1،‏ 2.‏ زاكاريا جەتىنشى ايانىن كورىپ بىتكەندە،‏ يەرۋساليمدەگى يسرايلدىكتەردىڭ جاعدايى قانداي ەدى؟‏

زاكاريا جەتىنشى اياندى كورگەن سوڭ،‏ ويعا شومىپ كەتسە كەرەك.‏ ەحوبانىڭ ارام ادامداردى جازالايمىن دەگەن ۋادەسى ونىڭ بويىنا كۇش دارىتقان شىعار.‏ ٴ‌بىراق ەلدەگى جاعداي ٴ‌باز-‏باياعىداي ەدى.‏ زۇلىمدىق ىستەپ جاتقان ادامدار ٵلى دە كوپ بولدى.‏ ونىڭ ۇستىنە،‏ يەرۋساليمدەگى عيباداتحانا سول كۇيى تولىقتاي سوعىلىپ بىتپەدى.‏ يسرايلدىكتەر نەگە ەحوبانىڭ تاپسىرعان ٸسىن تەز ارادا تاستاپ كەتتى؟‏ سوندا ولار يەرۋساليمگە ومىرلەرىن جاقسارتۋ ٷشىن عانا كەلگەنى مە؟‏

² زاكاريا يەرۋساليمگە ورالعان يسرايلدىكتەردىڭ ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى ەكەنىن بىلگەن.‏ «قۇداي جۇرەكتەرىنە قوزعاۋ سالىپ»،‏ بۇل كىسىلەر بابىلداعى ۇيلەرى مەن كاسىپتەرىن تاستادى (‏ەزرا 1:‏2،‏ 3،‏ 5‏)‏.‏ ولاردىڭ كوبىسى ەشقاشان ٶز كوزىمەن كورمەگەن جەرگە كوشۋ ٷشىن،‏ جاقسى بىلەتىن جەرلەرىن ارتتا قالدىردى.‏  قۇدايدىڭ عيباداتحاناسىن قالپىنا كەلتىرۋدى ماڭىزدى دەپ ساناعانى سونشا —‏ سول يسرايلدىكتەر 1600 دەي شاقىرىمعا سوزىلعان قاۋىپتى دە قيىن ساپارعا اتتانۋعا دايىن بولدى.‏

3،‏ 4.‏ قايتا ورالعان يسرايلدىكتەر قانداي قيىندىقتارعا كەزىكتى؟‏

³ بابىلدان يەرۋساليمگە قاراي بەت العان يسرايلدىكتەردىڭ ۇزاق ساپارىن كوز الدىمىزعا ەلەستەتەيىكشى.‏ جول-‏جونەكەي ولاردا ەندىگى تۇراتىن جەرلەرى جايلى ويلانىپ-‏تولعانۋعا،‏ ٴ‌بىر-‏بىرىمەن سول تۋرالى اڭگىمەلەسۋگە ۋاقىتتارى كوپ بولدى.‏ ارالارىنداعى قاريالار يەرۋساليم مەن ونداعى عيباداتحانانىڭ ٴ‌بىر كەزدەرى قانشالىقتى اسەم بولعانىن ايتىپ بەردى (‏ەزرا 3:‏12‏)‏.‏ ٴ‌سىز دە سولارمەن بىرگە ساپار شەكسەڭىز،‏ يەرۋساليمدى العاش رەت كورگەندە،‏ نە سەزىنەر ەدىڭىز؟‏ كۇل-‏تالقانى شىعىپ،‏ ارام‌ٴ‌شوپ قاپتاعان ۇيلەردى كورگەندە،‏ كوڭىلىڭىز قۇلازيتىن با ەدى؟‏ قالا قابىرعالارىنىڭ قيراپ،‏ قاقپالارى مەن مۇنارالارىنىڭ ورىندارى ۇڭىرەيىپ-‏ۇڭىرەيىپ تۇرعانىن كورگەندە،‏ ەڭسەڭىز تۇسەر مە ەدى؟‏ وسى قيراعان قالا قابىرعالارىن بابىلدىڭ بيىك تە مىقتى قابىرعالارىمەن ىشتەي سالىستىراتىن دا شىعارسىز.‏ ٴ‌بىراق يسرايلدىكتەر قايمىقپادى.‏ نەگە؟‏ ويتكەنى ۇزاق جول بويى ەحوبا ولارعا كومەكتەسىپ،‏ قورعاپ ٴ‌جۇردى.‏ يەرۋساليمگە كەلە سالا،‏ ولار عيباداتحانا تۇرعان جەرگە قۇرباندىق وشاعىن جاساپ،‏ كۇن سايىن ەحوباعا قۇرباندىق شالىپ ٴ‌جۇردى (‏ەزرا 3:‏1،‏ 2‏)‏.‏ بويلارىن قۇلشىنىس كەرنەگەن ولار ىسكە بىلەك سىبانا كىرىسۋگە دايىن بولدى.‏ ٴ‌بىر قاراعاندا،‏ ولاردىڭ جىگەرىن ەشتەڭە جاسىتا المايتىنداي كورىندى.‏

⁴ يسرايلدىكتەرگە عيباداتحانامەن قاتار،‏ ٶز قالالارى مەن ۇيلەرىن دە سوعۋ قاجەت بولدى.‏ بۇعان قوسا،‏ وتباسىلارىن اسىراۋ ٷشىن ەگىن ەگۋ كەرەك ەدى (‏ەزرا 2:‏70‏)‏.‏ اتقاراتىن جۇمىستارى وتە كوپ بولىپ كورىندى.‏ كوپ ۇزاماي،‏ جاۋلارى كەلىپ،‏ ولارعا قارسىلىق كورسەتتى.‏ بۇل قارسىلىق 15 جىلعا سوزىلدى،‏ سودان بىرتە-‏بىرتە يسرايلدىكتەردىڭ قۇلشىنىسى باسەڭدەي بەردى (‏ەزرا 4:‏1—‏4‏)‏.‏ ال ب.‏ز.‏ب.‏ 522-‏جىلى پارسى پاتشاسى يەرۋساليمدەگى قۇرىلىسقا تىيىم سالعاندا،‏ بۇل جىعىلعانعا جۇدىرىق بولدى.‏ قالا ەندى ەشقاشان قالپىنا كەلمەيتىندەي كورىندى (‏ەزرا 4:‏21—‏24‏)‏.‏

5.‏ ەحوبا ٶز حالقىنا قالاي كومەكتەستى؟‏

⁵ ەحوبا ٶز حالقىنىڭ كۇش پەن باتىلدىققا ٴ‌زارۋ ەكەنىن ٴ‌بىلدى.‏ سودان ول زاكارياعا سوڭعى اياندى كورسەتتى.‏ بۇل ايان ارقىلى ەحوبا ٶز حالقىن جاقسى كورەتىنىنە جانە كۇش سالىپ قىزمەت ەتىپ جاتقاندارىن باعالايتىنىنا سەندىرگىسى كەلدى.‏ حالىق وزدەرىنە تاپسىرىلعان جۇمىستى قايتادان باستاسا،‏ ەحوبا ولاردى قورعايتىنىن ۋادە ەتتى.‏ عيباداتحانانىڭ قايتا سالىناتىنى جايلى ەحوبا بىلاي دەدى:‏ «ەگەر قۇداي يەلەرىڭنىڭ ايتقاندارىنا بۇلجىتپاي قۇلاق اسساڭدار،‏ وسىنىڭ ٴ‌بارى جۇزەگە اسادى» (‏زاكاريا 6:‏15،‏ ‏«جاڭا ٶمىر» باسپاسى)‏.‏

6.‏ ا)‏ زاكاريانىڭ سەگىزىنشى ايانى قالاي باستالدى؟‏ (‏ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.‏)‏ ٵ)‏ اتتاردىڭ ٴ‌تۇسى نەگە ٵرتۇرلى؟‏

⁶ زاكاريانىڭ سوڭعى سەگىزىنشى ايانى الدىڭعىلارىنا قاراعاندا،‏ سەنىمدى نىعايتاتىن ەڭ اسەرلى ايان بولسا كەرەك ‏(‏زاكاريا 6:‏1—‏3 وقىڭىز)‏.‏ پايعامباردىڭ نە كورگەنىن ەلەستەتىپ كورىڭىزشى.‏ «ەكى مىس  تاۋدىڭ» اراسىنان ٴ‌تورت سوعىس ارباسىنا جەگىلگەن اتتار شىقتى.‏ اتتاردىڭ ٴ‌تۇسى ٵرتۇرلى بولعاندىقتان،‏ ٵر سوعىس ارباسىن اجىراتۋ وڭاي.‏ سوندا زاكاريا:‏ «بۇل نەعىلعان اربالار؟‏»—‏ دەپ سۇرايدى (‏زاكاريا 6:‏4‏)‏.‏ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن ٴ‌بىز دە بىلگىمىز كەلەدى،‏ سەبەبى بۇل اياننىڭ بىزگە دە قاتىسى بار.‏

7،‏ 8.‏ ا)‏ ەكى تاۋ نەنى بەينەلەيدى؟‏ ٵ)‏ بۇل تاۋلار نەگە مىستان جاسالعان؟‏

⁷ تاۋلار كيەلى كىتاپتا كەيدە پاتشالىقتاردى يا ۇكىمەتتەردى بەينەلەيدى.‏ زاكاريا كورگەن تاۋلار دانيالدىڭ پايعامبارلىعىنداعى ەكى تاۋعا ۇقساس.‏ بۇل تاۋلاردىڭ ٴ‌بىرى ەحوبانىڭ بۇكىل الەمدىك ٵرى ماڭگى بيلىگىن بەينەلەسە،‏ ەكىنشىسى ٴ‌ماسىحتىڭ پاتشالىعىن بەينەلەيدى،‏ ال ونىڭ پاتشاسى —‏ يسا (‏دانيال 2:‏35،‏ 45‏)‏.‏ 1914-‏جىلدىڭ كۇزىندە يسا پاتشا بولعان كەزدەن بەرى،‏ وسى ەكى تاۋ بىرگە قۇدايدىڭ جەرگە قاتىستى نيەتى ورىندالۋ ٷشىن ەرەكشە رول اتقارۋدا.‏

⁸ نەگە بۇل تاۋلار مىستان جاسالعان؟‏ مىس —‏ وتە باعالى ٵرى جىلتىر مەتال.‏ كەزىندە كيەلى شاتىردى،‏ ال كەيىنىرەك يەرۋساليمدەگى عيباداتحانانى سوعار كەزدە ەحوبا يسرايلدىكتەرگە مىستى قولدانىڭدار دەگەن (‏مۇسانىڭ 2-‏جازباسى 27:‏1—‏3؛‏ پاتشالار 1-‏جازبا 7:‏13—‏16‏)‏.‏ ال بۇل تاۋلاردىڭ مىس بولعانى ەحوبانىڭ بۇكىل الەمدىك بيلىگىنىڭ جانە ادامزاتقا قاۋىپسىزدىك پەن مول باتا اكەلەتىن ٴ‌ماسىح پاتشالىعىنىڭ جوعارى ساپاسىنا نازار اۋدارادى.‏

9.‏ سوعىس اربالارى مەن ونداعى ايداۋشىلار كىمدەردى بەينەلەيدى؟‏ ولارعا قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟‏

⁹ سوعىس اربالارى مەن ونداعى ايداۋشىلار نەنى بەينەلەيدى؟‏ بۇلار پەرىشتەلەر،‏ بالكىم،‏ پەرىشتەلەردىڭ ٴ‌تۇرلى توپتارى بولسا كەرەك ‏(‏زاكاريا 6:‏5—‏8 وقىڭىز)‏.‏ ولار «بۇكىل جەر بەتىنىڭ يەسىنىڭ الدىنا بارعاننان كەيىن» ارنايى تاپسىرمامەن جولعا شىقتى.‏ بۇل پەرىشتەلەر قۇداي حالقىن قورعاۋ ٷشىن،‏ اسىرەسە «سولتۇستىكتەن»،‏ ياعني بابىلدان قورعاۋ ٷشىن،‏ بەلگىلى ٴ‌بىر جەرلەرگە جىبەرىلدى.‏ ەحوبا وسى ايان ارقىلى ٶز حالقىنىڭ ەندى قايتىپ بابىلدىڭ قۇلى بولمايتىنىن ٴ‌بىلدىردى.‏ بۇل جايت زاكاريانىڭ زامانىنداعى عيباداتحانا قۇرىلىسشىلارىن قالاي نىعايتتى دەسەڭىزشى!‏ ەندى جاۋلارى ەش توسقاۋىل بولا المايدى!‏

10.‏ زاكاريانىڭ سوعىس اربالارى مەن ونداعى ايداۋشىلار جايلى پايعامبارلىقتىڭ بۇگىندە قانداي كومەگى بار؟‏

¹⁰ ەحوبا بۇگىندە دە ٶز حالقىن قورعاپ،‏ نىعايتۋ ٷشىن پەرىشتەلەرىن قولدانادى (‏مالاحي 3:‏6؛‏ ەۆرەيلەرگە 1:‏7،‏ 14‏)‏.‏ 1919-‏جىلى قۇداي حالقى ۇلى بابىلدىڭ بەينەلى قۇلدىعىنان بوساعالى بەرى،‏ ولاردىڭ جاۋلارى شىنايى عيباداتتىڭ بەلەڭ الۋىنا كەدەرگى جاساۋ ٷشىن بارىن سالۋدا (‏ايان 18:‏4‏)‏.‏ ٴ‌بىراق ونىسىنان تۇك تە شىقپادى.‏ پەرىشتەلەر ەحوبانىڭ ۇيىمىن قورعاپ تۇرعاندىقتان،‏ ٴ‌بىز قايتادان جالعان ٴ‌دىننىڭ تۇتقىنىنا اينالامىز دەپ قورىقپايمىز (‏ٴ‌زابۇر 34:‏7‏)‏.‏ قايتا،‏ ەحوباعا قۋانىشپەن تالماي قىزمەت ەتە بەرەمىز.‏ زاكاريانىڭ پايعامبارلىعىنان ٴ‌بىز ەكى تاۋدىڭ  ارقاسىندا قاۋىپسىزدىكتە ٵرى قورعانىشتا ەكەنىمىزدى تۇسىنەمىز.‏

11.‏ قۇداي حالقىنا جاسالاتىن الداعى شابۋىلدان نەگە قورقۋدىڭ قاجەتى جوق؟‏

¹¹ جۋىردا شايتاننىڭ ساياسي كۇشتەرى بىرىگىپ،‏ قۇداي حالقىن قۇرتپاقشى بولادى (‏ەزەكيەل 38:‏2،‏ 10—‏12؛‏ دانيال 11:‏40،‏ 44،‏ 45؛‏ ايان 19:‏19‏)‏.‏ ەزەكيەلدىڭ پايعامبارلىعىنان كورەتىنىمىزدەي،‏ بۇل ساياسي كۇشتەر جەردى بۇلت سياقتى جاۋىپ قالادى.‏ قاھارلانعان ولار قۇداي حالقىنا شابۋىلداۋ ٷشىن اتقا ٴ‌مىنىپ شاۋىپ كەلەدى (‏ەزەكيەل 38:‏15،‏ 16‏)‏ *‏.‏ ٴ‌بىز ولاردان قورقۋىمىز كەرەك پە؟‏ جوق!‏ ويتكەنى ٴ‌بىزدىڭ جاعىمىزدا ەحوبانىڭ اسكەرى بار.‏ زور الاپات كەزىندە پەرىشتەلەر ەحوبانىڭ حالقىن قورعاپ قالادى،‏ ال ەحوبانىڭ بيلىگىنە قارسى شىققان اركىمدى جويىپ جىبەرەدى (‏سالونيكالىقتارعا 2-‏حات 1:‏7،‏ 8‏)‏.‏ بۇل كۇن ۇلى كۇن بولماق!‏ ٴ‌بىراق ەحوبانىڭ اسكەرىن كىم باستاپ كەلەدى؟‏

12،‏ 13.‏ ا)‏ ەحوبا زاكارياعا تاعى نەنى تاپسىردى؟‏ ٵ)‏ وسكىن ەسىمدى كىسىنىڭ يسا ٴ‌ماسىحتى بەينەلەيتىنىن قايدان بىلەمىز؟‏

¹² سەگىز اياندى كورگەن تەك زاكاريا ەدى.‏ ٴ‌بىراق ونىڭ بۇدان كەيىن نە ىستەگەنىن باسقالار دا كوردى،‏ سودان عيباداتحانانى سوعاتىندار جىگەرلەندى ‏(‏زاكاريا 6:‏9—‏12 وقىڭىز)‏.‏ حەلداي،‏ توبياح پەن ەداياح ەسىمدى ٷش كىسى بابىلدان كەلگەن بولاتىن.‏ ەحوبا زاكارياعا وسى ٷش كىسىنىڭ اكەلگەن  كۇمىستەرى پەن التىندارىن الىپ،‏ «ۇلى ٴ‌تاج» جاساۋدى بۇيىردى (‏زاكاريا 6:‏11،‏ سىلتەمە)‏.‏ بۇل ٴ‌تاج ياھۋدا رۋىنان شىققان ٴ‌داۋىتتىڭ ۇرپاعى زوروبابەل امىرشىگە ارناپ جاسالدى ما؟‏ جوق.‏ ەحوبانىڭ ايتۋىمەن زاكاريا بۇل ٴ‌تاجدى باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر ەشۋانىڭ باسىنا كيگىزدى.‏ بۇل وقيعانىڭ كۋاسى بولعان اركىم تاڭعالعان بولسا كەرەك.‏

¹³ باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر ەشۋا ٴ‌تاج كيگەن سوڭ پاتشا بولىپ كەتتى مە؟‏ جوق.‏ ەشۋا ٴ‌داۋىتتىڭ ۇرپاعىنان شىقپاعاندىقتان،‏ پاتشا بولۋعا قۇقىعى جوق ەدى.‏ وعان ٴ‌تاج كيگىزىلگەنى بولاشاقتا وسكىن دەگەن كىسىنىڭ ماڭگى پاتشا ٵرى ٴ‌دىني قىزمەتكەر بولاتىنىن بەينەلەدى.‏ كيەلى كىتاپتا بۇل وسكىن يسا ٴ‌ماسىح دەپ تۇسىندىرىلەدى (‏يشايا 11:‏1؛‏ ماتاي 2:‏23،‏ سىلتەمە)‏.‏

14.‏ پاتشا ٵرى باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر رەتىندە يسا نە ىستەيدى؟‏

¹⁴ يسا —‏ پاتشا ٵرى باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر.‏ ول ەحوبانىڭ اسكەرىن باستاپ كەلەدى،‏ ٵرى قۇداي حالقىنىڭ وسى زۇلىم دۇنيەدە قاۋىپسىز سەزىنۋلەرى ٷشىن ايانباي ەڭبەك ەتىپ جاتىر (‏ەرەميا 23:‏5،‏ 6‏)‏.‏ جۋىردا ٴ‌ماسىح قۇدايدىڭ بيلىگىن قولداۋ جانە ونىڭ حالقىن قورعاۋ ماقساتىندا حالىقتاردى جەڭىپ شىعادى (‏ايان 17:‏12—‏14؛‏ 19:‏11،‏ 14،‏ 15‏)‏.‏ ٴ‌بىراق سول كۇن كەلگەنشە،‏ يسادا ياكي وسكىندە وتە ماڭىزدى جۇمىس بار.‏

15،‏ 16.‏ ا)‏ ٴ‌بىزدىڭ كۇندەرىمىزدە قۇداي حالقى قالايشا قالپىنا كەلىپ،‏ تازارۋدا جانە بۇنى كىم ىستەۋدە؟‏ ٵ)‏ ٴ‌ماسىحتىڭ مىڭجىلدىق بيلىگىنىڭ سوڭىندا جەر بەتى قانداي بولماق؟‏

¹⁵ پاتشا ٵرى باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر بولۋمەن قاتار،‏ يساعا «ەحوبانىڭ عيباداتحاناسىن تۇرعىزۋ» دا تاپسىرىلعان ‏(‏زاكاريا 6:‏13 وقىڭىز)‏.‏ وسى قۇرىلىس ٸسىن اتقارۋ ٷشىن ول 1919-‏جىلى قۇداي حالقىن ۇلى بابىلدىڭ،‏ ياعني جالعان ٴ‌دىننىڭ ىقپالىنان بوساتتى.‏ سونداي-‏اق ماسىحشىلەر قاۋىمىن قالپىنا كەلتىردى ٵرى «ادال دا اقىلدى قۇلدى» تاعايىندادى.‏ مايلانعان باۋىرلاستاردىڭ بۇل توبى ۇلى رۋحاني عيباداتحانانىڭ جەردەگى بولىگىندە اتقارىلىپ جاتقان ماڭىزدى ىستە جەتەكشىلىك ەتۋدە (‏ماتاي 24:‏45‏)‏.‏ بۇعان قوسا،‏ يسا قۇدايدىڭ حالقىن تازارتىپ كەلەدى ٵرى قۇدايعا ۇنامدى تۇردە عيبادات ەتۋگە كومەكتەسۋدە (‏مالاحي 3:‏1—‏3‏)‏.‏

¹⁶ بولاشاقتا يسا مەن 144000 پاتشا ٵرى ٴ‌دىني قىزمەتكەر مىڭ جىل بويى بيلىك ەتەدى.‏ سول ۋاقىت ارالىعىندا ولار ادال ادامدارعا كەمەلدى بولۋعا كومەكتەسەدى.‏ ولار وسى ٸستى اياقتاعاندا،‏ جەر بەتىندە  ەحوبانىڭ شىنايى قىزمەتشىلەرى عانا قالادى.‏ ٴ‌سويتىپ،‏ شىنايى عيبادات تولىق قالپىنا كەلەدى!‏

17.‏ ەحوبا يسرايلدىكتەردىڭ بويىنا قالاي سەنىمدىلىك ۇيالاتتى جانە بۇل حابار ولارعا قالاي اسەر ەتتى؟‏

¹⁷ زاكاريانىڭ حابارى سول كەزدەگى يسرايلدىكتەرگە قالاي اسەر ەتتى؟‏ ەحوبا عيباداتحانانى سوعىپ بىتىرۋلەرى ٷشىن ولارعا قول ۇشىن بەرىپ،‏ قورعايتىنىن ۋادە ەتتى.‏ بۇل ۋادە ٷمىت وتىن قايتا جاندىردى.‏ ٴ‌بىراق يسرايلدىكتەر سونشاما جۇمىستى از عانا ادام قالاي ىستەيدى دەپ ويلاعان شىعار.‏ سوندا زاكاريا ولاردىڭ قورقىنىشى مەن كۇمانىن سەيىلتەتىن ٴ‌بىر جايتتى ايتتى.‏ كومەككە كەلگەن حەلداي،‏ توبياح،‏ ەداياحقا قوسا،‏ قۇداي باسقا دا كوپ ادامنىڭ «كەلىپ،‏ ەحوبانىڭ عيباداتحاناسىن سوعۋ ىسىنە اتسالىساتىنىن» ايتتى ‏(‏زاكاريا 6:‏15 وقىڭىز)‏.‏ ەحوبا ىستەرىن قولداپ جاتقانىنا يسرايلدىكتەر سەنىمدى بولدى.‏ سودان ولار پارسى پاتشاسىنىڭ قۇرىلىس ىسىنە سالعان تىيىمىنا قاراماي،‏ عيباداتحانانى سالۋعا باتىل كىرىستى.‏ بۇل تىيىم ولاردىڭ جولىندا تۇرعان بيىك قامالداي بولسا دا،‏ ەحوبا ونى كوپ ۇزاماي الىپ تاستادى.‏ اقىر سوڭىندا،‏ عيباداتحانا ب.‏ز.‏ب.‏ 515-‏جىلى سالىنىپ ٴ‌بىتتى (‏ەزرا 6:‏22؛‏ زاكاريا 4:‏6،‏ 7‏)‏.‏ دەسە دە،‏ ەحوبانىڭ جوعارىداعى سوزدەرى ٴ‌بىزدىڭ ۋاقىتىمىزدا بولىپ جاتقان ودان دا زور ىسكە نۇسقايدى.‏

18.‏ زاكاريا 6:‏15 وسى كۇندەرى قالاي ورىندالىپ جاتىر؟‏

¹⁸ بۇگىندە ەحوباعا ميلليونداعان ادام عيبادات ەتەدى.‏ ولار وعان وزدەرىندەگى ۋاقىتى،‏ كۇش-‏قۋاتى،‏ دۇنيە-‏مۇلكى سياقتى «قۇندى نارسەلەرىن» قۋانا تارتۋ ەتەدى.‏ وسىلايشا ولار ەحوبانىڭ ۇلى رۋحاني عيباداتحاناسىنا قولداۋ كورسەتەدى (‏ناقىل سوزدەر 3:‏9‏)‏.‏ ەحوبا ٴ‌بىزدىڭ ادالدىقپەن قولداپ جاتقانىمىزدى باعالايتىنىنا سەنىمدى بولساق بولادى.‏ حەلداي،‏ توبياح پەن ەداياحتىڭ التىن-‏كۇمىس اكەلىپ،‏ زاكاريانىڭ ودان ٴ‌تاج جاساعانىن ەسكە الايىقشى.‏ بۇل ٴ‌تاج ولاردىڭ شىنايى عيباداتقا قوسقان ۇلەسىن «ەسكە سالىپ تۇردى» (‏زاكاريا 6:‏14‏)‏.‏ ەحوبا ٴ‌بىزدىڭ ەرەن ەڭبەگىمىز بەن وعان كورسەتكەن سۇيىسپەنشىلىگىمىزدى ەشقاشان ۇمىتپايدى (‏ەۆرەيلەرگە 6:‏10‏)‏.‏

19.‏ زاكاريا كورگەن اياندار بىزگە قالاي اسەر ەتۋ كەرەك؟‏

¹⁹ ەحوبانىڭ حالقى وسى سوڭعى كۇندەرى وتە ۇلكەن ٸس اتقارىپ جاتىر.‏ ەحوبا باتاسىن بەرىپ،‏ يسا ٴ‌ماسىح جەتەلەمەگەندە،‏ بۇل مۇمكىن بولماس ەدى.‏ ٴ‌بىز تۇراقتى،‏ قاۋىپسىز،‏ ماڭگى تۇراتىن ۇيىمنىڭ مۇشەسى بولعانىمىزعا قۋانىشتىمىز.‏ سونداي-‏اق ٴ‌بىز ەحوبانىڭ تازا عيباداتقا قاتىستى نيەتىنىڭ ىسكە اساتىنىن بىلەمىز.‏ ەندەشە،‏ ەحوبانىڭ حالقىنداعى ٶز ورنىڭىزدى باعالاڭىز جانە ەحوبا قۇدايىمىزدىڭ «ايتقاندارىنا بۇلجىتپاي قۇلاق اسىڭىز».‏ سوندا پاتشا ٵرى باس ٴ‌دىني قىزمەتكەرىمىز بەن پەرىشتەلەر ٴ‌سىزدى قورعايدى.‏ تازا عيباداتتى بارىنشا قولداڭىز.‏ سولاي ەتسەڭىز،‏ ەحوبا ٴ‌سىزدى وسى دۇنيەنىڭ سوڭىنا دەيىن جانە ماڭگىلىك بويى امان ساقتايدى!‏