جاتادى. ولار قيىندىققا ٴتوزىپ، نەكەلەرىنە تۇسكەن ٴسىزاتتى بىتەۋگە بار كۇشتەرىن جۇمىلدىرادى. مۇنداي جولدى تاڭداۋلارىنا نە سەبەپ؟18 بولەك كەتكەن جۇبايلار ٴبارىبىر ەرلى-زايىپتى بولىپ قالا بەرەدى. سونداي-اق ولار الدىندا ايتىلىپ كەتكەن قيىندىقتارعا كەزىگەدى. ەلشى پاۋىل جۇبايلاردىڭ بىرگە قالعاندارى دۇرىس ەكەنىنە تاعى ٴبىر سەبەپ كەلتىردى: «سەنۋشى ەمەس كۇيەۋى ايەلى ارقىلى، ال سەنۋشى ەمەس ايەل سەنۋشى كۇيەۋى ارقىلى قاسيەتتى بولادى. ايتپەسە بالالارىڭ تازا بولماس ەدى، ال قازىر ولار قاسيەتتى» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:14). نەكەدەگى قيىندىقتىڭ جۇگى وتە اۋىر بولسا دا، كوپ ماسىحشىلەر كۋاگەر ەمەس جۇبايلارىمەن بىرگە قالۋدى شەشكەن. جۇبايلارى كەيىننەن ەحوباعا قىزمەت ەتە باستاعاندا، كەزىندە قۇرباندىققا بارعاندارى ٷشىن باۋىرلاستارىمىز قالاي قۋاندى دەسەڭىزشى! (قورىنتتىقتارعا 1-حات 7:16 وقىڭىز؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 3:1، 2).
19. ماسىحشىلەردىڭ قاۋىمىندا باقىتتى نەكەلەر نەگە كوپ؟
19 يسا اجىراسۋ تۋراسىندا كەڭەس بەرسە، ەلشى پاۋىل بولەك تۇرۋعا قاتىستى ايتقان. ٴبىراق ەكەۋىنىڭ دە كوزدەگەنى—قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ نەكەگە قۇرمەتپەن قاراعاندارى. دوڭگەلەنگەن دۇنيەنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە باقىتتى نەكەنىڭ قىزىعىن كورىپ جۇرگەن ماسىحشىلەر قانشاما! ٴسىزدىڭ دە قاۋىمىڭىزدا ايەلىن سۇيەتىن ادال ەرلەر مەن ەر-ازاماتىن قۇرمەتتەيتىن ايەلدەر كوپ شىعار. ولاردىڭ ٴبارى دە — نەكەنىڭ قاستەرلى بولا الاتىنىنا دالەل. قۇدايدىڭ: «ەركەك اكە-شەشەسىن قالدىرىپ، ايەلىنە قوسىلادى، ٴسۇيتىپ، ەكەۋى ٴبىرتۇتاس بولادى»،— دەگەن سوزدەرىن راستاپ جۇرگەن سول ميلليونداعان ەرلى-زايىپتى ٷشىن ٴبىزدىڭ دە قۋانىشىمىز شەكسىز! (ەفەستىكتەرگە 5:31، 33).