«ساعات قانشا بولدى؟»
ادەتتە ٴسىز ساعاتتىڭ قانشا بولعانىن بىلگىڭىز كەلسە، نە ىستەيسىز؟ بالكىم، ٴسىز قابىرعاداعى نەمەسە قولىڭىزداعى ساعاتقا قارارسىز. قاراساڭىز، ساعات تۇسكى ٴبىر جارىم بولىپتى. سول كەزدە دوسىڭىز ٴسىزدەن: «ساعات قانشا بولدى؟»— دەپ سۇراسا، وعان نە دەپ جاۋاپ بەرەسىز؟
بۇل ٴسىزدىڭ قاي جەردە تۇراتىنىڭىزعا بايلانىستى. مىسالى، ٴبىر جەردە «1:30» دەپ ايتسا، باسقا جەردە «13:30» دەۋى مۇمكىن. ال تاعى ٴبىر جەرلەردە «ەكىگە 30 مينۋت قالدى» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
ال ەرتەدە ادامدار ۋاقىتتى قالاي بىلگەن؟ ول كەزدە دە ۋاقىتتى ايتۋدىڭ بىرنەشە جولى بولعان. ەۆرەي جازبالارىندا «تاڭ اتا»، «تاڭەرتەڭ»، «ٴتۇس»، «تال تۇستە»، «كەشكە» دەگەن سوزدەر قولدانىلعان (مۇسانىڭ 1-جازباسى 8:11؛ 19:27؛ مۇسانىڭ 5-جازباسى 28:29؛ پاتشالار 1-جازبا 18:26). ٴبىراق كيەلى كىتاپتا ۋاقىتتىڭ ناقتىراق ايتىلعان جەرلەرى بار.
ەجەلگى يسرايلدە، اسىرەسە تۇنگى ۋاقىتتا، قالاعا كۇزەتشى قويۋ كادىمگى جايت بولعان. يسرايلدىكتەر تۇنگى ۋاقىتتى ٷش بولىككە بولگەن. وسى بولىكتەر «تۇنگى كۇزەتتەر» دەپ اتالعان (ٴزابۇر 119:148). ال يسا دۇنيەگە كەلگەن ۋاقىتتا ياھۋديلەر تۇنگى ۋاقىتتى گرەكتەر مەن ريمدىكتەر سياقتى ٴتورت كۇزەتكە بولەتىن بولعان.
بۇل كۇزەتتەر تۋرالى ىزگى حابارلاردا كوپ رەت ايتىلعان. مىسالى، «تۇننىڭ ٴتورتىنشى كۇزەتىندە» يسا شاكىرتتەرى وتىرعان كەمەگە قاراي تەڭىز بەتىمەن جۇرگەن (ماتاي 14:25). ال يسا ٴبىر مىسالىندا بىلاي دەگەن: «قوجايىنى كەلگەندە، سەرگەك جۇرگەن قۇلدار باقىتتى!.. قوجايىنى ەكىنشى كۇزەتتە، ٴتىپتى ٷشىنشى كۇزەتتە كەلىپ، قۇلداردىڭ سەرگەك جۇرگەنىن كورسە، ولار باقىتتى!» (لۇقا 12:37، 38).
يسا شاكىرتتەرىن سەرگەك بولۋدى ەسكەرتكەندە، وسى ٴتورت كۇزەتتى تۇگەل اتاپ وتكەن. ول: «سەبەبى ٷي يەسى كەشكە، ٴتۇن ورتاسىندا، اتەش شاقىرعاندا، الدە تاڭ سارىدە كەلە مە — بىلمەيسىڭدەر»،— دەگەن (مارقا 13:35). ٴبىرىنشى كۇزەت، ياعني «كەش»، كۇن باتقان كەزدەن كەشكى ساعات توعىزعا دەيىن سوزىلعان. ەكىنشى كۇزەت، ياعني «ٴتۇن ورتاسى»، كەشكى ساعات توعىزدان تۇنگى ساعات ون ەكىگە دەيىنگى ارالىقتى قامتىعان. ال «اتەش شاقىرعاندا» دەپ سيپاتتالعان ٷشىنشى كۇزەت ٴتۇن ورتاسىنان تاڭعى ساعات ۇشكە دەيىن سوزىلعان. بالكىم، يسا تۇتقىندا بولعان ٴتۇنى وسى كۇزەتتىڭ كەزىندە اتەش شاقىرعان بولسا كەرەك (مارقا 14:72). ٴتورتىنشى كۇزەت، ياعني «تاڭ ٴسارى»، تاڭعى ساعات ۇشتەن كۇن شىققانعا دەيىنگى ۋاقىتتى قامتىعان.
سونىمەن، ەجەلدەگى ادامداردا بىزدىكىندەي ساعات بولماسا دا، ولاردا ۋاقىتتى ايتۋدىڭ تاسىلدەرى بولعان.
