21-تاراۋ
«بۇل قالا «ەحوبا سول جەردە» دەپ اتالاتىن بولادى»
ويباعدار: قالا مەن تارتۋدىڭ ماعىناسى
1، 2. ا) اياندا جەر تەلىمى قانداي ماقساتپەن ٴبولىندى؟ (مۇقاباداعى سۋرەتتى قاراڭىز.) ٵ) بۇل ايان جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەردى نە نارسەگە سەندىردى؟
ەزەكيەل سوڭعى ايانىندا ارنايى ٴبىر ماقسات ٷشىن بولىنگەن جەر تەلىمىن كوردى. بۇل جەر تەلىمى يسرايل رۋلارىنىڭ ۇلەسىنە بەرىلۋ ٷشىن ەمەس، ەحوباعا تارتۋ رەتىندە ۇسىنىلۋ ٷشىن بولىنگەن. تاعى بۇل اياندا ەزەكيەل اتى ەرەكشە ٴبىر كەرەمەت قالانى كوردى. اياننىڭ ٴدال وسى تۇسى جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەردى ەڭ ماڭىزدى نارسەگە — سۇيىكتى اتامەكەندەرىنە ورالعاندا، ەحوبا ولارمەن بىرگە بولاتىنىنا — سەندىردى.
2 ەحوباعا تارتۋ ەتىلگەن جەر تەلىمىن ەزەكيەل ەگجەي-تەگجەيلى سۋرەتتەدى. وسى ٷزىندىنىڭ ەحوبانىڭ بۇگىندەگى شىنايى عيبادات ەتۋشىلەرى ٷشىن زور ٴمانى بار بولعاندىقتان، قازىر ونى جان-جاقتى قاراستىرىپ كورەيىك.
كيەلى تارتۋ جانە قالا
3. ەحوبا بولگەن ارنايى جەر تەلىمى قانداي بەس بولىكتەن تۇردى جانە ولار قانداي ماقساتپەن ٴبولىندى؟ («تارتۋ رەتىندە ٴبولىپ قويىڭدار» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.)
3 ارنايى ماقسات ٷشىن بولىنگەن جەر تەلىمىنىڭ ورتاسىندا ەنى دە، ۇزىندىعى دا 25 000 شىنتاق (13 km) بولاتىن جەر بولدى. «تارتۋ» دەپ اتالاتىن بۇل ٴتورتبۇرىشتى جەر كولدەنەڭىنەن جاتقان ٷش بولىكتەن تۇردى. جوعارعى بولىگى لەۋىلىكتەرگە، ال ورتاڭعى بولىگى عيباداتحانا مەن ٴدىني قىزمەتكەرلەرگە ارنالدى. بۇل ەكى بولىك «كيەلى تارتۋ» دەپ اتالدى. ال تومەندەگى بولىك، ياعني «قالعان جەر» جالپى قولدانىسقا بەرىلدى. بۇل جەر قالا ٷشىن ٴبولىندى (ەزك 48:15، 20).
4. ەحوباعا تارتۋ ەتىلگەن جەر تەلىمى جايلى اياننان قانداي ٴتالىم الامىز؟
4 ەحوباعا تارتۋ ەتىلگەن جەر تەلىمى جايلى بۇل اياننان قانداي ٴتالىم الامىز؟ ەحوبا الدىمەن تارتۋ رەتىندە ۇسىنىلاتىن جەردى، سودان كەيىن عانا رۋلاردىڭ جەرىن بولگەن. بۇنىمەن ول وسى رۋحاني ورتالىق بارىنەن دە جوعارى تۇرۋ كەرەكتىگىن كورسەتتى (ەزەك. 45:1). جەردىڭ وسىنداي رەتپەن بولىنگەنىنە قاراپ، تۇتقىنداعى ياھۋديلەر ماڭىزدى ٴبىر نارسە تۇيسە كەرەك. ولار ەحوباعا عيبادات ەتۋدى ومىرلەرىندە باستى ورىنعا قويۋ كەرەك بولعان. بۇگىندە ٴبىز دە قۇداي ٴسوزىن زەرتتەۋ، قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارۋ جانە ۋاعىز ىسىنە قاتىسۋ سياقتى رۋحاني ٸس-شارالاردى بارىنەن دە ماڭىزدى سانايمىز. ەگەر ەحوباعا ەلىكتەپ، ىستەردى دۇرىس رەتپەن اتقارساق، عيباداتىمىز كۇندەلىكتى ومىرىمىزدە باستى ورىندا تۇراتىن بولادى.
«قالا وسى جەردىڭ ورتاسىندا ورنالاسادى»
5، 6. ا) قالا كىمنىڭ مەنشىگى ەدى؟ ٵ) بۇل قالا نەنى بىلدىرمەيدى جانە نەگە؟
5 ەزەكيەل 48:15 وقىڭىز. ال قالا مەن ونىڭ اينالاسىنداعى جەر جايىندا اياندا نە ايتىلدى؟ (ەزەك. 48:16—18). «بۇل بۇكىل يسرايل ٷيىنىڭ مەنشىگى بولادى»،— دەدى ەحوبا (ەزەك. 45:6، 7). سوندىقتان بۇل قالا مەن ونىڭ اينالاسىنداعى جەر «ەحوباعا ارناپ ٴبولىنۋى ٴتيىس» «كيەلى تارتۋعا» كىرمەگەن (ەزەك. 48:9). وسى ەرەكشەلىكتى ەستە ۇستاي وتىرىپ، وسى قالادان نە بىلۋگە بولاتىنىن كورەيىك.
6 ٴبىراق الدىمەن بۇل قالا نەنى بىلدىرمەيتىنىن قاراستىرىپ كەتەيىك. بۇل قالا ىشىندە عيباداتحاناسى بار قايتا تۇرعىزىلعان يەرۋساليمدى بىلدىرمەيدى. ويتكەنى ەزەكيەلدىڭ ايانىنداعى بۇل قالادا عيباداتحانا بولماعان. سونداي-اق ول — قايتا قالپىنا كەلگەن يسرايلدەگى باسقا ٴبىر قالا دا ەمەس. ويتكەنى ەلدەرىنە ورالعان ياھۋديلەر دە، ولاردىڭ ٷرىم-بۇتاعى دا اياندا سيپاتتالعان وسى قالانى ەشقاشان سوقپاعان. ايانداعى قالا — كوكتەگى قالا دا ەمەس. ويتكەنى بۇل قالا «قاسيەتتى ەمەس جەردە»، ياعني جالپى قولدانىسقا بەرىلگەن جەردە تۇرعان. بۇل جەر قاسيەتتى عيباداتقا ارناپ بولىنگەن جەردەن قاتتى ەرەكشەلەنگەن (ەزەك. 42:20).
7. ەزەكيەلدىڭ كورگەنى قانداي قالا جانە ول نەنى بىلدىرسە كەرەك؟ (تاراۋدىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
7 سونىمەن، ەزەكيەلدىڭ كورگەنى نەندەي قالا؟ ەسىمىزدە بولسا، ول بۇل قالانى جەر جايلى ايانىندا كورگەن (ەزەك. 40:2؛ 45:1، 6). ال بۇل جەر، قۇداي سوزىنەن كورەتىنىمىزدەي، بەينەلى ماعىناداعى جەردى بىلدىرەدى. سوندىقتان بۇل قالا دا بەينەلى ماعىناداعى قالاعا نۇسقاسا كەرەك. ادەتتە ٴبىز قالا دەپ نەنى ايتامىز؟ بۇل ادامدار شوعىرلانعان ٵرى قانداي دا ٴبىر ٴتارتىپ پەن جۇيە ورناعان جەردى بىلدىرەدى. ەندەشە، ەزەكيەل كورگەن ٴتورت جاعى بىردەي ٴتورتبۇرىشتى قالا وتە جاقسى ۇيىمداستىرىلعان باسقارما جۇيەسىن بىلدىرەدى دەي الامىز.
8. بۇل باسقارما قاي جەردى باسقارادى جانە مۇنى قايدان بىلەمىز؟
8 بۇل باسقارما قاي جەردى باسقارادى؟ ەزەكيەلدىڭ ايانىنان كورۋگە بولاتىنداي، ول رۋحاني جەردى باسقارادى. بۇل باسقارما بۇگىندەگى قۇداي حالقىنىڭ ٸس-شارالارىنا باعىت-باعدار بەرەدى. ال قالانىڭ قاسيەتتى ەمەس جەردە، ياعني جالپى قولدانىسقا بەرىلگەن جەردە تۇرعانى نەگە نۇسقايدى؟ بۇل ونىڭ كوكتەگى ەمەس، جەردەگى باسقارماعا نۇسقايتىنىن كورسەتەدى. بۇل باسقارما رۋحاني جۇماقتىڭ بارلىق تۇرعىندارىنىڭ يگىلىگى ٷشىن قىزمەت ەتەدى.
9. ا) جەردەگى باسقارمانى كىمدەر قۇرايدى؟ ٵ) يسا مىڭجىلدىق بيلىگى كەزىندە نە ىستەيدى؟
9 جەردەگى بۇل باسقارمانى كىمدەر قۇرايدى؟ ەزەكيەلدىڭ ايانىندا قالانىڭ ىستەرىن باسقاراتىن «باسشى» تۋرالى ايتىلادى (ەزەك. 45:7). ول حالىققا جەتەكشىلىك ەتكەن. الايدا ول ٴدىني قىزمەتكەر دە، لەۋىلىك تە ەمەس ەدى. بۇل باسشى بۇگىندە قاۋىمداعى رۋحپەن مايلانباعان باقىلاۋشىلاردى ەسىمىزگە سالار. «باسقا قويلارعا» جاتاتىن جەردەگى بۇل قامقور باعۋشىلار ٴماسىحتىڭ كوكتەگى ۇكىمەتىنىڭ كىشىپەيىل قىزمەتشىلەرى بولىپ تابىلادى (جوح. 10:16). مىڭجىلدىق بيلىگى كەزىندە يسا ۇلگىلى اقساقالداردى، ياعني «بەكزادالاردى» تاڭداپ، ولاردى «بۇكىل جەرجۇزىنە» تاعايىندايدى (ٴزاب. 45:16). كوكتەگى پاتشالىقتىڭ جەتەكشىلىگىمەن ولار مىڭ جىل بويى قۇداي حالقىنىڭ قامى ٷشىن قىزمەت ەتەدى.
«ەحوبا سول جەردە»
10. قالا قالاي اتالعان جانە بۇل اتاۋ قانداي سەنىمدىلىك بەردى؟
10 ەزەكيەل 48:35 وقىڭىز. ايانداعى قالا «ەحوبا سول جەردە» دەپ اتالعان. بۇل اتاۋ مىناعان سەنىمدىلىك بەردى: قالادا ەحوبانىڭ بار ەكەنى سەزىلىپ تۇرماق ەدى. قالپىنا كەلگەن جەردىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان بۇل قالانى اياندا كورسەتۋىمەن ەحوبا جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەرگە: «مەن قايتادان سەندەرمەن بىرگە بولامىن!»— دەگەندەي بولدى. سەنىمدىلىك بەرەتىن بۇدان اسقان قانداي كەپىلدىك بولۋى مۇمكىن؟!
11. ەزەكيەلدىڭ قالا تۋرالى ايانىنان جانە قالانىڭ ماعىناعا تولى اتىنان نە تۇيەمىز؟
11 ەزەكيەلدىڭ پايعامبارلىعىنىڭ وسى تۇسىنان نە تۇيسەك بولادى؟ باسقارما جۇيەسىن بىلدىرەتىن بۇل قالانىڭ اتى بۇگىندەگى قۇداي قىزمەتشىلەرىن مىنا جايتقا نىق سەندىرەدى: ەحوبا قازىردىڭ وزىندە جەردەگى قىزمەتشىلەرىنىڭ اراسىندا، ٵرى ول ماڭگىلىك بويى دا ارالارىندا بولا بەرمەك. ماعىناعا تولى بۇل اتاۋ تاعى مىنا ٴبىر ماڭىزدى شىندىققا نازار اۋدارادى: باسقارما جۇيەسىن بىلدىرەتىن قالانىڭ سوعىلعان ماقساتى — ادامدارعا بيلىك بەرۋ ەمەس، ەحوبانىڭ سۇيىسپەنشىلىك پەن پاراساتتىلىققا تولى شارالارىن ىسكە اسىرۋ. مىسالى، ەحوبا قالاداعى باسقارماعا جەردى ٶز قالاعاندارىنشا بولۋگە بيلىك بەرمەگەن. قىزمەتشىلەرىنىڭ بارىنە، وتە قاراپايىم ناق. س. 19:17؛ ەزەك. 46:18؛ 48:29).
دەگەندەرىنە دە، رۋحاني جەردەن ورىن بەرەتىن — ونىڭ ٶزى. ەحوبا ولاردىڭ سول ورىندارىنا باسقارماداعىلار قۇرمەتپەن قارايدى دەپ كۇتەدى (12. ا) قالانىڭ تاعى قانداي ەرەكشە تۇسى بار جانە بۇل نەنى كورسەتەدى؟ ٵ) قالانىڭ وسى تۇسى ٴماسىحشى باقىلاۋشىلار ٷشىن قانداي ماڭىزدى ەسكەرتۋ بولىپ تابىلادى؟
12 «ەحوبا سول جەردە» دەپ اتالاتىن قالانىڭ تاعى قانداي ەرەكشە تۇسى بار؟ ەجەلگى قالالاردىڭ قورعانىس ٷشىن سوعىلعان دۋالدارىندا قاقپالار مۇمكىندىگىنشە از بولعان. ٴبىراق بۇل قالانىڭ 12 قاقپاسى بولدى! (ەزەك. 48:30—34). قاقپالاردىڭ وسىنشا كوپ بولعانى (ٴتورتبۇرىشتى قالانىڭ ٵر جاعىندا ٷش-ٷش قاقپادان بولعان) قۇدايدىڭ بارلىق قىزمەتشىسى باسقارماداعىلارعا كەز كەلگەن ۋاقىتتا ٵرى ەمىن-ەركىن بارا العانىن كورسەتەدى. ال قاقپانىڭ سانى 12 بولعانى قالانىڭ ەسىگى «بۇكىل يسرايل ۇيىنە»، ياعني ٵربىر ادامعا اشىق بولعانىن كورسەتەدى (ەزەك. 45:6). بۇل جايت ٴماسىحشى باقىلاۋشىلار ٷشىن ماڭىزدى ەسكەرتۋ بولىپ تابىلادى. ەحوبا رۋحاني جۇماقتا ٶمىر ٴسۇرىپ جاتقانداردىڭ ٴبارى ولارعا كەز كەلگەن ۋاقىتتا ٵرى ەمىن-ەركىن جاقىنداي العانىن قالايدى.
حالىقتىڭ عيبادات ەتۋ ٷشىن جانە قالاعا قىزمەت كورسەتۋ ٷشىن كەلۋى
13. ەحوبا اياندا قانداي قىزمەتشىلەردى اتاپ ٶتتى؟
13 قازىر ەزەكيەلدىڭ زامانىنا ورالىپ، جەردى ٴبولۋ تۋرالى اياننىڭ باسقا دا تۇستارىنا كوڭىل بۇرايىق. اياندا ەحوبا ٴتۇرلى قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن ادامداردى اتاپ وتكەن. ٴبىرىنشىسى — «عيباداتحانا قىزمەتشىلەرى». ولار قۇرباندىقتار شالىپ، «ەحوبانىڭ الدىندا قىزمەت ەتەتىن ٴدىني قىزمەتكەرلەر». ەكىنشىسى دە — «عيباداتحانا قىزمەتشىلەرى». ولار «عيباداتحاناداعى قىزمەت پەن اتقارىلۋى ٴتيىس كۇللى جۇمىستىڭ قامىن جەيتىن» لەۋىلىكتەر (ەزەك. 44:14—16؛ 45:4، 5). ٷشىنشى توپ — قالانىڭ اينالاسىندا قىزمەت ەتەتىن ادامدار. ولار كىمدەر؟
14. قالانىڭ اينالاسىنداعى قىزمەتشىلەر بۇگىندە نەنى ەسىمىزگە سالادى؟
14 قالانىڭ اينالاسىندا قىزمەت ەتىپ، قالاعا قولداۋ كورسەتەتىن ادامدار «يسرايلدىڭ كۇللى رۋلارىنان شىققان». ولارعا «قالا جۇمىسشىلارىن اس-سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ٷشىن» ەگىن ٶسىرۋ تاپسىرىلعان (ەزەك. 48:18، 19). بۇل شارا بۇگىندە رۋحاني جۇماقتىڭ بارلىق تۇرعىندارىندا بار ٴبىر مۇمكىندىكتى ەسىمىزگە سالادى. بۇل — ٴماسىحتىڭ مايلانعان باۋىرلارىنىڭ قىزمەتىنە جانە «ۇلى جاماعاتتىڭ» اراسىندا جەتەكشىلىك ەتۋگە تاعايىندالعان ەر ادامداردىڭ قىزمەتىنە قولداۋ كورسەتۋ مۇمكىندىگى (ايان 7:9، 10). ولارعا قولداۋ كورسەتۋدىڭ ەڭ باستى جولى — ادال دا اقىلدى قۇلدىڭ بەرگەن نۇسقاۋلارىن شىن جۇرەكتەن ۇستانۋ.
15، 16. ا) ەزەكيەلدىڭ ايانىنىڭ قىزمەتىمىزگە قاتىستى تاعى ٴبىر تۇسى قانداي؟ ٵ) ەزەكيەلدىڭ ايانىنداعى ادامدار سياقتى ٴبىزدىڭ دە قانداي شارالارعا اتسالىسۋعا مۇمكىندىگىمىز بار؟
15 ەزەكيەلدىڭ ايانىنىڭ قىزمەتىمىزگە قاتىستى تاعى ٴبىر تۇسى بار. قانداي؟ ەحوبا لەۋىلىكتەر اۋلەتىنە جاتپايتىن 12 رۋدىڭ ادامدارى عيباداتحانا اۋلاسىندا جانە قالانىڭ جايىلىمىندا جۇرەتىنىن ايتقان. ولار بۇل ەكى ەزەك. 46:9، 24). ال قالانىڭ جايىلىمىندا ولار جەر وڭدەپ، قالاعا قولداۋ كورسەتكەن. بۇل ادامداردان ٴبىز نە نارسەگە ۇيرەنە الامىز؟
جەردە نە ىستەگەن؟ عيباداتحانانىڭ اۋلاسىنا بارلىق رۋدىڭ ادامدارى كەلىپ، ەحوباعا قۇرباندىقتار ۇسىنىپ، «عيبادات ەتكەن» (16 بۇگىندە ۇلى جاماعاتقا جاتاتىندار دا ەزەكيەلدىڭ ايانىنداعى ادامدار سياقتى ەكى شاراعا اتسالىسادى. ولار ماداقتاۋ قۇرباندىقتارىن ۇسىنىپ، ەحوباعا «ونىڭ عيباداتحاناسىندا» عيبادات ەتەدى (ايان 7:9—15). ولار مۇنى ۋاعىز ىسىنە قاتىسۋ ارقىلى جانە قاۋىم كەزدەسۋلەرىندە تۇسىنىكتەمە بەرۋ، ماداق اندەرىن شىرقاۋ ارقىلى ىستەيدى. ەحوباعا وسىلاي عيبادات ەتۋدى ولار ەڭ باستى مىندەت دەپ سانايدى (شەج. 1-ج. 16:29). بۇدان بولەك، قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ كوبىسى ٴتۇرلى جولدارمەن قۇداي ۇيىمىنا قولداۋ كورسەتەدى. مىسالى، ولار پاتشالىق سارايلارى مەن بەتەل عيماراتتارىن سوعۋعا جانە جوندەۋگە كومەكتەسەدى، سونداي-اق ەحوبانىڭ ۇيىمىنداعى ٴتۇرلى جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا قولعابىس ەتەدى. باسقالارى بولسا، مۇنداي جوبالارعا ەرىكتى ساداقالارىمەن قولداۋ كورسەتەدى. جەردى وڭدەۋگە جاتاتىن بۇل ىستەردىڭ ٴبارىن ولار «قۇدايدى دارىپتەۋ» ٷشىن ىستەيدى (قور. 1-ح. 10:31). ولار وزدەرىنە جۇكتەلگەن ٸستى قۇلشىنا ٵرى قۋانىشپەن اتقارادى، ويتكەنى «مۇنداي قۇرباندىقتار قۇدايعا ۇنامدى» ەكەنىن بىلەدى (ەۆر. 13:16). ال ٴسىز وسى مۇمكىندىكتەردى بارىنشا پايدالانىپ ٴجۇرسىز بە؟
«جاڭا اسپان مەن جاڭا جەردى كۇتۋدەمىز»
17. ا) ەحوباعا ارناپ بولىنگەن تارتۋ جايلى ايان كەڭ كولەمدە قالاي ورىندالادى؟ ٵ) مىڭجىلدىق بيلىك كەزىندە باسقارما جۇيەسىنىڭ يگىلىگىن كىمدەر كورەدى؟
17 ەحوباعا ارناپ بولىنگەن تارتۋ جايلى ايان بولاشاقتا كەڭ كولەمدە ورىندالا ما؟ ٴيا! ەسىمىزدە بولسا، ەزەكيەل «ەحوبانىڭ عيباداتحاناسى» ورنالاسقان «كيەلى تارتۋ» جەردىڭ ورتاسىندا ورنالاسقانىن كورگەن ەدى (ەزەك. 48:10). بۇل بىزگە ارماگەددوننان كەيىن، جەردىڭ قاي بۇرىشىندا جۇرسەك تە، ەحوبا ارامىزدا بولاتىنىنا سەنىمدىلىك بەرەدى (ايان 21:3). قالا رەتىندە بەينەلەنگەن باسقارما جۇيەسى، ياعني قۇداي حالقىنىڭ يگىلىگى ٷشىن جەر بەتىندە قىزمەت ەتۋگە تاعايىندالاتىندار يسانىڭ مىڭجىلدىق بيلىگى كەزىندە بۇكىل جەرجۇزىن باسقاراتىن بولادى. ولار «جاڭا جەرگە»، ياعني قۇدايدىڭ ىقىلاسىنا يە بولعان ادامداردىڭ بارىنە سۇيىسپەنشىلىكپەن جەتەكشىلىك ەتىپ، باعىت-باعدار بەرەدى (پەت. 2-ح. 3:13).
18. ا) جەردەگى باسقارما جۇيەسى قۇدايدىڭ بيلىگىمەن ۇيلەسىمدى تۇردە ارەكەت ەتەتىنىنە نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟ ٵ) قالانىڭ اتى بىزگە قانداي سەنىمدىلىك ۇيالاتادى؟
18 قالا رەتىندە بەينەلەنگەن باسقارما جۇيەسى قۇدايدىڭ بيلىگىمەن ٵردايىم ۇيلەسىمدى تۇردە ارەكەت ەتەتىن بولادى. بۇعان نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟ ويتكەنى 12 قاقپاسى بار جەردەگى بۇل قالا 12 قاقپاسى بار كوكتەگى قالانىڭ، ياعني ٴماسىح پاتشا مەن 144 000 بيلەۋشىدەن تۇراتىن جاڭا يەرۋساليمنىڭ كورىنىسى ەكەنىن كيەلى كىتاپ انىق كورسەتەدى (ايان 21:2، 12، 21—27). وسىعان قاراپ، جەردەگى باسقارما كوكتەگى قۇداي پاتشالىعى شىعارعان شەشىمدەردەن اسپاي، ولاردى مۇقيات جۇزەگە اسىراتىنىنا سەنىمدى بولا الامىز. ٴيا، قالانىڭ «ەحوبا سول جەردە» دەگەن اتى اربىرىمىزگە مىناداي سەنىمدىلىك ۇيالاتادى: تازا عيبادات مىزعىماي تۇرادى جانە جۇماقتا ول ماڭگىلىك بويى وركەندەي بەرەدى. ٴبىزدى نەتكەن تاماشا بولاشاق كۇتىپ تۇر!