44-زەرتتەۋ ماقالاسى
بالاڭىز وسكەندە قۇدايعا قىزمەت ەتە مە؟
«يسا ٶسىپ، دانالىعى دا، قۇداي مەن ادامدارعا ۇنامدىلىعى دا ارتا بەردى» (لۇقا 2:52).
134-ٵن بالالار — قۇدايدىڭ اماناتى
اڭداتپا *
1. ٵربىر ادام قابىلداي الاتىن ەڭ جاقسى شەشىم قانداي؟
اتا-انالاردىڭ جاساعان تاڭداۋى بالالارىنا قاتتى اسەر ەتىپ، بۇنىڭ ىقپالى ٴجيى ۇزاق ۋاقىتقا جالعاسادى. ەگەر اتا-انالار دانالىقپەن تاڭداۋ جاساماسا، بۇنىڭ زاردابىن بالالارى دا كورۋى مۇمكىن. ال ەگەر دانالىقپەن تاڭداۋ جاسايتىن بولسا، ولار بالالارىنىڭ ٶمىرى باقىتتى ٵرى ماعىناعا تولى بولۋىنا جاعداي جاسايدى. ارينە، بالالاردىڭ وزدەرى دە دۇرىس شەشىمدەر قابىلداۋ كەرەك. ٵربىر ادام قابىلداي الاتىن ەڭ جاقسى شەشىم — كوكتەگى ٴسۇيۋشى اكەمىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋ (ٴزاب. 73:28).
2. يسا مەن ونىڭ اتا-اناسى قانداي جاقسى تاڭداۋلار جاسادى؟
2 يسانىڭ اتا-اناسى ٴجۇسىپ پەن ٴماريام بالالارىنىڭ ەحوباعا قىزمەت ەتكەنىن قالادى جانە بۇل ولاردىڭ ومىردەگى باستى ماقساتى ەكەنى جاساعان تاڭداۋلارىنان انىق كورىندى (لۇقا 2:40، 41، 52). يسا دا جاقسى تاڭداۋلار جاسادى. بۇل وعان ەحوبانىڭ نيەتىندەگى ٶز ٴرولىن اتقارۋعا كومەكتەستى (مات. 4:1—10). يسا مەيىرىمدى، ادال، باتىل بولىپ ەرجەتتى. بۇنداي ۇل قۇدايدى قاستەرلەيتىن كەز كەلگەن اتا-انانىڭ ماقتانىشى مەن قۋانىشى بولار ەدى.
3. بۇل ماقالادا ٴبىز قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ الامىز؟
3 بۇل ماقالادا ٴبىز مىناداي سۇراقتاردى قاراستىرامىز: ەحوبا يساعا قاتىستى قانداي جاقسى تاڭداۋلار جاسادى؟ ٴماسىحشى اتا-انالار يسانىڭ جەردەگى اتا-اناسىنىڭ جاساعان تاڭداۋلارىنان نە نارسەگە ۇيرەنسە بولادى؟ سونداي-اق ٴماسىحشى جاستار يسانىڭ جاساعان تاڭداۋلارىنان نە نارسەگە ۇيرەنە الادى؟
ەحوبادان ۇيرەنەرىڭىز
4. ەحوبا ۇلىنا قاتىستى قانداي ماڭىزدى تاڭداۋ جاسادى؟
4 ەحوبا يسا ٷشىن تاماشا اتا-انا تاڭدادى (مات. 1:18—23؛ لۇقا 1:26—38). كيەلى كىتاپتاعى ٴماريامنىڭ شىن جۇرەكتەن ايتقان سوزدەرىنەن ونىڭ ەحوباعا جانە ونىڭ سوزىنە دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىن كورەمىز (لۇقا 1:46—55). ال ٴجۇسىپتىڭ ەحوبانىڭ نۇسقاۋىنا قۇلاق اسقانىنان ونىڭ قۇدايدان قورقاتىن جانە ونىڭ كوڭىلىنەن شىققىسى كەلگەن ادام بولعانىن كورۋگە بولادى (مات. 1:24).
5، 6. ەحوبا ٶز ۇلىنىڭ قانداي جاعدايلاردى باستان كەشۋىنە جول بەردى؟
5 بايقاساڭىز، ەحوبا يسا ٷشىن داۋلەتتى اتا-انا تاڭداعان جوق. ٴجۇسىپ پەن ٴماريامنىڭ يسا تۋىلعاندا ۇسىنعان قۇرباندىعىنان ولاردىڭ كەدەي تۇرعانىن كورەمىز (لۇقا 2:24). ٴجۇسىپ اعاش ۇستاسى بولىپ نازارەتتەگى ٷيىنىڭ قاسىنداعى كىشىگىرىم شەبەرحانادا ىستەگەن بولۋى مۇمكىن. وتباسىلارى كەم دەگەندە جەتى بالادان تۇرعاندىقتان، ولاردىڭ ومىرلەرى وتە قاراپايىم بولعان بولسا كەرەك (مات. 13:55، 56).
6 ەحوبا يسانى كەيبىر قاۋىپ-قاتەرلەردەن قورعاپ قالعان، دەسە دە ول ۇلىن بارلىق قيىندىقتاردان قالقالاپ وتىرماعان (مات. 2:13—15). مىسالى، يسانىڭ كەيبىر تۋىستارى وعان سەنبەگەن. ٴماسىح ەكەنىنە ٶز ٷي ٸشىنىڭ بىردەن سەنبەگەنى وعان قالاي اۋىر تيگەنىن ەلەستەتىپ كورىڭىزشى (مار. 3:21؛ جوح. 7:5). وگەي اكەسى ٴجۇسىپ يسانىڭ بالا كەزىندە قايتىس بولعان بولسا، بۇل دا ونىڭ جانىنا قاتتى باتقان بولسا كەرەك. يسا ٷيدىڭ تۇڭعىشى بولعاندىقتان، وعان اكەسىنىڭ ولىمىنەن كەيىن وتباسىلىق كاسىپتى ٶز موينىنا الۋعا تۋرا كەلگەن بولار (مار. 6:3). يسا وسە كەلە ٷي ٸشىن قامقورلاۋدى ۇيرەندى. ول وتباسىن اسىراۋ ٷشىن اۋىر ەڭبەك ەتكەن بولۋى مۇمكىن. يسا كۇنى بويى جۇمىس ىستەپ، شارشاۋدىڭ نە ەكەنىن جاقسى بىلگەن.
7. ا) ەرلى-زايىپتىلار بالا تاربيەلەۋ ٷشىن قانداي سۇراقتار جايلى ويلانۋ كەرەك؟ ٵ) ناقىل سوزدەر 2:1—6 تارماقتارعا ساي، اتا-انالار بالالارىن نە نارسەگە ۇيرەتۋلەرى كەرەك؟
7 ەگەر سىزدەر نەكە قۇرعان بولساڭىزدار جانە بالالى بولۋدى قالاساڭىزدار، مىنا سۇراقتار جايلى ويلانىپ كورىڭىزدەر: «ٴبىز ەحوبانى جانە ونىڭ ٴسوزىن جاقسى كورەتىن كىشىپەيىل ادامدارمىز با؟ ەحوبا ٴسابيدىڭ باعالى ٶمىرىن سەنىپ تاپسىرۋ ٷشىن ٴبىزدى تاڭدار ما ەدى؟» (ٴزاب. 127:3، 4). ال ەگەر بالا تاربيەلەپ وتىرعان اتا-انا بولساڭىز، بىلاي دەپ ويلانىپ كورىڭىز: «مەن بالاما اۋىر ەڭبەك ەتۋدىڭ جاقسى ەكەنىن ۇيرەتەمىن بە؟ (ۋاع. 3:12، 13). بالالارىمدى شايتاننىڭ دۇنيەسىندە كەزىگۋى مۇمكىن فيزيكالىق جانە مورالدىق قاۋىپ-قاتەردەن قورعاۋ ٷشىن قولىمنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەيمىن بە؟» (ناق. س. 22:3). ارينە، بالالارىڭىزدى باستارىنا ٴتۇسۋى مۇمكىن بارلىق قيىندىقتان قالقالاي المايسىز. بۇل مۇمكىن ەمەس. ٴبىراق ٴسىز بالاڭىزدى ومىردە ٴجيى كەزدەسەتىن قيىندىقتارعا دايىنداي الاسىز، بۇل ٷشىن وعان قۇداي سوزىنە جۇگىنۋدى ۇيرەتە بەرىڭىز (ناقىل سوزدەر 2:1—6 وقىڭىز). مىسالى، تۋىسىڭىز ەحوبانى تاستاپ كەتسە، كيەلى كىتاپتى قولدانىپ، بالاڭىزعا ەحوباعا ادال بولىپ قالۋدىڭ نەلىكتەن ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىنۋگە كومەكتەسىڭىز (ٴزاب. 31:23). ال ەگەر جاقىنىڭىز قايتىس بولسا، بالاڭىزعا قايعىمەن كۇرەسىپ، جانتىنىشتىعىنا يە بولۋ ٷشىن قۇداي ٴسوزىن قالاي قولدانۋعا بولاتىنىن ۇيرەتىڭىز (قور. 2-ح. 1:3، 4؛ ٴتىم. 2-ح. 3:16).
ٴجۇسىپ پەن ٴماريامنان ۇيرەنەرىڭىز
8. ٴجۇسىپ پەن ٴماريام مۇسانىڭ 5-جازباسى 6:6، 7 دە جازىلعان قانداي نۇسقاۋعا ساي ارەكەت ەتتى؟
8 جەردەگى اتا-اناسى يسانى قۇدايدىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن ەر جىگىت ەتىپ تاربيەلەدى. ٴجۇسىپ پەن ٴماريام ەحوبانىڭ اتا-انالارعا بەرگەن نۇسقاۋىنا ساي ارەكەت ەتتى (مۇسانىڭ 5-جازباسى 6:6، 7 وقىڭىز). ولار ەحوبانى قاتتى جاقسى كوردى جانە ولاردىڭ ومىردەگى باستى ماقساتتارى وسىنداي سۇيىسپەنشىلىكتى بالالارىنىڭ دا جۇرەگىنە ۇيالاتۋ بولدى.
9. ٴجۇسىپ پەن ٴماريام قانداي ماڭىزدى تاڭداۋ جاسادى؟
9 ٴجۇسىپ پەن ٴماريام بۇكىل وتباسىمەن رۋحاني كەستەنى مىقتاپ ۇستانۋدى تاڭدادى. كۇمان جوق، ولار اپتا سايىن نازارەتتەگى ٴماجىلىسحاناعا بارعان، سونداي-اق جىل سايىن يەرۋساليمدەگى قۇتقارىلۋ مەيرامىنا بارىپ تۇرعان (لۇقا 2:41؛ 4:16). ولار وتباسىمەن بىرگە يەرۋساليمگە ساپار شەككەندە، يساعا جانە ونىڭ باۋىرلارىنا قۇداي حالقىنىڭ تاريحى جايلى ايتىپ بەرگەن بولار، سونداي-اق جازبالاردا ايتىلعان جەرلەردى كورسەتكەن شىعار. وتباسىندا بالا سانى ارتقان سايىن، ٴجۇسىپ پەن ٴماريامعا رۋحاني كەستەنى مىقتاپ ۇستانۋ قيىنداي تۇسسە كەرەك. دەسە دە ولار ەڭبەگىنىڭ مول جەمىسىن كوردى! ولار ەحوباعا عيبادات ەتۋدى باستى ورىنعا قويعاننىڭ ارقاسىندا وتباسىلارى ەحوباعا جاقىن بولىپ قالدى.
10. ٴماسىحشى اتا-انالار ٴجۇسىپ پەن ٴماريامنان نە نارسەگە ۇيرەنسە بولادى؟
ٴتىم. 1-ح. 6:6). ارينە، بالاڭىزدى ماتەريالدىق نارسەلەرمەن دە قامتاماسىز ەتۋىڭىز كەرەك (ٴتىم. 1-ح. 5:8). ٴبىراق مىنانى ۇمىتپاڭىز: بالاڭىزعا وسى دۇنيەنىڭ اقىرىندا امان قالىپ، قۇدايدىڭ جاڭا دۇنيەسىنە وتۋگە ماتەريالدىق نارسەلەر ەمەس، ەحوبامەن جاقىن قارىم-قاتىناسى كومەكتەسەدى * (ەزەك. 7:19؛ ٴتىم. 1-ح. 4:8).
10 قۇدايدان قورقاتىن اتا-انا ٴجۇسىپ پەن ٴماريامنان نە نارسەگە ۇيرەنە الادى؟ بارىنەن بۇرىن، بالالارىڭىزعا ەحوبانى قاتتى جاقسى كورەتىنىڭىزدى سوزىڭىزبەن جانە ىسىڭىزبەن كورسەتىڭىز. مىنانى دا ٴتۇسىنىڭىز: بالالارىڭىزعا بەرە الاتىن ەڭ كەرەمەت سيىڭىز — ولارعا ەحوبانى جاقسى كورۋدى ۇيرەتۋ. سونداي-اق بالاڭىزعا رۋحاني كەستەنى مىقتاپ ۇستانىپ، قۇداي ٴسوزىن زەرتتەۋدى، دۇعا ەتۋدى، قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارۋدى جانە ۋاعىزعا شىعۋدى ۇيرەتسەڭىز، بۇل بالاڭىزعا جاساعان ەڭ باعالى جاقسىلىقتارىڭىزدىڭ ٴبىرى بولادى (11. ا) تىموتەگە 1-حات 6:17—19 تارماقتاردا جازىلعان كەڭەس بالا تاربيەلەپ وتىرعان اتا-انالارعا دۇرىس تاڭداۋ جاساۋعا قالاي كومەكتەسەدى؟ ٵ) وتباسىڭىزبەن قانداي ماقساتتار قويساڭىز بولادى جانە بۇنىڭ قانداي باتاسىن كورەسىز؟ (« وتباسىڭىزدىڭ ماقساتتارى قانداي؟» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.)
11 كوپتەگەن ٴماسىحشى اتا-انالاردىڭ ٶز وتباسىلارىنا قاتىستى دۇرىس تاڭداۋ جاساپ جاتقاندارىن كورىپ، قاتتى قۋانامىز! ولار ۇنەمى ەحوباعا بىرلەسە عيبادات ەتەدى. ولار قاۋىم كەزدەسۋلەرى مەن كونگرەستەرگە بارادى جانە ۋاعىزعا شىعادى. كەيبىر وتباسىلار ٴتىپتى سيرەك ۋاعىزدالاتىن اۋماقتا ۋاعىزدايدى. وزگەلەرى بەتەلگە ەكسكۋرسياعا بارادى، سونداي-اق تەوكراتيالىق قۇرىلىس جوبالارىنا قاتىسادى. وسىنداي ىستەرگە قاتىسۋدى تاڭداعان وتباسىلارىنا قارجىلاي قۇرباندىقتارعا بارۋعا تۋرا كەلەدى جانە وسى ٷشىن ولار قيىندىقتارعا دا كەزىگۋى مۇمكىن. ٴبىراق ناتيجەسىندە كورەتىن باتالارى ولاردى رۋحاني بايىتادى (تىموتەگە 1-حات 6:17—19 وقىڭىز). وسىنداي وتباسىندا وسكەن بالالار ٴجيى جاقسى ادەتتەرىنەن ەش اينىمايدى جانە اتا-انالارىنان وسىنداي تاربيە العاندارىنا قاتتى قۋانادى! (ناق. س. 10:22).
يسادان ۇيرەنەرىڭىز
12. نەگە يسا ەسەيگەندە ٶزى تاڭداۋ جاساۋ كەرەك ەدى؟
12 يسانىڭ كوكتەگى اكەسى دە، جەردەگى اتا-اناسى دا يساعا قاتىستى دانا شەشىمدەر قابىلداعان. الايدا يسا ەرجەتكەندە ٶزى تاڭداۋلار جاساۋ كەرەك ەدى (عال. 6:5). ويتكەنى ٴبارىمىز سياقتى، يسانىڭ دا تاڭداۋ ەركى بولدى. ونىڭ ٶز قالاۋلارىن باستى ورىنعا قويۋدى تاڭداۋىنا بولار ەدى، ٴبىراق ول ەحوبامەن جاقسى قارىم-قاتىناسىن ساقتاۋدى تاڭدادى (جوح. 8:29). ونىڭ ۇلگىسى بۇگىنگى جاستارعا قالاي كومەكتەسە الادى؟
13. يسا ەرتە جاستان قانداي ماڭىزدى تاڭداۋ جاسادى؟
لۇقا 2:51). ٷيدىڭ ۇلكەنى بولعاندىقتان، يساعا كەيبىر مىندەتتەر جۇكتەلگەنى ٴسوزسىز. ول وسى مىندەتتەرىن اتقارۋعا بارىن سالعان بولار. يسا وتباسىن اسىراۋعا كومەكتەسۋ ٷشىن وگەي اكەسىنەن ۇستا بولۋدى ۇيرەندى، بۇل دا اۋىر ەڭبەك ەتۋدى تالاپ ەتكەنى انىق.
13 يسا ەرتە جاستان اتا-اناسىنا مويىنسۇنۋدى تاڭدادى. ول ٶزىم كوبىرەك بىلەمىن دەپ، ەشقاشان اتا-اناسىنىڭ تاربيەسىنەن باس تارتپاعان. قايتا، ول اتا-اناسىنا «ٵرى قاراي دا مويىنسۇنىپ جۇرگەن» (14. يسانىڭ قۇداي ٴسوزىن تىڭعىلىقتى زەرتتەگەنىن قايدان بىلەمىز؟
14 اتا-اناسى يساعا ونىڭ قالاي كەرەمەت تۇردە تۋىلعانىن جانە قۇدايدىڭ حابارشىلارى ول تۋرالى نە دەگەنىن ايتىپ بەرگەن شىعار (لۇقا 2:8—19، 25—38). ٴبىراق يسا وسى ەستىگەندەرىمەن عانا شەكتەلمەي، ٶزى دە جازبالاردى تىڭعىلىقتى زەرتتەدى. مۇنى نەدەن كورۋگە بولادى؟ ول ٵلى بالا بولعان كەزىندە يەرۋساليمدەگى ۇستازدار «ونىڭ ۇعىمتالدىعىنا جانە بەرگەن جاۋاپتارىنا قايران قالعان» (لۇقا 2:46، 47). يسا جازبالاردى تىڭعىلىقتى زەرتتەگەنى سونشا — ول نەبارى 12 جاسىندا-اق ەحوبا ونىڭ اكەسى ەكەنىن ٴتۇسىنىپ العان (لۇقا 2:42، 43، 49).
15. يسا ەحوبانىڭ ەركىن ورىنداۋدى تاڭداعانىن قالاي كورسەتتى؟
15 يسا ەحوبانىڭ ەركىندە ٶزىنىڭ قانداي ٴرول اتقاراتىنىن تۇسىنگەندە، ول وزىنە جۇكتەلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋدى تاڭدادى (جوح. 6:38). يسا كوپ ادام ونى جەك كورەتىنىن ٴبىلدى. ٴبىراق بۇلاي بولعانىن قالاماسا دا، ول ەحوباعا مويىنسۇنۋدى تاڭدادى. ب.ز. 29-جىلى شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەندە، يسا بار نازارىن ەحوبانىڭ ەركىن ورىنداۋعا اۋداردى (ەۆر. 10:5—7). ول ازاپ باعاناسىندا ولەيىن دەپ جاتقان كەزدە دە، اكەسىنىڭ ەركىن ورىنداۋعا دەگەن شەشىمىنەن ەش تايمادى (جوح. 19:30).
16. بالالار يساعا قاي جاعىنان ەلىكتەي الادى؟
16 اتا-اناڭا مويىنسۇن. ٴجۇسىپ پەن ٴماريام سياقتى، سەنىڭ دە اتا-اناڭ كەمەلسىز. الايدا ەحوبا سەنى قورعاۋدى، تاربيەلەپ، باعىت-باعدار بەرۋدى اتا-اناڭا تاپسىردى. ەگەر سەن يسا سياقتى، اتا-اناڭنىڭ اقىل-كەڭەسىنە قۇلاق اسساڭ جانە ولاردىڭ قۇزىرىن سيلاساڭ، «وزىڭە جاقسى بولادى» (ەفەس. 6:1—4).
17. ەشۋا 24:15 كە ساي، جاستار نەنى شەشىپ الۋلارى قاجەت؟
17 كىمگە قىزمەت ەتەتىنىڭدى شەشىپ ال. سەن ەحوبانىڭ كىم ەكەنىن، ونىڭ ەركىنە ريم. 12:2). سوندا سەن ومىرىڭدەگى ەڭ ماڭىزدى شەشىمدى قابىلداي الاسىڭ، بۇل — ەحوباعا قىزمەت ەتۋ (ەشۋا 24:15 وقىڭىز؛ ۋاع. 12:1). ەگەر كيەلى كىتاپتى كەستە بويىنشا جۇيەلى تۇردە وقىپ، زەرتتەيتىن بولساڭ، ەحوبانى ودان سايىن جاقسى كورىپ كەتەسىڭ، سەنىمىڭ دە الدەقايدا مىقتى بولادى.
نە جاتاتىنىن جانە ونىڭ ەركىن قالاي ورىنداي الاتىنىڭدى ٴتۇسىنىپ الۋىڭ قاجەت (18. جاستار قانداي تاڭداۋ جاساۋلارى كەرەك جانە مۇنىڭ ناتيجەسى قانداي بولادى؟
18 ەحوبانىڭ ەركىن ومىرىڭدە باستى ورىنعا قويۋدى تاڭدا. شايتاننىڭ دۇنيەسى قابىلەت-دارىندارىڭدى ٶز پايداڭ ٷشىن قولدانساڭ، باقىتقا جەتەسىڭ دەپ ۋادە ەتەدى. ٴبىراق شىندىعىندا ماتەريالدىق نارسەلەرگە ۇمتىلاتىن ادامدار «كوپتەگەن قايعى-قاسىرەتكە ۇشىرايدى» (ٴتىم. 1-ح. 6:9، 10). ال ەحوبانى تىڭداپ، ونىڭ ەركىن ومىردە ٴبىرىنشى ورىنعا قويۋدى تاڭداساڭ، «جەمىستى بولىپ، دانالىقپەن ارەكەت ەتەسىڭ» (ەشۋا 1:8).
ٴسىز نە ىستەۋدى تاڭدايسىز؟
19. اتا-انالار نەنى ەستە ۇستاۋلارى كەرەك؟
19 اتا-انالار، بالالارىڭىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋ ٷشىن، قولىڭىزدان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەڭىز. ەحوباعا ارقا سۇيەڭىز، سوندا ول سىزگە دانا تاڭداۋلار جاساۋعا كومەكتەسەدى (ناق. س. 3:5، 6). مىنانى ەستە ۇستاڭىز: بالالارىڭىزعا ايتقان سوزدەرىڭىزدەن گورى ىستەگەن ىستەرىڭىز كوبىرەك اسەر ەتەدى. ەندەشە، جاساعان تاڭداۋلارىڭىز بالالارىڭىزعا ەحوبانىڭ ىقىلاسىنا يە بولۋعا كومەكتەسەتىندەي بولسىن!
20. جاستار ەحوباعا قىزمەت ەتۋدى تاڭداسا، قانداي باتالارعا كەنەلەدى؟
20 جاستار، اتا-انالارىڭ سەندەرگە ومىردە دانا تاڭداۋلار جاساۋعا كومەكتەسە الادى. ٴبىراق قۇدايدىڭ ىقىلاسىنا يە بولۋ وزدەرىڭە بايلانىستى. سوندىقتان يساعا ەلىكتەپ، كوكتەگى ٴسۇيۋشى اكەلەرىڭە قىزمەت ەتۋدى تاڭداڭدار. سوندا ومىرلەرىڭ قىزىقتى ٵرى ٴمان-ماعىناعا تولى بولادى (ٴتىم. 1-ح. 4:16). ال بولاشاقتا ەڭ كەرەمەت ٶمىردىڭ راقاتىن كورەسىڭدەر!
133-ٵن ەحوباعا جاستايىڭنان قىزمەت ەت
^ 5-ابزاس ٴماسىحشى اتا-انالار بالالارىنىڭ ەسەيگەندە باقىتتى بولىپ، ەحوباعا قىزمەت ەتكەندەرىن قالايدى. بۇل ٷشىن اتا-انالار قانداي تاڭداۋ جاساۋ كەرەك؟ ال ٴماسىحشى جاستار شىنايى تابىسقا قول جەتكىزۋ ٷشىن قانداي تاڭداۋ جاساۋ قاجەت؟ بۇل ماقالادا ٴبىز وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بىلەمىز.
^ 10-ابزاس «ەحوبا تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىردى!» كىتابىن قاراڭىز (69، 70-ب.، 17، 18-ابز.).
^ 65-ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: ٴماريام كىشكەنتاي يسانىڭ جۇرەگىنە ەحوباعا دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ۇيالاتقان بولسا كەرەك. بۇگىندە انالار دا بالالارىنىڭ جۇرەگىنە ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك ۇيالاتا الادى.
^ 67-ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: ٴجۇسىپ وتباسىمەن بىرگە ٴماجىلىسحاناعا بارۋدى ماڭىزدى ساناعان بولسا كەرەك. بۇگىندە اكەلەر دە وتباسىمەن بىرگە قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارۋدى ماڭىزدى ساناسا بولادى.
^ 69-ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: يسا اكەسىنەن پايدالى ىستەردى مەڭگەرىپ الدى. بۇگىندە جاستار دا اكەلەرىنەن پايدالى ىستەرگە ۇيرەنسە بولادى.