نەگە يسا ٴ‌دال ولەر الدىندا ٴ‌زابۇر 22:‏1 دەگى ٴ‌داۋىتتىڭ سوزدەرىن كەلتىردى؟‏

يسا ولەر الدىندا ماتاي 27:‏46 داعى سوزدەردى ايتىپ كەتتى.‏ وندا:‏ «قۇدايىم،‏ قۇدايىم،‏ نەگە مەنى جالعىز قالدىردىڭ؟‏»—‏ دەلىنگەن.‏ وسىلاي ول ٴ‌داۋىتتىڭ ٴ‌زابۇر 22:‏1 دە ايتقان پايعامبارلىق سوزدەرىن ورىندادى (‏مار.‏ 15:‏34‏)‏.‏ ٴ‌بىراق يسانىڭ بۇل سوزدەرىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟‏ ول مۇنى ەحوبادان كوڭىلى قالعاندىقتان نە ٴ‌بىر ساتكە سەنىمىنەن تايعاندىقتان ايتتى دەپ تۇجىرىمداۋ قاتە بولار ەدى.‏ ويتكەنى يسا نە ٷشىن ٶلۋى كەرەكتىگىن جاقسى تۇسىنگەن ٵرى سوعان دايىن بولعان (‏مات.‏ 16:‏21؛‏ 20:‏28‏)‏.‏ سونداي-‏اق ولەتىن كەزدە ەحوبا ودان قورعانىشىن الىپ قوياتىنىن دا بىلگەن (‏ٵيۇپ 1:‏10‏)‏.‏ سولاي ەحوبا يساعا ٶلىمى قانشالىقتى ازاپتى بولسا دا،‏ ادالدىعىن دالەلدەۋىنە مۇمكىندىك بەردى (‏مار.‏ 14:‏35،‏ 36‏)‏.‏

يسا ٴ‌زابۇر جىرىنداعى وسى سوزدەردى نە ٷشىن ايتقانىن كەسىپ ايتا الماساق تا،‏ بۇعان بىرنەشە سەبەپ بولۋى مۇمكىن *‏.‏

يسا بۇل سوزدەردى ەحوبا ونىڭ ولىمىنە اراشا تۇسپەيتىنىن كورسەتۋ ٷشىن ايتقان بولۋى مۇمكىن.‏ يسا تولەمدى ەحوبانىڭ كومەگىنسىز بەرۋ كەرەك بولعان.‏ ول «كۇللى ادامزات ٷشىن» ٶلۋ كەرەك ەدى (‏ەۆر.‏ 2:‏9‏)‏.‏

يسا 22 ٴ‌نشى ٴ‌زابۇر جىرىنان ٷزىندى  كەلتىرگەندە،‏ بۇكىل تاراۋعا نازار اۋدارعىسى كەلگەن بولۋى مۇمكىن.‏ سول زاماندا ياھۋديلەر كوپ ٴ‌زابۇر جىرلارىن جاتتاپ جۇرەتىن.‏ مىسالى،‏ ولار قانداي دا ٴ‌بىر ٴ‌زابۇر جىرىنان تارماق ەستىسە،‏ بىردەن سول ٴ‌زابۇر جىرى تۇگەلدەي ەستەرىنە تۇسكەن.‏ يسانىڭ ٴ‌زابۇر جىرىنان ٷزىندى كەلتىرۋدەگى ماقساتى وسى بولسا،‏ ول ياھۋدي ٸزباسارلارىنا سول ٴ‌زابۇر جىرىنداعى ونىڭ ولىمىنە قاتىستى كوپتەگەن پايعامبارلىقتاردى ەستەرىنە سالعىسى كەلگەن بولار (‏ٴ‌زاب.‏ 22:‏7،‏ 8،‏ 15،‏ 16،‏ 18،‏ 24‏)‏.‏ سونداي-‏اق سول ٴ‌زابۇر جىرىنىڭ سوڭعى تارماقتارىندا ەحوبا ماداقتالىپ،‏ جەرجۇزىنىڭ پاتشاسى ەكەنى ايتىلعان (‏ٴ‌زاب.‏ 22:‏27—‏31‏)‏.‏

يسا ٶزىنىڭ كىناسىز ەكەنىن كورسەتكىسى كەلگەن بولۋى مۇمكىن.‏ يسا ولەر الدىندا،‏ جوعارعى كەڭەس زاڭسىز سوت قۇرىپ،‏ ونى قۇدايدى قورلاۋشى دەپ ايىپتادى (‏مات.‏ 26:‏65،‏ 66‏)‏.‏ ولار ٴ‌تۇننىڭ ٴ‌بىر ۋاعىندا تەز جينالىپ،‏ بۇل تەرگەۋدى بارلىق سوت نورمالارىنان اتتاپ وتكىزدى (‏مات.‏ 26:‏59؛‏ مار.‏ 14:‏56—‏59‏)‏.‏ «قۇدايىم،‏ قۇدايىم،‏ نەگە مەنى جالعىز قالدىردىڭ؟‏» دەگەن سۇراقتى قويعاندا،‏ يسا مۇنداي جازاعا تارتىلاتىنداي ەشقانداي جاماندىق جاساماعانىن كورسەتكىسى كەلگەن شىعار.‏

بۇل ٴ‌زابۇردى جازعان ٴ‌داۋىت كوپ قاسىرەت شەككەنىمەن،‏ بۇل ونىڭ ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلعانىن بىلدىرمەدى،‏ يسا وزگەلەردىڭ ەسىنە وسىنى سالعىسى كەلگەن بولۋى مۇمكىن.‏ ٴ‌داۋىتتىڭ قويعان سۇراعى قۇدايعا دەگەن سەنىمىن جوعالتقاندىعىنىڭ بەلگىسى ەمەس ەدى.‏ ويتكەنى وسى سۇراقتان كەيىن ول ەحوبا ٶز حالقىن قۇتقارا الاتىنىنا سەنەتىنىن ايتتى.‏ ەحوبا شىنىمەن دە ونى ٵرى قاراي جارىلقاي بەردى (‏ٴ‌زاب.‏ 22:‏23،‏ 24،‏ 27‏)‏.‏ سول سياقتى،‏ «ٴ‌داۋىت ۇلى» يسا ازاپ باعاناسىندا قاسىرەت شەكسە دە،‏ بۇل ونىڭ ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلىپ قالعانىنىڭ بەلگىسى بولماعان (‏مات.‏ 21:‏9‏)‏.‏

مىنسىزدىگى تولىعىمەن دالەلدەنۋ ٷشىن ەحوبا يسانى قورعانىشسىز قالدىرۋ كەرەك ەدى،‏ بۇل قانشالىقتى جانىنا باتقانىن كورسەتكىسى كەلگەندىكتەن يسا وسى سوزدەردى ايتقان شىعار.‏ ٵۋ باستا ەحوبا يسانىڭ ازاپ شەگىپ،‏ ٶلۋىن ماقسات ەتپەگەن.‏ يسانىڭ بۇلاي ولەتىندەي ەش جازىعى بولمادى.‏ ٴ‌بىراق ادام اتا مەن حاۋا انا قۇدايعا قارسى شىققاندىقتان،‏ بۇل قاجەت بولدى.‏ يسا شايتاننىڭ كوتەرگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ كەرەك ەدى جانە تولەم بەرىپ،‏ ادامنىڭ جوعالتقانىن قايتارۋ كەرەك ەدى (‏مار.‏ 8:‏31؛‏ پەت.‏ 1-‏ح.‏ 2:‏21—‏24‏)‏.‏ ال بۇل ٷشىن ەحوبا يسانى ومىرىندە ٴ‌بىرىنشى رەت ۋاقىتشا قورعانىشسىز قالدىرۋ كەرەك بولدى.‏

يسا ازاپ باعاناسىندا ولۋىنە ەحوبانىڭ نە ٷشىن جول بەرگەنى تۋرالى شاكىرتتەرىن ويلاندىرۋ ٷشىن ايتسا كەرەك *‏.‏ ول ازاپ باعاناسىندا قىلمىسكەر رەتىندە ولتىرىلەتىنى كوپ ادامدى سۇرىندىرەتىنىن بىلگەن (‏قور.‏ 1-‏ح.‏ 1:‏23‏)‏.‏ ەگەر شاكىرتتەرى يسانىڭ ٶلىمىنىڭ شىن سەبەبىن تۇسىنسە،‏ ولار ونى قىلمىسكەر دەپ ەمەس،‏ قۇتقارۋشى دەپ كورەر ەدى (‏عال.‏ 3:‏13،‏ 14‏)‏.‏

يسا ٴ‌زابۇر 22:‏1 دەگى سوزدەردى قانداي سەبەپپەن ايتسا دا،‏ ازاپ باعاناسىندا ولۋىمەن ەحوبانىڭ ەركىن ورىنداپ جاتقانىن تۇسىنگەن.‏ وسى سوزدەردىڭ ارتىنشا ول:‏ «تۇگەل ورىندالدى!‏»—‏ دەدى (‏جوح.‏ 19:‏30؛‏ لۇقا 22:‏37‏)‏.‏ ٴ‌يا،‏ ەحوبانىڭ يساعا ۋاقىتشا كومەكتەسپەي قويعانى وعان جەرگە كەلگەندەگى ماقساتىن تولىقتاي ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەردى.‏ سونداي-‏اق وسىنىڭ ارقاسىندا يسا «مۇسا زاڭىندا،‏ پايعامبارلار جازبالارى جانە زابۇردە» ٶزى تۋرالى ايتىلعانداردى تۇگەل ورىنداي الدى (‏لۇقا 24:‏44‏)‏.‏