13-تاراۋ
»سٶزگە كەلىپ، قاتتى ايتىسىپ قالدى»
سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن باسقارۋشى كەڭەس قاراستىرادى
ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:1—12 نەگىزدەلگەن
1—3. ا) ەرتەدەگى ماسىحشىلەر قاۋىمىنىڭ بىرلىگىنە نە نارسە قاۋىپ ٴتوندىردى؟ ٵ) وسى وقيعانى قاراستىرعانىمىز نە ٷشىن پايدالى؟
پاۋىل مەن بارنابا قۋانىشتارى قوينىنا سيماي، جاڭا عانا ٴبىرىنشى ميسسيونەرلىك ساپاردان سيرياداعى انتيوحياعا ورالدى. ەحوبا «باسقا ۇلتتاردىڭ سەنىمدى قابىلداۋىنا جول اشقانىنا» ولار قاتتى قۋاندى (ەل. ٸس. 14:26، 27). ٴيا، ٴبىر انتيوحيانىڭ وزىندە ىزگى حابار جان-جاققا تاراپ، باسقا ۇلتتان شىققان «كوپتەگەن ادام» قاۋىمعا قوسىلىپ جاتتى (ەل. ٸس. 11:20—26).
2 باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ شىندىققا كەلىپ جاتقانى تۋرالى حابار كوپ ۇزاماي ياھۋدەياعا دا جەتتى. الايدا بۇل حابارعا ول جاقتاعىلاردىڭ ٴبارى بىردەي قۋانا قويمادى. ولار باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ سۇندەتتەلۋىن تالاپ ەتە باستادى. بۇدان بىلاي ياھۋدي سەنۋشىلەر مەن ياھۋدي ەمەس سەنۋشىلەردىڭ قارىم-قاتىناستارى قانداي بولۋ كەرەك؟ ياھۋدي ەمەس سەنۋشىلەر مۇسا زاڭىنا باعىنۋ كەرەك پە؟ وسى ماسەلەنىڭ ۇلكەن داۋ-دامايعا اينالعانى سونشا — قاۋىمنىڭ بىرلىگىنە قاۋىپ ٴتوندى. ونى قالاي شەشۋگە بولادى؟
3 ەلشىلەردىڭ ىستەرىندەگى وسى وقيعانى قاراستىرا كەلە، ٶزىمىز ٷشىن كوپ قۇندى ساباق الامىز. سوندا قاۋىمداعى بىرلىگىمىزدىڭ قايماعىن بۇزاتىن ماسەلەلەر تۋىنداعاندا، دانالىقپەن ارەكەت ەتە الامىز.
«سۇندەتكە وتىرماساڭدار» (ەل. ٸس. 15:1)
4. كەيبىر سەنۋشىلەر قانداي بۇرىس كوزقاراستى العا تارتتى جانە بۇدان قانداي سۇراق تۋىندايدى؟
4 شاكىرت لۇقا بىلاي دەپ جازعان: «ياھۋدەيادان [انتيوحياعا] الدەبىرەۋلەر كەلىپ، باۋىرلاستارعا: «مۇسا زاڭى بويىنشا سۇندەتكە وتىرماساڭدار، قۇتقارىلا المايسىڭدار»،— دەپ ۇيرەتە باستادى» (ەل. ٸس. 15:1). بۇل ياھۋدەيادان كەلگەندەر ٴماسىحشى بولعانعا دەيىن پارىزشىل بولعان با، جوق پا — ايتىلماعان. قالاي بولعان كۇندە دە، ولارعا زاڭدارعا قاتىپ قالعان ياھۋدي سەكتاسى ىقپال ەتكەن كورىنەدى. سونداي-اق ولار يەرۋساليمدەگى ەلشىلەر مەن اقساقالدار جىبەرمەسە دە، سولاردىڭ اتىنان سويلەپ ٴجۇردى (ەل. ٸس. 15:23، 24). وسىدان 13 جىل بۇرىن ەلشى پەتىر قۇدايدىڭ ەركىمەن سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىن ماسىحشىلەر قاۋىمىنا قابىلداعان ەدى عوي، وندا نەگە بۇل ياھۋدي سەنۋشىلەر ٵلى دە سۇندەتتەلۋدى العا تارتىپ ٴجۇر؟ a (ەل. ٸس. 10:24—29، 44—48).
5، 6. ا) كەيبىر ياھۋدي ماسىحشىلەردىڭ سۇندەتتەلۋدى تالاپ ەتۋىنە نە سەبەپ بولۋى مۇمكىن؟ ٵ) سۇندەتتەلۋ كەلىسىمى ىبىرايىممەن جاسالعان كەلىسىمگە جاتقان با؟ ٴتۇسىندىرىڭىز. (سىلتەمەنى قاراڭىز.)
5 بۇنىڭ سەبەبى ٵرتۇرلى بولۋى مۇمكىن. سونىڭ ٴبىرى — سۇندەتتەلۋ ٴراسىمىن ەحوبانىڭ ٶزى ەنگىزگەن ٵرى بۇل ونىمەن ەرەكشە قارىم-قاتىناستىڭ بەلگىسى بولعان. قۇداي سۇندەتتەلۋدى زاڭ كەلىسىمىنە دەيىن، سوناۋ ىبىرايىمنىڭ زامانىنا دەيىن ەنگىزگەن b (مۇس. 3-ج. 12:2، 3). ال كەيىنىرەك بۇل ٴراسىم مۇسا زاڭىنىڭ ٴبىر بولىگىنە اينالدى. مۇسا زاڭى بويىنشا، ٴتىپتى جاتجەرلىك ادام قۇتقارىلۋ مەيرامىنىڭ اسىن جەۋ سياقتى شارالارعا قاتىسا الۋ ٷشىن سۇندەتتەلۋگە مىندەتتى ەدى (مۇس. 2-ج. 12:43، 44، 48، 49). راسىندا دا، سۇندەتتەلۋ ٴراسىمى ياھۋديلەردىڭ قانىنا ٴسىڭىپ كەتكەندىكتەن، سۇندەتتەلمەگەن ادامدى ولار تازا ەمەس، جەركەنىشتى دەپ ەسەپتەگەن (يشايا 52:1).
6 ەندەشە، جاڭادان اشىلعان شىندىقتى قابىلداۋ ٷشىن ياھۋدي سەنۋشىلەرگە سەنىم مەن كىشىپەيىلدىلىك قاجەت بولدى. زاڭ كەلىسىمى جاڭا كەلىسىممەن اۋىسقاندىقتان، ەندى ياھۋدي بولىپ تۋىلعان ادام بىردەن قۇداي حالقىنىڭ مۇشەسى بولمايتىن. سوندىقتان ەۆرەيلەر شوعىرلانعان جەرلەردەگى ياھۋدي ماسىحشىلەر مەن ياھۋدەياداعى سەنۋشىلەرگە ٴماسىحتى مويىنداۋ ٷشىن جانە سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىن قابىلداۋ ٷشىن تاۋداي باتىلدىق قاجەت بولدى (ەرم. 31:31—33؛ لۇقا 22:20).
7. ياھۋدەيادان كەلگەن كەيبىرەۋلەر قانداي شىندىقتى تۇسىنبەدى؟
7 ارينە، قۇدايدىڭ نورمالارى ەش وزگەرمەيدى. بۇعان دالەل — جاڭا كەلىسىم مۇسا زاڭىنىڭ رۋحىن، ياعني ونىڭ استارىندا جاتقان پرينسيپتەردى قامتىدى (مات. 22:36—40). مىسالى، پاۋىل كەيىنىرەك سۇندەتكە قاتىستى بىلاي دەپ جازدى: «ناعىز ياھۋدي — جان دۇنيەسىندە ياھۋدي بولعان ادام. سول سياقتى، شىنايى سۇندەت — جازباشا زاڭ ارقىلى ەمەس، رۋح ارقىلى جۇرەككە جاسالعان سۇندەت» (ريم. 2:29؛ مۇس. 5-ج. 10:16). ياھۋدەيادان كەلگەن كەيبىرەۋلەر وسى شىندىقتى تۇسىنبەي، قۇداي سۇندەتتەلۋگە قاتىستى زاڭدى الىپ تاستامادى دەپ ٴجۇردى. ولار ويلارىن وزگەرتەر مە ەكەن؟
«سوزگە كەلىپ، قاتتى ايتىسىپ قالدى» (ەل. ٸس. 15:2)
8. نەلىكتەن سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن شەشۋ ٷشىن يەرۋساليمدەگى باسقارۋشى كەڭەسكە جۇگىنۋگە تۋرا كەلدى؟
8 لۇقا ٴسوزىن بىلاي دەپ ساباقتادى: «ولار [ياھۋدەيادان كەلگەندەر] پاۋىل جانە بارنابامەن سوزگە كەلىپ، قاتتى ايتىسىپ قالدى. سودان شاكىرتتەر وسى ماسەلەنى شەشۋ ٷشىن ەكەۋىنە باسقا باۋىرلاستاردى قوسىپ، يەرۋساليمدەگى ەلشىلەر مەن اقساقالدارعا جىبەرمەك بولدى» c (ەل. ٸس. 15:2). «سوزگە كەلىپ، قاتتى ايتىسىپ قالعانىنا» قاراعاندا، ەكى جاق تا ٶز پىكىرلەرىنە نىق سەنىمدى بولعان كورىنەدى. سوندىقتان دا بۇل ماسەلەنى انتيوحياداعى قاۋىم شەشە الماس ەدى. قاۋىمنىڭ بىرلىك-ىنتىماعى بۇزىلماس ٷشىن، ونداعى اقساقالدار اقىلمەن ارەكەت ەتىپ، بۇل سۇراقتى «يەرۋساليمدەگى ەلشىلەر مەن اقساقالدارعا»، ياعني باسقارۋشى كەڭەسكە جىبەردى. انتيوحياداعى اقساقالداردان ٴبىز نە ۇيرەنەمىز؟
كەيبىرەۋلەر: «[باسقا ۇلت سەنۋشىلەرىنەن] مۇسا زاڭىن ۇستانۋدى تالاپ ەتۋ كەرەك»،— دەپ تۇرىپ الدى
9، 10. انتيوحياداعى باۋىرلاستار جانە پاۋىل مەن بارنابا بىزگە قانداي ۇلگى قالدىردى؟
9 الاتىن ماڭىزدى ساباق: ٴبىز دە انتيوحياداعى باۋىرلاستار ىسپەتتى قۇدايدىڭ ۇيىمىنا سەنىم ارتۋىمىز كەرەك. ايتا كەتەتىنى، ولار باسقارۋشى كەڭەستەگىلەردىڭ ٴبارى ياھۋدي ەكەنىن بىلگەن. سوندا دا انتيوحيالىق باۋىرلاستار ولاردىڭ سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن شەشۋ ٷشىن جازبالارعا سۇيەنەتىنىنە سەنىمدى بولدى. ٴيا، ەحوبا وسى ماسەلەنىڭ ٴتۇيىنىن تارقاتىپ بەرۋ ٷشىن كيەلى رۋحى جانە قاۋىمنىڭ باسى يسا ٴماسىح ارقىلى باعىت-باعدار بەرەتىنىنە ولار ەش كۇماندانبادى (مات. 28:18، 20؛ ەفەس. 1:22، 23). ٴبىز دە ماڭىزدى ماسەلە تۋىنداعاندا، انتيوحياداعى باۋىرلاستارعا ەلىكتەپ، قۇدايدىڭ ۇيىمىنا جانە مايلانعان ماسىحشىلەردەن تۇراتىن باسقارۋشى كەڭەسكە سەنىم ارتايىق.
10 سونداي-اق بۇل جاعدايدان بىزگە كىشىپەيىلدىلىك پەن شىدامدىلىق قاجەت ەكەنىن تۇسىنەمىز. پاۋىل مەن بارنابا باسقا ۇلتتارعا بارۋعا كيەلى رۋحپەن تاعايىندالسا دا، انتيوحيادا كوتەرىلگەن سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن شەشۋدى ٶز قولدارىنا العان جوق (ەل. ٸس. 13:2، 3). پاۋىل كەيىن يەرۋساليمگە «ايان العاندىقتان»، ياعني قۇدايدىڭ باسشىلىعىمەن بارعانىن ايتقان (عال. 2:2). بۇگىندە اقساقالدار قاۋىمدى جىككە ٴبولۋى مۇمكىن ماسەلەلەر تۋىنداعاندا، پاۋىل مەن بارنابا سەكىلدى شىدامدى ٵرى كىشىپەيىل بولۋعا تىرىسادى. ولار ايتىسىپ-تارتىسپاي، ەحوباعا جۇگىنىپ، جازبالاردى جانە ادال قۇل بەرىپ جاتقان نۇسقاۋلار مەن باسشىلىقتاردى قاراستىرادى (ٴفىلىپ. 2:2، 3).
11، 12. ەحوبانى كۇتكەنىمىز نەلىكتەن ماڭىزدى؟
11 كەيدە بىزگە دە ەحوبا قانداي دا ٴبىر ماسەلەنى انىق تۇسىندىرگەنشە كۇتۋ كەرەك بولاتىن شىعار. پاۋىلدىڭ كەزىندەگى باۋىرلاستارعا ەحوبا سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن شەشىپ بەرگەنشە 13 جىلداي كۇتۋگە تۋرا كەلدى، ياعني ب.ز. 36-جىلى كورنەل مايلانعاننان باستاپ شامامەن ب.ز. 49-جىلىنا دەيىن. نەگە بۇل وسىنشاما ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلدى؟ بالكىم، ەحوبا اقجۇرەكتى ياھۋديلەرگە وسى ۇلكەن ماسەلەگە قاتىستى كوزقاراستارىن وزگەرتۋ ٷشىن كوبىرەك ۋاقىت بەرگىسى كەلگەن شىعار. قانشا دەگەنمەن، ارداقتاعان ارعى اتالارى ىبىرايىممەن جاساسقان سۇندەتتەلۋ كەلىسىمى باقانداي 1900 جىلعا سوزىلدى عوي! (جوح. 16:12).
12 ٴبىزدى كوكتەگى شىدامدى دا مەيىرىمدى اكەمىز تاربيەلەپ، قالىپتاستىرىپ جاتقانى قانداي جاقسى! بۇل تەك ٶزىمىزدىڭ يگىلىگىمىز بەن پايدامىزعا اسادى (يشايا 48:17، 18؛ 64:8). سوندىقتان وركوكىرەكتىك تانىتىپ، ٶز ويلارىمىزدى العا تارتۋدان اۋلاق بولايىق، ياكي ۇيىمدا وزگەرىستەر بولعاندا جانە جازبالارعا قاتىستى جاڭا تۇسىنىكتەر كەلگەندە، سىن كوزبەن قارامايىق (ۋاع. 7:8). ەگەر بويىڭىزدا وسىنداي بەيىمدىلىكتىڭ ٴتىپتى كىشكەنتاي نىشانى بايقالسا، ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15-تاراۋداعى ٵلى دە قۇنىن جوعالتپاعان پرينسيپتەر جايلى دۇعا ەتە وتىرىپ ويلانىڭىز d.
13. قىزمەتتە قالاي ەحوبا سياقتى شىدامدى بولا الامىز؟
13 كەيدە كيەلى كىتاپتى زەرتتەپ جۇرگەن ادامعا جانىنا جاقىن جالعان ٸلىمدى نەمەسە جازبالارعا قايشى كەلەتىن ادەت-عۇرىپتى تاستاۋ قيىن بولۋى مۇمكىن. وسىنداي كەزدە شىدامدىلىق تانىتىپ، قۇداي رۋحى ونىڭ جۇرەگىنە اسەر ەتۋىنە جەتكىلىكتى ۋاقىت بەرۋىمىز كەرەك (قور. 1-ح. 3:6، 7). سونداي-اق بۇل جايىندا دۇعا ەتسەك بولادى. ەحوبا ٶز ۋاقىتىندا، قانداي دا ٴبىر جولمەن بىزگە دۇرىس ارەكەت ەتۋگە كومەكتەسەدى (جوح. 1-ح. 5:14).
ولار جىگەرلى وقيعالاردى «ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەردى» (ەل. ٸس. 15:3—5)
14، 15. انتيوحياداعى قاۋىم پاۋىلدى، بارنابا مەن قاسىنداعى سەرىكتەرىن قۇرمەتتەيتىندەرىن قالاي كورسەتتى جانە بۇل ساپارشىلار باسقا باۋىرلاستاردى قالاي جىگەرلەندىردى؟
14 سودان سوڭ لۇقا بىلاي دەپ جازدى: «بۇكىل قاۋىم بولىپ شىعارىپ سالعان سوڭ، ولار ٵرى قاراي فينيكيا مەن ساماريا ارقىلى ٴجۇردى. ولار باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ قۇدايعا بەت بۇرعانى جونىندە ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەرىپ، باۋىرلاستاردىڭ ٴبارىن زور قۋانىشقا بولەدى» (ەل. ٸس. 15:3). قاۋىمداعىلار پاۋىلدى، بارنابا مەن قاسىنداعى سەرىكتەرىن شىعارىپ سالۋىمەن ولاردى جاقسى كورەتىندەرىن جانە قۇرمەتتەيتىندەرىن، سونداي-اق قۇدايدىڭ باتاسىن تىلەيتىندەرىن كورسەتتى. بۇل دا ٴبىز ٷشىن كەرەمەت ۇلگى-ونەگە. ٴسىز دە باۋىرلاستارعا، «اسىرەسە قۇداي ٴسوزىن ايتىپ، ٴتالىم بەرۋدە ايانباي ەڭبەك ەتەتىن [اقساقالدارعا]» قۇرمەت كورسەتەسىز بە؟ (ٴتىم. 1-ح. 5:17).
15 بۇل ساپارشىلار فينيكيا مەن ساماريانى ارالاي ٴجۇرىپ، سول جەردەگى باۋىرلاستارعا باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ قۇدايعا بەت بۇرعانى جونىندە «ەگجەي-تەگجەيلى» ايتىپ، ولاردى قۋانتىپ تاستادى. ولاردىڭ اراسىندا كەزىندە ستەپاننىڭ ازاپتى ولىمىنەن كەيىن سول جاقتارعا قاشىپ كەتكەن ياھۋدي سەنۋشىلەر دە بولعان سياقتى. قازىرگى تاڭدا دا ەحوبانىڭ شاكىرت دايىنداۋ ىسىنە قالاي باتاسىن بەرىپ جاتقانىن كورسەتەتىن وقيعالار — باۋىرلاستار ٷشىن، اسىرەسە قيىندىق كورىپ جۇرگەندەر ٷشىن جىگەردىڭ قاينارى. مۇنداي وقيعالاردى ٴسىز قاۋىم كەزدەسۋلەرىندە، كونگرەستەردە ەستي الاسىز جانە باسىلىمدارىمىزداعى نە jw.org تور بەكەتىندەگى ٶمىربايانداردان وقي الاسىز. سولاردىڭ تولىقتاي يگىلىگىن كورىپ ٴجۇرسىز بە؟
16. سۇندەتتەلۋدىڭ كۇرمەلگەن ماسەلەگە اينالعانى نەدەن كورىندى؟
16 انتيوحيادان شىققان باۋىرلاستار وڭتۇستىككە قاراي 550 شاقىرىمداي جول جۇرە وتىرىپ، دىتتەگەن جەرلەرىنە كەلدى. سودان كەيىن نە بولعانى جايىندا لۇقا بىلاي دەپ جازدى: «يەرۋساليمدەگى قاۋىم، ەلشىلەر مەن اقساقالدار ولاردى قۇشاق جايا قارسى الدى. ولار بولسا قۇدايدىڭ وزدەرى ارقىلى جاساعان كوپتەگەن ىستەرىن ايتىپ بەردى» (ەل. ٸس. 15:4). «الايدا كەزىندە پارىزشىلدار سەكتاسىندا بولعان كەيبىر باۋىرلاستار ورىندارىنان تۇرىپ: «باسقا ۇلتتىق سەنۋشىلەردەن سۇندەتتەلىپ، مۇسا زاڭىن ۇستانۋدى تالاپ ەتۋ كەرەك»،— دەدى» (ەل. ٸس. 15:5). كورىپ تۇرعانىمىزداي، ياھۋدي ەمەس ماسىحشىلەردىڭ سۇندەتتەلۋى كۇرمەلگەن ماسەلەگە اينالدى. ونى شەشپەسە بولماس ەدى.
«ەلشىلەر مەن اقساقالدار... باس قوستى» (ەل. ٸس. 15:6—12)
17. يەرۋساليمدەگى باسقارۋشى كەڭەس كىمدەردەن تۇردى جانە نە ٷشىن ولاردىڭ اراسىندا اقساقالدار بولدى؟
17 ناقىل سوزدەر 13:10 دا: «اقىلداساتىندار دانالىققا يە بولار»،— دەلىنگەن. وسى پرينسيپكە ساي، «ەلشىلەر مەن اقساقالدار [سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن] قاراستىرۋ ٷشىن باس قوستى» (ەل. ٸس. 15:6). بۇگىنگى باسقارۋشى كەڭەس سياقتى، سول كەزدە «ەلشىلەر مەن اقساقالدار» بۇكىل قاۋىمداردىڭ يگىلىگى ٷشىن شەشىمدەر قابىلداعان. نەگە ەلشىلەرمەن بىرگە «اقساقالدار» قىزمەت ەتتى؟ ەسىڭىزدە بولسا، ەلشى جاقىپ ولتىرىلگەن بولاتىن، ال ەلشى پەتىر ٴبىراز ۋاقىتقا تۇرمەگە قامالعان ەدى. باسقا ەلشىلەردىڭ دە باسىنا وسىنداي قيىندىقتار تۇسكەن شىعار. ولاي بولسا، ماسىحشىلەر قاۋىمىنا دۇرىس جەتەكشىلىك ەتۋ ٷشىن رۋحاني جەتىلگەن باسقا دا مايلانعان باۋىرلاستاردىڭ كومەگى قاجەت بولدى.
18، 19. پەتىر قانداي اسەرلى سوزدەر ايتتى جانە ونىڭ تىڭدارماندارى قانداي قورىتىندىعا كەلۋ كەرەك ەدى؟
18 لۇقا ٴسوزىن بىلاي دەپ جالعادى: «قىزۋ تالقىلاۋدان كەيىن پەتىر ورنىنان تۇرىپ، بىلاي دەدى: «باۋىرلاستار، باسقا ۇلت ادامدارى ىزگى حاباردى ەستىپ، سەنۋلەرى ٷشىن قۇداي ارالارىڭنان ەڭ الدىمەن مەنى تاڭداپ العانىن جاقسى بىلەسىڭدەر. جۇرەكتەگىنى بىلەتىن قۇداي بىزگە بەرگەن كيەلى رۋحىن ولارعا دا بەرىپ، سول ادامداردى قابىل العانىن راستادى. وسىلايشا قۇداي ٴبىزدىڭ ولاردان ەش ايىرماشىلىعىمىز جوق ەكەنىن كورسەتتى، ٵرى ولاردىڭ جۇرەكتەرىن سەنىمدەرى ارقىلى تازارتتى» (ەل. ٸس. 15:7—9). ٴبىر ەڭبەككە ساي، 7 تارماقتاعى «قىزۋ تالقىلاۋ» دەپ اۋدارىلعان گرەك ٴسوزى «سۇراقتار قويىپ، جان-جاقتى ىزدەنۋ، زەرتتەۋ» دەگەن ماعىنانى دا بەرەدى. بۇدان باۋىرلاستاردىڭ پىكىرى ٵرتۇرلى بولسا دا، ويلارىن اشىق ايتىپ، ورتاعا سالعانىن بىلۋگە بولادى.
19 پەتىر سوزىندە ب.ز. 36-جىلى سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامى كورنەل مەن ونىڭ وتباسىنىڭ كيەلى رۋحپەن مايلانعانىن ٶز كوزىمەن كورگەنىن ايتىپ ٶتتى. ەندەشە، ەحوبانىڭ ٶزى ياھۋدي مەن باسقا ۇلت ادامدارىن بولمەي، تەڭ قابىلداسا، وندا ياھۋديلەردىڭ وزگە ۇلت ادامدارىن قابىلداماۋعا قانداي قاقى بار؟ ونىڭ ۇستىنە، ادامنىڭ جۇرەگى مۇسا زاڭى ارقىلى ەمەس، «ماسىحكە دەگەن سەنىمى ارقىلى» تازارادى (عال. 2:16).
20. سۇندەتتەلۋدى جاقتاۋشىلار قالايشا «قۇدايدى سىنادى»؟
20 قۇداي ٴسوزى مەن كيەلى رۋحتىڭ بۇلتارتپاس دالەلىنە سۇيەنىپ، پەتىر: «ەندەشە، نەگە شاكىرتتەردىڭ موينىنا اتا-بابالارىمىز دا، ٴبىز دە كوتەرە الماعان مويىنتۇرىقتى سالىپ، قۇدايدى سىناپ جاتىرسىڭدار؟ قايتا، باسقا ۇلت ادامدارى سياقتى، ٴبىز دە يەمىز يسانىڭ راقىمىنىڭ ارقاسىندا قۇتقارىلاتىنىمىزعا سەنەمىز»،— دەپ ٴسوزىن اياقتادى (ەل. ٸس. 15:10، 11). سۇندەتتەلۋدى جاقتاۋشىلار قۇدايدى، ياعني ونىڭ شىدامىن سىناپ جاتقان ەدى. ياھۋديلەر وزدەرى تولىق ورىنداي الماعان مۇسا زاڭىن باسقا ۇلت ادامدارىنا تىقپىشتاپ، ولاردى ولىمگە لايىق ەتكىسى كەلدى (عال. 3:10). بۇدان گورى ولار قۇدايدىڭ ٴماسىح ارقىلى كورىنىس تاپقان راقىمىنا ريزا بولۋلارى كەرەك ەدى.
21. بارنابا مەن پاۋىل سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن شەشۋگە قانداي ۇلەس قوستى؟
21 پەتىردىڭ سوزدەرى تىڭداۋشىلارىنىڭ جۇرەگىن قوزعاپ جىبەرسە كەرەك، «ٴبارى ٷنسىز قالدى». ودان كەيىن بارنابا مەن پاۋىل «باسقا ۇلتتار اراسىندا قۇدايدىڭ وزدەرى ارقىلى جاساعان كوپتەگەن بەلگىلەرى مەن كەرەمەتتەرى جايلى بايانداپ بەردى» (ەل. ٸس. 15:12). مىنە، ەندى ەلشىلەر مەن اقساقالدار ايعاقتاردىڭ ٴبارىن تارازىعا سالىپ، سۇندەتتەلۋ ماسەلەسىن قۇدايدىڭ ەركىنە ساي شەشە الار ەدى.
22—24. ا) بۇگىندە باسقارۋشى كەڭەس I عاسىرداعى باسقارۋشى كەڭەسكە قالاي ەلىكتەيدى؟ ٵ) قالاي اقساقالدار تەوكراتيالىق تارتىپكە قۇرمەت كورسەتەدى؟
22 بۇگىندە دە باسقارۋشى كەڭەس باس قوسقاندا، باسشىلىقتى قۇداي سوزىنەن ىزدەيدى جانە كيەلى رۋح سۇراپ دۇعا ەتەدى (ٴزاب. 119:105؛ مات. 7:7—11). باسقارۋشى كەڭەستىڭ ٵربىر مۇشەسى تالقىلاناتىن سۇراقتاردى الدىن الا الىپ، دۇعا ەتە وتىرىپ ويلانادى (ناق. س. 15:28). ال كەزدەسۋ بارىسىندا مايلانعان وسى باۋىرلاستار ويلارىن اشىق ٵرى قۇرمەتپەن جەتكىزەدى. تالقىلاۋ كەزىندە ولار كيەلى كىتاپقا قايتا-قايتا جۇگىنەدى.
23 قاۋىم اقساقالدارى دا وسى ۇلگىمەن جۇرەدى. ولار قانداي دا ٴبىر كۇردەلى ماسەلەنى اقساقالدار كەزدەسۋىندە تالقىلايدى. شەشىمى تابىلماسا، وندا اقساقالدار كەڭەسى اۋداندىق باقىلاۋشىلارمەن نەمەسە جەرگىلىكتى فيليالمەن اقىلداسادى. ال فيليال، قاجەت بولىپ جاتسا، باسقارۋشى كەڭەسكە جازادى.
24 ەحوبا تەوكراتيالىق ٴتارتىپتى قۇرمەتتەيتىندەردى، كىشىپەيىلدىلىك، ادالدىق، شىدامدىلىق تانىتاتىنداردى ٴسوزسىز جارىلقايدى. كەلەسى تاراۋدان بىلەتىنىمىزدەي، قۇدايدىڭ باتاسى — قاۋىمداعى تىنىشتىق، بىرلىك-ىنتىماق جانە رۋحاني ٶسىم.
a «ٴيۋدايزمدى جاقتاۋشىلار» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
b سۇندەتتەلۋ كەلىسىمى ىبىرايىممەن جاساسقان كەلىسىمگە جاتپايدى. ىبىرايىممەن جاساسقان كەلىسىم ٵلى كۇنگە دەيىن ٶز كۇشىندە. بۇل كەلىسىم ب.ز.ب. 1943-جىلى ىبىرايىم (ىبرام) قاناحانعا بارار جولدا، ەۆفرات وزەنىنەن وتكەن كەزدە كۇشىنە ەندى. ول كەزدە ىبىرايىم 75 جاستا ەدى. ال سۇندەتتەلۋ كەلىسىمى كەيىنىرەك ب.ز.ب. 1919-جىلى جاسالعان. ول كەزدە ىبىرايىم 99 جاستا بولاتىن (مۇس. 1-ج. 12:1—8؛ 17:1، 9—14؛ عال. 3:17).
c بۇل توپتىڭ اراسىندا گرەك ٴماسىحشى تيت تە بولعانعا ۇقسايدى. ول كەيىندەۋ پاۋىلدىڭ سەنىمدى سەرىگى جانە وكىلى بولدى (عال. 2:1؛ تيت. 1:4). سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامى بولسا دا، ٴتيتتىڭ كيەلى رۋحپەن مايلانعانى — قۇدايدىڭ سۇندەتتەلۋدى تالاپ ەتپەگەنىنە دالەل (عال. 2:3).
d «ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ ىلىمدەرى كيەلى كىتاپقا نەگىزدەلگەن» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
