باقىتقا باستار جول
دەنساۋلىقتى كۇتۋ جانە جاعدايعا بەيىمدەلۋ
ايىقپاس اۋرۋ مەن مۇگەدەكتىك ادام ٶمىرىن قاتتى قيىنداتادى. كەزىندە تەپسە تەمىر ۇزەتىن الف ەسىمدى ەر ادام باقىتسىزدىققا ۇشىراپ، سال بولىپ قالادى. ول بىلاي دەيدى: «مۇنداي كۇيگە تۇسكەنىم جانىمدى جەگىدەي جەدى. ٵلىم كەتىپ، جىگەرىم تاۋسىلدى. وسىلاي قيرادىم دا قالدىم».
الفپەن بولعان جاعداي ەشقايسىسىمىز دا دەنساۋلىعىمىزدى تولىق ساقتاي المايتىنىمىزدى كورسەتەدى. دەسە دە مۇمكىندىگىنشە اۋرۋدىڭ الدىن الۋ ٷشىن قاجەتتى شارالار قولدانا الامىز. ال دەنساۋلىعىمىز ٴبارىبىر ناشارلاپ بارا جاتسا شە؟ بۇل قالعان كۇنىمىزدىڭ ٴبارى ەندى باقىتسىز وتەدى دەگەن ٴسوز بە؟ جوق، ارينە. قازىر دەنساۋلىقتى جاقسارتۋعا كومەكتەسەتىن بىرەر كەڭەسكە توقتالىپ وتەيىك.
«بارلىق جاعىنان بايسالدى» بولىڭىز. (تىموتەگە 1-حات 3:2، 11). قوماعايلىقپەن ٸشىپ-جەۋ قالتامىزدى جۇقارتىپ قانا قويماي، دەنساۋلىعىمىزعا كوپ كەسىرىن تيگىزەدى. «شاراپ ىشكىشتەردىڭ اراسىندا بولما، ەتكە تويىمسىزداردىڭ قاتارىنا قوسىلما. ماسكۇنەمدىك پەن مەشكەيلىك كەدەي قىلار»،— دەيدى كيەلى كىتاپ (ناقىل سوزدەر 23:20، 21).
اعزاڭىزدى لاستاماڭىز. كيەلى كىتاپ: «ٴتانىمىز بەن رۋحىمىزدى ارامدايتىن بارلىق نارسەدەن ٶزىمىزدى تازارتايىق»،— دەپ شاقىرادى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1). تەمەكى، ناسىباي، ىشىمدىك پەن ەسىرتكى ادام اعزاسىن ارامدايدى. اقش-تاعى اۋرۋلاردى ەمدەۋ مەن الدىن الۋ ورتالىعىنىڭ مالىمدەۋىنشە، تەمەكى شەگۋ اۋرۋ مەن كەمتارلىققا ۇشىراتادى جانە دەنەنىڭ بارلىق دەرلىك مۇشەلەرىن زاقىمدايدى.
اعزاڭىز بەن ٶمىرىڭىزدى باعالى سي دەپ قابىلداڭىز. «[قۇدايدىڭ] ارقاسىندا ٴبىز ٶمىر ٴسۇرىپ، ارەكەت ەتىپ، ٴتىرى ٴجۇرمىز» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 17:28). وسى ٷشىن قۇدايعا ريزا بولساق، جۇمىس ورنىندا، كولىك ايداعاندا نەمەسە كوڭىل كوتەرگەندە، تاۋەكەلگە بەل بايلاپ، ومىرگە قاۋىپ توندىرەتىن ارەكەتتەرگە بارمايمىز. ٴبىر ساتتىك وتكىر سەزىم ٷشىن مۇگەدەكتەر ارباسىنا تاڭىلىپ قالعىمىز كەلمەيدى!
جاعىمسىز سەزىمدەرگە بوي الدىرماڭىز. ٴبىزدىڭ ويىمىز بەن دەنەمىز ٴبىر-بىرىمەن وتە تىعىز بايلانىستى بولعاندىقتان، ٴبىر-بىرىنە ايتارلىقتاي اسەر ەتەدى. سوندىقتان شەكتەن تىس ٴزابۇر 37:8). وندا تاعى بىلاي دەلىنگەن: «ەشقاشان ەرتەڭگى كۇندى ويلاپ ۋايىمداماڭدار، ويتكەنى ەرتەڭگى كۇننىڭ ٶز ۋايىمى بار» (ماتاي 6:34).
ۋايىمعا، اشۋ-ىزاعا، قىزعانىش پەن باسقا دا زياندى ەموسيالارعا بەرىلمەڭىز. كيەلى كىتاپتا: «اشۋلانبا، قاھارلانبا دا»،— دەگەن كەڭەس بار (ساناڭىزدا جاقسى ويلار ٴجۇرسىن. ناقىل سوزدەر 14:30 دا: «جۇرەكتەگى تىنىشتىق تانگە شيپا بولار»،— دەلىنگەن. ال ناقىل سوزدەر 17:22 دە: «قۋانىشتى جۇرەك جاقسى شيپا بولار»،— دەگەن سوزدەر جازىلعان. بۇل سوزدەردىڭ راستىعى عىلىمي تۇرعىدان دالەلدەنگەن. شوتلانديالىق دارىگەر دەررەك كوكستىڭ بايقاۋىنشا، باقىتتى بولىپ جۇرەتىن ادام كوڭىلسىز ادامعا قاراعاندا از اۋىرادى ەكەن.
جاعدايعا قاراي بەيىمدەلىڭىز. بالكىم، ٴسىزدىڭ دە جوعارىدا اتالىپ وتكەن الف دەگەن كىسى سياقتى، ايىقپاس دەرتىڭىزگە توزۋدەن باسقا امالىڭىز جوق شىعار. ايتسە دە وسى ۋاقىتتى قالاي وتكىزەتىنىڭىز ٶز قولىڭىزدا. كەيبىرەۋلەر مۇڭعا باتىپ، جاعدايلارىن ودان سايىن قيىنداتىپ جاتادى. كيەلى كىتاپتا بۇعان قاتىستى بىلاي دەلىنگەن: «قيىن شاقتا ساعىڭ سىنسا، كۇش-جىگەرىڭ تاۋسىلار» (ناقىل سوزدەر 24:10).
باسىندا شاراسىزدىقتان تۇڭىلگەنمەن، كەيىن ەڭسەلەرىن كوتەرگەن ادامدار بار. ولار جاعدايلارىنا بەيىمدەلىپ، ومىرلەرىن جەڭىلدەتۋدىڭ جولىن تاپقان. مىسالى، الف قۇدايعا كوپ دۇعا ايتىپ، كيەلى كىتاپتا جازىلعان ىزگى حابار جايىندا وي جۇگىرتۋدىڭ ارقاسىندا قولىنان كەلمەيتىن ەمەس، كەلەتىن نارسەلەردى كورۋدى ۇيرەندى. ومىرلەرىندە ۇلكەن قاسىرەت كورگەن كوپ ادام سياقتى، الف تە جاناشىرلىقتىڭ قادىرىن ٴتۇسىندى. بۇل قاسيەت ونى كيەلى كىتاپتاعى جۇبانىشقا تولى حاباردى باسقالارعا دا ايتۋعا تالپىندىرادى.
ومىرىندە كوپ ازاپ شەككەن ادامداردىڭ تاعى ٴبىرى — ستيۆ. ول 15 جاسىندا اپاتقا ۇشىراپ، موينىنان تومەن قاراي سال بولىپ قالادى. 18 جاسىندا ەكى قولىنا جان كىرىپ قيمىلداي باستايدى. سوسىن ول ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسەدى دە، ەسىرتكى مەن ىشىمدىككە سالىنىپ، زيناقورلىقپەن اينالىسىپ كەتەدى. ومىردەن ابدەن ٷمىت ۇزگەن شاعىندا ستيۆ كيەلى كىتاپتى زەرتتەي باستايدى. ول ومىرگە جاڭا كوزبەن قاراپ، جامان ادەتتەرىن تىيادى. «جىلدار بويى قور بولىپ كەلگەن ٶمىرىم ەندى ٴمان-ماعىناعا تولدى،— دەيدى ستيۆ.— قازىر مەن باقىتتىمىن، جۇرەگىمدە تىنىشتىق پەن قاناعات بار».
ستيۆ پەن ٵلفتىڭ ايتقاندارى ٴزابۇر 19:7، 8-تارماقتاردا ايتىلعان مىنا سوزدەردى ويعا سالادى: «ەحوبانىڭ زاڭى كەمەلدى، قايتادان كۇش دارىتادى... ەحوبانىڭ نۇسقاۋلارى ٵدىل، جۇرەكتى قۋانتادى، ەحوبانىڭ بۇيرىقتارى تازا، كوزىڭدى جايناتادى».