45-زەرتتەۋ ماقالاسى
ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك كورسەتە بەرەيىك
«ٴبىر-بىرىڭە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك جانە راقىمدىلىق كورسەتىڭدەر» (زاك. 7:9).
107-ٵن ٴسۇيۋدىڭ كەمەلدى ۇلگىسى
اڭداتپا *
1، 2. ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا قانداي سەبەپتەر بار؟
ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ كەلەلى سەبەپتەرى كوپ. سولاردىڭ كەيبىرى مىنا تارماقتاردا كەلتىرىلگەن: «اينىماس سۇيىسپەنشىلىك پەن ادالدىقتان اجىراما... سوندا سەنى قۇداي دا، ادام دا ۇناتىپ، تەرەڭ تۇسىنىگى بار دەپ بىلەدى»؛ «اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاتىن ٶز جانىنا يگىلىك جاسايدى»؛ «ادىلدىك پەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىككە ۇمتىلعان ومىرگە... قول جەتكىزەر» (ناق. س. 3:3، 4؛ 11:17 ٴسىلت.؛ 21:21).
2 ناقىل سوزدەردەگى وسى تارماقتاردان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ ٷش سەبەبىن بايقايمىز. بىرىنشىدەن، اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتاتىن ادام ەحوبا ٷشىن اسا باعالى. ەكىنشىدەن، بۇل قاسيەتتى تانىتقانىمىز وزىمىزگە جاقسى. مىسالى، سونىڭ ارقاسىندا اينىماس دوستار تابامىز. ۇشىنشىدەن، اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتا بەرسەك، بولاشاقتا بۇنىڭ كوپ باتاسىن كورەمىز. سولاردىڭ ٴبىرى — ماڭگى ٶمىر. راسىندا دا، ەحوبانىڭ «ٴبىر-بىرىڭە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك جانە راقىمدىلىق كورسەتىڭدەر» دەگەن سوزدەرىنە قۇلاق اسۋعا سەبەپ كوپ (زاك. 7:9).
3. وسى ماقالادا قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ الامىز؟
3 وسى ماقالادان مىناداي ٴتورت سۇراققا جاۋاپ الامىز: ٴبىز كىمگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتامىز؟ رۋت كىتابىنان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى نە بىلەمىز؟ بۇگىنگى كۇندە ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ جولدارى قانداي؟ بۇل قاسيەتتى تانىتقانىمىزدىڭ ٶزىمىز ٷشىن قانداي پايداسى بار؟
ٴبىز كىمگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتامىز؟
4. ٴبىز ەحوباعا قالاي ەلىكتەيمىز؟ (مارقا 10:29، 30)
4 الدىڭعى ماقالادان بىلگەنىمىزدەي، ەحوبا اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن تەك ونى سۇيەتىن، وعان قىزمەت ەتەتىن جاندارعا عانا تانىتادى، سولارعا عانا قاتتى باۋىر باسادى (دان. 9:4). ٴبىز دە وسى جاعىنان «سۇيىكتى بالالارى رەتىندە قۇدايعا ەلىكتەگىمىز» كەلەدى (ەفەس. 5:1). سوندىقتان ٴبىز دە رۋحاني باۋىرلارىمىزعا قاتتى باۋىر باسىپ، اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا ۇمتىلامىز (مارقا 10:29، 30 وقىڭىز).
5، 6. مەيىرىمدىلىكتىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتەن ايىرماشىلىعى نەدە؟
5 كەلىسەتىن شىعارمىز، باۋىرلاستارعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتى جاقسىراق تانىتۋ ٷشىن، بۇل قانداي قاسيەت ەكەنىن ٶزىمىز جاقسى ٴتۇسىنۋىمىز كەرەك. بۇل ٷشىن اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ مەيىرىمدىلىكتەن نەسىمەن ەرەكشەلەنەتىنىن كورەيىك. قازىر مەيىرىمدىلىككە ٴبىر مىسال كەلتىرەيىك.
6 بىردە پاۋىل مەن قاسىنداعى ادامدار كەمە اپاتىنا ۇشىراپ، مالتا ارالىنىڭ جاعاسىنا جەتەدى. سول كەزدە مالتالىقتار ولاردى تانىماسا دا ٵرى كومەكتەسۋگە مىندەتتى بولماسا دا، زور ادامگەرشىلىك تانىتىپ، ولاردى «مەيىرىمدىلىكپەن قابىل الادى» (ەل. ٸس. 28:2—7). مالتالىقتاردىڭ وسى جاقسىلىعى اينىماس سۇيىسپەنشىلىككە جاتا ما؟ جوق، ويتكەنى ولار جاعداي سونى تالاپ ەتكەندىكتەن عانا جانە قينالىپ قالعان بەيتانىس ادامدارعا كومەكتەسكىلەرى كەلگەندىكتەن ارەكەت ەتتى.
7، 8. ا) اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ مەيىرىمدىلىكتەن ايىرماشىلىعى نەدە؟ ٵ) ٴبىز رۋت كىتابىن نە ٷشىن قاراستىرامىز؟
7 ال ەندى 6-ابزاستا سيپاتتالعان مەيىرىمدىلىكتەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ نەسىمەن ەرەكشە ەكەنىن كورەيىك. بۇل ٷشىن قۇدايدىڭ قىزمەتشىسى بولعان ٴداۋىتتىڭ ۇلگىسىن الايىق. ول ٶزىنىڭ اينىماس سەرىگى، جان دوسى جوناتانعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتقان. ٴتىپتى جوناتاننىڭ اكەسى ٴداۋىتتى ولتىرگىسى كەلسە دە، ول وسى قاسيەتىنەن ەش اينىماعان. جوناتاننىڭ قايتىس بولىپ كەتكەنىنە ٴبىراز جىل بولسا دا، ٴداۋىت ونىڭ ۇلى مەپىبوشەتكە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتا بەرگەن. سوندا داۋىتكە نە قوزعاۋ سالعان؟ ول جوناتانعا قاتتى باۋىر باسىپ، ەرەكشە جاقسى كورگەن. مىنە، اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ مەيىرىمدىلىكتەن ايىرماشىلىعى وسىدا (سام. 1-ج. 20:9، 14، 15؛ سام. 2-ج. 4:4؛ 8:15؛ 9:1، 6، 7).
8 كيەلى كىتاپتاعى رۋت كىتابىنان دا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك جايلى كوپ نارسە بىلۋگە بولادى. بۇل كىتاپتىڭ كەيىپكەرلەرى اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتى قالاي تانىتقان؟ ولاردان ۇيرەنگەنىمىزدى ٶز قاۋىمىمىزدا قالاي قولدانساق بولادى؟ *
رۋت كىتابىنان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى نە بىلەمىز؟
9. نەگە ناعيما ەحوبا وعان قارسى شىعىپ جاتىر دەپ ويلادى؟
9 رۋت كىتابىندا ناعيما دەگەن يسرايلدىك ايەل، ونىڭ كەلىنى رۋت جانە ناعيمانىڭ كۇيەۋىنىڭ تۋىسى باعوز دەگەن قۇدايدان قورقاتىن جاقسى كىسى تۋرالى ايتىلادى. يسرايل ەلىن اشتىق جايلاعاندىقتان ناعيما كۇيەۋىمەن جانە ەكى ۇلىمەن مواب جەرىنە كوشىپ بارادى. كەيىن سول ەلدە ونىڭ كۇيەۋى قايتىس بولادى. ەكى ۇلى بولسا ۇيلەنەدى. ٴبىراق، وكىنىشكە قاراي، ولار دا كەيىن قايتىس بولادى (رۋت 1:3—5؛ 2:1). وسىنداي اۋىر جاعدايلاردى باستان وتكەرگەن ناعيما قاتتى قايعىعا باتىپ كەتەدى. ول ٴتىپتى ەحوبا وعان قارسى شىعىپ جاتىر دەپ ويلايدى. بۇنى ونىڭ مىنا سوزدەرىنەن بايقاۋعا بولادى: «ەحوبا مەنىڭ باسىما قايعى جىبەردى... قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي ماعان ٶمىردىڭ اشىسىن تاتقىزدى... ەحوبا ماعان قارسى شىعىپ، قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي باسىما باقىتسىزدىق ٴتۇسىردى عوي!» (رۋت 1:13، 20، 21).
10. ەحوبا ناعيمانىڭ اۋىر سوزدەرىن قالاي قابىلدادى جانە وعان قالاي كومەكتەستى؟
10 ەحوبا ناعيمانىڭ بۇنداي اۋىر سوزدەرىن قالاي قابىلدادى؟ ول قايعى جۇتقان قىزمەتشىسىنەن تەرىس اينالىپ كەتپەدى. قايتا، «قىسىمشىلىق دانا ادامدى ەسسىزدىككە يتەرمەلەيتىنىن» تۇسىنگەندىكتەن، وعان جاناشىرلىقپەن قارادى (ۋاع. 7:7). ٴبىراق ناعيماعا ەحوبا وعان قارسى ەمەس، قايتا ونىڭ جاعىندا ەكەنىن ٴتۇسىنۋ قاجەت ەدى. ەحوبا بۇل ٷشىن نە ىستەدى؟ (سام. 1-ج. 2:8). ول رۋتتى ناعيماعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا تالپىندىردى. ٴسۇيتىپ، رۋت ەنەسىنە ەموسيالىق جانە رۋحاني كۇيىن جاقسارتۋعا بار ىقىلاسىمەن ٵرى جۇمساقتىقپەن كومەكتەستى. ٴبىز رۋتتان قانداي ۇلگى الامىز؟
11. قاۋىمداعى باۋىرلاستار نەگە جانى كۇيزەلگەندەرگە كومەكتەسۋگە ۇمتىلادى؟
11اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىمىز بولسا، جانى كۇيزەلگەندەرگە كومەكتەسۋگە ۇمتىلامىز. رۋت سياقتى قاۋىمداعى جانى ىزگى باۋىرلاستار مۇڭعا باتىپ، كۇيزەلىپ جۇرگەن باۋىرلاستارىن تاستامايدى. ويتكەنى ولاردى سۇيەدى جانە قولدارىنان كەلگەنشە قايعىلارىن جەڭىلدەتكىسى كەلەدى (ناق. س. 12:25؛ 24:10). ەلشى پاۋىل دا سوعان شاقىرىپ بىلاي دەگەن: «جانى كۇيزەلىپ جۇرگەندەردى جۇباتىڭدار، السىزدەردى قولداڭدار، بارلىق ادامدارعا ٴتوزىمدى بولىڭدار» (سال. 1-ح. 5:14).
مۇڭايىپ جۇرگەن باۋىرلاستى تىڭداساق، ونى جۇباتا الامىز (12-ابزاستى قاراڭىز)
12. ٴتۇڭىلىپ جۇرگەن باۋىرلاسىمىزعا كومەكتەسۋدىڭ ەڭ جاقسى جولدارى قانداي؟
12 ٴتۇڭىلىپ جۇرگەن ادامعا كومەكتەسۋدىڭ ەڭ جاقسى ەكى جولى — ونى قۇلاق سالىپ تىڭداۋ جانە جاقسى كورەتىنىمىزدى ايتۋ. ۇمىتپاڭىز، ەحوبا ٶزىنىڭ اياۋلى قىزمەتشىسىنە وسىلاي كوڭىل بولگەنىڭىزدى قاتتى باعالايدى (ٴزاب. 41:1). ناقىل سوزدەر 19:17 دە: «بەيشارانى قامقورلاعان ەحوباعا قارىز بەرەدى، ىستەگەن جاقسىلىعى قۇدايدان قايتادى»،— دەلىنگەن.
رۋت: «ٴسىز قايدا بارساڭىز، مەن دە سوندا بارامىن»،— دەپ ەنەسى ناعيمادان اجىرامادى. ال ورپا مواب ەلىنە قايتتى (13-ابزاستى قاراڭىز)
13. رۋت ورپادان نەسىمەن ەرەكشەلەندى جانە نەگە ونىڭ ارەكەتى اينىماس سۇيىسپەنشىلىككە جاتادى؟ (مۇقاباداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
13 ناعيمامەن بولعان جاعداي اينىماس سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ٴمانىن ودان سايىن اشا تۇسەدى. بىردە ول «ەحوبانىڭ ٶز حالقىنا شاپاعاتىن ٴتۇسىرىپ، نان بەرگەنى جايلى ەستىپ»، ٶز ەلىنە قايتۋدى شەشەدى (رۋت 1:6). وعان ەكى كەلىنى دە ەرىپ شىعادى. ٴبىراق جولدا ناعيما ولارعا موابقا قايتىڭدار دەپ ٷش رەت ايتادى. سول كەزدە ورپا ەنەسىنىڭ ايتقانىن ىستەپ، «بەتىنەن ٴسۇيىپ، كەرى قايتىپ كەتتى». رۋت تا كەتىپ قالسا بولار ەدى. ٴبىراق «جاقسىلىق قىلساڭ، سىپىرا قىل» دەگەندەي، ول ەنەسىن تاستاماي قويدى. رۋت كومەككە ٴزارۋ ەنەسىنىڭ جانىندا قالۋدى شەشتى (رۋت 1:7—14؛ 16، 17). ول مۇنى ٴماجبۇر بولعاندىقتان ەمەس، ٶزى قالاعاندىقتان ىستەدى. وسىلايشا ناعىز اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتتى. ٴبىز رۋتتان نە ۇيرەنەمىز؟
14. ا) بۇگىندە كوپ باۋىرلاستار نە ىستەۋگە ۇمتىلادى؟ ٵ) ەۆرەيلەرگە 13:16 عا ساي، قانداي قۇرباندىقتار قۇدايعا ۇنامدى؟
14اينىماس سۇيىسپەنشىلىك ارتىعىمەن ىستەيدى. بۇگىندە دە كوپ باۋىرلاستار ٴبىر سەنىمدەگىلەرگە، ٴتىپتى جەكە تانىمايتىندارىنا دا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا ۇمتىلادى. مىسالى، ٴبىر جەردە تابيعي اپات بولىپ جاتقانىن ەستىسە، بىردەن كومەكتەسۋدىڭ جولىن ىزدەيدى. ال ەگەر قاۋىمدا بىرەۋ قارجىلاي قينالىپ جاتسا، بىردەن سول ادامعا بارىپ، قاجەتىمەن قامداۋعا تىرىسادى. بۇنداي باۋىرلاستار I عاسىرداعى ماكەدونيالىقتارعا ۇقسايدى. ولار مۇقتاج باۋىرلاستارىنا جاردەمدەسۋ ٷشىن ۋاقىتى مەن قولدا بارىن ايامايدى، «ٴتىپتى ودان دا كوپ بەرەدى» (قور. 2-ح. 8:3). ەحوبا ولاردىڭ اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن كورىپ، ٴتانتى بولاتىنىندا ٴسوز جوق! (ەۆرەيلەرگە 13:16 وقىڭىز).
ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ جولدارى
15، 16. رۋت جاقسىلىق جاساۋدان قايتپايتىنىن قالاي كورسەتتى؟
15 رۋت پەن ناعيمانىڭ وقيعاسىنان كوپ نارسە ۇيرەنەمىز. سولاردىڭ كەيبىرىنە توقتالايىق.
16العان بەتىڭىزدەن قايتپاڭىز. رۋت ناعيمامەن بىرگە ياھۋداعا ەرىپ بارماقشى بولعاندا، ناعيما باسىندا بۇعان قارسى بولدى. ٴبىراق رۋت ەش بەرىلمەدى. اقىرىندا «رۋتتىڭ العان بەتىنەن قايتپايتىنىن كورگەندە، ەنەسى ونى ٵرى قاراي كوندىرۋگە تىرىسپادى» (رۋت 1:15—18).
17. بەرىلمەي اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋعا نە كومەكتەسەدى؟
17قولدانۋ. جانى كۇيزەلگەندەرگە كومەكتەسۋ ٷشىن شىدامدىلىق قاجەت. ٴبىراق العان بەتىڭىزدەن قايتپاڭىز. باسىندا باۋىرلاسىمىز كومەكتەن باس تارتىپ، قولىڭىزدى قايتارۋى مۇمكىن. سوندا دا رۋت سياقتى اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتىپ، ودان بارىنشا اجىراماڭىز (عال. 6:2). تۇبىندە ول كومەگىڭىزدى قابىل الىپ، ەڭسەسىن كوتەرەتىنىنە ۇمىتتەنىڭىز.
18. نە نارسە رۋتتىڭ جۇرەگىنە اۋىر تيگەن بولۋى مۇمكىن؟
18جۇرەگىڭىزگە جاقىن الماڭىز. ناعيما مەن رۋت بەتلەحەمگە كەلگەندە، ونىڭ بۇرىنعى كورشىلەرى الدىنان شىعادى. سوندا ناعيما ولارعا: «كەتكەندە بەرەكەلى ەدىم، قايتقاندا ەحوبا قۇرالاقان قالدىردى»،— دەيدى (رۋت 1:21). بۇل سوزدەردى ەستىگەندە رۋت ٶزىن جامان سەزىنىپ قالعان شىعار. وسى كۇنگە دەيىن ول ناعيمادان ەش كومەگىن اياماي كەلدى عوي: ونىمەن بىرگە جىلادى، ونى جۇباتتى، ونىمەن بىرگە ۇزاق جول ٴجۇردى! ال ناعيما «ەحوبا قۇرالاقان قالدىردى» دەپ، ٴدال جانىندا تۇرعان رۋتتىڭ بىردە-ٴبىر ەڭبەگىن باعالاماعانداي بولدى. بۇل سوزدەر رۋتتىڭ جۇرەگىنە اۋىر تيگەن شىعار، ٴبىراق ول سوندا دا ەنەسىنەن اجىرامادى.
19. قيىن جاعدايدا جۇرگەن باۋىرلاسىمىزدان اجىراماۋعا نە كومەكتەسەدى؟
19قولدانۋ. كومەكتەسۋگە قانشا تىرىسساق تا، جانى كۇيزەلگەن باۋىرلاسىمىز كەيدە بىزگە اۋىر سوزدەر ايتىپ قويۋى مۇمكىن. ٴبىراق ٴبىز ونى كوڭىلىمىزگە الماۋعا تىرىسامىز. قايتا، باۋىرلاسىمىزدى تاستاماي، ەحوبادان «ونى جۇباتۋدىڭ جولىن تابۋعا كومەكتەسشى» دەپ سۇرايمىز (ناق. س. 17:17).
اقساقالدار باعوزعا قالاي ەلىكتەي الادى؟ (20، 21-ابزاستاردى قاراڭىز)
20. رۋت ەش بەرىلمەي، ٵرى قاراي دا جاقسىلىق جاساي بەرۋگە قايدان كۇش الدى؟
20دەر كەزىندە جىگەر بەرىڭىز. ناعيماعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتىپ جۇرگەن رۋتتىڭ وزىنە دە جىگەر قاجەت ەدى. سول كەزدە ەحوبا باعوزدى قولداندى. ول رۋتتى ماقتاپ بىلاي دەدى: «جاساعان جاقسىلىقتارىڭ ٷشىن ەحوبا ساعان باتاسىن توكسىن! يسرايلدىڭ قۇدايى ەحوبا قاناتىنىڭ استىنان پانا ىزدەگەن ساعان قارىمتاڭدى تولىعىمەن قايتارسىن!» سوندا رۋتتىڭ جانى جادىراپ كەتتى. ول باعوزعا: «جىلى سوزبەن كۇڭىڭىزدىڭ كوڭىلىن ورنىقتىردىڭىز»،— دەدى (رۋت 2:12، 13). دەر كەزىندە ايتىلعان بۇل سوزدەر رۋتقا ٵرى قاراي دا جاقسىلىق جاساي بەرۋگە كۇش بەردى.
21. يشايا 32:1، 2 دە ايتىلعانداي، قامقور اقساقالدار نە ىستەيدى؟
21قولدانۋ. وزگەگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتىپ جۇرگەندەرگە دە جىگەر بەرىپ تۇرۋ قاجەت. باعوز رۋتتىڭ جاقسىلىقتارىن بايقاپ، ونى ماقتاعانىنداي، اقساقالدار دا باسقالارعا كومەكتەسىپ جۇرگەن باۋىرلاستاردى بايقاپ، شىن جۇرەكتەن ماقتايدى. باۋىرلاستار دەر كەزىندە ايتىلعان بۇنداي جىلى سوزدەردەن كۇش الىپ، ٵرى قاراي دا وزگەلەرگە ەش تالماي كومەكتەسە بەرەدى (يشايا 32:1، 2 وقىڭىز).
اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋدىڭ ٶزىمىز ٷشىن پايداسى
22، 23. ناعيمانىڭ ويى قالاي وزگەردى جانە نەگە؟ (ٴزابۇر 136:23، 26)
22 ٴبىراز ۋاقىت وتە باعوز رۋت پەن ناعيماعا مول ازىق بەرىپ جومارتتىق تانىتادى (رۋت 2:14—18). سوندا ناعيما: «تىرىگە دە، ولىگە دە اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن اياماعان ەحوبا سول كىسىگە باتاسىن توكسىن!»— دەيدى (رۋت 2:ا20 ٴسىلت.). نەتكەن سوزدەر! الدىندا عانا «ەحوبا ماعان قارسى شىقتى» دەپ زار يلەگەن ادام ەندى مىنە، «ەحوبا اينىماس سۇيىسپەنشىلىگىن ايامايدى» دەپ قۋانا ايقايلادى. سوندا نە نارسە ناعيمانىڭ ويىن وزگەرتتى؟
23 ناعيما ەحوبانىڭ ونى ەشقاشان جالعىز تاستاماعانىن اقىرى تۇسىنە باستادى. مىسالى، ول ياھۋداعا قايتقاندا، ەحوبا رۋت ارقىلى وعان جول-جونەكەي تىرەك بولدى (رۋت 1:16). تۋىسقاندىق مىندەتتى الاتىنداردىڭ ٴبىرى باعوز ولارعا مول ازىق بەرگەندە دە، ناعيما ەحوبانىڭ قولىن كوردى * (رۋت 2:19، ٴا20). ول «ەندى ٴتۇسىندىم، وسى ۋاقىتقا دەيىن ەحوبا مەنىڭ قاسىمدا بولعان ەكەن، ول مەنى ەشقاشان تاستاماپتى» دەپ ويلاعانى ٴسوزسىز (ٴزابۇر 136:23، 26 وقىڭىز). رۋت پەن باعوز ناعيمانى تاستاماي، سوڭىنا دەيىن كومەكتەسكەنىنە ول قانشالىقتى ريزا بولدى دەسەڭىزشى! ٴبارى جاقسى اياقتالعانىنا ۇشەۋى دە قاتتى قۋاندى.
24. نەلىكتەن باۋىرلاستارىمىزعا اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتا بەرگىمىز كەلەدى؟
24 سونىمەن، رۋت كىتابىنان اينىماس سۇيىسپەنشىلىك جايلى نە بىلدىك؟ اينىماس سۇيىسپەنشىلىك ٴبىزدى كۇيزەلىپ جۇرگەن باۋىرلاستارعا ەش بەرىلمەي كومەكتەسۋگە تالپىندىرادى. سونداي-اق ولار ٷشىن قۇرباندىقتارعا بارۋعا قوزعاۋ سالادى. ال اقساقالدار وزگەلەرگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتىپ جۇرگەن باۋىرلاستارعا دەر كەزىندە جىگەر بەرىپ وتىرۋ كەرەك. كۇيزەلىپ جۇرگەن باۋىرلاس قايتا كۇش جيناپ، قىزمەتىن قۋانىشپەن اتقارىپ جۇرگەنىن كورگەندە شىن قۋاناتىنىمىز راس (ەل. ٸس. 20:35). دەسە دە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋىمىزدىڭ باستى سەبەبى — ٴبىز ەحوباعا ەلىكتەپ، وعان ۇنامدى بولعىمىز كەلەدى. ال ول — «اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى مول قۇداي!» (مۇس. 2-ج. 34:6؛ ٴزاب. 33:22).
130-ٵن كەشىرىمدى بولايىق
^ 5-ابزاس ەحوبا ٴبىزدىڭ قاۋىمدا ٴبىر-بىرىمىزگە اينىماس سۇيىسپەنشىلىك تانىتقانىمىزدى قالايدى. بۇل قاسيەتتى تەرەڭىرەك ٴتۇسىنۋ ٷشىن، ونى قۇدايدىڭ ەجەلگى قىزمەتشىلەرى قالاي تانىتقانىن زەرتتەۋىمىز كەرەك. ەندەشە، وسى ماقالادا رۋتتىڭ، ناعيمانىڭ جانە باعوزدىڭ ۇلگىسىنە كوڭىل بۇرايىق.
^ 8-ابزاس وسى ماقالانىڭ تولىق پايداسىن كورۋ ٷشىن رۋت كىتابىنىڭ 1، 2-تاراۋىن وقىپ شىعۋعا شاقىرامىز.
^ 23-ابزاس باعوزدىڭ تۋىسقاندىق مىندەتتى قالاي اتقارعانى جايلى «سەنىمىن سەرىك ەتكەندەر» كىتابىنىڭ «تاماشا ادام» دەگەن 5-تاراۋىندا ايتىلادى.
