3-زەرتتەۋ ماقالاسى
يسانىڭ كوز جاسىنان الار ساباعىمىز
«يسا كوزىنە جاس الدى» (جوح. 11:35).
17-ٵن «قالايمىن»
اڭداتپا *
1—3. ٴبىز قانداي كەزدەردە كوز جاسىن توگەمىز؟
ٴسىز سوڭعى رەت قاشان جىلادىڭىز؟ كەيدە ٴبىز قۋانعاننان كوزىمىزگە جاس الامىز. ٴبىراق كوبىنەسە ٴبىز قايعىدان جىلايمىز. مىسالى، جاقىنىمىزدى جوعالتقاندا كوز جاسىمىز كول بولادى. قۇراما شتاتتاردا تۇراتىن لورالي دەگەن ايەل باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «قىزىمنان ايىرىلعانىم جانىما باتقانى سونشالىق، مەنى ەشتەڭە جۇباتا المايتىنداي كورىنەتىن. قان جىلاعان جۇرەگىم توقتاپ قالماي، قالاي عانا سوعىپ تۇر ەكەن دەپ تاڭعالاتىنمىن» *.
2 ٴبىز باسقا دا سەبەپتەرمەن كوز جاسىن توگەمىز. مىسالى، جاپونيادا تۇراتىن حيرومي دەگەن ٸزاشار بىلاي دەيدى: «ۋاعىزدا ادامداردىڭ شىندىققا قۇلاق اسپايتىنىنا كوڭىلىم قاتتى تۇسەدى. كەيدە مەن «ەڭ بولماعاندا شىندىقتى ىزدەگەن ٴبىر ادامدى كەزدەستىرەيىنشى» دەپ ەحوباعا جىلاپ تۇرىپ دۇعا ايتامىن».
3 جوعارىدا ايتىلعان باۋىرلاستاردىڭ سەزىمدەرى سىزگە تانىس پا؟ ٴيا، كوبىمىزگە تانىس شىعار (پەت. 1-ح. 5:9). ٴبىز «ەحوباعا قۋانا قىزمەت ەتكىمىز» كەلەدى. ٴبىراق جاقىنىمىزدىڭ ٶلىمى، قايعى-مۇڭ، ادالدىعىمىزدى سىنعا الاتىن باسقا دا قيىندىقتار ٴبىزدى جىلاتىپ، قۋانىشىمىزدى ۇرلايدى (ٴزاب. 6:6؛ 100:2). بويىمىزدى وسىنداي سەزىمدەر كەرنەگەندە، نە ىستەسەك بولادى؟
4. وسى ماقالادا نە قاراستىرامىز؟
4 وسى ورايدا ٴبىز يسادان كوپ نارسەگە ۇيرەنە الامىز. ول دا كەيبىر قيىن جاعدايلاردا «كوزىنە جاس العان» (جوح. 11:35؛ لۇقا 19:41؛ 22:44؛ ەۆر. 5:7). ٴقازىر سول جاعدايلاردى قاراستىرىپ، يسادان جانە ەحوبادان نە نارسەگە ۇيرەنە الاتىنىمىزدى كورەيىك. سونداي-اق ٴبىزدى جىلاتاتىن جاعدايلاردا نە ىستەۋگە بولاتىنىن قاراستىرايىق.
دوستارى ٷشىن كوزىنە جاس الدى
يسا سياقتى، قايعىرعاندارعا دەمەۋ بولىڭىز (5—9-ابزاستاردى قاراڭىز) *
5. جوحان 11:32—36-تارماقتاردا جازىلعان وقيعادان يسا جايلى نە بىلەمىز؟
5 ب.ز. 32-جىلى قىس مەزگىلىندە يسانىڭ جاقسى كورەتىن دوسى ەلازار ناۋقاستانىپ، قايتىس بولادى (جوح. 11:3، 14). ەلازاردىڭ مارتا جانە ٴماريام دەگەن اپكەلەرى بار ەدى. يسا ولاردى دا جاقسى كورەتىن. مارتا مەن ٴماريام ىنىلەرىنىڭ قايتىس بولعانىنا قاتتى قايعىرادى. ەلازار ولگەننەن كەيىن، يسا مارتا مەن ٴماريام تۇراتىن بەتانياعا قاراي جول تارتادى. يسانىڭ كەلە جاتقانىن ەستىگەندە، مارتا ونىڭ الدىنان جۇگىرىپ شىعىپ: «يەم، وسىندا بولعانىڭىزدا، باۋىرىم ولمەس ەدى»،— دەيدى (جوح. 11:21). مارتا وسى سوزدەردى قانداي مۇڭمەن ايتقانىن ەلەستەتىپ كورىڭىزشى. كەيىن يسا ٴماريام مەن وزگەلەردىڭ جىلاپ جاتقانىن كورىپ، ول دا «كوزىنە جاس الدى» (جوحان 11:32—36 وقىڭىز).
6. ەلازار قايتىس بولعاندا، يسا نە ٷشىن جىلادى؟
6 يسا نە ٷشىن كوزىنە جاس الدى؟ «كيەلى جازبالاردى ٴتۇسىنۋ» كىتابىندا بىلاي دەلىنگەن: «دوسى ەلازاردىڭ قايتىس بولعانى جانە ونىڭ اپكەلەرىنىڭ قاتتى قايعىرعانى يسانىڭ جىلاۋىنا سەبەپ بولدى» *. يسا ەلازاردى ەلەستەتىپ، ناۋقاستانعاندا ونىڭ قالاي قينالعانى جايلى، ولەيىن دەپ جاتقانىن تۇسىنگەندە نە سەزىنگەنى جايلى ويلاعان شىعار. سونداي-اق مارتا مەن ٴماريامنىڭ قايعىرىپ جاتقانىن كورگەنى دە يسانى تولقىتىپ جىبەردى. ٴسىز دە دوسىڭىزدان نە جاقىن تۋىسىڭىزدان ايىرىلعاندا، يسانىكىندەي كۇي كەشكەن شىعارسىز. ٴقازىر وسى وقيعادان قانداي ٷش نارسە بىلۋگە بولاتىنىن كورەيىك.
7. يسانىڭ جىلاعانىنان ەحوبا جايلى نە بىلەمىز؟
7 ەحوبا نە سەزىنەتىنىمىزدى تۇسىنەدى. يسا — اكەسىنىڭ «دالمە-ٴدال كورىنىسى» (ەۆر. 1:3). يسانىڭ جىلاعانىنان جاقىنىمىزدان ايىرىلعاندا ەحوبانىڭ نە سەزىنەتىنىن بىلەمىز (جوح. 14:9). جاقىنىمىز قايتىس بولعاندا ەحوبا ٴبىزدىڭ قايعىرىپ جاتقانىمىزدى كورىپ قانا قويمايدى، ول ٴبىزدىڭ نە سەزىنىپ جاتقانىمىزدى جاقسى تۇسىنەدى ٵرى جارالى جۇرەگىمىزدى ساۋىقتىرعىسى كەلەدى (ٴزاب. 34:18؛ 147:3).
8. قايتىس بولعان جاقىنىمىزدى يسا قايتا تىرىلتەتىنىنە نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟
8 يسا قايتىس بولعان جاقىنىمىزدى ٴتىرىلتۋدى قالايدى. كوزىنە جاس الماس بۇرىن، يسا مارتاعا: «باۋىرىڭ قايتا تىرىلەدى»،— دەگەن ەدى (جوح. 11:23—27). ول يساعا سەندى، ويتكەنى ول ەجەلدەگى ٸلياس پەن ەلىشە سياقتى پايعامبارلاردىڭ ادامداردى قايتا تىرىلتكەنى تۋرالى ەستىگەن بولاتىن (پات. 1-ج. 17:17—24؛ پات. 2-ج. 4:32—37). سونداي-اق يسانىڭ دا ادامداردى تىرىلتكەنىن ەستىسە كەرەك (لۇقا 7:11—15؛ 8:41، 42، 49—56). ٴسىز دە جاقىنىڭىزدىڭ قايتا تىرىلەتىنىنە سەنىمدى بولساڭىز بولادى. يسانىڭ كوزىنە جاس العانى قايتىس بولعان ادامداردى ٴتىرىلتۋدى قاتتى قالايتىنىن كورسەتەدى!
9. يساعا ەلىكتەپ، قايعىرعانداردى قالاي جۇباتساڭىز بولادى؟ مىسال كەلتىرىڭىز.
9 ٴسىز قايعىرىپ جۇرگەندەردى جۇباتا الاسىز. يسا مارتا جانە مارياممەن بىرگە جىلاپ قانا قويعان جوق، سونداي-اق ولاردى تىڭدادى، جۇباتتى. ٴبىز دە قايعىرىپ جۇرگەن باۋىرلاستاردى سولاي جۇباتا الامىز. اۆستراليادا تۇراتىن دەن دەگەن اقساقال بىلاي دەيدى: «ايەلىم قايتىس بولعاندا مەن جۇبانىشقا مۇقتاج بولدىم. سول كەزدەرى بىرنەشە ەرلى-زايىپتى دوستارىم كۇن دەمەي، ٴتۇن دەمەي قاسىمنان تابىلىپ، مەنى تىڭدايتىن. مەن ولاردىڭ الدىندا قىسىلماي جىلاي الدىم. شامام كەلمەگەن كەزدەرى ولار مەنىڭ كولىگىمدى جۋىپ بەرەتىن، ازىق-تۇلىك اكەلىپ بەرەتىن، تاماق ٴپىسىرىپ بەرەتىن. سونداي-اق مەنىمەن بىرگە ٴجيى دۇعا ەتەتىن. وسىلايشا ولار قيىن شاقتا ارقا سۇيەر ناعىز دوس ەكەنىن دالەلدەدى» (ناق. س. 17:17).
ادامدار ٷشىن جىلادى
10. لۇقا 19:36—40-تارماقتارداعى جازىلعان وقيعانى سيپاتتاپ بەرىڭىز.
10 ب.ز. 33-جىلى 9-نيسان كۇنى يسا يەرۋساليمگە كەلەدى. يسا كەلە جاتقاندا، جۇرت جولعا جامىلعىلارىن جايىپ، ونى پاتشا دەپ مويىندايدى. بۇل ٴبىر قۋانىشتى وقيعا ەدى! (لۇقا 19:36—40 وقىڭىز). ٴبىراق يسانىڭ وسىدان كەيىنگى ارەكەتى شاكىرتتەرىن تاڭعالدىرسا كەرەك. «يەرۋساليمگە جاقىنداعاندا، ول قالاعا قاراپ، جىلاپ جىبەردى دە»، الدا يەرۋساليمدى قانداي قورقىنىشتى جايتتار كۇتىپ تۇرعانىن ايتتى (لۇقا 19:41—44).
11. يسا نەگە يەرۋساليم تۇرعىندارى ٷشىن جىلادى؟
11 جۇرت يسانى جاقسى قارسى السا دا، ونىڭ جۇرەگى اۋىردى. ويتكەنى ول ياھۋديلەردىڭ باسىم بولىگى ىزگى حاباردى قابىلدامايتىنىن ٴبىلدى. سونىڭ كەسىرىنەن يەرۋساليم جويىلىپ، ال امان قالعان ياھۋديلەر قۇل بولماق ەدى (لۇقا 21:20—24). وكىنىشكە قاراي، يسا ايتقانداي-اق، حالىقتىڭ باسىم بولىگى ودان باس تارتتى. ال ٴسىز تۇراتىن جەردە ادامدار ىزگى حابارعا قالاي قارايدى؟ از عانا ادام قۇلاق اسا ما؟ سولاي بولسا، يسانىڭ جىلاعانىنان قانداي ساباق الساڭىز بولادى؟ ٴقازىر ٷش جايتقا نازار اۋدارايىق.
12. يسانىڭ ياھۋديلەر ٷشىن جىلاعانىنان ەحوبا جايلى نە بىلەمىز؟
12 ەحوبا ادامداردىڭ قامىن ويلايدى. يسانىڭ جىلاعانىنان ەحوبانىڭ ادامدار ٷشىن قانشالىقتى قام جەيتىنىن بىلۋگە بولادى. «ول بىردە-ٴبىر ادامنىڭ جويىلماي، ٴبارىنىڭ وكىنگەنىن قالايدى» (پەت. 2-ح. 3:9). بۇگىندە ٴبىز دە ادامدارعا ىزگى حاباردى ايتۋ ٷشىن بارىمىزدى سالساق، ولاردى جاقسى كورەتىنىمىزدى كورسەتەمىز (مات. 22:39).
يسا سياقتى، ٵرتۇرلى ۋاقىتتا ۋاعىزداۋعا دايىن بولىڭىز (13، 14-ابزاستاردى قاراڭىز) *
13، 14. يسا ادامدارعا قالاي جاناشىرلىق تانىتقان؟ ال ٴبىز قالاي تانىتا الامىز؟
13 يسا قىزمەت ەتۋ ٷشىن كوپ كۇش سالعان. ادامداردى جاقسى كورگەندىكتەن، ول ٵربىر مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، ولارعا ٴتالىم بەرەتىن (لۇقا 19:47، 48). بۇلاي ەتۋگە ونى جاناشىرلىق تالپىندىردى. كوپ ادامدار يسانى تىڭداعىسى كەلگەندىكتەن، كەيدە يسانىڭ دا، شاكىرتتەرىنىڭ دە «ٴتىپتى تاماقتانۋعا مۇرشالارى بولمايتىن» (مار. 3:20). تىڭداۋشىلارىنىڭ بىرىنە ىڭعايلى بولعاندىقتان، ول ٴتىپتى تۇندە دە ٴتالىم بەرگەن (جوح. 3:1، 2). يسانى تىڭداعان كوپ ادام ونىڭ سوڭىنان ەرىپ، شاكىرتى بولعان جوق. دەسە دە ولار تۇبەگەيلى كۋالىك العان ەدى. بۇگىندە ٴبىز دە ٵربىر مۇمكىندىكتى ٴمۇلت جىبەرمەي، ادامدارعا ۋاعىزداعىمىز كەلەدى (ەل. ٸس. 10:42). بۇل ٷشىن ۋاعىزداۋ تاسىلدەرىمىزدى وزگەرتۋگە تۋرا كەلۋى مۇمكىن.
14 وزگەرىستەر جاساۋعا دايىن بولىڭىز. ەگەر ٴبىز ۋاعىزدايتىن ۋاقىتىمىزدى وزگەرتپەسەك، شىندىققا ىڭعاي تانىتاتىن ادامداردى كەزدەستىرە الماي قالۋىمىز مۇمكىن. ماتيلدا دەگەن ٸزاشار بىلاي دەيدى: «كۇيەۋىم ەكەۋىمىز ادامدارعا ٵرتۇرلى ۋاقىتتا ۋاعىزداۋعا تىرىسامىز. مىسالى، تاڭەرتەڭ ىسكەرلەر اۋماعىندا ۋاعىزدايمىز. ال تۇستە ادامدار كوشەدە كوپ جۇرەتىن كەزدە، ادەبيەت ارباسىمەن تۇرامىز. ال كەشكىسىن ۇيمە-ٷي ۋاعىزدايمىز، ويتكەنى سول ۋاقىتتا ادامداردىڭ كوبىسى ۇيلەرىندە بولاتىنىن بايقادىق». وزىمىزگە ىڭعايلى ۋاقىتتا ەمەس، ادامداردى كوپ كەزدەستىرەتىن ۋاقىتتا ۋاعىزداساق، بۇل ەحوباعا ۇنايدى.
اكەسىنىڭ ەسىمىن ويلاپ جىلادى
يسا سياقتى، قاتتى قينالعاندا ەحوباعا جالبارىنىپ دۇعا ەتىڭىز (15—17-ابزاستاردى قاراڭىز) *
15. لۇقا 22:39—44-تارماقتاردا جازىلعانداي، جەردەگى ٶمىرىنىڭ سوڭعى ٴتۇنى يسا نە ىستەدى؟
15 ب.ز. 33-جىلى 14-نيساندا كۇن باتقان سوڭ يسا گەتسيماني باعىنا بارادى. سول جەردە ول كوز جاسىن توگىپ، قايتا-قايتا جالبارىنادى (لۇقا 22:39—44 وقىڭىز). ولەر الدىنداعى ٴتۇنى يسا نە تۋرالى دۇعا ايتتى؟ ول ەحوباعا ادال بولىپ قالۋ ٷشىن جانە ونىڭ ەركىن ورىنداۋ ٷشىن كۇش سۇراپ دۇعا ەتتى (ەۆر. 5:7). ەحوبا ۇلىنىڭ جالبارىنا ايتقان دۇعاسىن تىڭداپ، ونى نىعايتۋ ٷشىن پەرىشتەسىن جىبەردى.
16. يسا گەتسيماني باعىندا دۇعا ەتكەندە نە ٷشىن جان ازابىنا ٴتۇستى؟
16 گەتسيماني باعىندا يسا نە ٷشىن جان ازابىنا ٴتۇسىپ، جىلادى؟ ول ٶزىنىڭ قۇدايعا ٴتىل تيگىزۋشى رەتىندە ولىمگە كەسىلەتىنىن ويلاپ جىلاعانى ٴسوزسىز. سونداي-اق ول وزىنە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلگەنىن، ياعني اكەسىنىڭ ەسىمىن اقتاۋ كەرەكتىگىن ٴتۇسىندى. ٴسىزدىڭ دە ادالدىعىڭىز سىنالىپ جاتسا، يسانىڭ جىلاعانىنان نە نارسەگە ۇيرەنە الاسىز؟ ٷش جايتتى قاراستىرايىق.
17. ەحوبا يسانىڭ جالبارىنا ايتقان دۇعاسىنا جاۋاپ بەرگەنىنەن نە بىلەمىز؟
17 ەحوبا جالبارىنا ايتقان وتىنىشتەرىڭىزدى تىڭدايدى. ەحوبا يسانىڭ جالىنا ايتقان دۇعاسىن تىڭدادى. ويتكەنى يسانىڭ بار ۋايىمى ەحوباعا ادال بولىپ قالۋ مەن ونىڭ ەسىمىن اقتاۋ ەدى. ەگەر ٴبىز دە ەحوباعا ادال بولىپ قالۋ مەن ونىڭ ەسىمىن اقتاۋدى ويلاساق، ول دۇعامىزعا مىندەتتى تۇردە جاۋاپ بەرەدى (ٴزاب. 145:18، 19).
18. نەلىكتەن يسانى ٴبىزدى جاقسى تۇسىنەتىن دوسقا تەڭەۋگە بولادى؟
18 يسا ٴسىزدىڭ سەزىمدەرىڭىزدى تۇسىنەدى. كوڭىلىمىز قۇلازىعان كەزدە ٴبىزدى تۇسىنەتىن، اسىرەسە بىزدىكىندەي قيىندىقتى باسىنان وتكەرگەن دوسىمىز ٴبىزدى جۇباتسا، جانىمىز جاي تاۋىپ قالادى. يسا دا وسىنداي دوس سياقتى. ول ٶزىمىزدى ٵلسىز سەزىنۋدىڭ، كومەككە مۇقتاج بولۋدىڭ نە ەكەنىن جاقسى بىلەدى. ول ٴبىزدىڭ السىزدىكتەرىمىزدى تۇسىنەدى ٵرى «كومەككە مۇقتاج كەزىمىزدە» قاسىمىزدان تابىلادى (ەۆر. 4:15، 16). يسانىڭ گەتسيماني باعىندا پەرىشتەنىڭ كومەگىن قابىل العانى سياقتى، ٴبىز دە ەحوبانىڭ بەرىپ جاتقان كەز كەلگەن كومەگىن قابىل الۋىمىز كەرەك. بۇل كومەكتى ٴبىز ادەبيەتتەردەن، ۆيدەولاردان، باياندامالاردان الۋىمىز مۇمكىن. نەمەسە مۇنداي كومەكتى اقساقال نە تولىسقان دوسىمىز بەرۋى مۇمكىن.
19. ەحوبا ٴبىزدى قالاي نىعايتادى؟ مىسال كەلتىرىڭىز.
19 ەحوبا سىزگە جانتىنىشتىعىن بەرەدى. ەحوبا ٴبىزدى قالاي نىعايتادى؟ دۇعا ەتكەن كەزدە ٴبىز «قۇدايدىڭ ادام اقىلىنان اسقان تىنىشتىعىنا» يە بولامىز (ٴفىلىپ. 4:6، 7). قۇدايدىڭ تىنىشتىعى ۋايىمىمىزدى سەيىلتۋگە، دۇرىس ويلانۋعا كومەكتەسەدى. بۇنى لۋز ەسىمدى ايەل باۋىرلاستىڭ سوزدەرى راستايدى. ول بىلاي دەيدى: «مەن ٴجيى ٶزىمدى جالعىز سەزىنەمىن. سوندىقتان كەيدە ٴتىپتى ەحوبا مەنى جاقسى كورمەيدى دەپ ويلايمىن. ٴبىراق سونداي ويلار كەلگەن كەزدە مەن بىردەن ەحوباعا نە سەزىنەتىنىمدى ايتامىن. وسىلايشا دۇعانىڭ ارقاسىندا جاعىمسىز سەزىمدەرىمدى تىزگىندەي الامىن». وسى مىسالدان كورەتىنىمىزدەي، دۇعانىڭ ارقاسىندا ٴبىز جانتىنىشتىعىنا كەنەلە الامىز.
20. يسانىڭ كوز جاسىن توككەنىنەن نە ۇيرەندىك؟
20 بۇل ماقالادا يسانىڭ كوز جاسىن توككەنىنەن ٴبىراز نارسەگە ۇيرەندىك. ٴبىز قايعىرىپ جۇرگەن دوستارىمىزدى جۇباتۋىمىز كەرەك. جاقىنىمىزدان ايىرىلعاندا ەحوبا مەن يسا جانىمىزدان تابىلاتىنىنا سەنىمدىمىز. ۋاعىزداعاندا ەحوبا مەن يساعا ەلىكتەپ، جاناشىرلىق تانىتۋدى ۇيرەندىك. سونداي-اق ەحوبا مەن يسانىڭ ٴبىزدىڭ سەزىمدەرىمىزدى تۇسىنەتىنى، جانى اشيتىنى، كومەكتەسكىسى كەلەتىنى بىزگە زور جۇبانىش بەردى. ەحوبا «كوزىمىزدەگى ٵربىر جاستى ٴسۇرتىپ تاستاعانشا» وسى ۇيرەنگەندەرىمىزدى ىسكە اسىرا بەرەيىك! (ايان 21:4).
120-ٵن ٴماسىح سياقتى جۇمساق بولىڭدار
^ كيەلى كىتاپتان بىلەتىنىمىزدەي، يسانىڭ كوزىنە جاس العان كەزدەرى بولعان. بۇل ماقالادا سونداي جاعدايدىڭ ۇشەۋىن قاراستىرىپ، ولاردان قانداي ساباق الاتىنىمىزدى بىلەمىز.
^ كەيبىر ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
^ «كيەلى جازبالاردى ٴتۇسىنۋ» (حانزۇشا) كىتابىنان «يسا ٴماسىح» دەگەن تاقىرىپتىڭ «تەرەڭ سەزىمدەر مەن جىلۋلىق» دەگەن تاقىرىپشاسىن قاراڭىز (2-ابز.).
^ سۋرەت سيپاتتاماسى: يسا ٴماريام مەن مارتانى جۇباتقانداي، ٴبىز دە جاقىنىنان ايىرىلعانداردى جۇباتا الامىز.
^ سۋرەت سيپاتتاماسى: يسا نىكودەمگە ٴتىپتى تۇندە ٴتالىم بەرۋگە دايىن بولعان. ٴبىز دە زەرتتەۋشىلەرمەن كيەلى كىتاپتى ولارعا ىڭعايلى ۋاقىتتا زەرتتەۋىمىز كەرەك.
^ سۋرەت سيپاتتاماسى: يسا اكەسىنە ادال بولىپ قالۋ ٷشىن كۇش سۇراپ دۇعا ەتكەن. ٴبىز دە سىناقتار كەزىندە سولاي ەتەمىز.
