وقىرمان ساۋالدارى
ٴماسىحشىنىڭ باسقا ادامداردان قورعانۋ ٷشىن اتىس قارۋىن، مىسالى تاپانشا نە مىلتىقتى، قولدانۋىنا بولا ما؟
ٶزىن-ٶزى قالاي قورعايتىنىن شەشكەندە ماسىحشىلەر كيەلى كىتاپتاعى پرينسيپتەردى ۇستانادى. ال بۇل پرينسيپتەردەن تۇيەرىمىز — ماسىحشىلەردىڭ وزگەلەردەن قورعانۋ ٷشىن تاپانشا، مىلتىق نە باسقا دا قارۋ تۇرلەرىن قولدانعانى دۇرىس بولمايدى. قازىر تومەندەگى جايتتارعا وي تاستايىق:
ەحوبا ٷشىن ادام ٶمىرى قاسيەتتى. ٴزابۇر جىرشىسى ٴداۋىت ەحوبا جايىندا: «ٶمىردىڭ قاينار كوزى سەندە»،— دەگەن (ٴزابۇر 36:9). سوندىقتان ٴماسىحشى ٶزىمدى نە مۇلكىمدى قورعايمىن دەپ ۇيعارسا، ول قانتوگىستەن، ياعني وزگە ادامنىڭ ولىمىنە جاۋاپتى بولۋدان اۋلاق بولۋ ٷشىن قولىنان كەلگەننىڭ بارلىعىن جاسايدى (مۇسانىڭ 5-جازباسى 22:8؛ ٴزابۇر 51:14).
ارينە، ادام ٶزىن قورعاۋ ٷشىن قولدانعان كەز كەلگەن زاتپەن بىرەۋدى ومىرىنەن ايىرۋى مۇمكىن. الايدا قارۋمەن، مەيلى ابايسىزدا نە قاساقانا بولسىن، ادام ٶلتىرۋ اناعۇرلىم وڭاي *. سونداي-اق شابۋىلداۋشى ادام ونسىز دا قىزۋ قاندى بولىپ تۇرعاندىقتان، ول قارۋدى كورسە، قاۋىپتى جاعداي ودان بەتەر ۋشىعىپ، بىرەۋ بولماسا بىرەۋ قازا بولۋى مۇمكىن.
يسا ولەر الدىنداعى ٴتۇنى شاكىرتتەرىنە سەمسەر الۋدى ايتقاندا، ونى وزدەرىن قورعاي الۋلارى ٷشىن الدىرتقان جوق (لۇقا 22:36، 38). بۇلاي ەتكەن سەبەبى، يسا ولارعا ساباق بەرگىسى كەلدى: ونىڭ ٸزباسارلارى، ٴتىپتى قارۋلى توبىرمەن بەتپە-بەت كەلسە دە، قاتىگەزدىككە جۇگىنبەۋى ٴتيىس (لۇقا 22:52). پەتىر سەمسەرىن قولدانىپ جوعارعى ٴدىني قىزمەتكەردىڭ قۇلىنا باس سالعاندا، يسا پەتىرگە بۇيىرىپ: «سەمسەرىڭدى قىنابىنا سال!»— دەدى. كەيىن ٴتىپتى وسى تاڭداعى ماسىحشىلەرگە دە باسشىلىق بولاتىن مىنا ٴپرينسيپتى ايتتى: «قولىنا سەمسەر العانداردىڭ ٴبارى سەمسەردەن ولەدى» (ماتاي 26:51، 52).
ميحا 4:3 تە پايعامبارلىق ەتىلگەندەي، قۇداي حالقى «سەمسەرلەرىنەن سوقا، نايزالارىنان وراق سوعادى». شىنايى ماسىحشىلەر بەيبىت سۇيگىشتىگىمەن تانىمال. ولار قۇدايدىڭ ەلشى پاۋىل ارقىلى بەرگەن «جاماندىققا جاماندىقپەن قايتارماڭدار» جانە «بارلىق ادامدارمەن تاتۋ بولىڭدار» دەگەن بۇيرىقتارىنا قۇلاق اسادى (ريمدىكتەرگە 12:17، 18). پاۋىل نەشە ٴتۇرلى قيىن جاعدايلارعا ۇشىراسا دا، ٴتىپتى «قاراقشىلاردان باسىنا قاۋىپ تونسە» دە، ٶزىن قورعاۋ ٷشىن ەشقاشان كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنەن اتتاپ كەتپەدى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 11:26). قايتا، ول قۇدايعا سەنىم ارتتى جانە كيەلى كىتاپتاعى دانا كەڭەستىڭ «قارۋ-جاراقتان گورى ارتىق» ەكەنىن ٴبىلدى (ۋاعىزداۋشى 9:18).
ماسىحشىلەرگە دۇنيە-مۇلىكتەن گورى ومىرلەرى الدەقايدا ارتىق. ٴبىز بىلەتىنىمىزدەي، ادامنىڭ «ٶمىرى دۇنيەسىنىڭ مولدىعىنا بايلانىستى ەمەس» (لۇقا 12:15). سوندىقتان قارۋى بار توناۋشىعا اقىرىن سويلەگەنىمىز اسەر ەتپەسە، ٴبىز يسانىڭ: «زۇلىم ادامعا قارسىلاسپا»،— دەگەن كەڭەسىنە ساي ارەكەت ەتەمىز. بۇل ونىڭ العىسى كەلگەنىنىڭ ٴبارىن الۋىنا كەدەرگى جاساماۋدى ٴبىلدىرۋى مۇمكىن (ماتاي 5:39، 40؛ لۇقا 6:29) *. ارينە، ەڭ جاقسىسى، قىلمىسكەرلەردىڭ كوزىنە ٴتۇسىپ، جەمتىگىنە اينالماۋ. ەگەر ٴبىز كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسساق ٵرى «دۇنيە-مۇلىككە ماقتانۋدان» اۋلاق بولساق، ولاردىڭ بىزگە شابۋىلداۋ قاۋپىن ازايتامىز (جوحاننىڭ 1-حاتى 2:16). بۇعان قوسا، كورشىلەرىمىزدىڭ ٴبىزدى بەيبىتسۇيگىش ەحوبا كۋاگەرى رەتىندە تانىعانى دا قورعانىش بولادى (ناقىل سوزدەر 18:10).
ماسىحشىلەر وزگەلەردىڭ ار-ۇجدانىن قۇرمەتتەيدى (ريمدىكتەرگە 14:21). ەگەر قانداي دا ٴبىر باۋىرلاستىڭ وزگەلەردەن قورعانۋ ٷشىن قارۋ ۇستاپ جۇرگەنىن بىلسە، بۇل كەيبىر باۋىرلاستاردى اڭ-تاڭ قالدىرۋى نە ٴتىپتى ٴسۇرىندىرۋى مۇمكىن. قارۋدى يەمدەنۋگە زاڭدى قۇقىمىز بولعانمەنەن، باۋىرلاستاردى جاقسى كورەتىندىكتەن ٴبىز ەشقاشان دا ولاردى سۇرىندىرەتىن نارسە ىستەگىمىز كەلمەس ەدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:32، 33؛ 13:4، 5).
ماسىحشىلەر ۇلگىلى بولۋعا تىرىسادى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 4:2؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 5:2، 3). ەگەر باۋىرلاس وزگەلەردەن قورعانۋ ٷشىن قارۋ ۇستاپ جۇرگەن بولسا، اقساقالدار وعان كيەلى كىتاپتان كەڭەس بەرەدى. ال ەگەر ول قارۋدى وزىندە قالدىرۋدى شەشسە، ول جاقسى ۇلگى كورسەتپەيدى. سوندىقتان قاۋىمدا ول ەشبىر جاۋاپكەرشىلىكتەر مەن مارتەبەلى مىندەتتەردى اتقارا المايدى. بۇل جايت جۇمىس بابىمەن قارۋ ۇستاپ جۇرگەن ماسىحشىگە دە قاتىستى. ونىڭ باسقا جۇمىس ىزدەستىرگەنى الدەقايدا جاقسى بولار ەدى *.
ٴماسىحشى ٶزىن، وتباسىن، دۇنيە-مۇلكىن قالاي قورعايتىنىن، سونىمەن قاتار قانداي جەرگە جۇمىسقا تۇراتىنىن ٶزى شەشۋى كەرەك. ٴبىراق سول شەشىمىن كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنە جۇگىنە وتىرىپ قابىلداۋى قاجەت. دانالىعى زور قۇدايىمىز بۇل پرينسيپتەردى ٴبىزدى سۇيگەندىكتەن بەردى. سول سەبەپتى ەحوبامەن تىعىز قارىم-قاتىناستاعى ماسىحشىلەر وزدەرىن باسقالاردان قورعاۋ ٷشىن قارۋ ۇستاماۋدى شەشەدى. ەگەر قۇدايعا سەنىم ارتاتىن جانە ومىردە كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن قولداناتىن بولسا، ولار ماڭگىلىك بويى شىنايى حاۋىپسىزدىكتە ٶمىر سۇرەتىندەرىن بىلەدى (ٴزابۇر 97:10؛ ناقىل سوزدەر 1:33؛ 2:6، 7).
^ 3-ابزاس ٴماسىحشى ازىق ەتۋ ماقساتىمەن اڭ اۋلاۋ ٷشىن نە جابايى اڭداردان قورعانۋ ٷشىن قارۋ (مىسالى، ۆينتوۆكا نەمەسە بىتىرالى مىلتىق) ۇستاۋدى شەشۋى مۇمكىن. دەگەنمەن قارۋدى قولدانباعان جاعدايدا ول ونىڭ وعىن شىعارىپ تاستاۋى كەرەك، بالكىم ٴتىپتى قارۋدىڭ ٶزىن دە بولشەكتەپ قوياتىن شىعار، ٵرى قاۋىپسىز دە قۇلىپتاۋلى جەردە ۇستاۋى ٴتيىس. ال ەگەر ٴماسىحشى قارۋ ۇستاۋعا تىيىم سالىناتىن، يا بولماسا ۇكىمەت قارۋ يەمدەنۋدى شەكتەپ نە قاداعالاپ وتىراتىن جەردە تۇرىپ جاتسا، ول جەرگىلىكتى زاڭعا باعىنادى (ريمدىكتەرگە 13:1).
^ 6-ابزاس قالاي بىرەۋ ٶزىن زورلىقتان قورعاي الاتىنىن ٴبىلۋ ٷشىن 1993-جىل، 8-ساۋىردەگى «ويانىڭدار!» (ور.) جۋرنالىنداعى «قالاي مۇنىڭ الدىن الۋعا بولادى؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
^ 2-ابزاس قارۋ ۇستاۋدى تالاپ ەتەتىن جۇمىس جايلى كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن مىنا ماقالالاردى قاراڭىز: «كۇزەت مۇناراسى» (ور.)، 1-قاراشا، 2005-جىل، 31-بەت؛ 1 اقپان، 1984-جىل، 18، 19-بەتتەر.