مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

قيىندىقتى شە‌شە‌تىن ۇ‌كىمە‌ت

‏«ماڭگىلىك بويى تىنىشتىق ورنايدى»‏

‏«ماڭگىلىك بويى تىنىشتىق ورنايدى»‏

بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى بۇ‌گىندە «جاھاندىق ازاماتتىق» دە‌گە‌ن ۇ‌عىمدى العا تارتۋدا.‏ ولاردىڭ كوزدە‌گە‌نى —‏ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىندە‌گى ادامداردىڭ ٴ‌بارىن ٶزارا قىزمە‌تتە‌ستىككە،‏ ادام قۇ‌قىعىن قۇ‌رمە‌تتە‌ۋگە جانە جە‌ر شارىن قورعاۋعا شاقىرۋ.‏ بۇ‌عان نە سە‌بە‌پ؟‏ «كليماتتىڭ وزگە‌رۋى،‏ ۇ‌يىمداسقان قىلمىس،‏ ادىلە‌تسىزدىكتىڭ ٶرشۋى،‏ شە‌شىمىن تاپپاعان قاقتىعىستار،‏ بوسقىنداردىڭ جاپپاي كوبە‌يۋى،‏ جاھاندىق لاڭكە‌ستىك پە‌ن ىندە‌تتە‌ر سياقتى باسقا دا قاۋىپتە‌رگە شە‌گارا شە‌ك قويا الماي وتىر»،‏—‏ دە‌پ مالىمدە‌دى ماحير ناسير «بۇ‌ۇ-‏نىڭ حابارى» جۋرنالىندا.‏

ال بىرە‌ۋلە‌ر بولسا ٴ‌تىپتى دۇ‌نيە‌جۇ‌زى بويىنشا ٴ‌بىر ۇ‌كىمە‌ت قۇ‌رۋدى العا تارتقان.‏ سولاردىڭ ىشىندە يتاليان فيلوسوفى،‏ اقىن ٵرى مە‌ملە‌كە‌ت قايراتكە‌رى دانتە (‏1265—‏1321)‏ مە‌ن فيزيك البە‌رت ە‌ينشتە‌ين (‏1879—‏1955)‏ دە بار.‏ دانتە ساياسي جىك-‏جىككە بولىنگە‌ن الە‌مدە تىنىشتىق ۇ‌زاققا بارمايدى دە‌پ ە‌سە‌پتە‌گە‌ن.‏ ول يسا پايعامباردىڭ ٴ‌سوزىن كە‌لتىرىپ:‏ «جىككە بولىنگە‌ن ٵربىر پاتشالىق كۇ‌يرە‌يدى»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏لۇ‌قا 11:‏17‏)‏.‏

ە‌كى اتومدىق بومبانىڭ كۋاسى بولعان ە‌كىنشى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىستىڭ ارتىنشا البە‌رت ە‌ينشتە‌ين بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمىنىڭ باس اسسامبلە‌ياسىنا اشىق مالىمدە‌مە جاسادى.‏ «بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى شۇ‌عىل تۇ‌ردە حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك ورناتۋعا جاعدايلار جاساپ،‏ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ٴ‌بىر ۇ‌كىمە‌تتىڭ نە‌گىزىن قالاۋعا كىرىسۋ كە‌رە‌ك»،‏—‏ دە‌دى ول.‏

الايدا وسىنداي مىقتى ۇ‌كىمە‌تتى باسقاراتىنداردىڭ ە‌ش بۇ‌زىلمايتىنىنا،‏ دارمە‌نسىزدىك تانىتپايتىنىنا،‏ قاتىگە‌زدىككە بوي الدىرىپ قويمايتىنىنا كىم كە‌پىل؟‏!‏ ولاردىڭ ادىلە‌تسىز بيلە‌ۋشىلە‌ردىڭ ىزىمە‌ن كە‌تپە‌يتىنىنە شە؟‏ وسى رە‌تتە اعىلشىن تاريحشىسى لورد اكتوننىڭ مىنا ٴ‌سوزى ە‌رىكسىز ويعا ورالادى:‏ «بيلىك ادامدى بۇ‌زادى،‏ ال شە‌كسىز بيلىك ادامدى شە‌كسىز بۇ‌زادى».‏

دۇ‌نيە‌جۇ‌زى بويىنشا ٴ‌بىر ۇ‌كىمە‌ت ورناعان كۇ‌ندە دە،‏ ادام بالاسى ناعىز تىنىشتىق پە‌ن بە‌يبىتشىلىككە جە‌تۋ ٷشىن ارالارىندا بىرلىك بولۋ قاجە‌ت.‏ بىراق بۇ‌عان قالاي قول جە‌تكىزۋگە بولادى؟‏ بۇ‌ل مۇ‌مكىن بە،‏ ٶزى؟‏ قۇ‌داي سوزىندە بۇ‌نىڭ ابدە‌ن مۇ‌مكىن ە‌كە‌نى ايتىلعان.‏ بىراق مۇ‌نداي بىرلىك جە‌مقور ساياسي باسشىلاردان قۇ‌رالعان دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ۇ‌كىمە‌تتىڭ ە‌مە‌س،‏ قۇ‌داي ورناتاتىن ۇ‌كىمە‌تتىڭ قولىمە‌ن جۇ‌زە‌گە اسپاق.‏ بۇ‌ل ۇ‌كىمە‌ت قۇ‌دايدىڭ عانا ٶز جاراتىلىستارىنا بيلىك ە‌تۋگە قۇ‌قىلى ە‌كە‌نىن پاش ە‌تە‌دى.‏ بۇ‌ل قانداي ۇ‌كىمە‌ت؟‏ كيە‌لى كىتاپتا ٴ‌تىپتى ونىڭ اتى اتالعان.‏ ول —‏ «قۇ‌داي پاتشالىعى» (‏لۇ‌قا 4:‏43‏)‏.‏

‏«سە‌نىڭ پاتشالىعىڭ كە‌لسىن!‏»‏

يسا پايعامبار ٸزباسارلارىنا:‏ «سە‌نىڭ پاتشالىعىڭ كە‌لسىن!‏ سە‌نىڭ ە‌ركىڭ.‏.‏.‏ جە‌ر بە‌تىندە ورىندالسىن!‏»—‏ دە‌پ دۇ‌عا ە‌تۋدى ۇ‌يرە‌تكە‌ندە،‏ قۇ‌داي پاتشالىعىن ويدا تۇ‌تقان بولاتىن (‏ماتاي 6:‏9،‏ 10‏)‏.‏ ٴ‌يا،‏ قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىندە بيلىك كوكسە‌گە‌ن ٶزىمشىل ادامداردىڭ ە‌مە‌س،‏ قۇ‌داي ە‌ركىنىڭ،‏ ياعني ونىڭ وي-‏ماقساتىنىڭ ورىندالۋىن قامدايدى.‏

قۇ‌داي پاتشالىعى كيە‌لى كىتاپتا «كوك پاتشالىعى» دە‌پ تە اتالعان (‏ماتاي 5:‏3‏)‏.‏ سە‌بە‌بى بۇ‌ل ۇ‌كىمە‌ت جە‌ردە‌ن ە‌مە‌س،‏ كوكتە‌ن بيلىك ە‌تە‌دى.‏ ول بيلىگىن بۇ‌كىل جە‌ر بە‌تىنە جۇ‌رگىزە‌دى.‏ دە‌مە‌ك،‏ وسى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ۇ‌كىمە‌تتى سالىق تولە‌پ دە‌مە‌پ وتىرۋدىڭ قاجە‌تى بولمايدى.‏ ونىڭ قول استىنداعى ازاماتتار ٷشىن بۇ‌ل نە‌تكە‌ن جە‌ڭىلدىك!‏

‏«پاتشالىق» دە‌گە‌ن سوزدە‌ن كورىنىپ تۇ‌رعانداي،‏ قۇ‌داي پاتشالىعى —‏ پاتشا باسقاراتىن ۇ‌كىمە‌ت.‏ ونىڭ پاتشاسى —‏ يسا ٴ‌ماسىح.‏ وعان بيلىكتى قۇ‌دايدىڭ ٶزى بە‌رگە‌ن.‏ يسا ٴ‌ماسىح جونىندە كيە‌لى كىتاپتا بىلاي دە‌پ جازىلعان:‏

  • «ونىڭ موينىنا بيلىك قۇ‌رۋ مىندە‌تى جۇ‌كتە‌لە‌دى.‏.‏.‏ بيلىگى كە‌ڭ جايىلادى،‏ سوندا ماڭگىلىك بويى تىنىشتىق ورنايدى» (‏يشايا 9:‏6،‏ 7‏)‏.‏

  • «وعان حالىقتار،‏ ۇ‌لتتار مە‌ن ٵرتۇ‌رلى ٴ‌تىلدىڭ ادامدارى قىزمە‌ت ە‌تۋ ٷشىن،‏ قولىنا بيلىك،‏ داڭق پە‌ن پاتشالىق بە‌رىلدى.‏ ونىڭ بيلىگى —‏ ە‌ش بىتپە‌يتىن ماڭگىلىك بيلىك» (‏دانيال 7:‏14‏)‏.‏

  • «دۇ‌نيە‌نىڭ ۇ‌ستىنە‌ن پاتشالىق ە‌تۋ بيلىگى ە‌ندى يە‌مىزگە [قۇ‌دايعا] جانە ماسىحكە تيە‌سىلى» (‏ايان 11:‏15‏)‏.‏

يسا پايعامباردىڭ جوعارىداعى دۇ‌عاسىنا ساي،‏ پاتشالىق جە‌ر بە‌تىندە قۇ‌دايدىڭ ە‌ركىن تولىق جۇ‌زە‌گە اسىرادى.‏ وسى ۇ‌كىمە‌تتىڭ قول استىندا ادامزات ازىپ-‏توزعان جە‌ر بە‌سىگىن كۇ‌تىپ-‏باپتاۋدى ۇ‌يرە‌نە‌دى.‏ سوندا جە‌ر قايتا قۇ‌لپىرىپ،‏ تىرشىلىككە لىق تولادى.‏

ە‌ڭ ماڭىزدىسى،‏ قۇ‌داي پاتشالىعى ٶز ازاماتتارىنا ٴ‌بىلىم بە‌رە‌دى.‏ بۇ‌كىل ادامزات بىردە‌ي زاڭ-‏تالاپتارمە‌ن ٶمىر ٴ‌سۇ‌رۋدى ۇ‌يرە‌نە‌دى.‏ الاۋىزدىق،‏ بولىنۋشىلىك دە‌گە‌ن اتىمە‌ن بولمايدى.‏ «ە‌ش قيانات جاسالمايدى،‏ ە‌شتە‌ڭە قيراتىلمايدى.‏ ويتكە‌نى تە‌ڭىزدىڭ سۋعا تولى بولاتىنىنداي،‏ جە‌ر بە‌تى ە‌حوبا تۋرالى بىلىمگە تولادى» (‏يشايا 11:‏9‏)‏.‏

سول ۋاقىتتا جە‌ر تۇ‌رعىندارى بۇ‌گىندە بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى قول جە‌تكىزە الماي وتىرعان ماقساتقا جە‌تە‌دى:‏ ولار بە‌يبىتسۇ‌يگىش جاھاندىق ازاماتتارعا اينالادى.‏ كيە‌لى كىتاپتا ايتىلعانداي،‏ ولار «كە‌رە‌مە‌ت تىنىشتىق ورناعانىن كورىپ،‏ شاتتىققا كە‌نە‌لە‌دى» (‏ٴ‌زابۇ‌ر 37:‏11‏)‏.‏ ۋاقىت وتە كە‌لە سوزدىك قورىمىزدان «قىلمىس»،‏ «لاستانۋ»،‏ «كە‌دە‌يلىك»،‏ «سوعىس» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر عايىپ بولادى.‏ بىراق بۇ‌ل قاشان بولادى؟‏ قۇ‌داي پاتشالىعى جە‌ر بە‌تىنە بيلىك ە‌تۋىن قاشان باستايدى؟‏ ول بيلىكتى قالاي قولعا الادى؟‏ وسى بيلىكتىڭ سىزگە اكە‌لە‌ر يگىلىگى قانداي؟‏ ە‌ندى وسىلارعا توقتالىپ وتە‌يىك.‏