1،‏ 2.‏ ا)‏ پەتىر يسانى قارا باسىن ويلاۋعا تالپىندىرعاندا،‏ يسا نە دەدى؟‏ (‏ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.‏)‏ ٵ)‏ يسا نەگە ولاي جاۋاپ بەردى؟‏

يسانىڭ شاكىرتتەرى توبەلەرىنە جاي تۇسكەندەي بولىپ وتىر.‏ ولار ۇستازدارى يسرايل پاتشالىعىن قايتا ورناتادى دەپ كۇتكەن ەدى،‏ ال ول قازىر عانا وزىنىڭ ازاپ شەگىپ،‏ ولەتىنىن ايتتى.‏ سوندا ەلشى پەتىر بارلىعىنىڭ الدىن وراپ:‏ «يەم،‏ ٶزىڭىزدى اياڭىز.‏ مۇنداي نارسە باسىڭىزعا تۇسە كورمەسىن!‏»—‏ دەدى.‏ بۇعان يسا:‏ «مەنەن اۋلاق كەت،‏ شايتان!‏ سەن جولىما توسقاۋىل قويىپ جاتىرسىڭ،‏ ويتكەنى قۇدايدىڭ ەمەس،‏ ادامنىڭ ويىن ايتىپ تۇرسىڭ!‏»—‏ دەپ جاۋاپ بەردى (‏ماتاي 16:‏21—‏23؛‏ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 1:‏6‏)‏.‏

² يسا بۇل سوزدەرىمەن شايتان بيلەگەن دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەر مەن ەحوبانىڭ ويىنىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بار ەكەنىن ايقىن كورسەتتى (‏جوحاننىڭ 1-‏حاتى 5:‏19‏)‏.‏ پەتىر يسانى بۇگىندە كوپ ادامعا ٴ‌تان ٶزىمشىل رۋحتى تانىتۋعا يتەرمەلەدى.‏ ٴ‌بىراق يسا ەحوبانىڭ ويىن جاقسى ٴ‌بىلدى.‏ ەحوبا ونىڭ الداعى ازاپ پەن ولىمگە دايىن بولعانىن قالادى.‏ يسانىڭ بەرگەن جاۋابى ونىڭ ەحوبانىڭ ويىنا ساي ارەكەت ەتىپ،‏ وسى دۇنيەدەگى كوزقاراستان تولىقتاي باس تارتقانىن كورسەتەدى.‏

3.‏ وسى دۇنيەنىڭ ويىنان باس تارتىپ،‏ ەحوبانىڭ ويىن قابىلداۋ نەگە قيىن؟‏

 ³ ال ٴ‌بىز تۋرالى نە دەۋگە بولادى؟‏ ٴ‌بىز ەحوبا سياقتى ويلايمىز با،‏ الدە وسى دۇنيەدەگى ادامدار سياقتى ما؟‏ ٴ‌ماسىحشى بولعاندىقتان،‏ قۇدايدىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىنداي ارەكەت ەتۋ ٷشىن بارىمىزدى سالامىز.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا سياقتى ويلاۋعا،‏ ياعني ٵر جاعدايعا ەحوبانىڭ كوزقاراسىمەن قاراۋعا تىرىسامىز با؟‏ بۇل ٷشىن كوپ كۇش سالۋ قاجەت.‏ سەبەبى وسى دۇنيەنىڭ رۋحى ٴ‌بىزدى اۋا ىسپەتتى قورشاپ تۇر (‏ەفەستىكتەرگە 2:‏2‏)‏.‏ ونىڭ ۇستىنە،‏ اينالامىزداعى ادامدار ٴ‌جيى وزدەرىن عانا ويلايدى.‏ بۇل بىزگە دە اسەر ەتۋى مۇمكىن.‏ ٴ‌يا،‏ ەحوبا سياقتى ويلاۋ ٷشىن كۇش سالۋ كەرەك،‏ ال وسى دۇنيەدەگى ادامدار سياقتى ويلاۋ وپ-‏وڭاي.‏

4.‏ ا)‏ وسى دۇنيەنىڭ وي-‏سانامىزعا اسەر ەتۋىنە جول بەرسەك،‏ ناتيجەسى قانداي بولادى؟‏ ٵ)‏ وسى ماقالادان نە بىلەمىز؟‏

⁴ وسى دۇنيەنىڭ وي-‏سانامىزعا اسەر ەتۋىنە جول بەرسەك،‏ ٶزىمشىل بولىپ كەتۋىمىز مۇمكىن.‏ ال ارتىنشا نەنىڭ دۇرىس،‏ نەنىڭ بۇرىس ەكەنىن شەشكىمىز كەلىپ كەتۋى دە عاجاپ ەمەس (‏مارقا 7:‏21،‏ 22‏)‏.‏ سوندىقتان ادامنىڭ ەمەس،‏ قۇدايدىڭ ويىن تانىتۋدى ۇيرەنۋ وتە ماڭىزدى.‏ وسى ورايدا بۇل ماقالانىڭ كوپ پايداسى تيمەك.‏ ٴ‌بىز ەحوبا سياقتى ويلاۋدىڭ نە سەبەپتى ەركىندىگىمىزدى شەكتەمەيتىنىن،‏ قايتا،‏ پايدامىزعا اساتىنىن بىلەمىز.‏ سونداي-‏اق وسى دۇنيەنىڭ كوزقاراسى مەن ويىن ۇلگى ەتپەۋ ٷشىن،‏ ياعني ٴ‌بىزدى قالىپتاستىرۋىنا جول بەرمەۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن دە بىلەمىز.‏ ال كەلەسى ماقالادا ەحوبانىڭ بەلگىلى ٴ‌بىر جاعدايلارعا قاتىستى كوزقاراسىن قالاي انىقتاي الاتىنىمىزدى جانە ونىڭ وي قالپىنا قالاي يە بولا الاتىنىمىزدى كورەمىز.‏

5.‏ نەگە كەيبىر ادامدار بىرەۋدىڭ دەگەنىمەن جۇرگىسى كەلمەيدى؟‏

⁵ كەيبىر ادامدار بىرەۋدىڭ دەگەنىمەن جۇرگىسى كەلمەيدى.‏ ولار «ٶزىم بىلەمىن» دەپ جاتادى.‏ وسىلاي ٶز بەتىنشە شەشىم قابىلداعىسى كەلەتىنىن كورسەتىپ،‏ ٶز قۇقىقتارىن العا تارتاتىن شىعار.‏ ولار باسقالاردىڭ وزدەرىن قاداعالاپ،‏ وزگەلەر سياقتى بولۋعا ماجبۇرلەگەنىن جاقتىرمايدى *‏.‏

6.‏ ا)‏ ەحوبا بىزگە قانداي ەركىندىك بەرگەن؟‏ ٵ)‏ بۇل ەركىندىك شەكسىز بە؟‏

⁶ ەحوبانىڭ كوزقاراسىن قابىلداعانىمىز ەندى وزىمىزدىڭ جەكە وي-‏پىكىرىمىز بولمايدى دەگەندى بىلدىرمەيدى.‏ قورىنتتىقتارعا 2-‏حات 3:‏17 دە‏:‏ «ەحوبانىڭ رۋحى بار جەردە ازاتتىق بار»،‏—‏ دەلىنگەن.‏ ەحوبا بىزگە قانداي ادام بولاتىنىمىزدى تاڭداۋعا ەرىك بەرگەن.‏ ٴ‌بىزدىڭ كوڭىل قالاۋىمىز بەن قانداي ىسكە اۋەستەنەتىنىمىزگە قاتىستى تاڭداۋىمىز بار.‏ ەحوبا ٴ‌بىزدى وسىلاي جاراتتى.‏ ٴ‌بىراق بۇل ەركىندىگىمىز شەكسىز دەگەن ٴ‌سوز ەمەس ‏(‏پەتىردىڭ 1-‏حاتى 2:‏16 وقىڭىز)‏.‏ نەنىڭ دۇرىس،‏ نەنىڭ بۇرىس ەكەنىن انىقتاۋعا كەلگەندە،‏ ەحوبا ٴ‌بىزدىڭ سوزىنە جۇگىنگەنىمىزدى قالايدى.‏ ٴ‌سىزدىڭ ويىڭىزشا،‏ بۇلاي ەتۋ ەركىندىگىمىزدى شەكتەپ تاستاي ما،‏ الدە پايدامىزعا اسا ما؟‏

7،‏ 8.‏ ەحوبانىڭ كوزقاراسىن تانىتقانىمىز ەركىندىگىمىزدى شەكتەپ تاستاي ما؟‏ مىسال كەلتىرىڭىز.‏

⁷ بۇنى مىناداي مىسالمەن تۇسىندىرۋگە بولادى.‏ اتا-‏انا بالاسىنا جاقسى تاربيە  بەرۋگە تىرىسادى.‏ ونى شىنشىل،‏ ەڭبەكقور ٵرى وزگەلەرگە قامقور بولۋعا باۋليدى.‏ مۇنداي اتا-‏انا بالاسىن شەكتەپ تاستادى دەي المايمىز،‏ سولاي ەمەس پە؟‏!‏ قايتا،‏ مۇنداي تاربيە وعان بولاشاقتا كوپ پايداسىن تيگىزەدى.‏ بالا ەرجەتىپ،‏ ۇيدەن كەتكەندە،‏ ٶمىر جولىن ٶزى تاڭدايدى.‏ ەگەر ول اتا-‏اناسىنىڭ بەرگەن جاقسى تاربيەسىنە ساي ٴ‌جۇرىپ-‏تۇرسا،‏ جاقسى شەشىمدەر قابىلدايدى جانە كوپ قيىندىقتان،‏ ۋايىم مەن وكىنىشتەن اۋلاق بولادى.‏

⁸ جاقسى اتا-‏انا سەكىلدى ەحوبا دا ٶز بالالارىنىڭ بارىنشا باقىتتى ٶمىر كەشكەنىن قالايدى (‏يشايا 48:‏17،‏ 18‏)‏.‏ ول بىزگە تازا ٴ‌جۇرىپ-‏تۇرۋعا جانە وزگەلەرگە قالاي قاراۋ كەرەكتىگىنە قاتىستى نەگىزگى پرينسيپتەردى بەردى.‏ ەحوبا كەز كەلگەن ماسەلەگە ٶزى سياقتى قاراۋدى ۇيرەنىپ،‏ بەرگەن قۇندىلىقتارىنا ساي ٶمىر سۇرگەنىمىزدى قالايدى.‏ بۇلاي ەتكەنىمىز ەركىندىگىمىزدى شەكتەپ تاستامايدى.‏ قايتا،‏ دانا بولۋعا ٵرى دۇرىس شەشىمدەر قابىلداۋعا كومەكتەسەدى (‏ٴ‌زابۇر 92:‏5؛‏ ناقىل سوزدەر 2:‏1—‏5؛‏ يشايا 55:‏9‏)‏.‏ ارينە،‏ قانداي شەشىم قابىلدايتىنىمىز ٶز قولىمىزدا.‏ ٴ‌بىراق ٴ‌بىز باقىت اكەلەتىن شەشىم قابىلدايمىز (‏ٴ‌زابۇر 1:‏2،‏ 3‏)‏.‏ ەحوبانىڭ وي قالپىنا يە بولساق،‏ ونىڭ كول-‏كوسىر يگىلىگىن كورەمىز!‏

9،‏ 10.‏ ەحوبانىڭ ويى وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردەن ۇستەم ەكەنىن نە دالەلدەيدى؟‏

⁹ ەحوبانىڭ ويى وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردەن الدەقايدا جوعارى.‏ بۇل —‏ ونىڭ وي قالپىن تانىتۋىمىزعا تاعى ٴ‌بىر كەلەلى سەبەپ.‏ وسى دۇنيە تازا ٴ‌جۇرىپ-‏تۇرۋدىڭ نە ەكەنىنە،‏ وتباسى باقىتىنا،‏ تابىسقا جەتۋگە جانە ومىرىمىزدىڭ باسقا دا سالالارىنا قاتىستى كەڭەستەر بەرەدى.‏ ٴ‌بىراق سول كەڭەستەردىڭ كوبىسى ەحوبانىڭ كوزقاراسىنا قاراما-‏قايشى.‏ مىسالى،‏ بۇل دۇنيە ادامداردى ٶز قارا باسىن ويلاۋعا يتەرمەلەيدى.‏ سونداي-‏اق زيناقورلىقتىڭ ەش وعاشتىعى جوق دەپ ۇيرەتەدى.‏ ەرلى-‏زايىپتىلار تۇيمەدەي نارسەلەردى سەبەپ قىلىپ،‏ بولەك تۇرسا نەمەسە اجىراسسا،‏ الدەقايدا باقىتتى بولادى دەپ جاتادى.‏ ٴ‌بىراق مۇنداي اقىل-‏كەڭەستەر كيەلى كىتاپ تالىمدەرىنە قايشى كەلەدى.‏ وسى دۇنيەنىڭ اقىل-‏كەڭەستەرى كيەلى كىتاپ تالىمدەرىنەن اسىپ ٴ‌تۇسىپ جاتىر دەي الامىز با؟‏

¹⁰ يسا:‏ «دانالىق ىستەرىمەن دالەلدەنەدى»،‏—‏ دەگەن (‏ماتاي 11:‏19‏)‏.‏ دۇنيەدە تەحنولوگيا زور قارقىنمەن دامىپ جاتسا دا،‏ ادامدارعا قايعى-‏قاسىرەت اكەلىپ جاتقان سوعىس،‏ ۇلتشىلدىق جانە قىلمىس سياقتى نەگىزگى قيىندىقتار شەشىلەر ەمەس.‏ ونىڭ ۇستىنە،‏ بۇل دۇنيە زيناقورلىق جاساعاندا تۇرعان ەشتەڭە جوق دەپ ۇيرەتەدى.‏ ٴ‌بىراق بۇل وتباسىلاردى ويران ەتەتىنىمەن،‏ دەنساۋلىققا زيان كەلتىرىپ،‏ باسقا دا جامان سالدار اكەلەتىنىمەن كوپ ادام كەلىسەدى.‏ ال ەحوبانىڭ تالىمدەرى قانداي ناتيجە اكەلۋدە؟‏  ونىڭ كوزقاراسىن ۇستانىپ جۇرگەن ٴ‌ماسىحشىلەردىڭ وتباسىلارى باقىتتى،‏ دەنساۋلىقتارى مىقتى ٵرى دۇنيەجۇزىندەگى باۋىرلاستارمەن ىنتىماقتا (‏يشايا 2:‏4؛‏ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 10:‏34،‏ 35؛‏ قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 6:‏9—‏11‏)‏.‏ مۇنىڭ بارلىعى ەحوبانىڭ وي قالپى وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردەن الدەقايدا جوعارى ەكەنىن دالەلدەيدى.‏

11.‏ مۇسانىڭ ويىن كىم قالىپتاستىردى جانە ول مۇنىڭ قانداي پايداسىن كوردى؟‏

¹¹ ەحوبانىڭ ەجەلدەگى قىزمەتشىلەرى ونىڭ وي قالپى بارىنەن دە ۇستەم ەكەنىنە كوز جەتكىزگەن.‏ مىسالى،‏ مۇسا «مىسىرلىقتاردىڭ بۇكىل دانالىعىن مەڭگەرسە دە»،‏ ناعىز دانالىق تەك ەحوبادان كەلەتىنىن تۇسىنگەن (‏ەلشىلەردىڭ ىستەرى 7:‏22؛‏ ٴ‌زابۇر 90:‏12‏)‏.‏ سوندىقتان ول ەحوبادان:‏ «ماعان جولدارىڭدى بىلدىرە كورشى»،‏—‏ دەپ سۇرادى (‏مۇسانىڭ 2-‏جازباسى 33:‏13‏)‏.‏ مۇسا ەحوباعا ونىڭ ويىن قالىپتاستىرۋعا جول بەرگەندىكتەن،‏ قۇداي ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن ونى ەرەكشە جولمەن قولداندى جانە سەنىمى مىقتى ادام رەتىندە اتاپ،‏ زور قۇرمەتكە بولەدى (‏ەۆرەيلەرگە 11:‏24—‏27‏)‏.‏

12.‏ پاۋىل نە نارسەگە سۇيەنىپ شەشىم قابىلداعان؟‏

¹² ەلشى پاۋىل كوزى اشىق،‏ ٴ‌بىلىمدار كىسى بولعان.‏ ول ەۆرەي جانە گرەك تىلدەرىن بىلگەن (‏ەلشىلەردىڭ ىستەرى 5:‏34؛‏ 21:‏37،‏ 39؛‏ 22:‏2،‏ 3‏)‏.‏ ٴ‌بىراق ول وسى دۇنيەنىڭ دانالىعىنا ەمەس،‏ قۇداي سوزىنە جۇگىنىپ شەشىم قابىلداعان ‏(‏ەلشىلەردىڭ ىستەرى 17:‏2؛‏ قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 2:‏6،‏ 7،‏ 13 وقىڭىز)‏.‏ ناتيجەسىندە ونىڭ قىزمەتى وتە جەمىستى بولدى.‏ سونداي-‏اق ول ماڭگىلىككە ۇلاساتىن سىيىن تاعاتسىزدانا كۇتتى (‏تىموتەگە 2-‏حات 4:‏8‏)‏.‏

13.‏ ويىمىزدى وزگەرتىپ،‏ ەحوبا سياقتى كوزقاراس تانىتۋىمىزعا كىم جاۋاپتى؟‏

¹³ قۇدايدىڭ ويى وسى دۇنيەنىكىنەن الدەقايدا ۇستەم ەكەنى ٴ‌سوزسىز.‏ قۇدايدىڭ تالاپتارىنا ساي ٶمىر سۇرسەك،‏ ناعىز باقىتقا ٵرى جەتىستىككە جەتەمىز.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا ٴ‌بىزدى ٶزى سياقتى ويلاۋعا ماجبۇرلەمەيدى.‏ «ادال دا اقىلدى قۇل» دا،‏ اقساقالدار دا ٴ‌بىزدى بۇعان ماجبۇرلەمەيدى (‏ماتاي 24:‏45؛‏ قورىنتتىقتارعا 2-‏حات 1:‏24‏)‏.‏ ويىمىزدى وزگەرتىپ،‏ ەحوبا سياقتى كوزقاراس تانىتامىز با،‏ جوق پا —‏ بۇعان ٵرقايسىسىمىز ٶزىمىز جاۋاپتىمىز.‏ ەحوبا سياقتى كوزقاراس تانىتۋ ٷشىن نە ىستەي الامىز؟‏

14،‏ 15.‏ ا)‏ ەحوبا سياقتى ويلاۋ ٷشىن نە تۋرالى وي جۇگىرتۋىمىز قاجەت؟‏ ٵ)‏ وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردىڭ سانامىزعا اسەر ەتۋىنە نەگە جول بەرمەۋ كەرەك؟‏ مىسال كەلتىرىڭىز.‏

¹⁴ ريمدىكتەرگە 12:‏2 دە‏:‏ «بۇدان بىلاي وسى زاماننىڭ ٶمىر سالتىن ۇلگى ەتپەڭدەر،‏ قايتا،‏ وي-‏سانالارىڭدى جاڭارتىپ،‏ تۇبەگەيلى وزگەرىڭدەر.‏ سوندا قۇدايدىڭ ىزگى دە ۇنامدى ٵرى كەمەلدى ەركىنە نە جاتاتىنىنا كوز جەتكىزە الاسىڭدار»،‏—‏ دەلىنگەن.‏ ٴ‌بىزدىڭ وي-‏سانامىز شىندىققا دەيىن ٴ‌تۇرلى جايتتاردىڭ اسەرىمەن قالىپتاسقان شىعار.‏ ٴ‌بىراق جوعارىداعى جازبا ورنىنان ويىمىزدى وزگەرتىپ،‏ ونى قۇدايدىكىنە بارىنشا ۇقساس ەتە الاتىنىمىز كورىنەدى.‏ گەنەتيكامىز نە ومىردە كورىپ-‏بىلگەنىمىز وي-‏سانامىزعا قانداي دا ٴ‌بىر شامادا اسەر ەتسە دە،‏ ويىمىزدى جاڭارتىپ وتىرۋعا بولادى.‏ ويىمىزدىڭ جاڭارۋى كوبىنە نە تۋرالى ويلايتىنىمىزعا بايلانىستى.‏ ەگەر ەحوبانىڭ ويلارى تۋرالى وي جۇگىرتەتىن بولساق،‏ ونىڭ دۇرىستىعىنا كوزىمىز جەتە تۇسەدى.‏ سوندا  بارلىق جاعدايعا ونىڭ كوزىمەن قاراۋعا ىقىلاستى بولامىز.‏

¹⁵ وي-‏سانامىزدى جاڭارتىپ،‏ ەحوبا سياقتى ويلاۋ ٷشىن،‏ ەڭ الدىمەن،‏ «وسى زاماننىڭ ٶمىر سالتىن ۇلگى ەتپەۋ» كەرەك.‏ بۇل دەگەنىمىز —‏ قۇدايدىڭ ويىنا قايشى كەلەتىن كەز كەلگەن نارسەنى كورۋدەن،‏ وقۋدان نە تىڭداۋدان اۋلاق بولۋ.‏ مۇنىڭ ماڭىزدىلىعىن ٴ‌تۇسىنۋ ٷشىن مىسال كەلتىرەيىك.‏ دەنساۋلىعىن كۇتەتىن ادام پايدالى تاعامدار جەۋگە تىرىسادى.‏ ٴ‌بىراق ول پايدالى تاعاممەن قاتار بۇزىلعان تاعامدى دا جەيتىن بولسا،‏ مۇنىڭ ەشقانداي پايداسىن كورمەيدى.‏ سول سياقتى ٴ‌بىز وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردىڭ وي-‏سانامىزعا اسەر ەتۋىنە جول بەرسەك،‏ ەحوبانىڭ ويىن بىلۋگە دەگەن بار تالپىنىسىمىز زايا كەتەدى.‏

16.‏ ٴ‌بىز ٶزىمىزدى نەدەن قورعاۋىمىز كەرەك؟‏

¹⁶ راس،‏ وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەرگە مۇلدەم كەزىكپەۋ مۇمكىن ەمەس.‏ بۇل دۇنيەدەن ەشقايدا قاشىپ كەتە المايتىن بولعاندىقتان،‏ ٴ‌بىز ولارعا ٴ‌بارىبىر كەزىگەمىز (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 5:‏9،‏ 10‏)‏.‏ ٴ‌تىپتى ۋاعىزداپ ٴ‌جۇرىپ قانداي دا ٴ‌بىر بۇرىس ويلاردى نە جالعان ىلىمدەردى ەستىپ جاتامىز.‏ ٴ‌بىراق ەستىپ قالعان وسىنداي وي-‏پىكىرلەردى ٵرى قاراي ويلاپ،‏ ولارعا ەرىپ كەتپەگەن ٴ‌جون.‏ يسا سياقتى،‏ ٴ‌بىز دە شايتان بويىمىزعا ۇيالاتقىسى كەلگەن ويلاردان بىردەن باس تارتۋىمىز كەرەك.‏ ٴ‌بىز وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردى ەستىپ-‏كورۋدەن مۇمكىندىگىنشە اۋلاق بولۋ ارقىلى ٶزىمىزدى قورعاي الامىز ‏(‏ناقىل سوزدەر 4:‏23 وقىڭىز)‏.‏

17.‏ وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردەن بارىنشا قورعانۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟‏

¹⁷ مىسالى،‏ دوستاردى دۇرىس تاڭداۋ ارقىلى ٶزىمىزدى قورعاي الامىز.‏ كيەلى كىتاپتا ەسكەرتىلگەندەي،‏ ەحوباعا عيبادات ەتپەيتىن ادامدارمەن دوستاسساق،‏ سولار سياقتى ويلاي باستاۋىمىز ابدەن مۇمكىن (‏ناقىل سوزدەر 13:‏20؛‏ قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 15:‏12،‏ 32،‏ 33‏)‏.‏ كوڭىل كوتەرۋ ٴ‌تۇرىن دە دۇرىس تاڭداي بىلگەن ٴ‌جون.‏ ەۆوليۋسيا تەورياسىن،‏ قاتىگەزدىك پەن ازعىندىقتى ناسيحاتتايتىن كوڭىل كوتەرۋ تۇرىنەن باس تارتساق،‏ «قۇداي تۋرالى بىلىمگە  قايشى وي-‏پىكىرلەردىڭ» سانامىزدى ۋلاۋىنا جول بەرمەيمىز (‏قورىنتتىقتارعا 2-‏حات 10:‏5‏)‏.‏

18،‏ 19.‏ ا)‏ وسى دۇنيەدەگى بىردەن بايقالمايتىن پىكىرلەردەن نەگە اباي بولۋ كەرەك؟‏ ٵ)‏ قانداي سۇراقتار جايلى ويلانۋىمىز كەرەك جانە نەگە؟‏

¹⁸ سونداي-‏اق ٴ‌بىز وسى دۇنيەدەگى بىردەن بايقالمايتىن وي-‏پىكىرلەردى كورە ٴ‌بىلىپ،‏ ولاردان باس تارتۋىمىز كەرەك.‏ مىسالى،‏ كەيدە جاڭالىقتاردا قانداي دا ٴ‌بىر ساياسي وي-‏پىكىردى جاقتاپ جاتادى نەمەسە وسى دۇنيەدەگى ادامداردىڭ كوزدەيتىن جەتىستىكتەرىن ۇگىتتەيدى.‏ ال كەيبىر فيلمدەر مەن كىتاپتاردا «بارىنەن ٶزىم ارتىق،‏ وتباسىم ارتىق» دەگەن پىكىردى ناسيحاتتاپ،‏ ونى قيسىندى،‏ تارتىمدى،‏ ٴ‌تىپتى دۇرىس ەتىپ كورسەتەدى.‏ الايدا بۇل پىكىرلەر كيەلى كىتاپقا كەرەعار.‏ ول جەردە ەحوبانى بارىنەن ارتىق جاقسى كورسەك،‏ ٶزىمىز دە،‏ وتباسىمىز دا شىن باقىتتى بولاتىنى ايتىلعان (‏ماتاي 22:‏36—‏39‏)‏.‏ سونداي-‏اق بالالارعا ارنالعان كەيبىر كىتاپتار،‏ ويىندار مەن مۋلتفيلمدەر ەش جاماندىعى جوق بولىپ كورىنسە دە،‏ بالالاردى ونەگەسىز ٴ‌جۇرىس-‏تۇرىسقا ۇيرەتۋى مۇمكىن.‏

¹⁹ ٴ‌بىز پايدالى كوڭىل كوتەرۋ تۇرىنەن باس تارتپايمىز،‏ ارينە.‏ ٴ‌بىراق مىنا سۇراقتار جايلى ويلانعانىمىز ابزال:‏ وسى دۇنيەدەگى ٴ‌تىپتى بىردەن بايقالمايتىن وي-‏پىكىرلەردى انىقتاي بىلەمىن بە؟‏ ٶزىمدى جانە بالالارىمدى كەيبىر تەلەديدار باعدارلامالارىنىڭ نە ادەبيەتتەردىڭ اسەرىنەن قورعاپ ٴ‌جۇرمىن بە؟‏ وسى دۇنيەدەگى پىكىرلەرگە ەرىپ كەتپەۋلەرى ٷشىن بالالارىما ەحوبانىڭ كوزقاراسىن تانىتۋعا كومەكتەسىپ ٴ‌جۇرمىن بە؟‏ قۇدايدىڭ وي قالپى مەن وسى دۇنيەدەگى وي-‏پىكىرلەردىڭ اراجىگىن اجىراتا بىلسەك،‏ بۇل دۇنيەنىڭ وي-‏سانامىزدى قالىپتاستىرۋىنا جول بەرمەيمىز.‏

20.‏ ٴ‌بىزدى كىم قالىپتاستىراتىنى نەگە بايلانىستى؟‏

²⁰ كەز كەلگەن مالىمەت تەك ەكى ارنادان كەلەتىنىن ەستە ۇستايىق.‏ بىرەۋى —‏ ەحوبادان،‏ ال ەكىنشىسى —‏ شايتان مەن ونىڭ دۇنيەسىنەن.‏ ٴ‌سىزدى قايسىسى قالىپتاستىرىپ جاتىر؟‏ بۇل قاي ارنادان مالىمەت الاتىنىڭىزعا بايلانىستى.‏ وسى دۇنيەدەگى پىكىرلەرگە ەرسەك،‏ ول ويىمىزدى قالىپتاستىراتىن بولادى.‏ سوندا ٴ‌بىز ٶز قارا باسىمىزدى ويلاي باستايمىز.‏ سوندىقتان نە كورەتىنىمىز،‏ نە وقىپ نە تىڭدايتىنىمىزعا جانە نە تۋرالى ويلاناتىنىمىزعا ىقتيات بولعانىمىز اسا ماڭىزدى.‏

21.‏ كەلەسى ماقالادا نە جايلى ٴ‌سوز قوزعايمىز؟‏

²¹ وسى ماقالادان ەحوبا سياقتى ويلاۋ ٷشىن،‏ وسى دۇنيەنىڭ وي-‏پىكىرىنەن اۋلاق بولۋ كەرەكتىگىن بىلدىك.‏ ٴ‌بىز قۇدايدىڭ ويلارى جايلى وي جۇگىرتۋىمىز دە كەرەك.‏ سوندا وي-‏سانامىز وعان بارىنشا ۇقساس بولادى.‏ كەلەسى ماقالادا مۇنى قالاي ىستەي الاتىنىمىز جايلى تالقىلايمىز.‏