2. تۋىنداعان پروبلەمالاردى شەشۋگە كومەكتەسەدى
ومىردەگى كەيبىر پروبلەمالار جىلدار بويى شەشىلمەي جاتادى. ماسەلەنىڭ بايىبىنا جەتكەنشە، ونىڭ تامىرى تەرەڭگە جايىلىپ كەتۋى مۇمكىن. كيەلى كىتاپ وسىنداي شيەلەنىسكەن پروبلەمالاردى شەشۋگە كومەكتەسە الا ما؟ بىرنەشە وقيعانى قاراستىرايىق.
سارىۋايىمعا سالىنۋ
روزا دەگەن قىز بىلاي دەيدى: «مەن ٴجيى سانامداعى قورقىنىشتى ويلارعا بەرىلىپ نە جاعدايدىڭ قالاي ۋشىعىپ جاتقانىن ەلەستەتىپ، ۋايىمعا باتىپ كەتەتىنمىن». ول كيەلى كىتاپتاعى مىنا سوزدەر جايلى ويلانعان: «ەشقاشان ەرتەڭگى كۇندى ويلاپ ۋايىمداماڭدار، ويتكەنى ەرتەڭگى كۇننىڭ ٶز ۋايىمى بار. ٵر كۇننىڭ قيىنشىلىعى وزىنە جەتكىلىكتى» (ماتاي 6:34). روزا وسى سوزدەر ەرتەڭگى كۇندى ويلاپ ۋايىمداماۋعا كومەكتەسكەنىن ايتادى. «ٵلى بولماعان، ٴتىپتى ەشقاشان بولماۋى مۇمكىن جاعدايلار تۋرالى ۋايىمداۋدان بولەك ٶز قيىندىقتارىم دا جەتىپ ارتىلاتىن»،— دەيدى ول.
ياسمين دە سارىۋايىمنىڭ بۇعاۋىندا بولعان. ول بىلاي دەيدى: «مەن اپتا سايىن بىرنەشە كۇن بويى جىلاپ، تۇنىمەن كوز ىلمەي شىعاتىنمىن. جامان ويلار مەنى تىرىدەي كەمىرىپ جاتقانداي بولاتىن». وعان مىنا سوزدەر دەم بەردى: «بار ۋايىمدارىڭدى [قۇدايعا] ارتىڭدار، سەبەبى ول قامدارىڭدى ويلايدى» (پەتىردىڭ 1-حاتى 5:7). ياسمين ٴسوزىن جالعاستىرىپ بىلاي دەيدى: «مەن ەحوباعا ۇزبەي دۇعا ەتە بەردىم. ول دۇعالارىمدى جاۋاپسىز قالدىرمادى. سول كەزدە ارقامنان زىلدەي جۇك تۇسكەندەي بولدى. جامان ويلار ارا-تۇرا ورالىپ تۇرادى. بىراق ەندى مەن ولاردى قالاي باعىندىرۋدى بىلەمىن».
ىستەردى كەيىنگە ىسىرۋ
يزابەللا ەسىمدى جاس قىز بىلاي دەيدى: «ىستەردى كەيىنگە ىسىرۋ ادەتى تۇقىم قۋالايتىن سياقتى، ويتكەنى مەنىڭ اكەم دە سونداي. ماڭىزدى ىستەردى ىسىرىپ، مەنى نە ىستەيدى دەيسىزدەر عوي؟ ەشتەڭە. بار بولعانى تەلەديدار كورەمىن نە جاي دەمالىپ جاتامىن. ىستەردى كەيىنگە قالدىرا بەرۋ، نەگىزىندە، وتە زياندى. ويتكەنى ادام بۇدان سترەسكە تۇسەدى، ٵرى جۇمىسىنىڭ ساپاسى ناشارلايدى». يزابەللاعا كيەلى كىتاپتاعى: «قۇداي الدىندا وعان ۇنامدى بولۋ جانە... ەش ۇياتقا قالمايتىن جۇمىسشى بولۋ ٷشىن قولىڭنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستە»،— دەگەن قاعيدا قاتتى اسەر ەتكەن (تىموتەگە 2-حات 2:15). يزابەللا: «ىستەرىمدى كەيىنگە قالدىرعانىما بولا ەحوبانىڭ جۇمىسىما كوڭىلى تولماي، مەن ٷشىن ۇيالعانىن قالامايمىن»،— دەيدى. ول جاقسى جاققا وزگەرە الدى.
كەلسي دەگەن قىز دا بىلاي دەيدى: «مەنىڭ جۇكتەلگەن جۇمىستى بىردەن ىستەمەي، سوڭعى سەكۋندقا دەيىن سوزىپ جۇرەتىن ادەتىم بولاتىن. تاقالعاندا، ۋايىمداپ، ۇيىقتاي الماي، جىلاپ جۇرەتىنمىن. سودان ابدەن دىڭكەلەپ كەتتىم». كەلسي ناقىل سوزدەر 13:16 داعى: «پاراساتتى بىلىممەن ارەكەت ەتەر، ال نادان ٶز ناداندىعىن جاريا ەتەر»،— دەگەن سوزدەردەن جاقسى وي ٴتۇيدى. ول بىلاي دەيدى: «تياناقتى بولۋ جانە الدىن الا جوسپارلاي ٴبىلۋ — اقىلدى ادامنىڭ ٸسى. قازىر مەندە جۇمىستارىمنىڭ ٴتىزىمىن جازىپ جۇرەتىن داپتەرىم بار. بۇل ماعان ۋاقىتىمدى جوسپارلاپ، ىستەردى سوڭعى مينۋتقا دەيىن سوزا بەرمەۋگە كومەكتەسەدى».
جالعىزدىق
«كۇيەۋىم مەنى شيتتەي ٴتورت بالاممەن تاستاپ كەتتى»،— دەيدى كيرستەن ەسىمدى ايەل. وسىنداي ٶمىر وتكەلىنەن ول قالاي ٶتتى؟ ول ناقىل سوزدەر 17:17 دەگى: «ناعىز دوس ارقاشان جاقسى كورەر، ول — باۋىرىڭ قيىن شاقتا ارقا سۇيەر»،— دەگەن سوزدەردىڭ راستىعىنا كوز جەتكىزدى. كيرستەن ەحوبا قۇدايعا قىزمەت ەتەتىن دوستارىنا جۇگىندى. ول بىلاي دەيدى: «دوستارىم جان-جاقتان كومەكتەرىن اياماي، ماعان دەمەۋ بولدى. ەسىگىمنىڭ الدىنا ازىق-تۇلىك پەن گۇل شوعىرىن قويىپ كەتكەن كەزدەرى دە بولعان. ولار ٴبىر توپ بولىپ ۇيىمداسىپ، بالا-شاعاممەن كوشىپ-قونۋعا ٷش رەت كومەكتەستى. ال بىرەۋى جۇمىس تابۋىما جاردەمدەستى. وسىلايشا دوستارىم قاي كەزدە دە جانىمنان تابىلدى».
الدىندا اتالىپ كەتكەن سوفيا دا جالعىزدىق كۇيىن كەشكەن. بارىنان ايىرىلعان كەزىن ەسىنە الىپ: «جان-جاعىمداعى ادامداردىڭ ٴبىر-بىرىمەن شۇيىركەلەسىپ جۇرگەنىن كورگەندە، جالعىزدىقتان جارىلا جازدايتىنمىن»،— دەيدى ول. وعان ٴزابۇر 68:6 داعى: «قۇداي جالعىزدارعا تۇراتىن ٷي بەرەدى»،— دەگەن سوزدەر جۇبانىش بەردى. سوفيا بىلاي دەيدى: «ارينە، بۇل تۋرا ماعىنادا باسپانام بولادى دەگەن ٴسوز ەمەس. بىراق قۇداي رۋحاني پانا بەرەدى. ول جەردە ەحوبانى جاقسى كورەتىن ادامدارمەن ارالاسىپ، شىنايى باۋىرمالدىقتى سەزىنەسىڭ جانە سۇيىسپەنشىلىككە تولى قارىم-قاتىناسقا يە بولاسىڭ. بىراق بۇعان قول جەتكىزۋ ٷشىن الدىمەن ەحوباعا جاقىنداي ٴتۇسۋ قاجەت ەكەنىن ٴتۇسىندىم. ماعان ٴزابۇر 37:4 تەگى: «ەحوبادان زور قۋانىش تاپ، سوندا ول جۇرەك قالاۋىڭدى ورىندايدى»،— دەگەن سوزدەر كومەككە كەلدى».
سوفيا ٴسوزىن بىلاي دەپ جالعادى: «مەن ەحوبادان بۇرىنعىدان دا مىقتاپ ۇستاۋىم كەرەكتىگىن ٴتۇسىندىم. ول — الەمدەگى ەڭ جاقسى دوس. سونداي-اق مەن ەحوبانى سۇيەتىن ادامدارمەن بىرگە اتقارۋىما بولاتىن ٸس-شارالار ٴتىزىمىن جاساپ الدىم. وسى ىستەردىڭ ارقاسىندا ولارمەن جاقىن دوس بولىپ كەتتىم. ولاردىڭ جاقسى جاقتارىن عانا كورىپ، كەمشىلىكتەرىنە ٴمان بەرمەۋدى ۇيرەندىم».
قۇدايعا قىزمەت ەتسە دە، ادامدار جۇمىر باستى پەندە بولىپ قالا بەرەدى. بارلىق ادامدار سياقتى ەحوبا كۋاگەرلەرى دە قيىندىقتارعا كەزىگەدى. بىراق كيەلى كىتاپ ولاردى مەيلىنشە باسقالارعا قول ۇشىن بەرۋگە تالپىندىرادى. ٴبىزدىڭ وسىنداي ادامدارمەن دوس بولعانىمىز دۇرىس. ال سوزىلمالى اۋرۋ نە جاقىن ادامنان ايىرىلۋ سياقتى وزگەرتۋگە كەلمەيتىن قيىندىقتاردا كيەلى كىتاپ كومەكتەسە الا ما؟
كيەلى كىتاپتىڭ اقىل-كەڭەستەرىنە قۇلاق اسۋ ادال دوستار تابۋعا كومەكتەسەدى
