9-تاراۋ
«قۇداي ەشكىمدى الالامايدى»
ىزگى حابار سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىنا جەتتى
ەلشىلەردىڭ ىستەرى 10:1—11:30 نەگىزدەلگەن
1—3. پەتىر قانداي ايان الدى جانە ونىڭ ٴمانىن ٴتۇسىنۋ نەگە ٴبىز ٷشىن ماڭىزدى؟
ب.ز. 36-جىلىنىڭ كۇزى. كۇن اشىق. پەتىر پورتتى قالا يوپپەدەگى تەڭىز جاعاسىنداعى ٴبىر ٷيدىڭ توبەسىندە دۇعا ەتىپ وتىر. ونىڭ وسى ۇيدە قوناقتا جۇرگەنىنە بىرنەشە كۇن بولدى. بۇل ۇيدە توقتاعانىنان پەتىردىڭ ادامداردى ٴبولىپ-جارا بەرمەيتىنى بايقالادى. ويتكەنى ٷيدىڭ قوجايىنى شيمون تەرى يلەۋمەن اينالىساتىن. ال بۇنداي ادامنىڭ ۇيىنە كەز كەلگەن ياھۋدي توقتاي بەرمەيتىن a. دەسە دە پەتىر بۇل ۇيدە ەحوبانىڭ ەشكىمدى ٴبولىپ-جارمايتىنىنا قاتىستى ماڭىزدى ساباق الماق ەدى.
2 پەتىر دۇعا ەتىپ وتىرعاندا، ايان الادى. مۇنداي ايان كورسە، كەز كەلگەن ٴياھۋديدىڭ توبە شاشى تىك تۇرار ەدى. ول اسپاننان ۇلكەن زىعىر ماتاعا ۇقساس نارسەنىڭ ٴتۇسىپ كەلە جاتقانىن كورەدى. وندا مۇسا زاڭى بويىنشا ارام دەپ سانالعان جانۋارلار بار ەكەن. پەتىر كوكتەن «سويىپ جە!» دەگەن داۋىستى ەستىگەندە: «ارام، تازا ەمەس نارسەنى ەشقاشان جەگەن ەمەسپىن»،— دەپ جاۋاپ بەرەدى. بىراق وعان «قۇداي تازالاعاندى ەندى ارام دەپ ايتپا» دەگەن ٴسوز ٴبىر ەمەس ٷش رەت ايتىلادى (ەل. ٸس. 10:14—16). بۇل اياننان سوڭ پەتىر اڭتارىلىپ تۇرىپ قالادى. بىراق كوپ ۇزاماي ونىڭ ٴمانىن تۇسىنەدى.
3 پەتىر العان اياننىڭ ٴمانى نەدە ەدى؟ مۇنى بىلگەنىمىز وتە ماڭىزدى. سەبەبى اياننىڭ استارىندا ەحوبانىڭ ادامدارعا قالاي قارايتىنىنا قاتىستى تەرەڭ شىندىق جاتتى. ٴبىز دە، شىنايى ماسىحشىلەر، قۇدايدىڭ ادامدارعا دەگەن كوزقاراسىنا ەلىكتەمەسەك، قۇداي پاتشالىعى جايلى تۇبەگەيلى كۋالىك بەرە المايمىز. قازىر پەتىر كورگەن اياننىڭ ٴمانىن بىلمەس بۇرىن، سول كەزدە بولعان اسەرلى وقيعالارعا توقتالايىق.
«قۇدايعا ۇنەمى جالبارىنىپ دۇعا ەتەتىن» (ەل. ٸس. 10:1—8)
4، 5. كورنەل كىم بولعان جانە ول دۇعا ەتىپ جاتقاندا نە بولدى؟
4 يوپپەنىڭ سولتۇستىگىندە 50 شاقىرىمداي جەردە ورنالاسقان كەساريا قالاسىندا كورنەل دەگەن كىسى دە ايان العان ەدى. بىراق پەتىر بۇدان بەيحابار بولاتىن. كورنەل ريم اسكەرىنىڭ ٴجۇزباسى ٵرى «قۇدايدان قورقاتىن» ادام ەدى b. سونداي-اق ول جاقسى وتاعاسى بولعان، ويتكەنى ونىڭ «بۇكىل ٷي ٸشى قۇدايدان قورقاتىن ٴدىنشىل ادامدار» ەدى. بىراق كورنەل ياھۋدي ٴدىنىن قابىلداماعان، سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامى ەدى. سوندا دا مۇقتاجدىق كورگەن ياھۋديلەرگە كوپ جاقسىلىق جاسايتىن، ٵرى بۇل اقپەيىل ادام «قۇدايعا ۇنەمى جالبارىنىپ دۇعا ەتەتىن» (ەل. ٸس. 10:2).
5 كورنەل كۇندىزگى ۇشتەر شاماسىندا دۇعا ەتىپ وتىرعاندا ايان الدى. پەرىشتە وعان: «سەنىڭ دۇعالارىڭ مەن قايىرىمدى ىستەرىڭ كوككە جەتىپ، قۇداي ولاردى ەسكەردى»،— دەدى (ەل. ٸس. 10:4). پەرىشتەنىڭ ايتۋىمەن ول پەتىردى شاقىرتۋ ٷشىن ادامدارىن جىبەردى. سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامى كورنەلدىڭ الدىنان بۇرىن جابىق بولعان ەسىك اشىلعالى جاتتى: ول قۇتقارىلۋ جايلى حاباردى ەستىمەك.
6، 7. ا) قۇداي ٶزى جايلى بىلگىسى كەلەتىندەردىڭ دۇعاسىنا جاۋاپ بەرەتىنىنە مىسال كەلتىرىڭىز. ٵ) بۇنداي وقيعالاردان قانداي تۇجىرىم جاسايمىز؟
6 قۇداي ٶزى جايلى شىندىقتى بىلگىسى كەلەتىن اقجۇرەك ادامداردىڭ دۇعاسىنا قۇلاق تۇرە مە؟ مىنە، البانيادا ٴبىر ايەلمەن بولعان وقيعا: باۋىرلاستار وعان «كۇزەت مۇناراسىن» ۇسىنادى. ونىڭ ىشىندە بالا تاربيەسىنە قاتىستى ٴبىر ماقالا بار ەكەن c. سول كەزدە الگى ايەل ۇيىنە كەلگەن باۋىرلاستارعا: «ايتسام سەنبەيتىن شىعارسىزدار، مەن قۇدايعا قىزدارىمدى تاربيەلەۋگە كومەكتەسشى دەپ دۇعا ەتىپ ٴجۇر ەدىم. ول ماعان سىزدەردى جىبەرىپتى. سىزدەر ماعان ٴدال قاجەتتى مالىمەتتى بەردىڭىزدەر!»— دەيدى. ٴسۇيتىپ، بۇل ايەل قىزدارىمەن بىرگە زەرتتەي باستايدى، كەيىنىرەك ولارعا كۇيەۋى دە قوسىلادى.
7 مۇنداي مىسالدار جەتىپ ارتىلادى. دۇنيەنىڭ شارتارابىندا ٴجيى بولاتىن بۇنداي جاعدايلاردى جاي كەزدەيسوقتىق دەي المايسىڭ. بۇدان قانداي تۇجىرىم جاسايمىز؟ بىرىنشىدەن، ەحوبا ٶزىن ىزدەگەن جۇرەگى تازا ادامداردىڭ دۇعالارىن ەستيدى (پات. 1-ج. 8:41—43؛ ٴزاب. 65:2). ەكىنشىدەن، ۋاعىز ىسىندە بىزگە پەرىشتەلەردىڭ ٶزى قولداۋ كورسەتەدى (ايان 14:6، 7).
«پەتىر... اڭ-تاڭ بولدى» (ەل. ٸس. 10:9—23ا)
8، 9. كيەلى رۋح پەتىرگە نەنى اشتى جانە ول قالاي ارەكەت ەتتى؟
8 ٷي توبەسىندەگى پەتىر «بۇل ايان نەنى ٴبىلدىرۋى مۇمكىن دەپ، اڭ-تاڭ بولىپ تۇرعاندا»، كورنەل جىبەرگەن حابارشىلار ٷي الدىنا كەلىپ قالادى (ەل. ٸس. 10:17). مۇسا زاڭىندا ارام سانالعان تاعامداردى جەۋدەن ٷش رەت باس تارتقان پەتىر مىنا كىسىلەرمەن ەرىپ بارىپ، باسقا ۇلت ادامىنىڭ ۇيىنە كىرەر مە ەكەن؟ وسى ماسەلەگە قاتىستى كيەلى رۋحتىڭ ٶزى قۇدايدىڭ ەركىن ٴبىلدىرىپ، پەتىرگە: «مىنە، سەنى ٷش كىسى ىزدەپ كەلدى. ورنىڭنان تۇرىپ، تومەن ٴتۇس تە، ەش كۇماندانباي سول ادامدارعا ەر، ويتكەنى ولاردى مەن جىبەردىم»،— دەدى (ەل. ٸس. 10:19، 20). ٴيا، كورگەن ايانى پەتىردى كيەلى رۋحتىڭ جەتەكشىلىگىنە مويىنسۇنۋعا دايىندادى.
9 پەتىر ٶزىن كورنەل قۇدايدىڭ بىلدىرۋىمەن شاقىرتقانىن بىلگەندە، كەلگەن باسقا ۇلت ادامدارىن «ۇيگە كىرگىزىپ، قوناق قىلدى» (ەل. ٸس. 10:23ا). مويىنسۇنعىش ەلشى پەتىر كوزقاراسىن قۇدايدىڭ اشىلعان ەركىنە ساي وزگەرتۋگە ٵزىر بولدى.
10. ەحوبا ٶز حالقىن قالاي جەتەلەيدى ٵرى ٴبىز قانداي سۇراقتار جايلى ويلانعانىمىز ٴجون؟
10 بۇگىندە دە ەحوبا حالقىنا ٶز ەركىن بىرتىندەپ اشادى (ناق. س. 4:18). ول كيەلى رۋحى ارقىلى «ادال دا اقىلدى قۇلدى» جەتەلەيدى (مات. 24:45). ارا-تۇرا بىزگە قۇداي سوزىندەگى شىندىقتارعا قاتىستى جاڭا تۇسىنىكتەر بەرىلەدى جانە ۇيىمداعى شارالارعا قاتىستى وزگەرىستەر بولىپ تۇرادى. سونداي كەزدە: «ولاردى قالاي قابىلدايمىن؟ وسى ماسەلەلەرگە قاتىستى كيەلى رۋحتىڭ جەتەكشىلىگىنە باعىنامىن با؟»— دەپ ويلانعانىمىز ٴجون.
پەتىر ولارعا «شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋدى بۇيىردى» (ەل. ٸس. 10:23ا—48)
11، 12. كەسارياعا كەلگەندە، پەتىر نە ىستەدى جانە ول نەنى ٴتۇسىندى؟
11 ايان العان كۇننىڭ ەرتەڭىندە پەتىر مەن توعىز كىسى — كورنەلدىڭ ٷش حابارشىسى مەن يوپپەدەگى التى ياھۋدي باۋىرلاس — كەسارياعا جول ٴجۇرىپ كەتتى (ەل. ٸس. 11:12). پەتىردى كۇتىپ وتىرعان كورنەل «تۋىستارى مەن جاقىن دوستارىن جينادى»، ولاردىڭ ٴبارى باسقا ۇلت ادامدارى بولعان سەكىلدى (ەل. ٸس. 10:24). وسىندا كەلگەن سوڭ پەتىر ومىرىندە ىستەمەگەندى ىستەدى: ول سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامىنىڭ ٷيىنىڭ تابالدىرىعىن اتتادى! پەتىر مۇنىسىن بىلاي ٴتۇسىندىردى: «سىزدەر ٴياھۋديدىڭ باسقا ۇلت ادامىنا جاقىنداۋىنا نە ارالاسۋىنا زاڭىمىز تيىم سالاتىنىن جاقسى بىلەسىزدەر. الايدا قۇداي ماعان ەشبىر ادامدى ارام نە تازا ەمەس ساناماۋىم كەرەكتىگىن ٴبىلدىردى» (ەل. ٸس. 10:28). پەتىر كورگەن ايانى تاعامنىڭ تۇرىنە عانا قاتىستى ەمەس ەكەنىن ٴتۇسىندى. ول «ەشبىر ادامدى [ٴتىپتى باسقا ۇلت ادامىن دا] ارام نە تازا ەمەس ساناماۋى كەرەكتىگىن» ۇقتى.
12 جينالعانداردىڭ ٴبارى پەتىردى تىڭداۋعا اسىق. «بارلىعىمىز ەحوبا سىزگە نەنى ايتۋدى بۇيىرسا، سونىڭ ٴبارىن تىڭداۋعا ونىڭ الدىندا جينالىپ وتىرمىز»،— دەدى كورنەل (ەل. ٸس. 10:33). قىزىعۋشىڭىزدىڭ اۋزىنان وسىنداي ٴسوز ەستىسەڭىز، نە سەزىنەر ەدىڭىز؟ پەتىر ٶز ٴسوزىن مىناداي پارمەندى ويمەن باستادى: «قۇداي ەشكىمدى الالامايتىنىن ەندى شىنىمەن ٴبىلىپ الدىم. ول وزىنەن قورقاتىن جانە ٵدىل ارەكەت ەتەتىن ٵربىر ادامدى، قاي ۇلتتان شىقسا دا، قابىل الادى» (ەل. ٸس. 10:34، 35). ٴيا، پەتىر قۇدايدىڭ ادامدارعا قالاي قارايتىنىن ٴتۇسىندى. قۇداي ادامداردى ناسىلىنە، ۇلتىنا نەمەسە سىرت كەلبەتىنە قاراپ بولمەيدى. ٵرى قاراي پەتىر يسانىڭ قىزمەتى، ٶلىمى مەن قايتا ٴتىرىلۋى جايلى كۋالىك بەرە باستادى.
13، 14. ا) ب.ز. 36-جىلى باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ ٴماسىحشى بولعانى نەنى ٴبىلدىردى؟ ٵ) نەگە ادامداردىڭ سىرتىنان تون پىشپەۋىمىز كەرەك؟
13 سول كەزدە ٴبىر تاڭعاجايىپ جايت بولدى. پەتىر ٵلى سويلەپ تۇرعاندا، «كيەلى رۋح باسقا ۇلت ادامدارىنا توگىلدى» (ەل. ٸس. 10:44، 45). بۇل — ادامداردىڭ شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتپەي تۇرىپ كيەلى رۋحقا كەنەلگەنىن كورسەتەتىن جازبالارداعى جالعىز وقيعا. مۇنى قۇداي باسقا ۇلت ادامدارىن قابىل الدى دەپ تۇسىنگەن پەتىر «ولارعا [باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ توبىنا] شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتۋدى بۇيىردى» (ەل. ٸس. 10:48). ب.ز. 36-جىلى وسى باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ ٴماسىحشى بولعانى قۇدايدىڭ ياھۋديلەرمەن ەرەكشە قارىم-قاتىناسى ۇزىلگەنىن كورسەتتى (دان. 9:24—27). پەتىر ولارعا كۋالىك بەرگەندە، پاتشالىقتىڭ ٷشىنشى ٵرى سوڭعى «كىلتىن» قولداندى (مات. 16:19). بۇل كىلت سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىنا كيەلى رۋحپەن مايلانعان ماسىحشىلەر بولۋعا ەسىك اشتى.
14 بۇگىندە پاتشالىقتى جاريالاپ جۇرگەن بىزدەر «قۇداي ەشكىمدى الالامايتىنىن» جاقسى تۇسىنەمىز (ريم. 2:11). «ول ٵرتۇرلى ادامداردىڭ قۇتقارىلعانىن... قالايدى» (ٴتىم. 1-ح. 2:4). سوندىقتان ٴبىز ەشقاشان ادامداردىڭ سىرتىنان تون پىشپەۋىمىز كەرەك. ٴبىزدىڭ مىندەتىمىز قۇداي پاتشالىعى جايلى تىڭعىلىقتى كۋالىك بەرۋ بولعاندىقتان، ۇلتىنا، ناسىلىنە، تۇرىنە يا دىنىنە قاراماي، بارىنە بىردەي ۋاعىزدايمىز.
«ولار تىنىشتالىپ... قۇدايدى ماداقتادى» (ەل. ٸس. 11:1—18)
15، 16. ياھۋدي ماسىحشىلەردىڭ كەيبىرى پەتىردى نە ٷشىن جازعىردى جانە ول ٶز ارەكەتىن قالاي ٴتۇسىندىردى؟
15 پەتىر كورگەن-بىلگەنىن ايتىپ بەرۋ ٷشىن يەرۋساليمگە اسىققان شىعار. بىراق ول جاقتاعىلار سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ «قۇداي ٴسوزىن قابىل العانىن» پەتىر كەلمەي تۇرىپ ەستىگەن كورىنەدى. پەتىر يەرۋساليمگە كەلگەن سوڭ، «سۇندەتتەلۋ ٴراسىمىن جاقتاۋشىلار» ونى جازعىرىپ: «سەن سۇندەتتەلمەگەن ادامداردىڭ ۇيىنە بارىپسىڭ، ولارمەن داستارقانداس بولىپسىڭ»،— دەدى (ەل. ٸس. 11:1—3). نەگىزى، بۇل ياھۋديلەر باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ ٴماسىحتىڭ ٸزباسارى بولۋىنا قارسى ەمەس ەدى. بىراق ولار باسقا ۇلت ادامدارى ەحوباعا دۇرىس عيبادات ەتۋ ٷشىن مۇسا زاڭىن ۇستانۋى، سۇندەتتەلۋى كەرەك دەپ تالاپ ەتتى. بۇدان ياھۋدي شاكىرتتەردىڭ كەيبىرى مۇسا زاڭىمەن قوش ايتىسقىسى كەلمەگەنى بايقالادى.
16 پەتىر ولارعا ٶز ارەكەتىن قالاي ٴتۇسىندىردى؟ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 11:4—16 تارماقتارعا ساي، ول مۇنىڭ ٴبارى قۇدايدىڭ باسشىلىعىمەن بولعانىن كورسەتۋ ٷشىن ٴتورت دالەل كەلتىردى: 1) قۇدايدان العان ايانى (4—10 تارماقتار)؛ 2) قۇداي رۋحىنىڭ بەرگەن بۇيرىعى (11، 12 تارماق)؛ 3) كورنەلگە پەرىشتەنىڭ كورىنۋى (13، 14-تارماق)؛ 4) باسقا ۇلت ادامدارىنا كيەلى رۋحتىڭ توگىلۋى (15، 16-تارماق). سوڭىندا ول ويلاندىراتىن سۇراق قويىپ: «ەگەر قۇداي وسى سيىن يەمىز يسا ماسىحكە سەنگەن بىزگە [ياھۋديلەرگە] بەرگەندەي، ولارعا دا [باسقا ۇلت ادامدارىنا] بەرىپ جاتسا، بۇعان توسقاۋىل بولاتىنداي مەن كىممىن؟!»— دەدى (ەل. ٸس. 11:17).
17، 18. ا) پەتىردىڭ سوزىنەن كەيىن ياھۋدي ماسىحشىلەر قالاي سىنالدى؟ ٵ) قاۋىمنىڭ بىرلىگىن نە بۇزۋى مۇمكىن جانە قانداي سۇراقتار جايلى ويلانۋىمىز كەرەك؟
17 پەتىردىڭ سوزىنەن كەيىن ياھۋدي ماسىحشىلەردىڭ باسقا ۇلت ادامدارىنا دەگەن كوزقاراسى سىنالدى. ولار الالاۋشىلىقتان ارىلىپ، جاڭادان شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن باسقا ۇلت ادامدارىن باۋىرلاستارىمىز دەپ قابىلداي الا ما؟ جازبالاردا بىلاي دەلىنگەن: «وسىنى ەستىگەندە، ولار [ەلشىلەر مەن باسقا دا ياھۋدي ماسىحشىلەر] تىنىشتالىپ: «قۇداي باسقا ۇلت ادامدارىنا دا وكىنىپ، ومىرگە يە بولۋعا مۇمكىندىك بەرگەن ەكەن عوي»،— دەپ قۇدايدى ماداقتادى» (ەل. ٸس. 11:18). ولاردىڭ بۇل جاقسى كوزقاراستارى قاۋىمنىڭ اۋىزبىرشىلىگىن ساقتادى.
18 بۇگىندە قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ اراسىنداعى بىرلىكتى ساقتاۋ وڭاي بولماۋى مۇمكىن. ويتكەنى باۋىرلاستار «ٵربىر ۇلتتان، رۋدان، حالىقتان جانە تىلدەن شىققان» (ايان 7:9). قاۋىمداردا ۇلتى، مادەنيەتى مەن تاربيەسى ٵرتۇرلى باۋىرلاستار قىزمەت ەتەدى. سوندىقتان وزىمىزدەن: «الالاۋشىلىقتى جۇرەگىمنەن تۇپتامىرىمەن الىپ تاستادىم با؟ ۇلتشىلدىق، رۋشىلدىق، مادەنيەتكە ماقتانۋ سياقتى جىككە بولەتىن نارسەلەردىڭ باۋىرلاستارىما دەگەن كوزقاراسىما ىقپال ەتۋىنە جول بەرمەيمىن بە؟»— دەپ سۇراعانىمىز ابزال. باسقا ۇلت ادامدارى العاش رەت يسانىڭ ٸزباسارى بولعاننان كەيىن بىرنەشە جىلدان سوڭ پەتىرمەن (كەفا) نە بولعانىن كورەيىك. ول ادامداردىڭ ٴبارىن تەڭ كورمەيتىن كەيبىرەۋلەردىڭ ىقپالىنا بەرىلىپ، باسقا ۇلتتان شىققان ماسىحشىلەردەن قاشقاقتاي باستاعان. سوندا پاۋىل ونى تۇزەتتى (عال. 2:11—14). ولاي بولسا، بىرەۋدى بىرەۋدەن ارتىق كورىپ، ادامداردى الالاۋدان ساق بولايىق.
«كوپتەگەن ادام يەمىزگە سەندى» (ەل. ٸس. 11:19—26ا)
19. انتيوحياداعى ياھۋدي ماسىحشىلەر كىمدەرگە ۋاعىزداي باستادى جانە ناتيجەسى قانداي بولدى؟
19 وسىدان كەيىن يسانىڭ ٸزباسارلارى سۇندەتتەلمەگەن وزگە ۇلت ادامدارىنا ۋاعىزداي باستادى ما؟ سيرياداعى انتيوحيادا نە بولعانىن قاراستىرايىق d. بۇل قالادا وتە كوپ ياھۋدي تۇرعان. بىراق ياھۋديلەر مەن باسقا ۇلت ادامدارىنىڭ اراقاتىناسى جاقسى بولعان. سوندىقتان انتيوحيا باسقا ۇلت ادامدارىنا ۋاعىزداۋعا وتە قولايلى جەر ەدى. ٴدال وسى قالادا ياھۋدي شاكىرتتەر ىزگى حاباردى «گرەكشە سويلەيتىن ادامدارعا» جاريالاي باستاعان (ەل. ٸس. 11:20). ولار تەك گرەكشە سويلەيتىن ياھۋديلەرگە عانا ەمەس، سۇندەتتەلمەگەن باسقا ۇلت ادامدارىنا دا ۋاعىزدادى. ولاردىڭ قىزمەتىنە ەحوبا جار بولىپ، «كوپتەگەن ادام يەمىزگە سەندى» (ەل. ٸس. 11:21).
20، 21. بارنابا قالاي قاراپايىمدىلىق تانىتتى جانە ٴبىز دە قىزمەتتە وسى قاسيەتتى قالاي تانىتا الامىز؟
20 انتيوحيادا ەگىن ٴپىسىپ، ورۋعا دايىن تۇرعاندىقتان، يەرۋساليمدەگى قاۋىم ول جاققا بارنابانى جىبەردى. ول جەردە ىزگى حابارعا قۇلاق اسىپ جاتقانداردىڭ كوپ بولعانى سونشا — بۇل ىسكە جالعىز بارنابانىڭ شاماسى جەتپەس ەدى. وسى ىستە قولعابىس ەتۋگە ساۋل تاپتىرماس كومەكشى بولار ەدى. سەبەبى ول باسقا حالىقتارعا جىبەرىلگەن ەلشى بولاتىن (ەل. ٸس. 9:15؛ ريم. 1:5). بىراق بارنابا ونى باقتالاس دەپ كوردى مە؟ جوق. قايتا، ول شاما-شارقىن ەسكەرىپ، قاراپايىمدىلىق تانىتتى. ول ٶزى ساۋلدى ىزدەپ تارسقا باردى دا، ونى انتيوحياعا ەرتىپ كەلدى. ەكەۋى ٴبىر جىل بويى سول جەردەگى قاۋىمدى نىعايتىپ ٴجۇردى (ەل. ٸس. 11:22—26ا).
21 ٴبىز قىزمەتتە قالاي قاراپايىمدىلىق تانىتا الامىز؟ قاراپايىمدىلىق دەگەنىمىز — ٵل-شامامىزدى ٴبىلۋ. ٴارقايسىسىمىزدىڭ مىقتى جاعىمىز بەن ٵرتۇرلى قابىلەتىمىز بار. مىسالى، كەيبىرەۋلەر بەيرەسمي يا ۇيمە-ٷي جاقسى كۋالىك بەرگەنمەن، قايتا بارۋ مەن زەرتتەۋ ساباعىن باستاۋعا قينالۋى مۇمكىن. قىزمەتتە جاقساراتىن تۇستارىڭىز بولسا، باسقالاردان كومەك سۇراۋعا ەش قىسىلماڭىز. سوندا قىزمەتىڭىز بەرەكەلى، قۋانىشىڭىز شاش ەتەكتەن بولادى (قور. 1-ح. 9:26).
«باۋىرلاستارىنا جاردەم جىبەردى» (ەل. ٸس. 11:26ا—30)
22، 23. انتيوحياداعى ماسىحشىلەر باۋىرلاستارىن جاقسى كورەتىنىن قالاي كورسەتتى جانە بۇگىندە قۇداي حالقى ولارعا قالاي ەلىكتەيدى؟
22 ٴدال وسى انتيوحيا قالاسىندا «شاكىرتتەر قۇدايدىڭ باسشىلىعىمەن العاش رەت ماسىحشىلەر دەپ اتالدى» (ەل. ٸس. 11:26ا). قۇدايدىڭ ٶزى ماقۇلداعان بۇل اتاۋ يسانىڭ شاكىرتتەرىنە وتە جاراستى، سەبەبى ولار ٴماسىحتى ۇلگى تۇتىپ ٶمىر سۇرۋگە تىرىساتىن. ٴماسىحشى بولعان باسقا ۇلت ادامدارى مەن ياھۋدي ماسىحشىلەر ٴبىر-ٴبىرىن تۋعان باۋىرلارداي جاقسى كوردى مە؟ مۇنى ٴبىلۋ ٷشىن شامامەن ب.ز. 46-جىلى ياھۋدەيا ايماعىن قاتتى اشارشىلىق جايلاعاندا نە بولعانىن كورەيىك e. ەجەلگى ۋاقىتتا اشتىقتان اسىرەسە اقشادان، تاماقتان تارىعاتىن كەدەي-كەپشىكتەر قاتتى جاپا شەككەن. ياھۋدەياداعى اشتىق كەزىندە سوندا تۇراتىن باۋىرلاستار، كوپشىلىگى كەدەي بولسا كەرەك، كومەككە مۇقتاج بولدى. سول كەزدە انتيوحياداعى ماسىحشىلەر، ونىڭ ىشىندە باسقا ۇلتتان شىققاندارى دا بار، «ياھۋدەيادا تۇراتىن باۋىرلاستارىنا جاردەم جىبەردى» (ەل. ٸس. 11:29). باۋىرلاستاردى شىن ٴسۇيۋ، مىنە، وسى دەرسىز!
23 بۇگىندە قۇداي حالقىنىڭ اراسىندا دا تاپ وسىنداي سۇيىسپەنشىلىك بار. باسقا ەلدەگى يا ٶز ەلىمىزدەگى باۋىرلاستاردىڭ مۇقتاجدىق كورىپ جاتقانىن ەستىگەندە، ٴبىز ولارعا قول ۇشىن بەرۋدىڭ جولىن ىزدەيمىز. مىسالى، فيليال كوميتەتتەرى تەز ارادا توتەنشە جاعدايلار كوميتەتتەرىن قۇرىپ، سۇراپىل داۋىل، جەر سىلكىنىسى، سۋنامي سەكىلدى تابيعي اپاتتان زارداپ شەككەن باۋىرلاستارعا جاردەمدەسەدى. مۇنداي ٸس-شارالار باۋىرلاستاردىڭ اراسىندا شىن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ بار ەكەنىن ايعاقتايدى (جوح. 13:34، 35؛ جوح. 1-ح. 3:17).
24. پەتىر كورگەن اياننىڭ ٴمانىن ۇعىپ العانىمىزدى قالاي كورسەتەمىز؟
24 ٴبىز پەتىردىڭ سوناۋ I عاسىردا العان ايانىنىڭ ٴمانىن جۇرەك قالتامىزعا سالىپ الامىز. ٴبىز سيىناتىن قۇداي ەشكىمنىڭ بەت-جۇزىنە قارامايدى. ول ٴبىزدىڭ ۇلتىنا، رۋىنا، الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاراماي، بارشاعا قۇداي پاتشالىعى جايلى تۇبەگەيلى كۋالىك بەرگەنىمىزدى قالايدى. ەندەشە، ىزگى حاباردى تىڭداعىسى كەلگەن ٵربىر ادامدى ودان قۇرالاقان قالدىرمايىق (ريم. 10:11—13).
a كەيبىر ياھۋديلەر تەرى يلەۋشىلەرگە جولاماعان. ويتكەنى ولار جانۋارلاردىڭ ولىگى مەن تەرىسىن ۇستاعان جانە تەرى يلەۋ ٷشىن ٴيتتىڭ ٴناجىسى سياقتى جەركەنىشتى نارسەلەردى پايدالانعان. تازا ەمەس دەپ ەسەپتەلگەندىكتەن، ولارعا عيباداتحاناعا كەلۋگە بولمايتىن، جۇمىس ورىندارى دا قالادان، كەم دەگەندە، 20 مەتر الىستا ورنالاسۋ كەرەك ەدى. شيموننىڭ ٷيى «تەڭىز جاعاسىندا» بولعانى دا سودان بولار (ەل. ٸس. 10:6).
b «كورنەل جانە ريم اسكەرى» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
c «بالا وسىرۋگە قاتىستى سەنىمدى كەڭەستەر» دەگەن ماقالا 2006-جىلى 1-قاراشاداعى «كۇزەت مۇناراسىنىڭ» 4—7-بەتتەرىندە جارىق كورگەن.
d «سيرياداعى انتيوحيا» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
e ياھۋدي تاريحشىسى يوسيف فلاۆيي بۇل «قاتتى اشتىق» يمپەراتور كلاۋدي بيلىك ەتكەندە (ب.ز. 41—54) بولعان دەپ مالىمدەيدى.