قيىندىقتىڭ كۇرمەۋىن شەشۋدىڭ جولى
ونەگەلىلىككە تاربيەلەيتىن ٴبىلىم
مەكتەپتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ساپارعا شىققان بىرنەشە جاسوسپىرىم جىگىت ٴبىر بوزبالانى زورلاعانى ٷشىن ايىپتالدى. ولاردىڭ بارلىعى كانادانىڭ بەتكەۇستار مەكتەپتەرىنىڭ بىرىندە وقيتىن. وسى سۇمدىق وقيعادان كەيىن، لەونارد ستەرن ەسىمدى جۋرناليست «وتتاۆا سيتيزەن» گازەتىندە بىلاي دەپ جازدى: «قانشا جەردەن اقىل-ويى ۇشقىر، ٴبىلىمدى بولماسىن، باقۋاتتى وتباسىنان شىقپاسىن، بۇل جاستاردىڭ ونەگەسىز ىستەرگە بارۋىنا توقتاۋ قويا المايدى».
اتالمىش جۋرناليست ٴسوزىن بىلاي دەپ جالعادى: «ويلاپ قاراساڭ، اتا-انانىڭ ەڭ باستى مىندەتى بالانىڭ بويىنا ونەگەلىلىك نورمالارىن ۇيالاتۋ بولۋ كەرەك. ٴبىراق، شىندىعىندا، كوپ اتا-انا بالالارىنىڭ جاقسى وقىپ، كەيىن تابىسى مول جۇمىسقا تۇرعانىن عانا كوزدەيتىن سەكىلدى».
البەتتە، ٴبىلىم الۋ ماڭىزدى-اق. دەگەنمەن ەڭ كەرەمەت زايىرلى ٴبىلىمنىڭ ٶزى ادامعا بۇرىس قالاۋلارى مەن جامان بەيىمدىلىكتەرىن اۋىزدىقتاۋعا كومەكتەسە المايدى. ەندەشە، وسى جاعىنان ونەگەلىلىككە باۋليتىن ٴبىلىم بار ما؟
رۋحاني-ونەگەلىلىك تاربيە بەرەتىن ٴبىلىم
كيەلى كىتاپ اينا ىسپەتتى. وعان ۇڭىلسەك، وسال، ٵلسىز تۇستارىمىزدى انىق كورە الامىز (جاقىپ 1:23—25). بىراق كيەلى كىتاپتىڭ كومەگى بۇل عانا ەمەس. ول قاجەتتى وزگەرىستەر جاساپ، بويىمىزدا شىنايى تىنىشتىق پەن تاتۋلىققا باستايتىن قاسيەتتەردى دامىتۋعا كومەكتەسەدى. مىسالى، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، شىدامدىلىق، ۇستامدىلىق پەن سۇيىسپەنشىلىك قاسيەتتەرىن. قۇداي سوزىندە سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ٴتىپتى «ادامداردى تولىقتاي بىرىكتىرەتىن» قۇدىرەتكە يە ەكەنى ايتىلعان (قولوستىقتارعا 3:14). كيەلى كىتاپ وسى اسىل قاسيەتتىڭ ەرەكشەلىگىن بىلاي سيپاتتايدى:
-
«سۇيىسپەنشىلىك شىدامدى دا مەيىرىمدى؛ سۇيىسپەنشىلىك قىزعانبايدى، ماقتانبايدى، مەنمەنسىنبەيدى؛ ول ادەپسىز ەمەس، ٶزىمشىل دە، اشۋشاڭ دا ەمەس، كەك تە ساقتامايدى؛ سۇيىسپەنشىلىك ادىلەتسىزدىككە [جاماندىققا] ەمەس، شىندىققا قۋانادى؛ ول بارىنە توزەدى،.. بارىنە توتەپ بەرەدى. سۇيىسپەنشىلىك ەش سارقىلمايدى» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 13:4—8).
-
«وزگەنى سۇيەتىن ادام وعان جاماندىق ىستەمەيدى» (ريمدىكتەرگە 13:10).
-
«بارىنەن بۇرىن، ٴبىر-ٴبىرىڭدى بارىنشا سۇيىڭدەر، ويتكەنى سۇيىسپەنشىلىك كوپتەگەن كۇنانى جابادى» (پەتىردىڭ 1-حاتى 4:8).
ٶزىڭىزدى جاقسى كورەتىن ادامداردىڭ ورتاسىندا نە سەزىنەسىز؟ ٴسىرا، الاڭسىز، قاۋىپسىز، جايلى سەزىنەرسىز. ويتكەنى ولاردىڭ سىزگە تەك جاقسىلىق تىلەيتىنىن، ادەيى قيانات جاسامايتىنىن بىلەسىز.
سۇيىسپەنشىلىك ادامدى وزگەنىڭ يگىلىگى ٷشىن بىردەڭەنى قۇربان ەتۋگە، ٴتىپتى ٶمىر سالتىن وزگەرتۋگە قوزعاۋ سالادى. مىسالى، ارتۋر دەگەن كىسى نەمەرەلى بولعاندا، ونىڭ قىزىعىن قىزىقتاعىسى كەلەتىن. بىراق ول شىلىمقور ەدى. نەمەرەسىنىڭ قاسىندا ونىڭ تەمەكى شەككەنىن كۇيەۋبالاسى مۇلدەم قالامادى. سوندا ول نەمەرەسى ٷشىن 50 جىل بويى شەككەن تەمەكىسىن تاستاپ، جامان ادەتىنەن ارىلدى. سۇيىسپەنشىلىكتىڭ قۇدىرەتى دەپ وسىنى ايتىڭىز!
كيەلى كىتاپتىڭ ارقاسىندا قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، اسىرەسە سۇيىسپەنشىلىك سىندى ىزگى قاسيەتتەردى دامىتا الامىز
سۇيىسپەنشىلىك تۋا بىتپەيدى، ونى جۇرە كەلە دامىتامىز. بالانى سۇيىسپەنشىلىككە باۋلۋدا اتا-انانىڭ اتقارار ٴرولى وراسان زور. ولار بالالارىن باعىپ-قاعىپ، قاناتتارىنىڭ استىنا الادى. اۋىرىپ يا جاراقاتتانىپ قالسا، ماپەلەپ قامقورلايدى. جاقسى اتا-انا بالالارىمەن سويلەسۋدەن جالىقپايدى، ولاردى جاقسى ادەتتەرگە داعدىلاندىرادى. سونداي-اق ولارعا ٴتالىم-تاربيە بەرىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى اجىراتۋدى ۇيرەتىپ وتىرادى. وزدەرى دە بالالارىنا ۇلگى-ونەگە كورسەتەدى.
بىراق وكىنىشتى ٴبىر جايت — بۇگىندە كەيبىر اتا-انالار ٶز مىندەتتەرىنە نەمكەتتى قارايدى. بۇل ولاردىڭ بالالارى جاقسى ادام بولمايدى دەگەن ٴسوز بە؟ مۇلدەم ولاي ەمەس! ٴتىپتى وتباسىندا جاقسى تاربيە كورمەگەن ەرەسەكتەردىڭ ٶزى ومىرلەرىن كۇرت وزگەرتىپ، ادال دا سەنىمدى جاندارعا اينالعان. كەلەسى ماقالادان كورەتىنىمىزدەي، مىنەزى ەش تۇزەلمەيدى دەگەن ادامدار دا وسىنداي وزگەرىس جاساي العان.
