مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

9-‏تاراۋ

‏«مەن ولارعا ٴ‌بىرتۇتاس جۇرەك بەرەمىن»‏

‏«مەن ولارعا ٴ‌بىرتۇتاس جۇرەك بەرەمىن»‏

ەزەكيەل 11:‏19

ويباعدار:‏ قۇدايدىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى جانە سول تۋرالى پايعامبارلىقتاردىڭ ەزەكيەل كىتابىندا ٶربۋى

1—‏3.‏ بابىلدىقتار ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرىن قالاي كەلەكە-‏مازاق ەتكەن جانە نەگە؟‏

ٶزىڭىزدى ٴ‌بىر ساتكە بابىلدا تۇرىپ جاتقان ياھۋدي سياقتى ەلەستەتىپ كورىڭىزشى.‏ حالقىڭىزدىڭ جەر اۋدارىلعانىنا،‏ مىنە،‏ جارتى عاسىرداي ۋاقىت بولدى.‏ ٴ‌سىز ادەتتەگىدەي دەمالىس كۇنى باسقا دا ادال ياھۋديلەرمەن بىرگە ەحوباعا عيبادات ەتۋ ٷشىن كەزدەسۋگە بارا جاتىرسىز.‏ ىعى-‏جىعى كوشەلەرمەن ٴ‌جۇرىپ،‏ ۇلكەن عيباداتحانالار مەن سانسىز كوپ قاسيەتتى ورىنداردىڭ قاسىنان وتەسىز.‏ سول جەرلەردە ادامدار ابىر-‏سابىر بولىپ،‏ ماردۋك سياقتى تاڭىرلەرىنە قۇرباندىقتار شالىپ،‏ ماداقتاۋ اندەرىن ايتىپ جاتىر.‏

2 سول ادامداردان جىراق كەتىپ،‏ وقشاۋ ٴ‌بىر جەردە كىشكەنتاي توپپەن قاۋىشاسىز *‏.‏ قالاداعى سۋ كانالدارىنىڭ بىرىنە كەلىپ،‏ جاعاسىندا ٴ‌بارىڭىز بىرگە دۇعا ەتىپ،‏ ماداق جىرلارىن ايتىپ،‏ قۇداي سوزىنە وي جۇگىرتىپ وتىرسىزدار.‏ دۇعا ايتىلىپ جاتقاندا،‏ جاعالاۋداعى قايىقتاردىڭ سىقىرلاعان دىبىسى عانا ەستىلەدى.‏ ٴ‌سىز وسىنداي تىپ-‏تىنىش جەر تابىلعانىنا ىشتەي قۋانىپ قوياسىز.‏ ٴ‌بىراق جەرگىلىكتى بىرەۋلەر بايقاپ قالىپ،‏ ادەتتەگىدەي كەزدەسۋدىڭ بەرەكەسىن قاشىرىپ جۇرمەسە ەكەن دەگەن ۋايىمىڭىز دا بار.‏ سوندا ولار كەزدەسۋدى نە ٷشىن بۇزعىسى كەلەدى؟‏

3 بابىلدىقتار كوپتەگەن سوعىستاردا جەڭىسكە جەتىپ،‏ تالاي جاۋلارىن تىزە بۇكتىرگەن.‏ ولار سونىڭ ٴ‌بارى ٶز تاڭىرلەرىنىڭ ارقاسى دەپ بىلەدى.‏ ال ەندى ولار يەرۋساليمنىڭ جەرمەن-‏جەكسەن بولعانىنا قاراپ تاڭىرلەرى ماردۋك ەحوبادان الدەقايدا كۇشتى دەگەنگە سەنىمدى.‏ سول ٷشىن دە ولار ٴ‌سىزدىڭ قۇدايىڭىزدى دا،‏ ونىڭ حالقىن دا كۇلكى-‏مازاق ەتەدى.‏ كەيدە مىسقىلداپ:‏ «سيوننىڭ ٴ‌بىر ٵنىن شىرقاپ بەرىڭدەر»،‏—‏ دەپ تالاپ ەتەدى (‏ٴ‌زاب.‏ 137:‏3‏)‏.‏ ٴ‌زابۇر جىرلارىنىڭ كوبىسى سيوننىڭ جەڭىسى،‏ ياعني ەحوبانىڭ جاۋلارىن تالقانداعان يەرۋساليمنىڭ جەڭىسى جايلى.‏ بابىلدىقتار اسىرەسە سول جىرلاردى كەلەكە ەتكەندى ۇناتاتىن ٴ‌تارىزدى.‏ ونىڭ ۇستىنە،‏ باسقا جىرلاردا بابىلدىقتاردىڭ وزدەرى جايىندا ايتىلادى.‏ سولاردىڭ بىرىندە بىلاي دەلىنگەن:‏ «ۇلتتار.‏.‏.‏ يەرۋساليمدى ٴ‌بىر توبە ۇيىندىگە اينالدىردى.‏.‏.‏ ماڭايىمىزداعىلار مازاقتاپ،‏ كۇلكى ەتتى» (‏ٴ‌زاب.‏ 79:‏1،‏ 3،‏ 4‏)‏.‏

4،‏ 5.‏ ەزەكيەل ٷمىت بەرەتىن قانداي پايعامبارلىق جازعان جانە وسى تاراۋدا نەنى قاراستىرامىز؟‏ (‏تاراۋدىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.‏)‏

4 بابىلدىقتار از بولعانداي،‏ جولدان تايعان ياھۋديلەر دە ەحوبا مەن ونىڭ پايعامبارلارىنا دەگەن سەنىمىڭىزدى كۇلكىگە اينالدىرىپ،‏ مازاق ەتەدى.‏ سونىڭ بارىنە قاراماستان،‏ ٶزىڭىز دە،‏ وتباسىڭىز دا تازا عيبادات ەتۋدەن جۇبانىش تاۋىپ جۇرسىزدەر.‏ باۋىرلارىڭىزبەن بىرگە دۇعا ەتىپ،‏ بىرگە ماداق اندەرىن شىرقاۋ كوڭىلىڭىزدى مارقايتادى.‏ ال قۇداي ٴ‌سوزىن وقۋ جانىڭىزعا جاي بەرەدى (‏ٴ‌زاب.‏ 94:‏19؛‏ ريم.‏ 15:‏4‏)‏.‏ بۇگىن توبىڭىزداعى بىرەۋ كەزدەسۋگە ٴ‌بىر شيىرشىق الا كەلىپتى.‏ وندا ەزەكيەلدىڭ پايعامبارلىقتارى جازىلىپتى.‏ وسى پايعامبارلىقتار وقىلىپ جاتقاندا،‏ ەحوبانىڭ ٶز حالقىن وتانىنا قايتاراتىنى جايلى ۋادەسىن ەستيسىز.‏ بۇل ۋادە قۇلاعىڭىزعا مايداي جاعىپ بارادى.‏ كۇندەردىڭ كۇنىندە وتباسىڭىزبەن بىرگە ٶز ەلىڭىزگە ورالىپ،‏ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىنا ۇلەس قوساتىنىڭىزدى ويلاساڭىز،‏ جۇرەگىڭىز تەبىرەنىپ قويا بەرەدى.‏

5 ەزەكيەل ايتقان پايعامبارلىقتار قۇدايدىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى جايلى ۋادەلەرگە تۇنىپ تۇر.‏ قازىر سولارعا ٴ‌بىراز توقتالايىق.‏ بۇل ۋادەلەر جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەردىڭ كەزىندە قالاي ورىندالدى؟‏ ال ٴ‌بىزدىڭ زامانىمىزعا قانداي قاتىسى بار؟‏ بۇدان بولەك كەيبىر پايعامبارلىقتاردىڭ بولاشاقتا اقىرعى رەت ورىندالاتىنىنا دا توقتالامىز.‏

‏«ولار جەر اۋدارىلىپ،‏ تۇتقىن بولادى»‏

6.‏ ەحوبا بۇلىكشىل حالقىن قالاي ەسكەرتىپ وتىردى؟‏

6 ەحوبا حالقىن بۇلىكشىلدىگى ٷشىن قالاي جازالايتىنىن ەزەكيەل ارقىلى انىق ايتتى.‏ ەحوبا:‏ «ولار جەر اۋدارىلىپ،‏ تۇتقىن بولادى»،‏—‏ دەدى (‏ەزەك.‏ 12:‏11‏)‏.‏ وسى كىتاپتىڭ 6-‏تاراۋىنان بىلگەنىمىزدەي،‏ ەزەكيەل بۇل ۇكىمدى ٴ‌تىپتى قويىلىم رەتىندە كورسەتكەن.‏ الايدا مۇنداي ەسكەرتۋلەر ٴ‌بىرىنشى رەت ايتىلىپ جاتقان جوق-‏تىن.‏ ەحوبا سوناۋ مۇسانىڭ كەزىنەن باستاپ،‏ ياعني وسىدان شامامەن مىڭ جىل بۇرىن حالقىن ەسكەرتىپ،‏ بۇلىكشىل،‏ قىڭىر بولۋلارىن قويماسا،‏ تۇبىندە وزگە ەلگە ايدالاتىندارىن ايتقان (‏مۇس.‏ 5-‏ج.‏ 28:‏36،‏ 37‏)‏.‏ مۇنداي ەسكەرتۋلەردى يشايا مەن ەرەميا پايعامبارلار دا ايتقان (‏يشايا 39:‏5—‏7؛‏ ەرم.‏ 20:‏3—‏6‏)‏.‏

7.‏ ەحوبا حالقىن قالاي جازالادى؟‏

7 ٴ‌بىراق بۇل ەسكەرتۋلەردى حالىق قۇلاعىنا ىلمەدى.‏ بۇعان ەحوبانىڭ جۇرەگى قاتتى اۋىردى.‏ جامان باعۋشىلاردىڭ ىقپالىمەن حالىق بۇلىك شىعارىپ،‏ وپاسىزدىق جاساپ،‏ پۇتتارعا تابىنىپ،‏ ابدەن ٴ‌بۇلىندى.‏ سوندىقتان ەحوبا ولاردى اشتىققا ۇشىراتتى.‏ «اعى مەن بالى اعىل-‏تەگىل مول» جەردە اشتىقتان ازاپ شەككەنى حالىق ٷشىن ناعىز ماسقارا ەدى،‏ ٵرى وسىدان ولاردىڭ قۇدايدىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلعانى انىق كورىندى (‏ەزەك.‏ 20:‏6،‏ 7‏)‏.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ ٶزى ۇزاق ۋاقىت بۇرىن ەسكەرتكەندەي،‏ ەحوبا قىڭىر حالقىنىڭ جەر اۋدارىلىپ كەتۋىنە جول بەردى.‏ ب.‏ز.‏ب.‏ 607-‏جىلى بابىل پاتشاسى ناۆۋحودونوسور يەرۋساليمگە سوڭعى رەت شابۋىلداپ،‏ قالا مەن ونداعى عيباداتحانانىڭ تاس-‏تالقانىن شىعاردى.‏ ال امان قالعان مىڭداعان ياھۋدي بابىلعا ايدالدى.‏ سول جەردە ولار،‏ وسى تاراۋدىڭ باسىندا ايتىلعانداي،‏ كەلەكە-‏مازاققا قالىپ،‏ قۋعىنعا ۇشىرادى.‏

8،‏ 9.‏ قۇداي جولدانتايۋشىلىققا قاتىستى ماسىحشىلەر قاۋىمىنا قانداي ەسكەرتۋلەر ايتتى؟‏

8 بابىلداعى ياھۋديلەر مەن يسانىڭ ٸزباسارلارىنىڭ اراسىندا قانداي ۇقساستىق بولدى؟‏ ەجەلگى ياھۋديلەرگە سياقتى،‏ I عاسىرداعى ماسىحشىلەرگە دە الدىن الا ەسكەرتۋلەر بەرىلدى.‏ جەردەگى قىزمەتىنىڭ باسىندا يسا ولارعا:‏ «جالعان پايعامبارلاردان ساقتانىپ جۇرىڭدەر!‏ ولار سەندەرگە قوي تەرىسىن جامىلىپ كەلەدى،‏ ٴ‌بىراق شىن مانىندە ولار اش قاسقىرلار»،‏—‏ دەگەن (‏مات.‏ 7:‏15‏)‏.‏ جىلدار وتە ەلشى پاۋىل دا رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن وسىعان ۇقساس ەسكەرتۋ ايتىپ:‏ «مەن كەتكەن سوڭ،‏ ارالارىڭا زۇلىم قاسقىرلار كىرىپ،‏ وتاردى ايامايتىنىن بىلەمىن.‏ سونداي-‏اق شاكىرتتەردى وزدەرىمەن اكەتۋ ٷشىن ٶز ىشتەرىڭنەن دە جالعان ىلىمدەردى تاراتاتىندار شىقپاق»،‏—‏ دەگەن (‏ەل.‏ ٸس.‏ 20:‏29،‏ 30‏)‏.‏

9 سول كەزدەگى ماسىحشىلەرگە وسىنداي ادامداردى انىقتاپ،‏ ولاردان ساقتانۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگى دە ايتىلدى.‏ ال اقساقالدارعا جولدان تايعانداردى قاۋىمنان شىعارۋ تۋرالى نۇسقاۋلار بەرىلدى (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 1:‏19؛‏ ٴ‌تىم.‏ 2-‏ح.‏ 2:‏16—‏19؛‏ پەت.‏ 2-‏ح.‏ 2:‏1—‏3؛‏ جوح.‏ 2-‏ح.‏ 10‏)‏.‏ ٴ‌بىراق كوپ ماسىحشىلەر ەجەلگى يسرايلدىكتەر مەن ياھۋديلەر سياقتى،‏ بۇل ەسكەرتۋلەرگە بىرتە-‏بىرتە دەن قويماي كەتتى.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ I عاسىردىڭ سوڭىنا تامان جولدانتايۋشىلىق قاۋىمدا تامىر جايا باستادى.‏ سول ۋاقىتتا كوزى ٴ‌تىرى ەلشىلەردىڭ سوڭعىسى بولعان جوحان قاۋىمنىڭ قالاي ٴ‌بۇلىنىپ،‏ وندا بۇلىكشىلدىك رۋحىنىڭ قالاي جايلاي باستاعانىن ٶز كوزىمەن كوردى.‏ ول جولدانتايۋشىلىقتى تىزگىندەپ تۇرعان جالعىز ەلشى ەدى (‏سال.‏ 2-‏ح.‏ 2:‏6—‏8؛‏ جوح.‏ 1-‏ح.‏ 2:‏18‏)‏.‏ ال ول قايتىس بولعان سوڭ نە بولدى؟‏

10،‏ 11.‏ يسانىڭ بيداي مەن ارامشوپ تۋرالى استارلى اڭگىمەسى II عاسىردان باستاپ قالاي ورىندالدى؟‏

10 ەلشى جوحاننىڭ ولىمىنەن كەيىن يسانىڭ بيداي مەن ارامشوپ تۋرالى استارلى اڭگىمەسى ورىندالا باستادى ‏(‏ماتاي 13:‏24—‏30 وقىڭىز)‏‏.‏ يسا الدىن الا ايتقانداي،‏ شايتان قاۋىمنىڭ ىشىنە «ارامشوپتىڭ»،‏ ياعني جالعان ماسىحشىلىكتىڭ تۇقىمىن سەپتى.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ قاۋىمدا جولدانتايۋشىلىق ٶرشىپ كەتتى.‏ پۇتقا تابىنۋشىلىق،‏ جالعان دىندەردىڭ سالت-‏جورالارى مەن مەيرامدارى،‏ قۇدايدان بەزگەن ٴ‌پالساپاشىلار مەن جالعان دىندەردىڭ ىلىمدەرى قاۋىمدى ابدەن لاستادى.‏ ٶزىنىڭ ۇلى يسا باستاما بەرگەن قاۋىمنىڭ وسىلاي بۇلىنگەنى ەحوباعا قانشالىقتى اۋىر ٴ‌تيدى دەسەڭىزشى!‏ ول بۇعان قانداي شارا قولداندى؟‏ ەحوبا ٶز حالقىنىڭ ەجەلگى وپاسىز يسرايل سياقتى تۇتقىنعا تۇسۋىنە جول بەردى.‏ ب.‏ز.‏ II عاسىرىنان باستاپ بيداي ىسپەتتى ماسىحشىلەر ارامشوپتەي قاۋلاعان جالعان ماسىحشىلەردىڭ اراسىندا سيرەپ،‏ بىلىنبەي كەتتى.‏ ناتيجەسىندە ولار جالعان دىندەر يمپەرياسىنا —‏ ۇلى بابىلعا تۇتقىن بولدى.‏ ال جالعان ماسىحشىلەر بولسا وسى بۇلىنگەن يمپەريامەن بىتە قايناسىپ،‏ وركەندەپ جاتتى.‏ وسىلاي ماسىحشىلەر الەمى پايدا بولدى.‏

11 ماسىحشىلەر الەمى ۇستەمدىك ەتكەن سول رۋحاني قاراڭعى عاسىرلاردا يسانىڭ استارلى اڭگىمەسىندە ايتىلعان «بيداي» ىسپەتتى شىنايى ماسىحشىلەر جوق ەمەس-‏ٴ‌تىن.‏ ەزەكيەل 6:‏9 دا ايتىلعان جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەر سياقتى ولار دا شىنايى قۇدايدى ەستەرىنە الدى.‏ ماسىحشىلەر الەمىنىڭ جالعان ىلىمدەرىنە تايسالماي قارسى تۇرعاندارى دا بولدى.‏ ولار كەلەكە-‏مازاق پەن قۋعىنعا ۇشىرادى.‏ ەحوبا ٶز حالقىن جالعان دىندەردىڭ قۇرساۋىندا ٴ‌بىرجولاتا قالدىرىپ كەتتى مە؟‏ جوق.‏ ەجەلگى يسرايلدىڭ جاعدايىنداعىداي،‏ ەحوبا قاھارىن ٴ‌تيىستى دەڭگەيدە،‏ قاجەتتى ۋاقىتقا دەيىن عانا توكتى (‏ەرم.‏ 46:‏28‏)‏.‏ ول ٴ‌تىپتى حالقىنا ٷمىت تە بەردى.‏ قازىر بابىلعا جەر اۋدارىلعان ەجەلگى ياھۋديلەردىڭ كەزىنە قايتا ورالىپ،‏ ەحوبانىڭ ولارعا قانداي ٷمىت بەرگەنىن كورەيىك.‏

ۇلى بابىل شىنايى ماسىحشىلەردى عاسىرلار بويى قۋعىندادى (‏10،‏ 11-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

‏«اشۋىمدى باسىپ،‏ قاھارىمدى قايتارامىن»‏

12،‏ 13.‏ ەحوبانىڭ جەر اۋدارىلعان حالقىنا قايناعان قاھارىنان قايتۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟‏

12 ەحوبا حالقىنا اشۋىن توگەتىنىن ايتقانىمەن،‏ ٵدىل قاھارى ماڭگى جالعاسپايتىنىن دا ۋادە ەتكەن ەدى.‏ مىسالى،‏ مىنا ٴ‌بىر سوزىندە ول:‏ «اشۋىمدى باسىپ،‏ قاھارىمدى قايتارامىن دا،‏ جانىم جاي تابادى.‏ قاھارىمدى توگىپ بىتكەندە،‏ ولار مەنىڭ،‏ ياعني ەحوبانىڭ،‏ مۇنى قالتقىسىز بەرىلگەندىكتى تالاپ ەتكەندىكتەن ايتقانىمدى بىلەتىن بولادى»،‏—‏ دەگەن (‏ەزەك.‏ 5:‏13‏)‏.‏ ەحوبانىڭ قاھارىنان قايتۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟‏

13 جەر اۋدارىلعان وپاسىز ياھۋديلەردىڭ اراسىندا ادال جاندار دا بولدى.‏ بۇعان قوسا،‏ ەحوبا تۇتقىندا جۇرگەن حالقىنىڭ كەيبىرى وكىنەتىنىن ەزەكيەل ارقىلى ايتقان.‏ وكىنگەن بۇل ياھۋديلەر قۇدايعا قارسى بۇلىك شىعارعاندارى ٷشىن جانە جەركەنىشتى ىستەرمەن اينالىسقاندارى ٷشىن قاتتى ۇيالىپ،‏ ەحوبادان راقىم ەتۋىن سۇراپ جالبارىنباق ەدى (‏ەزەك.‏ 6:‏8—‏10؛‏ 12:‏16‏)‏.‏ ادال ياھۋديلەردىڭ اراسىندا ەزەكيەلمەن بىرگە دانيال مەن ونىڭ ٷش دوسى دا بولدى.‏ دانيال ۇزاق جاساپ،‏ بابىلداعى تۇتقىندىقتىڭ قالاي باستالىپ،‏ قالاي بىتكەنىن ٶز كوزىمەن كوردى.‏ دانيالدىڭ يسرايلدىڭ كۇناسى ٷشىن قاتتى وكىنىپ،‏ وپىق جەيتىنى جايىندا شىن جۇرەكتەن ايتقان دۇعاسى دانيال كىتابىنىڭ 9-‏تاراۋىندا جازىلعان.‏ بۇل دۇعاسىندا ول ٶزىنىڭ عانا ەمەس،‏ ەحوبانىڭ كەشىرىمىنە ٴ‌زارۋ بولعان،‏ ونىڭ باتاسىن اڭساعان تۇتقىنداعى مىڭداعان ياھۋديدىڭ سەزىمىن جەتكىزدى.‏ ال قۇداي حالقىنىڭ ازات بولىپ،‏ تازا عيبادات قالپىنا كەلەتىنى جايلى ەزەكيەل ايتقان ۋادەلەردى ەستىگەندە،‏ ولار ٴ‌بىر قاناتتانىپ قالسا كەرەك!‏

14.‏ ەحوبا حالقىن وتانىنا نە ٷشىن قايتارماق ەدى؟‏

14 الايدا ەحوبانىڭ ٶز حالقىن ازات ەتىپ،‏ تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرۋىنە سەبەپ بولعان نارسە بۇل عانا ەمەس ەدى.‏ ەحوبا ولاردى ازات ەتىلۋگە لايىق بولعاندىقتان ەمەس،‏ ٶز ەسىمىن بارلىق حالىقتاردىڭ الدىندا كيەلى ەتەتىن ۋاقىتى كەلگەندىكتەن تۇتقىننان بوساتپاق ەدى (‏ەزەك.‏ 36:‏22‏)‏.‏ ال بابىلدىقتار ماردۋك سياقتى ازعىن دا زۇلىم تاڭىرلەرى الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوبامەن سالىستىرۋعا دا كەلمەيتىنىن ٴ‌بىرجولاتا تۇسىنبەك ەدى!‏ قازىر ەحوبا ەزەكيەلگە جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەرگە ارنالعان قانداي بەس ۋادە جازدىرعانىنا كوڭىل بۇرايىق.‏ ٴ‌بىز الدىمەن ادال ياھۋديلەردىڭ كەزىندە وسى ۋادەلەردىڭ ٵرقايسىسى قالاي ورىندالعانىنا توقتالامىز.‏ سوسىن ولاردىڭ كەڭ كولەمدە قالاي ورىندالعانىنا نازار اۋدارامىز.‏

15.‏ وتانىنا ورالعان حالىقتىڭ عيباداتى قانداي بولماق ەدى؟‏

15 1-‏ۋادە.‏ بۇدان بىلاي ەشكىم پۇتقا تابىنبايدى،‏ جالعان ٴ‌دىننىڭ جەركەنىشتى ىستەرىمەن دە اينالىسپايدى (‏ەزەكيەل 11:‏18؛‏ 12:‏24 وقىڭىز)‏‏.‏ وسى باسىلىمنىڭ 5-‏تاراۋىنان بىلگەنىمىزدەي،‏ يەرۋساليم مەن ونداعى عيباداتحانا جالعان ٴ‌دىننىڭ ىستەرىمەن ارامدالعان بولاتىن.‏ پۇتقا تابىنىپ كەتكەن حالىق ابدەن ٴ‌بۇلىنىپ،‏ ەحوبادان الىستاپ كەتكەن ەدى.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا جەر اۋدارىلعان حالقىنا ٷمىت بەرىپ،‏ كەلەشەكتە قايتادان كىرشىكسىز تازا عيبادات ەتەتىن ۋاقىت كەلەتىنىن ەزەكيەل ارقىلى ۋادە ەتتى.‏ ال قۇدايدىڭ قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىمەن بايلانىستى قالعان باتالاردىڭ ٴ‌بارى وسى نەگىزگى جايتپەن —‏ تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلۋىمەن —‏ تىكەلەي بايلانىستى ەدى.‏

16.‏ ەحوبا ياھۋديلەرگە تۋعان جەرلەرىنە قاتىستى قانداي ۋادە بەردى؟‏

16 2-‏ۋادە.‏ حالىق ٶز وتانىنا ورالادى.‏ ەحوبا جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەرگە:‏ «سەندەردى.‏.‏.‏ جيناپ الىپ،‏ يسرايل جەرىن بەرەمىن»،‏—‏ دەدى (‏ەزەك.‏ 11:‏17‏)‏.‏ ونىڭ بۇل ۋادەسى وتە ەرەكشە ۋادە بولدى!‏ ويتكەنى قۇدايدىڭ حالقىن تابالاعان بابىلدىقتار ولاردى ەلدەرىنە ەشقاشان جىبەرمەيتىندەي كورىنگەن ەدى (‏يشايا 14:‏4،‏ 17‏)‏.‏ حالىق وتانىنا ورالعان سوڭ ادال بولىپ قالا بەرسە،‏ قۇنارلى جەرلەرى مول ٶنىم بەرىپ،‏ ولار ەڭبەكتەرىنىڭ راقاتىن ٵرى قاراي دا كورمەك ەدى.‏ اشتىقتان زارداپ شەگىپ ماسقارا بولۋ ەندى وتكەننىڭ ەلەسى عانا بولماق ەدى ‏(‏ەزەكيەل 36:‏30 وقىڭىز)‏‏.‏

17.‏ ەحوبا قۇرباندىقتارعا قاتىستى قانداي ۋادە بەردى؟‏

17 3-‏ۋادە.‏ ەحوبانىڭ قۇرباندىق وشاعىندا سي-‏تارتۋلار قايتادان ۇسىنىلاتىن بولادى.‏ وسى كىتاپتىڭ 2-‏تاراۋىنان كورگەنىمىزدەي،‏ مۇسا زاڭى بويىنشا،‏ قۇرباندىق شالۋ مەن سي-‏تارتۋلار اكەلۋ تازا عيباداتتىڭ اجىراماس بولىگى بولاتىن.‏ تۇتقىننان ورالعان حالىق مويىنسۇنعىش بولىپ،‏ رۋحاني تازالىق ساقتاپ جۇرسە،‏ ەحوبا ولاردىڭ ۇسىنعان سي-‏تارتۋىن ٵرى قاراي دا قابىلداي بەرمەك ەدى.‏ وسىلاي حالىق كۇنالارى كەشىرىلىپ،‏ قۇدايمەن تىعىز قارىم-‏قاتىناستا بولا الاتىن.‏ ەحوبا:‏ «كۇللى يسرايل ٷيى سول ەلدە تۇگەلدەي ماعان قىزمەت ەتەتىن بولادى.‏ سول جەردە ولارعا ىقىلاسىمدى ٴ‌تۇسىرىپ،‏ ساداقالارى مەن ەڭ جاقسى سي-‏تارتۋلارىن —‏ بارلىق قاسيەتتى نارسەلەرىن قابىل الامىن»،‏—‏ دەپ ۋادە ەتتى (‏ەزەك.‏ 20:‏40‏)‏.‏ تازا عيبادات راسىندا دا قالپىنا كەلىپ،‏ قۇداي حالقىنا مول باتا توگىلمەك ەدى.‏

18.‏ ەحوبا حالقىن باعۋعا قاتىستى قانداي ۋادە بەردى؟‏

18 4-‏ۋادە.‏ جامان باعۋشىلار بولمايدى.‏ قۇداي حالقى ٴ‌بىرىنشى كەزەكتە زۇلىم جەتەكشىلەرىنىڭ كەسىرىنەن قۇلدىراپ كەتكەن ەدى.‏ ەحوبا بۇل جاعدايدى تۇزەتۋدى ۋادە ەتتى.‏ ول جامان باعۋشىلارعا قاتىستى:‏ «ولاردى جاۋاپقا تارتامىن دا،‏ بۇدان بىلاي قويلارىمدى باققىزبايمىن.‏.‏.‏ قويلارىمدى باعۋشىلاردىڭ ارانىنان قۇتقارامىن»،‏—‏ دەدى.‏ ال ادال حالقى جايىندا:‏ «قويلارىمدى.‏.‏.‏ ٶزىم قامقورلايمىن»،‏—‏ دەپ ۋادە ەتتى (‏ەزەك.‏ 34:‏10—‏12‏)‏.‏ ەحوبا بۇل ۋادەسىن ٶزى باعۋشى ەتىپ قوياتىن ادال دا سەنىمدى ەر ادامدار ارقىلى جۇزەگە اسىرماق ەدى.‏

19.‏ ەحوبا حالقىنىڭ اراسىنداعى بىرلىك جايىندا قانداي ۋادە بەردى؟‏

19 5-‏ۋادە.‏ ەحوباعا عيبادات ەتۋشىلەردىڭ اراسىندا بىرلىك بولادى.‏ بابىلعا ايدالار الدىنداعى ۋاقىتتا قۇداي حالقىنىڭ جىككە ٴ‌بولىنىپ كەتكەنى ارالارىنداعى ادال قىزمەتشىلەرگە اۋىر تيسە كەرەك.‏ جالعان پايعامبارلار مەن زۇلىم باعۋشىلاردىڭ ىرقىنا جىعىلعان حالىق ەحوبانىڭ اتىنان سويلەگەن ادال پايعامبارلارعا قارسى شىقتى.‏ ولار ٴ‌تىپتى توپ-‏توپ بولىپ ٶزارا دا جاۋلاستى.‏ سوندىقتان بولار،‏ ەحوبانىڭ:‏ «مەن ولارعا ٴ‌بىرتۇتاس جۇرەك بەرىپ،‏ جاڭا رۋح دارىتامىن»،‏—‏ دەگەن ۋادەسى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىنىڭ ەڭ جاعىمدى قىرى بولعان (‏ەزەك.‏ 11:‏19‏)‏.‏ ەلدەرىنە قايتا ورالعان سوڭ،‏ ياھۋديلەر ەحوبا قۇدايمەن دە،‏ ٶزارا دا بىرلىك ساقتاي بەرسە،‏ ەشقانداي جاۋعا جەڭىلمەي،‏ قاۋىپسىز ٶمىر كەشە بەرمەك ەدى.‏ ولار ەندى ەحوبانىڭ ەسىمىنە كىر كەلتىرىپ،‏ ونى ماسقارا قىلماي،‏ كەرىسىنشە،‏ ٴ‌بىرتۇتاس حالىق رەتىندە وعان قايتادان داڭق اكەلمەك ەدى.‏

20،‏ 21.‏ قۇدايدىڭ جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەرگە قاتىستى بەرگەن ۋادەلەرى قالاي ورىندالدى؟‏

20 جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەرگە قاتىستى بۇل بەس ۋادە ورىندالدى ما؟‏ كەزىندە ەشۋانىڭ مىنا ٴ‌بىر ايتقان سوزدەرى ەسىمىزدە شىعار:‏ «ەحوبا بەرگەن ىزگى ۋادەلەردىڭ ەشقايسىسى بەكەر بولماعانىن جاقسى بىلەسىڭدەر.‏ ولاردىڭ بىردە-‏ٴ‌بىرى ورىندالماي قالعان جوق —‏ ٴ‌بارى دە ورىندالدى» (‏ەشۋا 23:‏14‏)‏.‏ ەشۋانىڭ كەزىندەگىدەي،‏ بۇل جولى دا ەحوبا ٶز سوزىنە ادال ەكەنىن دالەلدەدى.‏

21 ياھۋديلەر پۇتقا تابىنۋشىلىق پەن جالعان ٴ‌دىننىڭ بارلىق ىستەرىن تاستاپ،‏ ەحوبامەن قارىم-‏قاتىناستارىن تۇزەدى.‏ ولار وتاندارىنا ورالىپ،‏ جەرلەرىن وڭدەدى،‏ ٴ‌ماندى دە ماعىنالى ٶمىر كەشتى.‏ ولار ەڭ الدىمەن يەرۋساليمدەگى قۇرباندىق وشاعىن قايتا سوعىپ،‏ ەحوباعا ۇنامدى قۇرباندىقتار ۇسىندى (‏ەزرا 3:‏2—‏6‏)‏.‏ ەحوبا ولارعا قامقور رۋحاني باعۋشىلار بەردى.‏ بۇل باعۋشىلاردىڭ ىشىندە ٴ‌دىني قىزمەتكەر ٵرى كوشىرمەشى ەزرا،‏ امىرشىلەردەن نەحەميا مەن زوروبابەل،‏ باس ٴ‌دىني قىزمەتكەر ەشۋا جانە باتىل پايعامبارلاردان حاگەي،‏ زاكاريا مەن مالاحي بولدى.‏ حالىق ەحوبانىڭ جەتەلەۋىمەن ٴ‌جۇرىپ،‏ نۇسقاۋلارىنا مويىنسۇنعان كەزدىڭ بارىندە بۇرىن-‏سوڭدى بولماعان بىرلىكتىڭ راقاتىن كوردى (‏يشايا 61:‏1—‏4؛‏ ەرەميا 3:‏15 وقىڭىز‏)‏.‏

22.‏ نەگە ەحوبانىڭ ۋادەلەرىنىڭ ورىندالۋى بولاشاقتاعى كول-‏كوسىر باتالاردىڭ نىشانى عانا بولدى؟‏

22 قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىنا قاتىستى ەحوبانىڭ ۋادەلەرى ورىندالعاندا،‏ ياھۋديلەردىڭ زور باقىتقا بولەنگەنىندە ٴ‌سوز جوق!‏ ٴ‌بىراق بۇل بولاشاقتا توگىلەتىن كول-‏كوسىر باتالاردىڭ نىشانى عانا بولدى.‏ نەگە بۇلاي دەيمىز؟‏ جوعارىدا بايقاعانىمىزداي،‏ ەحوبانىڭ ٶز حالقىنا قويعان شارتى بولعان:‏ ولار مويىنسۇنعىش بولىپ قالسا عانا،‏ ەحوبا وسى ۋادەلەرىن ٵرى قاراي دا جۇزەگە اسىرا بەرمەك ەدى.‏ وكىنىشكە قاراي،‏ ياھۋديلەر ۋاقىت وتە ٴ‌تىلازارلىق تانىتىپ،‏ قايتادان بۇلىك شىعاردى.‏ وسىلاي ەحوبانىڭ قويعان شارتىن بۇزدى.‏ ٴ‌بىراق ەشۋا ايتقانداي،‏ ەحوبانىڭ ٴ‌سوزى ەشقاشان ورىندالماي قالمايدى.‏ سوندىقتان بۇل ۋادەلەر بولاشاقتا الدەقايدا ۇلكەن كولەمدە،‏ ۇزاق ۋاقىتقا ورىندالماق ەدى.‏ قازىر وسى جايلى قاراستىرىپ كورەيىك.‏

‏«سەندەرگە ىقىلاسىمدى تۇسىرەمىن»‏

23،‏ 24.‏ ‏«بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت» قاشان جانە قالاي باستالدى؟‏

23 كيەلى كىتاپتى زەرتتەۋشىلەر رەتىندە ٴ‌بىز 1914-‏جىلى وسى زۇلىم دۇنيەنىڭ اقىرى،‏ ياعني سوڭعى كۇندەر باستالعانىن بىلەمىز.‏ الايدا ٴ‌بىز بۇعان ەش قامىقپايمىز.‏ ويتكەنى 1914-‏جىلى عاجايىپ ۋاقىت،‏ ياعني «بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت» باستالدى (‏ەل.‏ ٸس.‏ 3:‏21‏)‏.‏ نەگە بۇلاي دەيمىز؟‏ بىلەتىنىمىزدەي،‏ 1914-‏جىلى كوكتە يسا تاققا وتىرىپ،‏ ٴ‌ماسىحتىڭ پاتشالىعىنىڭ پاتشاسى بولدى!‏ بۇل وقيعانىڭ قۇدايدىڭ قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىمەن قانداي بايلانىسى بار؟‏ ەسىمىزدە بولسا،‏ ەحوبا ٴ‌داۋىتتىڭ پاتشا تاعى ماڭگى تۇراتىنىن ۋادە ەتكەن ەدى (‏شەج.‏ 1-‏ج.‏ 17:‏11—‏14‏)‏.‏ ٴ‌بىراق ب.‏ز.‏ب.‏ 607-‏جىلى بابىلدىقتار يەرۋساليمدى كۇيرەتكەن كەزدە،‏ ٴ‌داۋىتتىڭ اۋلەتىنەن شىققان پاتشالاردىڭ بيلىگى توقتاپ قالدى.‏

24 ۋاقىت وتە ٴ‌داۋىتتىڭ ۇرپاعىنان «ادام ۇلى»،‏ ياعني يسا ٴ‌ماسىح شىقتى!‏ سوندىقتان ول ٴ‌داۋىتتىڭ پاتشا تاعىنىڭ زاڭدى مۇراگەرى ەدى (‏مات.‏ 1:‏1؛‏ 16:‏13—‏16؛‏ لۇقا 1:‏32،‏ 33‏)‏.‏ 1914-‏جىلى ەحوبا يسانى كوكتە پاتشا تاعىنا وتىرعىزعان كەزدە،‏ «بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت» باستالدى!‏ وسىدان باستاپ ەحوبا ٶزىنىڭ قالپىنا كەلتىرۋ شاراسىن جالعاستىرۋ ٷشىن وسى كەمەلدى پاتشانى قولداندى.‏

25،‏ 26.‏ ا)‏ قۇداي حالقى ۇلى بابىلدىڭ قۇرساۋىنان قاشان ازات بولدى جانە بۇلاي دەۋگە قانداي نەگىز بار؟‏ (‏«‏نەگە 1919-‏جىل؟‏‏» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.‏)‏ ٵ)‏ 1919-‏جىلدان باستاپ نە ورىندالا باستادى؟‏

25 ٴ‌ماسىح پاتشا بولعان سوڭ،‏ بىردەن اكەسىمەن بىرگە جەر بەتىندەگى قۇداي حالقىنىڭ عيباداتىن تەكسەرۋگە كىرىستى (‏مالح.‏ 3:‏1—‏5‏)‏.‏ يسا الدىن الا ايتقانداي،‏ ۇزاق ۋاقىت بويى بيداي مەن ارامشوپتى،‏ ياعني مايلانعان شىنايى ماسىحشىلەر مەن جالعان ماسىحشىلەردى اجىراتۋ مۇمكىن بولمادى *‏.‏ الايدا 1914-‏جىلى وراق كەزى باستالعاندا،‏ ولاردىڭ ارا-‏جىگى انىق كورىندى.‏ 1914-‏جىلعا دەيىن ادال كيەلى كىتاپ زەرتتەۋشىلەرى ونداعان جىلدار بويى ماسىحشىلەر الەمىنىڭ سوراقى كۇنالارى مەن وتىرىگىن اشكەرەلەپ،‏ بۇلىنگەن بۇل ۇيىمنان بولەكتەنە باستاعان ەدى.‏ وسى كەزدە ەحوبانىڭ تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرەتىن ۋاقىتى كەلدى.‏ 1919-‏جىلدىڭ باسىندا،‏ ياعني «وراق كەزى» باستالعاننان كەيىن نەبارى بىرنەشە جىل وتكەن سوڭ،‏ قۇداي حالقى ۇلى بابىلدىڭ قۇرساۋىنان تولىقتاي ازات بولدى!‏ (‏مات.‏ 13:‏30‏)‏.‏

26 بۇدان كەيىن قۇدايدىڭ قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى تۋرالى ەزەكيەل ايتقان پايعامبارلىقتار تاريحتا بۇرىن-‏سوڭدى بولماعان ۇلكەن كولەمدە ورىندالا باستادى.‏ قازىر جوعارىدا قاراستىرعان بەس ۋادەنىڭ ۇلكەن كولەمدە قالاي جۇزەگە اسقانىن كورەيىك.‏

27.‏ قۇداي حالقى پۇتقا تابىنۋشىلىقتان قالاي تازاردى؟‏

27 1-‏ۋادە.‏ پۇتقا تابىنۋشىلىق پەن جالعان ٴ‌دىننىڭ جەركەنىشتى ىستەرى بولمايدى.‏ XIX عاسىردىڭ سوڭى مەن XX عاسىردىڭ باسىندا ادال ماسىحشىلەر كىشكەنە توپتار قۇردى.‏ ولار جالعان ٴ‌دىننىڭ ىلىمدەرى مەن ىستەرىنەن ارىلا باستادى.‏ ۇشتىك،‏ توزاق وتى،‏ ادامنىڭ ولمەيتىن جانى بار دەگەن سياقتى ىلىمدەر جالعان دىننەن شىققانىن ٵرى جازبالارعا قايشى ەكەنىن دە انىقتادى.‏ سۋرەتتەر مەن مۇسىندەرگە عيبادات ەتۋ ناعىز پۇتقا تابىنۋشىلىق ەكەنى ايقىن بولدى.‏ ۋاقىت وتە ولار ايقىشتى قولدانۋ دا پۇتقا تابىنۋعا جاتاتىنىن ٴ‌تۇسىندى (‏ەزەك.‏ 14:‏6‏)‏.‏

28.‏ ەحوبانىڭ حالقى قاي ماعىنادا وتاندارىنا ورالدى؟‏

28 2-‏ۋادە.‏ قۇداي حالقى رۋحاني وتانىنا ورالادى.‏ ادال ماسىحشىلەر ۇلى بابىلدىڭ جالعان دىندەرىنەن بولەك كەتكەندە،‏ رۋحاني اس-‏سۋ ەشقاشان سارقىلمايتىن ٵرى قۇدايدىڭ نۇرى جاۋعان رۋحاني مەكەنگە اياق باستى ‏(‏ەزەكيەل 34:‏13،‏ 14 وقىڭىز)‏‏.‏ وسى باسىلىمنىڭ 19-‏تاراۋىنان كورەتىنىمىزدەي،‏ ەحوبا بۇل مەكەنگە باتاسىن ٷيىپ-‏توگىپ بەرگەننىڭ ارقاسىندا ول جەردە بۇرىن-‏سوڭدى بولماعانداي رۋحاني مولشىلىق بار (‏ەزەك.‏ 11:‏17‏)‏.‏

29.‏ 1919-‏جىلى ۋاعىز ٸسى قالاي العا باستى؟‏

29 3-‏ۋادە.‏ ەحوبانىڭ قۇرباندىق وشاعىندا سي-‏تارتۋلار قايتادان ۇسىنىلاتىن بولادى.‏ I عاسىردا شىنايى ماسىحشىلەر قۇدايعا قۇرباندىققا كادىمگى مال ەمەس،‏ ودان دا قۇندى سي-‏تارتۋ ۇسىنۋ كەرەكتىگىن ٴ‌تۇسىندى.‏ ولار ەحوبانى اۋىزدارىمەن ماداقتاپ،‏ باسقالارعا ول تۋرالى ۋاعىزداۋ كەرەك ەدى (‏ەۆر.‏ 13:‏15‏)‏.‏ عاسىرلارعا جالعاسقان تۇتقىندىق كەزىندە مۇنداي قۇرباندىق اكەلۋگە ەشقانداي شارا جاسالمادى.‏ ٴ‌بىراق قۇداي حالقى تۇتقىندىقتىڭ سوڭىنا تامان ماداقتاۋ قۇرباندىعىن ۇسىنۋدى باستاپ كەتتى.‏ ولار بەلسەنە ۋاعىزداپ،‏ قاۋىم كەزدەسۋلەرىندە قۇدايدى قۋانىشپەن ماداقتاپ ٴ‌جۇردى.‏ 1919-‏جىلدان باستاپ «ادال دا اقىلدى قۇل» ۋاعىزداۋ ىسىنە ەرەكشە ٴ‌مان بەرىپ،‏ ونىڭ تۇبەگەيلى اتقارىلۋىن قامدادى (‏مات.‏ 24:‏45—‏47‏)‏.‏ قۇدايدىڭ كيەلى ەسىمىن داڭقتاعان ٵرى كۇن ساناپ كوبەيگەن جاريالاۋشىلاردىڭ ماداقتاۋ قۇرباندىقتارى ەحوبانىڭ قۇرباندىق وشاعىندا اسىپ-‏تاسىپ توگىلىپ جاتتى!‏

30.‏ يسا وتارىنىڭ قامى ٷشىن نە ىستەدى؟‏

30 4-‏ۋادە.‏ جامان باعۋشىلار بولمايدى.‏ يسا ٴ‌ماسىح قۇداي حالقىن ماسىحشىلەر الەمىنىڭ زۇلىم ٵرى تەك قارا باسىن ويلاعان جالعان باعۋشىلارىنىڭ قۇرساۋىنان شىعارىپ الدى.‏ ال ٴ‌ماسىحتىڭ وتارىندا وسى جالعان باعۋشىلار سياقتى ارەكەت ەتكەندەر مىندەتتەرىنەن بوساتىلدى (‏ەزەك.‏ 20:‏38‏)‏.‏ ىزگى باعۋشى يسا ٶز وتارىنىڭ قامى ٷشىن بارلىق جاعدايدى جاسادى.‏ 1919-‏جىلى ول ادال دا اقىلدى قۇلدى تاعايىندادى.‏ مايلانعان ماسىحشىلەردەن تۇراتىن بۇل شاعىن توپ رۋحاني اس-‏سۋ بەرۋدى قولعا الىپ،‏ قۇداي حالقىن بارىنشا قامقورلادى.‏ ۋاقىت وتە اقساقالدار دا «قۇدايدىڭ وتارىن» باعۋدى ۇيرەنىپ،‏ ولارعا ۇلكەن قولعابىس بولدى (‏پەت.‏ 1-‏ح.‏ 5:‏1،‏ 2‏)‏.‏ كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان ەزەكيەل 34:‏15،‏ 16 داعى سوزدەر وسى ٴ‌ماسىحشى باعۋشىلارعا قاتىستى ٴ‌جيى قولدانىلادى.‏ وسىلاي ولار ەحوبا قۇداي مەن يسا ٴ‌ماسىح ورناتقان ٴ‌تارتىپتى ەستەرىنەن شىعارمايدى.‏

31.‏ ەحوبا ەزەكيەل 11:‏19 داعى پايعامبارلىقتى قالاي ورىندادى؟‏

31 5-‏ۋادە.‏ ەحوباعا عيبادات ەتۋشىلەردىڭ اراسىندا بىرلىك بولادى.‏ عاسىرلار وتە ماسىحشىلەر الەمى ون مىڭداعان اعىمعا تارماقتالىپ،‏ ٴ‌بىر-‏بىرىنە قاراما-‏قايشى سانسىز كوپ توپتار مەن سەكتالارعا جىكتەلىپ كەتتى.‏ ال ەحوبانىڭ حالقىنىڭ اراسىندا تاماشا بىرلىك بار.‏ ەحوبا «مەن ولارعا ٴ‌بىرتۇتاس جۇرەك بەرەمىن» دەگەن ۋادەسىن تاڭعاجايىپ جولمەن جۇزەگە اسىرۋدا (‏ەزەك.‏ 11:‏19‏)‏.‏ بۇكىل جەرجۇزى بويىنشا ٴ‌تۇرلى ناسىلدەن،‏ دىننەن،‏ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايى ٵرتۇرلى ورتادان شىققان ميلليونداعان ادام يسانىڭ سوڭىنان ەرىپ كەلەدى.‏ ولاردىڭ بارلىعى بىردەي ٴ‌تالىم الادى جانە دۇنيەجۇزى بويىنشا جۇمىلا ٴ‌بىر ٸستى اتقارادى.‏ يسا ولەر الدىنداعى ٴ‌تۇنى قۇدايعا بەرىلە دۇعا ەتىپ،‏ ٸزباسارلارىنىڭ اراسىندا بىرلىك بولۋىن تىلەگەن ەدى ‏(‏جوحان 17:‏11،‏ 20—‏23 وقىڭىز)‏‏.‏ ٴ‌بىزدىڭ كۇنىمىزدە ەحوبا ونىڭ وسى تىلەگىن كەڭ كولەمدە ورىنداۋدا.‏

32.‏ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى تۋرالى پايعامبارلىقتار ورىندالعان ۋاقىتتا ٶمىر ٴ‌سۇرۋ ٴ‌سىزدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟‏ (‏«‏تۇتقىندىق پەن قالپىنا كەلتىرۋ جايلى پايعامبارلىقتار‏» دەگەن قورشاۋدى دا قاراڭىز.‏)‏

32 قۇدايدىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى جۇزەگە اسقان وسى ٴ‌بىر كەرەمەت ۋاقىتتا ٶمىر ٴ‌سۇرۋ ٴ‌بىز ٷشىن زور قۋانىش!‏ بۇگىندە ٴ‌بىز ەزەكيەل ايتقان پايعامبارلىقتاردىڭ ورىندالىپ جاتقانىن عيباداتىمىزدىڭ ٵربىر تۇسىنان كورىپ ٴ‌جۇرمىز.‏ ەحوبا قازىر ٶزىنىڭ حالقىنا ريزا ەكەنىنە دە سەنىمدىمىز.‏ سەبەبى ول ەزەكيەل ارقىلى:‏ «سەندەرگە ىقىلاسىمدى تۇسىرەمىن»،‏—‏ دەگەن (‏ەزەك.‏ 20:‏41‏)‏.‏ رۋحاني تۇتقىندىقتان ازات بولعان،‏ دۇنيەجۇزى بويىنشا ٴ‌بىراۋىزدان ەحوبانى ماداقتاپ،‏ رۋحاني توقشىلىقتا جۇرگەن حالىقتىڭ اراسىندا بولۋ نەتكەن زور مارتەبە دەسەڭىزشى؟‏!‏ ايتسە دە ەحوبانىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شاراسى مۇنىمەن بىتكەن جوق.‏ بۇل شاراعا قاتىستى پايعامبارلىقتاردىڭ كەيبىرى الدا ٵلى وراسان زور كولەمدە ورىندالادى.‏

‏«قاڭىراپ قالعان جەر ەدەم باعىنداي بولادى»‏

33—‏35.‏ ا)‏ ەزەكيەل 36:‏35 تەگى پايعامبارلىقتىڭ جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەر ٷشىن قانداي ٴ‌مانى بولدى؟‏ ٵ)‏ بۇل پايعامبارلىقتىڭ ەحوبانىڭ بۇگىندەگى حالقى ٷشىن قانداي ٴ‌مانى بار؟‏ (‏«‏بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت‏» دەگەن قورشاۋدى دا قاراڭىز.‏)‏

33 جوعارىدا كورگەنىمىزدەي،‏ «بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت» 1914-‏جىلى يسا تاققا وتىرىپ،‏ ٴ‌داۋىتتىڭ پاتشالار اۋلەتى قالپىنا كەلگەندە باستالدى (‏ەزەك.‏ 37:‏24‏)‏.‏ سودان كەيىن ەحوبا ٴ‌ماسىحتى قولدانىپ،‏ عاسىرلار بويى رۋحاني تۇتقىندا بولعان حالقىنىڭ اراسىندا تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرۋگە كىرىستى.‏ الايدا ٴ‌ماسىحتىڭ قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ٸسى وسىمەن شەكتەلە مە؟‏ ارينە،‏ جوق!‏ بۇل ٸس بولاشاقتا عاجايىپ تۇردە ٶز جالعاسىن تاپپاق.‏ وسى جايىندا ەزەكيەلدىڭ پايعامبارلىقتارىندا ەگجەي-‏تەگجەيلى جازىلعان.‏

34 مىسالى،‏ رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان مىنا سوزدەرگە نازار اۋدارىڭىزشى:‏ «سوندا جۇرت:‏ «قاڭىراپ قالعان جەر ەدەم باعىنداي بولىپ كەتىپتى»،‏—‏ دەيتىن بولادى» (‏ەزەك.‏ 36:‏35‏)‏.‏ بۇل ۋادەنى ەزەكيەل مەن جەر اۋدارىلعان باسقا ياھۋديلەر قالاي ٴ‌تۇسىندى؟‏ ولار تۋعان جەرلەرى تۋرا ماعىنادا ەحوبا و باستا ٶزى جاساعان باققا،‏ ياعني جۇماققا اينالادى دەپ كۇتپەگەنى انىق (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 2:‏8‏)‏.‏ قايتا،‏ ولار ەحوبا تۋعان جەرلەرىنىڭ شۇرايلى دا قۇنارلى بولاتىنىن ۋادە ەتىپ جاتقانىن ٴ‌تۇسىندى.‏

35 ال بىزدەر ٷشىن بۇل ۋادەنىڭ قانداي ٴ‌مانى بار؟‏ ٴ‌بىز بۇل ۋادە تۋرا ماعىنادا ٴ‌دال قازىر،‏ ياعني شايتان ٸبىلىس بيلەگەن وسى زۇلىم زاماندا ورىندالادى دەپ كۇتپەيمىز.‏ ٴ‌بىراق ونىڭ رۋحاني ماعىنادا جۇزەگە اسىپ جاتقانىن تۇسىنەمىز.‏ ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى بولعاندىقتان،‏ ٴ‌بىز قالپىنا كەلگەن رۋحاني جۇماقتا،‏ ياعني قاسيەتتى قىزمەت ٶمىرىمىزدىڭ مانىنە اينالعان رۋحاني ورتادا ٶمىر كەشۋدەمىز.‏ بۇل جۇماق بارعان سايىن گۇلدەنىپ،‏ كوركەيگەن ۇستىنە كوركەيۋدە.‏ ال بولاشاعىمىز جايىندا نە دەۋگە بولادى؟‏

36،‏ 37.‏ بولاشاقتا جۇماقتا قانداي ۋادەلەر ورىندالادى؟‏

36 ۇلى ارماگەددون سوعىسىنان كەيىن يسا قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ٸسىن جەر بەتىندە دە جۇرگىزە باستايدى.‏ مىڭجىلدىق بيلىگىنىڭ تۇسىندا ادامزات يسانىڭ باسشىلىعىمەن جەر پلانەتاسىن ەحوبا و باستان نيەت ەتىپ كەلگەن ەدەم باعىنا،‏ ياعني جۇماققا اينالدىرادى!‏ (‏لۇقا 23:‏43‏)‏.‏ سول شاقتا ادامداردىڭ ٴ‌بارى ىنتىماق-‏بىرلىكتە ٶمىر ٴ‌سۇرىپ،‏ جەر بەتىن كۇتىپ-‏باپتايتىن بولادى.‏ ولارعا ەشكىم دە،‏ ەش نارسە دە قاۋىپ توندىرمەيدى.‏ «مەن ولارمەن تاتۋلىق كەلىسىمىن جاساسىپ،‏ ەلدەرىنەن جابايى اڭداردى قۋىپ شىعارامىن.‏ وسىلاي ولار يەن دالادا بەيقام جاتىپ،‏ ورماندا دا الاڭداماي ۇيىقتايتىن بولادى» دەگەن ۋادە جۇزەگە اسقان كەزدى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىپ كورىڭىزشى!‏ (‏ەزەك.‏ 34:‏25‏)‏.‏

37 ٴ‌سىز عالامات جەر شارىنىڭ كەز كەلگەن بۇرىشىنا ەش قورقىنىشسىز بارا الاسىز.‏ سىزگە ەشقانداي جىرتقىش اڭ تيىسپەيدى.‏ تىنىشتىعىڭىزدى بۇزاتىن دا ەشتەڭە بولمايدى.‏ نۋ ورماندا ٴ‌بىر ٶزىڭىز ەمىن-‏ەركىن قىدىرىپ،‏ سۇلۋلىعىمەن تامساندىرعان تابيعاتتى تاماشالاي الاسىز.‏ سول جەردە ٴ‌تىپتى ۇيىقتاپ كەتسەڭىز دە،‏ سىزگە ەشقانداي قاۋىپ تونبەيدى.‏ تاڭەرتەڭ جاقسى تىنىعىپ،‏ جاڭا كۇشپەن وياناسىز!‏

‏«ورماندا دا الاڭداماي ۇيىقتايتىن» كەز كەلەدى!‏ (‏36،‏ 37-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

38.‏ ەزەكيەل 28:‏26 داعى ۋادە ورىندالاتىن كەزدى ٴ‌سىز قالاي ەلەستەتەسىز؟‏

38 ٴ‌بىز مىنا ٴ‌بىر ۋادەنىڭ دە جۇزەگە اسقانىنا كۋا بولامىز:‏ «ولار سول جەردە قاۋىپسىز ٶمىر ٴ‌سۇرىپ،‏ ۇيلەر سالىپ،‏ جۇزىمدىكتەر وتىرعىزادى.‏ مەن وزدەرىن مازاق ەتكەن اينالاسىنداعى حالىقتارعا شىعارعان ۇكىمىمدى جۇزەگە اسىرعاندا،‏ ٶز حالقىم قاۋىپسىز ٶمىر كەشەدى.‏ سوندا ولار مەنىڭ قۇدايلارى ەحوبا ەكەنىمدى بىلەتىن بولادى» (‏ەزەك.‏ 28:‏26‏)‏.‏ ەحوبانىڭ جاۋلارى قۇرىپ جوق بولعان سوڭ،‏ جەر بەتىندە مامىراجاي تىنىشتىق پەن قاۋىپسىزدىك ورنايدى.‏ جەردى كۇتىپ-‏باپتاي ٴ‌جۇرىپ،‏ ٴ‌بىز ٶزىمىز ٷشىن،‏ جاقىن ادامدارىمىز ٷشىن جايلى ۇيلەر سوعىپ،‏ جايقالعان جۇزىمدىكتەر وتىرعىزامىز.‏

39.‏ ەزەكيەلدىڭ جۇماققا قاتىستى ايتقان پايعامبارلىقتارى جۇزەگە اساتىنىنا نە ٷشىن سەنىمدى بولا الاسىز؟‏

39 بۇل ۋادەلەردىڭ جۇزەگە اسۋى سىزگە جاي عانا ارمان سياقتى كورىنە مە؟‏ سولاي كورىنگەن بولسا،‏ «بارلىق نارسەلەر قالپىنا كەلەتىن ۋاقىت» باستالعالى بەرى نەندەي جايتتارعا كۋا بولعانىڭىزدى ويدا ۇستاڭىز.‏ شايتاننىڭ بارىنشا قارسىلاسقانىنا قاراماستان،‏ يسا ەحوبانىڭ كۇشىمەن وسى سۇم زاماننىڭ ابدەن قۇلدىراپ كەتكەن كەزەڭىندە تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىردى.‏ بۇل قۇدايدىڭ ەزەكيەل ارقىلى ايتقان ۋادەلەرىنىڭ بارلىعى مىندەتتى تۇردە ىسكە اساتىنىنىڭ بۇلتارتپاس دالەلى!‏

^ ‏ 2-‏ابزاس جەر اۋدارىلعان ياھۋديلەردىڭ كوبىسى بابىل قالاسىنىڭ شەت جاقتارىنداعى ايماقتاردا تۇرعان.‏ مىسالى،‏ ەزەكيەل ياھۋديلەرمەن بىرگە كەبار وزەنىنىڭ ماڭىندا ٶمىر سۇرگەن (‏ەزەك.‏ 3:‏15‏)‏.‏ ٴ‌بىراق كەيبىر ياھۋديلەر قالانىڭ وزىندە تۇرعان.‏ ولاردىڭ اراسىندا «پاتشا اۋلەتى مەن اقسۇيەك تۇقىمىنان شىققاندار» دا بولدى (‏دان.‏ 1:‏3،‏ 6؛‏ پات.‏ 2-‏ج.‏ 24:‏15‏)‏.‏

^ ‏ 25-‏ابزاس مىسالى،‏ XVI عاسىردا رەفورماتورلاردىڭ اراسىندا كىمدەر مايلانعان ماسىحشىلەر بولعانىن ٴ‌بىز ناقتى ايتا المايمىز.‏