مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

4-‏كە‌ڭە‌س

جاۋاپكە‌رشىلىككە تاربيە‌لە‌ۋ

جاۋاپكە‌رشىلىككە تاربيە‌لە‌ۋ

جاۋاپتى ادام قانداي ادام؟‏

جاۋاپكە‌رشىلىك سە‌زىنە‌تىن ادامعا ادە‌تتە جۇ‌رت سە‌نىم ارتادى.‏ ولار تاپسىرمالارىن تياناقتى ٵرى ۋاقىتىلى ورىندايدى.‏

كىشكە‌نتاي بۇ‌لدىرشىندە‌ر دە جاسىنا قاراماي جاۋاپكە‌رشىلىككە ۇ‌يرە‌نە الادى.‏ ٴ‌بىر كىتاپتا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ «بالا 1 جاس 3 ايدان باستاپ اتا-‏اناسىنىڭ ايتقانىن ىستە‌ي باستايدى.‏ ال 1 جاس 6 ايعا تولعاندا،‏ اتا-‏اناسىنىڭ ىستە‌گە‌نىن قايتالاعىسى كە‌لە‌دى.‏ كوپ ە‌لدە‌ردە اتا-‏انالار اسىرە‌سە 5 پە‌ن 7 جاس ارالىعىندا بالالارىن ە‌ڭبە‌ككە باۋلي باستايدى.‏ سول جاستاعى بالالار ٷي تىرلىگىندە ايتارلىقتاي قولعابىس ە‌تە الادى» (‏«Parenting Without Borders»)‏.‏

جاۋاپتى بولۋدىڭ ماڭىزدىلىعى

جاستار اتا-‏اناسىنان بولە‌ك كە‌تكە‌ندە،‏ ٶمىردىڭ اۋىرلىعىن كوتە‌رە الماي،‏ قايتادان اتا-‏اناسىنا ورالىپ جاتادى.‏ كە‌ي كە‌زدە‌رى كىنا اتا-‏انادان بولادى.‏ بالكىم،‏ ولار بالا كە‌زىندە اقشانى دۇ‌رىس جۇ‌مساۋدى ۇ‌يرە‌تپە‌گە‌ن،‏ ٷي تىرلىگىنە ارالاستىرماعان،‏ كۇ‌ندە‌لىكتى ومىردە جاۋاپتى ادام بولۋعا باۋلىماعان.‏

بالاڭىز ە‌رتە‌ڭگى كۇ‌نى نە ىستە‌رىن بىلمە‌ي ە‌سە‌ڭگىرە‌پ قالماس ٷشىن،‏ بۇ‌گىننە‌ن باستاپ ونى جاۋاپتى بولۋعا ۇ‌يرە‌تكە‌ن ٴ‌جون.‏ ٴ‌بىر كىتاپتا:‏ «بالاڭىزدى ون سە‌گىز جاسقا دە‌يىن وزىڭىزگە تاۋە‌لدى ە‌تكىزىپ قويىپ،‏ ال سوسىن شىنايى ٶمىردىڭ تە‌ڭىزىنە لاقتىرىپ جىبە‌رگە‌نىڭىز دۇ‌رىس بولا ما؟‏»—‏ دە‌لىنگە‌ن (‏«How to Raise an Adult»)‏.‏

جاۋاپكە‌رشىلىككە باۋلۋ

ۇ‌يدە‌گى مىندە‌تتە‌ردى تاپسىرىڭىز

كيە‌لى كىتاپتىڭ كە‌ڭە‌سى:‏ «ٵر بە‌ينە‌تتىڭ زە‌ينە‌تى بار،‏ قۇ‌ر ٴ‌سوز جوقشىلىققا ۇ‌شىراتار» (‏ناقىل سوزدە‌ر 14:‏23‏)‏.‏

كىشكە‌نتاي بالالار اتا-‏اناسى نە ىستە‌سە دە،‏ سونى بىرگە ىستە‌گىسى كە‌لىپ تۇ‌رادى.‏ بالالاردىڭ وسىنداي ٴ‌تۋابىتتى ىقىلاسىن ۇ‌تىمدى پايدالانىپ،‏ ۇ‌يدە‌گى ٴ‌بىر جۇ‌مىستى تاپسىرىپ قويىڭىز.‏

الايدا كە‌يبىر اتا-‏انالاردىڭ بۇ‌لاي ە‌تكىسى جوق.‏ مە‌كتە‌پ جاسىنداعى بالالار ونسىز دا ٷي تاپسىرمالارىنان باس كوتە‌رە الماي جۇ‌رگە‌ندە،‏ جۇ‌كتە‌رىنە جۇ‌ك قوسىپ قايتە‌مىز دە‌پ ويلايدى.‏

ٴ‌بىراق،‏ ٴ‌بىر قىزىعى،‏ ٷي تىرلىكتە‌رىنە ارالاساتىن بالانىڭ مە‌كتە‌پتە‌گى ۇ‌لگە‌رىمى جاقسى بولاتىنى بايقالعان.‏ ويتكە‌نى ۇ‌يدە‌گى مىندە‌تتە‌ر كە‌ز كە‌لگە‌ن جۇ‌مىستى اياقسىز قالدىرماۋعا ۇ‌يرە‌تە‌دى.‏ بۇ‌عان قوسا،‏ اتا-‏انالار تۋرالى ٴ‌بىر كىتاپقا ساي،‏ «بالانىڭ كومە‌كتە‌سۋگە دە‌گە‌ن ىقىلاسىن ە‌لە‌مە‌سە‌ك،‏ ول وزگە‌لە‌رگە قول ۇ‌شىن بە‌رۋ ماڭىزسىز دە‌گە‌ن تۇ‌جىرىمعا كە‌لە‌دى.‏.‏.‏ بۇ‌ل ازداي،‏ ولار ٷشىن ٴ‌بارىن وزگە‌لە‌ر ىستە‌يدى دە‌پ كۇ‌تە‌تىن بولادى» (‏«Parenting Without Borders»)‏.‏

وسى سوزدە‌ردە‌ن ٴ‌بىر بايقاعانىمىز —‏ ۇ‌يدە‌گى مىندە‌تتە‌ردى اتقارۋ بالانى الاعان ە‌مە‌س،‏ بە‌رە‌گە‌ن بولۋعا باۋليدى.‏ سونداي-‏اق ۇ‌يدە‌گى مىندە‌تتە‌ر بالاعا وتباسى ومىرىندە ٶزىنىڭ ويىپ الار ورنى بار ە‌كە‌نىن ٵرى بۇ‌ل ىستە‌ر ونىڭ جاۋاپكە‌رشىلىگىندە ە‌كە‌نىن تۇ‌سىنۋگە كومە‌كتە‌سە‌دى.‏

قولىمە‌ن ىستە‌گە‌نىن موينىمە‌ن كوتە‌رۋگە ۇ‌يرە‌تىڭىز

كيە‌لى كىتاپتىڭ كە‌ڭە‌سى:‏ «كە‌ڭە‌ستى تىڭدا،‏ تۇ‌زە‌تۋدى قابىلدا،‏ سوندا دانا بولارسىڭ الداعى ۋاقىتتا» (‏ناقىل سوزدە‌ر 19:‏20‏)‏.‏

بالاڭىز ابايسىزدا بىردە‌ڭە ٴ‌بۇ‌لدىرىپ قويسا،‏ مىسالى بىرە‌ۋدىڭ زاتىن سىندىرىپ قويسا،‏ بالاڭىزدىڭ قاتە‌لىگىن جۋىپ-‏شايماڭىز.‏ ول ٶز قاتە‌لىگىنىڭ سالدارىن كورۋ كە‌رە‌ك.‏ بىرە‌ۋدىڭ زاتىن سىندىرعان جاعدايدا،‏ بالا يە‌سىنە‌ن كە‌شىرىم سۇ‌راسىن،‏ ٴ‌تىپتى شىعىنىن وتە‌سىن يا ورنىن تولتىرسىن.‏

بالا ٶز قاتە‌لىگىنە جاۋاپتى ە‌كە‌نىن تۇ‌سىنسە.‏.‏.‏

  • شىنشىل بولادى،‏ ٵرى قاتە‌لىگىن مويىنداي بىلە‌دى؛‏

  • وزگە‌لە‌ردى كىنالامايدى؛‏

  • ٶزىن اقتامايدى؛‏

  • قاجە‌ت كە‌زدە كە‌شىرىم سۇ‌رايدى.‏