قۇداي ٴسىزدى تۇسىنە مە؟
جاراتىلىستاردان بىلەرىمىز
دۇنيەدە ٴبىر-بىرىنە ەڭ جاقىن ادامدار — ەگىزدەر. ولاردىڭ اراسىنداعى بايلانىس وتە ەرەكشە. ەگىزدەردى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ٵرى ەگىزدىڭ سىڭارى نەنسي سەگالدىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر ەگىزدەر ٴتىپتى ٴبىر-ٴبىرىن جارتى اۋىز سوزدەن-اق ٴتۇسىنىپ قويادى. ەگىز سىڭارى بار باسقا ٴبىر ايەل: «ٴبىز ٴبىر-ٴبىرىمىز جايلى ٴبارىن بىلەمىز»،— دەگەن.
مۇنداي ٶزارا تۇسىنۋشىلىكتىڭ سىرى نەدە؟ زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، ەگىزدەرگە وسكەن ورتاسى مەن تاربيەسى اسەر ەتكەنمەن، ولاردىڭ گەنەتيكالىق جۇيەسىنىڭ بىردەي بولعانى كوبىرەك ٴرول اتقارادى.
ويلانىپ كورىڭىز. ادامنىڭ تاماشا گەنەتيكالىق جۇيەسىن جاراتقان قۇدايدىڭ ٴارقايسىسىمىزدى ەرەكشە جاقسى بىلەتىنى ەش ٴشۇباسىز. ٴتىپتى ٴداۋىت پايعامبار قۇدايعا: «انا قۇرساعىندا مەنى توقىپ قالىپتاستىردىڭ. قۇپيا جەردە جاراتىلعانىمدا، سۇيەكتەرىم سەنەن جاسىرىن بولمادى. ٴتىپتى ۇرىق كۇيىمدى كوزدەرىڭ كوردى»،— دەگەن (ٴزابۇر 139:13 سىلتەمە، 15، 16). قۇداي ٴبىزدىڭ گەنەتيكالىق جۇيەمىزدى عانا ەمەس، قالىپتاسۋىمىزعا قانداي جاعدايلار اسەر ەتكەنىن دە وتە جاقسى بىلەدى. قۇدايدىڭ ٴبىزدى جانە گەنەتيكامىزدى بارىنەن دە جاقسى بىلەتىنى ونىڭ جاعدايىمىزدى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن تۇسىنەتىنىن دالەلدەيدى.
كيەلى كىتاپتان بىلەرىمىز
كيەلى كىتاپتا ٴداۋىت پايعامبار قۇدايعا: «ۋا، ەحوبا، سەن مەنى مۇقيات تەكسەردىڭ، مەنى جاقسى بىلەسىڭ. وتىرعانىم دا، تۇرعانىم دا وزىڭە ايان. ويلارىمدى دا الىستان ۇعاسىڭ. اۋزىمنان ٴسوز شىقپاي جاتىپ-اق، ۋا، ەحوبا، سەن ونى بىلەسىڭ»،— دەگەن (ٴزابۇر 139:1، 2، 4). بۇعان قوسا، وندا ەحوبا قۇدايعا جۇرەك تۇكپىرىندەگى سەزىمدەرىمىز بەن «وي-نيەتىمىزدىڭ ٴبارى ايان» ەكەنى ايتىلعان (شەجىرەلەر 1-جازبا 28:9؛ ٴسامۋيلدىڭ 1-جازباسى 16:6، 7). كيەلى كىتاپتاعى بۇل سوزدەردەن قۇداي تۋرالى نە بىلەمىز؟
جاراتۋشىمىز ٴبىزدىڭ نە ىستەگەنىمىزدى عانا ەمەس، سول ىستەرىمىزگە تۇرتكى بولعان ويلارىمىز بەن سەزىمدەرىمىزدى دە جاقسى تۇسىنەدى. ال ٴبىز كەيدە بۇل ويلارىمىز بەن سەزىمدەرىمىزدى سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايتىن دا شىعارمىز. سونداي-اق ىستەگىمىز كەلگەن جاقسىلىقتى جاساۋعا شامامىز كەلمەگەن كەزدە دە، قۇداي نيەتىمىزدىڭ جاقسى بولعانىن تۇسىنەدى. ٴيا، قۇداي بويىمىزعا سۇيىسپەنشىلىكتى ەڭ باستى قاسيەت ەتىپ دارىتقاندىقتان، ول ٴبىزدىڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى وي-نيەتىمىزدى بايقايدى ٵرى كورۋگە اسىق (جوحاننىڭ 1-حاتى 4:7—10).
قۇدايدىڭ كوزىنەن ەش نارسە دە تاسا قالمايدى. ول باسقالارعا قاراعاندا قيىندىقتارىمىزدى بىلەدى ٵرى تۇسىنەدى
كيەلى كىتاپتىڭ ايتارى...
-
«ەحوبانىڭ كوزى ادىلدەردە، قۇلاعى ولاردىڭ جالبارىنعان ۇنىندە» (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:12).
-
قۇداي بىلاي دەپ ۋادە ەتەدى: «مەن ساعان تۇسىنىك سيلايمىن، ٴجۇرۋىڭ كەرەك جولدى كورسەتەمىن. سەنى كوزىمنەن تاسا قىلماي، اقىل-كەڭەس بەرەمىن» (ٴزابۇر 32:8).
قۇداي وتە جاناشىر
قۇدايدىڭ جاعدايىمىزدى تۇسىنەتىنىن بىلگەنىمىز قيىندىقتاردى جەڭۋگە كومەكتەسە الا ما؟ نيگەريادا تۇراتىن اننانىڭ جاعدايىن الايىق. ول بىلاي دەيدى: «قيىندىقتاردان شاراسىز كۇي كەشىپ، ٴتىپتى ٶمىر سۇرگىم كەلمەي كەتتى. جالعىز بولعانىم بىلاي تۇرسىن، قىزىم گيدروسەفاليامەن (باس سۇيەك قۋىسىندا مي-جۇلىن سۇيىقتىعىنىڭ كوبەيۋى) اۋىرىپ، اۋرۋحانادا جاتتى. ال ٶزىم ٴسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنە شالدىعىپ، ماعان وتا جاسالدى، حيميوتەراپيا مەن راديوتەراپيا قابىلدادىم. قىزىم اۋىرىپ جاتقان ۋاقىتتا ٶزىمنىڭ دە اۋرۋحاناعا ٴتۇسىپ قالعانىم ٶمىرىمدى ودان سايىن قيىنداتىپ جىبەردى».
وسى قيىن جاعدايدا انناعا نە كومەكتەستى؟ «مەن كيەلى كىتاپتاعى: «قۇدايدىڭ ادام اقىلىنان اسقان تىنىشتىعى جۇرەكتەرىڭ مەن وي-سانالارىڭدى ساقتايدى»،— دەگەن سوزدەر جايلى ويلاندىم (فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7). وسى سوزدەر ويىما كەلگەن سايىن ەحوبا قۇدايدىڭ ماعان قانشالىقتى جاقىن ەكەنىن جانە ونىڭ مەنى وزىمە قاراعاندا جاقسىراق تۇسىنەتىنىن سەزىندىم. ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ قاۋىمىنداعى باۋىرلاستار دا جىگەر بەرىپ، مەنى قولدادى»،— دەيدى اننا.
ٴسوزىن جالعاپ ول تاعى بىلاي دەيدى: «اۋرۋىممەن ٵلى دە كۇرەسىپ جۇرسەم دە، قىزىمىز ەكەۋىمىزدىڭ جاعدايىمىز بۇرىنعىداي جامان ەمەس. ەحوبا ۇنەمى جانىمىزدان تابىلعاندىقتان، قيىندىق كەزىندە جاعىمسىز ويلارعا بوي الدىرمايتىن بولدىق. كيەلى كىتاپتا جاقىپ 5:11 دە: «ٴبىز قيىندىقتارعا توزگەندەردى باقىتتى دەپ ايتامىز. سەندەر ٵيۇپتىڭ توزىمدىلىگى جايلى ەستىگەنسىڭدەر، سوڭىندا ەحوبانىڭ وعان قالاي باتاسىن بەرگەنىن دە بىلەسىڭدەر. بۇدان ەحوبانىڭ وتە جاناشىر ٵرى مەيىرىمدى ەكەنىن كوردىڭدەر»،— دەلىنگەن». ەحوبا ٵيۇپ پايعامباردىڭ نەندەي جاعدايلاردى باستان كەشكەنىن تولىق تۇسىنگەن. سوندىقتان قانداي قيىندىققا كەزىكپەيىك، ول ٴبىزدى جاقسى تۇسىنەتىنىنە سەنىمدى بولا الامىز.