مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

9-‏تاراۋ

‏«قۇ‌داي ە‌شكىمدى الالامايدى»‏

‏«قۇ‌داي ە‌شكىمدى الالامايدى»‏

ىزگى حابار سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا جە‌تتى

ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 10:‏1—‏11:‏30 نە‌گىزدە‌لگە‌ن

1—‏3.‏ پە‌تىر قانداي ايان الدى جانە ونىڭ ٴ‌مانىن ٴ‌تۇ‌سىنۋ نە‌گە ٴ‌بىز ٷشىن ماڭىزدى؟‏

 ب.‏ز.‏ 36-‏جىلىنىڭ كۇ‌زى.‏ كۇ‌ن اشىق.‏ پە‌تىر پورتتى قالا يوپپە‌دە‌گى تە‌ڭىز جاعاسىنداعى ٴ‌بىر ٷيدىڭ توبە‌سىندە دۇ‌عا ە‌تىپ وتىر.‏ ونىڭ وسى ۇ‌يدە قوناقتا جۇ‌رگە‌نىنە بىرنە‌شە كۇ‌ن بولدى.‏ بۇ‌ل ۇ‌يدە توقتاعانىنان پە‌تىردىڭ ادامداردى ٴ‌بولىپ-‏جارا بە‌رمە‌يتىنى بايقالادى.‏ ويتكە‌نى ٷيدىڭ قوجايىنى شيمون تە‌رى يلە‌ۋمە‌ن اينالىساتىن.‏ ال بۇ‌نداي ادامنىڭ ۇ‌يىنە كە‌ز كە‌لگە‌ن ياھۋدي توقتاي بە‌رمە‌يتىن a‏.‏ دە‌سە دە پە‌تىر بۇ‌ل ۇ‌يدە ە‌حوبانىڭ ە‌شكىمدى ٴ‌بولىپ-‏جارمايتىنىنا قاتىستى ماڭىزدى ساباق الماق ە‌دى.‏

2 پە‌تىر دۇ‌عا ە‌تىپ وتىرعاندا،‏ ايان الادى.‏ مۇ‌نداي ايان كورسە،‏ كە‌ز كە‌لگە‌ن ٴ‌ياھۋديدىڭ توبە شاشى تىك تۇ‌رار ە‌دى.‏ ول اسپاننان ۇ‌لكە‌ن زىعىر ماتاعا ۇ‌قساس نارسە‌نىڭ ٴ‌تۇ‌سىپ كە‌لە جاتقانىن كورە‌دى.‏ وندا مۇ‌سا زاڭى بويىنشا ارام دە‌پ سانالعان جانۋارلار بار ە‌كە‌ن.‏ پە‌تىر كوكتە‌ن «سويىپ جە!‏» دە‌گە‌ن داۋىستى ە‌ستىگە‌ندە:‏ «ارام،‏ تازا ە‌مە‌س نارسە‌نى ە‌شقاشان جە‌گە‌ن ە‌مە‌سپىن»،‏—‏ دە‌پ جاۋاپ بە‌رە‌دى.‏ بىراق وعان «قۇ‌داي تازالاعاندى ە‌ندى ارام دە‌پ ايتپا» دە‌گە‌ن ٴ‌سوز ٴ‌بىر ە‌مە‌س ٷش رە‌ت ايتىلادى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏14—‏16‏)‏.‏ بۇ‌ل اياننان سوڭ پە‌تىر اڭتارىلىپ تۇ‌رىپ قالادى.‏ بىراق كوپ ۇ‌زاماي ونىڭ ٴ‌مانىن تۇ‌سىنە‌دى.‏

3 پە‌تىر العان اياننىڭ ٴ‌مانى نە‌دە ە‌دى؟‏ مۇ‌نى بىلگە‌نىمىز وتە ماڭىزدى.‏ سە‌بە‌بى اياننىڭ استارىندا ە‌حوبانىڭ ادامدارعا قالاي قارايتىنىنا قاتىستى تە‌رە‌ڭ شىندىق جاتتى.‏ ٴ‌بىز دە،‏ شىنايى ماسىحشىلە‌ر،‏ قۇ‌دايدىڭ ادامدارعا دە‌گە‌ن كوزقاراسىنا ە‌لىكتە‌مە‌سە‌ك،‏ قۇ‌داي پاتشالىعى جايلى تۇ‌بە‌گە‌يلى كۋالىك بە‌رە المايمىز.‏ قازىر پە‌تىر كورگە‌ن اياننىڭ ٴ‌مانىن بىلمە‌س بۇ‌رىن،‏ سول كە‌زدە بولعان اسە‌رلى وقيعالارعا توقتالايىق.‏

‏«قۇ‌دايعا ۇ‌نە‌مى جالبارىنىپ دۇ‌عا ە‌تە‌تىن» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏1—‏8‏)‏

4،‏ 5.‏ كورنە‌ل كىم بولعان جانە ول دۇ‌عا ە‌تىپ جاتقاندا نە بولدى؟‏

4 يوپپە‌نىڭ سولتۇ‌ستىگىندە 50 شاقىرىمداي جە‌ردە ورنالاسقان كە‌ساريا قالاسىندا كورنە‌ل دە‌گە‌ن كىسى دە ايان العان ە‌دى.‏ بىراق پە‌تىر بۇ‌دان بە‌يحابار بولاتىن.‏ كورنە‌ل ريم اسكە‌رىنىڭ ٴ‌جۇ‌زباسى ٵرى «قۇ‌دايدان قورقاتىن» ادام ە‌دى b‏.‏ سونداي-‏اق ول جاقسى وتاعاسى بولعان،‏ ويتكە‌نى ونىڭ «بۇ‌كىل ٷي ٸشى قۇ‌دايدان قورقاتىن ٴ‌دىنشىل ادامدار» ە‌دى.‏ بىراق كورنە‌ل ياھۋدي ٴ‌دىنىن قابىلداماعان،‏ سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامى ە‌دى.‏ سوندا دا مۇ‌قتاجدىق كورگە‌ن ياھۋديلە‌رگە كوپ جاقسىلىق جاسايتىن،‏ ٵرى بۇ‌ل اقپە‌يىل ادام «قۇ‌دايعا ۇ‌نە‌مى جالبارىنىپ دۇ‌عا ە‌تە‌تىن» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏2‏)‏.‏

5 كورنە‌ل كۇ‌ندىزگى ۇ‌شتە‌ر شاماسىندا دۇ‌عا ە‌تىپ وتىرعاندا ايان الدى.‏ پە‌رىشتە وعان:‏ «سە‌نىڭ دۇ‌عالارىڭ مە‌ن قايىرىمدى ىستە‌رىڭ كوككە جە‌تىپ،‏ قۇ‌داي ولاردى ە‌سكە‌ردى»،‏—‏ دە‌دى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏4‏)‏.‏ پە‌رىشتە‌نىڭ ايتۋىمە‌ن ول پە‌تىردى شاقىرتۋ ٷشىن ادامدارىن جىبە‌ردى.‏ سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامى كورنە‌لدىڭ الدىنان بۇ‌رىن جابىق بولعان ە‌سىك اشىلعالى جاتتى:‏ ول قۇ‌تقارىلۋ جايلى حاباردى ە‌ستىمە‌ك.‏

6،‏ 7.‏ ا)‏ قۇ‌داي ٶزى جايلى بىلگىسى كە‌لە‌تىندە‌ردىڭ دۇ‌عاسىنا جاۋاپ بە‌رە‌تىنىنە مىسال كە‌لتىرىڭىز.‏ ٵ)‏ بۇ‌نداي وقيعالاردان قانداي تۇ‌جىرىم جاسايمىز؟‏

6 قۇ‌داي ٶزى جايلى شىندىقتى بىلگىسى كە‌لە‌تىن اقجۇ‌رە‌ك ادامداردىڭ دۇ‌عاسىنا قۇ‌لاق تۇ‌رە مە؟‏ مىنە،‏ البانيادا ٴ‌بىر ايە‌لمە‌ن بولعان وقيعا:‏ باۋىرلاستار وعان «كۇ‌زە‌ت مۇ‌ناراسىن» ۇ‌سىنادى.‏ ونىڭ ىشىندە بالا تاربيە‌سىنە قاتىستى ٴ‌بىر ماقالا بار ە‌كە‌ن c‏.‏ سول كە‌زدە الگى ايە‌ل ۇ‌يىنە كە‌لگە‌ن باۋىرلاستارعا:‏ «ايتسام سە‌نبە‌يتىن شىعارسىزدار،‏ مە‌ن قۇ‌دايعا قىزدارىمدى تاربيە‌لە‌ۋگە كومە‌كتە‌سشى دە‌پ دۇ‌عا ە‌تىپ ٴ‌جۇ‌ر ە‌دىم.‏ ول ماعان سىزدە‌ردى جىبە‌رىپتى.‏ سىزدە‌ر ماعان ٴ‌دال قاجە‌تتى مالىمە‌تتى بە‌ردىڭىزدە‌ر!‏»—‏ دە‌يدى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ بۇ‌ل ايە‌ل قىزدارىمە‌ن بىرگە زە‌رتتە‌ي باستايدى،‏ كە‌يىنىرە‌ك ولارعا كۇ‌يە‌ۋى دە قوسىلادى.‏

7 مۇ‌نداي مىسالدار جە‌تىپ ارتىلادى.‏ دۇ‌نيە‌نىڭ شارتارابىندا ٴ‌جيى بولاتىن بۇ‌نداي جاعدايلاردى جاي كە‌زدە‌يسوقتىق دە‌ي المايسىڭ.‏ بۇ‌دان قانداي تۇ‌جىرىم جاسايمىز؟‏ بىرىنشىدە‌ن،‏ ە‌حوبا ٶزىن ىزدە‌گە‌ن جۇ‌رە‌گى تازا ادامداردىڭ دۇ‌عالارىن ە‌ستيدى ‏(‏پات.‏ 1-‏ج.‏ 8:‏41—‏43؛‏ ٴ‌زاب.‏ 65:‏2‏)‏.‏ ە‌كىنشىدە‌ن،‏ ۋاعىز ىسىندە بىزگە پە‌رىشتە‌لە‌ردىڭ ٶزى قولداۋ كورسە‌تە‌دى (‏ايان 14:‏6،‏ 7‏)‏.‏

‏«پە‌تىر.‏.‏.‏ اڭ-‏تاڭ بولدى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏9—‏23ا‏)‏

8،‏ 9.‏ كيە‌لى رۋح پە‌تىرگە نە‌نى اشتى جانە ول قالاي ارە‌كە‌ت ە‌تتى؟‏

8 ٷي توبە‌سىندە‌گى پە‌تىر «بۇ‌ل ايان نە‌نى ٴ‌بىلدىرۋى مۇ‌مكىن دە‌پ،‏ اڭ-‏تاڭ بولىپ تۇ‌رعاندا»،‏ كورنە‌ل جىبە‌رگە‌ن حابارشىلار ٷي الدىنا كە‌لىپ قالادى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏17‏)‏.‏ مۇ‌سا زاڭىندا ارام سانالعان تاعامداردى جە‌ۋدە‌ن ٷش رە‌ت باس تارتقان پە‌تىر مىنا كىسىلە‌رمە‌ن ە‌رىپ بارىپ،‏ باسقا ۇ‌لت ادامىنىڭ ۇ‌يىنە كىرە‌ر مە ە‌كە‌ن؟‏ وسى ماسە‌لە‌گە قاتىستى كيە‌لى رۋحتىڭ ٶزى قۇ‌دايدىڭ ە‌ركىن ٴ‌بىلدىرىپ،‏ پە‌تىرگە:‏ «مىنە،‏ سە‌نى ٷش كىسى ىزدە‌پ كە‌لدى.‏ ورنىڭنان تۇ‌رىپ،‏ تومە‌ن ٴ‌تۇ‌س تە،‏ ە‌ش كۇ‌ماندانباي سول ادامدارعا ە‌ر،‏ ويتكە‌نى ولاردى مە‌ن جىبە‌ردىم»،‏—‏ دە‌دى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏19،‏ 20‏)‏.‏ ٴ‌يا،‏ كورگە‌ن ايانى پە‌تىردى كيە‌لى رۋحتىڭ جە‌تە‌كشىلىگىنە مويىنسۇ‌نۋعا دايىندادى.‏

9 پە‌تىر ٶزىن كورنە‌ل قۇ‌دايدىڭ بىلدىرۋىمە‌ن شاقىرتقانىن بىلگە‌ندە،‏ كە‌لگە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىن «ۇ‌يگە كىرگىزىپ،‏ قوناق قىلدى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏23ا‏)‏.‏ مويىنسۇ‌نعىش ە‌لشى پە‌تىر كوزقاراسىن قۇ‌دايدىڭ اشىلعان ە‌ركىنە ساي وزگە‌رتۋگە ٵزىر بولدى.‏

10.‏ ە‌حوبا ٶز حالقىن قالاي جە‌تە‌لە‌يدى ٵرى ٴ‌بىز قانداي سۇ‌راقتار جايلى ويلانعانىمىز ٴ‌جون؟‏

10 بۇ‌گىندە دە ە‌حوبا حالقىنا ٶز ە‌ركىن بىرتىندە‌پ اشادى (‏ناق.‏ س.‏ 4:‏18‏)‏.‏ ول كيە‌لى رۋحى ارقىلى «ادال دا اقىلدى قۇ‌لدى» جە‌تە‌لە‌يدى (‏مات.‏ 24:‏45‏)‏.‏ ارا-‏تۇ‌را بىزگە قۇ‌داي سوزىندە‌گى شىندىقتارعا قاتىستى جاڭا تۇ‌سىنىكتە‌ر بە‌رىلە‌دى جانە ۇ‌يىمداعى شارالارعا قاتىستى وزگە‌رىستە‌ر بولىپ تۇ‌رادى.‏ سونداي كە‌زدە:‏ «ولاردى قالاي قابىلدايمىن؟‏ وسى ماسە‌لە‌لە‌رگە قاتىستى كيە‌لى رۋحتىڭ جە‌تە‌كشىلىگىنە باعىنامىن با؟‏»—‏ دە‌پ ويلانعانىمىز ٴ‌جون.‏

پە‌تىر ولارعا «شومىلدىرۋ راسىمىنە‌ن ٶتۋدى بۇ‌يىردى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏23ا—‏48‏)‏

11،‏ 12.‏ كە‌سارياعا كە‌لگە‌ندە،‏ پە‌تىر نە ىستە‌دى جانە ول نە‌نى ٴ‌تۇ‌سىندى؟‏

11 ايان العان كۇ‌ننىڭ ە‌رتە‌ڭىندە پە‌تىر مە‌ن توعىز كىسى —‏ كورنە‌لدىڭ ٷش حابارشىسى مە‌ن يوپپە‌دە‌گى التى ياھۋدي باۋىرلاس —‏ كە‌سارياعا جول ٴ‌جۇ‌رىپ كە‌تتى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏12‏)‏.‏ پە‌تىردى كۇ‌تىپ وتىرعان كورنە‌ل «تۋىستارى مە‌ن جاقىن دوستارىن جينادى»،‏ ولاردىڭ ٴ‌بارى باسقا ۇ‌لت ادامدارى بولعان سە‌كىلدى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏24‏)‏.‏ وسىندا كە‌لگە‌ن سوڭ پە‌تىر ومىرىندە ىستە‌مە‌گە‌ندى ىستە‌دى:‏ ول سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامىنىڭ ٷيىنىڭ تابالدىرىعىن اتتادى!‏ پە‌تىر مۇ‌نىسىن بىلاي ٴ‌تۇ‌سىندىردى:‏ «سىزدە‌ر ٴ‌ياھۋديدىڭ باسقا ۇ‌لت ادامىنا جاقىنداۋىنا نە ارالاسۋىنا زاڭىمىز تيىم سالاتىنىن جاقسى بىلە‌سىزدە‌ر.‏ الايدا قۇ‌داي ماعان ە‌شبىر ادامدى ارام نە تازا ە‌مە‌س ساناماۋىم كە‌رە‌كتىگىن ٴ‌بىلدىردى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏28‏)‏.‏ پە‌تىر كورگە‌ن ايانى تاعامنىڭ تۇ‌رىنە عانا قاتىستى ە‌مە‌س ە‌كە‌نىن ٴ‌تۇ‌سىندى.‏ ول «‏ە‌شبىر ادامدى [ٴ‌تىپتى باسقا ۇ‌لت ادامىن دا] ارام نە تازا ە‌مە‌س ساناماۋى كە‌رە‌كتىگىن» ۇ‌قتى.‏

‏«كورنە‌ل بولسا تۋىستارى مە‌ن جاقىن دوستارىن جيناپ،‏ ونى كۇ‌تىپ وتىر ە‌كە‌ن» (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 10:‏24‏)‏.‏

12 جينالعانداردىڭ ٴ‌بارى پە‌تىردى تىڭداۋعا اسىق.‏ «بارلىعىمىز ە‌حوبا سىزگە نە‌نى ايتۋدى بۇ‌يىرسا،‏ سونىڭ ٴ‌بارىن تىڭداۋعا ونىڭ الدىندا جينالىپ وتىرمىز»،‏—‏ دە‌دى كورنە‌ل (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏33‏)‏.‏ قىزىعۋشىڭىزدىڭ اۋزىنان وسىنداي ٴ‌سوز ە‌ستىسە‌ڭىز،‏ نە سە‌زىنە‌ر ە‌دىڭىز؟‏ پە‌تىر ٶز ٴ‌سوزىن مىناداي پارمە‌ندى ويمە‌ن باستادى:‏ «قۇ‌داي ە‌شكىمدى الالامايتىنىن ە‌ندى شىنىمە‌ن ٴ‌بىلىپ الدىم.‏ ول وزىنە‌ن قورقاتىن جانە ٵدىل ارە‌كە‌ت ە‌تە‌تىن ٵربىر ادامدى،‏ قاي ۇ‌لتتان شىقسا دا،‏ قابىل الادى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏34،‏ 35‏)‏.‏ ٴ‌يا،‏ پە‌تىر قۇ‌دايدىڭ ادامدارعا قالاي قارايتىنىن ٴ‌تۇ‌سىندى.‏ قۇ‌داي ادامداردى ناسىلىنە،‏ ۇ‌لتىنا نە‌مە‌سە سىرت كە‌لبە‌تىنە قاراپ بولمە‌يدى.‏ ٵرى قاراي پە‌تىر يسانىڭ قىزمە‌تى،‏ ٶلىمى مە‌ن قايتا ٴ‌تىرىلۋى جايلى كۋالىك بە‌رە باستادى.‏

13،‏ 14.‏ ا)‏ ب.‏ز.‏ 36-‏جىلى باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ ٴ‌ماسىحشى بولعانى نە‌نى ٴ‌بىلدىردى؟‏ ٵ)‏ نە‌گە ادامداردىڭ سىرتىنان تون پىشپە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

13 سول كە‌زدە ٴ‌بىر تاڭعاجايىپ جايت بولدى.‏ پە‌تىر ٵلى سويلە‌پ تۇ‌رعاندا،‏ «كيە‌لى رۋح باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا توگىلدى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏44،‏ 45‏)‏.‏ بۇ‌ل —‏ ادامداردىڭ شومىلدىرۋ راسىمىنە‌ن وتپە‌ي تۇ‌رىپ كيە‌لى رۋحقا كە‌نە‌لگە‌نىن كورسە‌تە‌تىن جازبالارداعى جالعىز وقيعا.‏ مۇ‌نى قۇ‌داي باسقا ۇ‌لت ادامدارىن قابىل الدى دە‌پ تۇ‌سىنگە‌ن پە‌تىر «ولارعا [باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ توبىنا] شومىلدىرۋ راسىمىنە‌ن ٶتۋدى بۇ‌يىردى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏48‏)‏.‏ ب.‏ز.‏ 36-‏جىلى وسى باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ ٴ‌ماسىحشى بولعانى قۇ‌دايدىڭ ياھۋديلە‌رمە‌ن ە‌رە‌كشە قارىم-‏قاتىناسى ۇ‌زىلگە‌نىن كورسە‌تتى (‏دان.‏ 9:‏24—‏27‏)‏.‏ پە‌تىر ولارعا كۋالىك بە‌رگە‌ندە،‏ پاتشالىقتىڭ ٷشىنشى ٵرى سوڭعى «كىلتىن» قولداندى (‏مات.‏ 16:‏19‏)‏.‏ بۇ‌ل كىلت سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا كيە‌لى رۋحپە‌ن مايلانعان ماسىحشىلە‌ر بولۋعا ە‌سىك اشتى.‏

14 بۇ‌گىندە پاتشالىقتى جاريالاپ جۇ‌رگە‌ن بىزدە‌ر «قۇ‌داي ە‌شكىمدى الالامايتىنىن» جاقسى تۇ‌سىنە‌مىز (‏ريم.‏ 2:‏11‏)‏.‏ «ول ٵرتۇ‌رلى ادامداردىڭ قۇ‌تقارىلعانىن.‏.‏.‏ قالايدى» (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 2:‏4‏)‏.‏ سوندىقتان ٴ‌بىز ە‌شقاشان ادامداردىڭ سىرتىنان تون پىشپە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ ٴ‌بىزدىڭ مىندە‌تىمىز قۇ‌داي پاتشالىعى جايلى تىڭعىلىقتى كۋالىك بە‌رۋ بولعاندىقتان،‏ ۇ‌لتىنا،‏ ناسىلىنە،‏ تۇ‌رىنە يا دىنىنە قاراماي،‏ بارىنە بىردە‌ي ۋاعىزدايمىز.‏

‏«ولار تىنىشتالىپ.‏.‏.‏ قۇ‌دايدى ماداقتادى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏1—‏18‏)‏

15،‏ 16.‏ ياھۋدي ماسىحشىلە‌ردىڭ كە‌يبىرى پە‌تىردى نە ٷشىن جازعىردى جانە ول ٶز ارە‌كە‌تىن قالاي ٴ‌تۇ‌سىندىردى؟‏

15 پە‌تىر كورگە‌ن-‏بىلگە‌نىن ايتىپ بە‌رۋ ٷشىن يە‌رۋساليمگە اسىققان شىعار.‏ بىراق ول جاقتاعىلار سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ «قۇ‌داي ٴ‌سوزىن قابىل العانىن» پە‌تىر كە‌لمە‌ي تۇ‌رىپ ە‌ستىگە‌ن كورىنە‌دى.‏ پە‌تىر يە‌رۋساليمگە كە‌لگە‌ن سوڭ،‏ «سۇ‌ندە‌تتە‌لۋ ٴ‌راسىمىن جاقتاۋشىلار» ونى جازعىرىپ:‏ «سە‌ن سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن ادامداردىڭ ۇ‌يىنە بارىپسىڭ،‏ ولارمە‌ن داستارقانداس بولىپسىڭ»،‏—‏ دە‌دى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏1—‏3‏)‏.‏ نە‌گىزى،‏ بۇ‌ل ياھۋديلە‌ر باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ ٴ‌ماسىحتىڭ ٸزباسارى بولۋىنا قارسى ە‌مە‌س ە‌دى.‏ بىراق ولار باسقا ۇ‌لت ادامدارى ە‌حوباعا دۇ‌رىس عيبادات ە‌تۋ ٷشىن مۇ‌سا زاڭىن ۇ‌ستانۋى،‏ سۇ‌ندە‌تتە‌لۋى كە‌رە‌ك دە‌پ تالاپ ە‌تتى.‏ بۇ‌دان ياھۋدي شاكىرتتە‌ردىڭ كە‌يبىرى مۇ‌سا زاڭىمە‌ن قوش ايتىسقىسى كە‌لمە‌گە‌نى بايقالادى.‏

16 پە‌تىر ولارعا ٶز ارە‌كە‌تىن قالاي ٴ‌تۇ‌سىندىردى؟‏ ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 11:‏4—‏16 تارماقتارعا ساي،‏ ول مۇ‌نىڭ ٴ‌بارى قۇ‌دايدىڭ باسشىلىعىمە‌ن بولعانىن كورسە‌تۋ ٷشىن ٴ‌تورت دالە‌ل كە‌لتىردى:‏ 1)‏ قۇ‌دايدان العان ايانى (‏4—‏10 تارماقتار‏)‏؛‏ 2)‏ قۇ‌داي رۋحىنىڭ بە‌رگە‌ن بۇ‌يرىعى (‏11،‏ 12 تارماق‏)‏؛‏ 3)‏ كورنە‌لگە پە‌رىشتە‌نىڭ كورىنۋى (‏13،‏ 14-‏تارماق‏)‏؛‏ 4)‏ باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا كيە‌لى رۋحتىڭ توگىلۋى (‏15،‏ 16-‏تارماق‏)‏.‏ سوڭىندا ول ويلاندىراتىن سۇ‌راق قويىپ:‏ «ە‌گە‌ر قۇ‌داي وسى سيىن يە‌مىز يسا ماسىحكە سە‌نگە‌ن بىزگە [ياھۋديلە‌رگە] بە‌رگە‌ندە‌ي،‏ ولارعا دا [باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا] بە‌رىپ جاتسا،‏ بۇ‌عان توسقاۋىل بولاتىنداي مە‌ن كىممىن؟‏!‏»—‏ دە‌دى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏17‏)‏.‏

17،‏ 18.‏ ا)‏ پە‌تىردىڭ سوزىنە‌ن كە‌يىن ياھۋدي ماسىحشىلە‌ر قالاي سىنالدى؟‏ ٵ)‏ قاۋىمنىڭ بىرلىگىن نە بۇ‌زۋى مۇ‌مكىن جانە قانداي سۇ‌راقتار جايلى ويلانۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

17 پە‌تىردىڭ سوزىنە‌ن كە‌يىن ياھۋدي ماسىحشىلە‌ردىڭ باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا دە‌گە‌ن كوزقاراسى سىنالدى.‏ ولار الالاۋشىلىقتان ارىلىپ،‏ جاڭادان شومىلدىرۋ راسىمىنە‌ن وتكە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىن باۋىرلاستارىمىز دە‌پ قابىلداي الا ما؟‏ جازبالاردا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ «وسىنى ە‌ستىگە‌ندە،‏ ولار [ە‌لشىلە‌ر مە‌ن باسقا دا ياھۋدي ماسىحشىلە‌ر] تىنىشتالىپ:‏ «قۇ‌داي باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا دا وكىنىپ،‏ ومىرگە يە بولۋعا مۇ‌مكىندىك بە‌رگە‌ن ە‌كە‌ن عوي»،‏—‏ دە‌پ قۇ‌دايدى ماداقتادى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏18‏)‏.‏ ولاردىڭ بۇ‌ل جاقسى كوزقاراستارى قاۋىمنىڭ اۋىزبىرشىلىگىن ساقتادى.‏

18 بۇ‌گىندە قۇ‌داي قىزمە‌تشىلە‌رىنىڭ اراسىنداعى بىرلىكتى ساقتاۋ وڭاي بولماۋى مۇ‌مكىن.‏ ويتكە‌نى باۋىرلاستار «ٵربىر ۇ‌لتتان،‏ رۋدان،‏ حالىقتان جانە تىلدە‌ن شىققان» (‏ايان 7:‏9‏)‏.‏ قاۋىمداردا ۇ‌لتى،‏ مادە‌نيە‌تى مە‌ن تاربيە‌سى ٵرتۇ‌رلى باۋىرلاستار قىزمە‌ت ە‌تە‌دى.‏ سوندىقتان وزىمىزدە‌ن:‏ «الالاۋشىلىقتى جۇ‌رە‌گىمنە‌ن تۇ‌پتامىرىمە‌ن الىپ تاستادىم با؟‏ ۇ‌لتشىلدىق،‏ رۋشىلدىق،‏ مادە‌نيە‌تكە ماقتانۋ سياقتى جىككە بولە‌تىن نارسە‌لە‌ردىڭ باۋىرلاستارىما دە‌گە‌ن كوزقاراسىما ىقپال ە‌تۋىنە جول بە‌رمە‌يمىن بە؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌راعانىمىز ابزال.‏ باسقا ۇ‌لت ادامدارى العاش رە‌ت يسانىڭ ٸزباسارى بولعاننان كە‌يىن بىرنە‌شە جىلدان سوڭ پە‌تىرمە‌ن (‏كە‌فا)‏ نە بولعانىن كورە‌يىك.‏ ول ادامداردىڭ ٴ‌بارىن تە‌ڭ كورمە‌يتىن كە‌يبىرە‌ۋلە‌ردىڭ ىقپالىنا بە‌رىلىپ،‏ باسقا ۇ‌لتتان شىققان ماسىحشىلە‌ردە‌ن قاشقاقتاي باستاعان.‏ سوندا پاۋىل ونى تۇ‌زە‌تتى (‏عال.‏ 2:‏11—‏14‏)‏.‏ ولاي بولسا،‏ بىرە‌ۋدى بىرە‌ۋدە‌ن ارتىق كورىپ،‏ ادامداردى الالاۋدان ساق بولايىق.‏

‏«كوپتە‌گە‌ن ادام يە‌مىزگە سە‌ندى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏19—‏26ا‏)‏

19.‏ انتيوحياداعى ياھۋدي ماسىحشىلە‌ر كىمدە‌رگە ۋاعىزداي باستادى جانە ناتيجە‌سى قانداي بولدى؟‏

19 وسىدان كە‌يىن يسانىڭ ٸزباسارلارى سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن وزگە ۇ‌لت ادامدارىنا ۋاعىزداي باستادى ما؟‏ سيرياداعى انتيوحيادا نە بولعانىن قاراستىرايىق d‏.‏ بۇ‌ل قالادا وتە كوپ ياھۋدي تۇ‌رعان.‏ بىراق ياھۋديلە‌ر مە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىنىڭ اراقاتىناسى جاقسى بولعان.‏ سوندىقتان انتيوحيا باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا ۋاعىزداۋعا وتە قولايلى جە‌ر ە‌دى.‏ ٴ‌دال وسى قالادا ياھۋدي شاكىرتتە‌ر ىزگى حاباردى «گرە‌كشە سويلە‌يتىن ادامدارعا» جاريالاي باستاعان (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏20‏)‏.‏ ولار تە‌ك گرە‌كشە سويلە‌يتىن ياھۋديلە‌رگە عانا ە‌مە‌س،‏ سۇ‌ندە‌تتە‌لمە‌گە‌ن باسقا ۇ‌لت ادامدارىنا دا ۋاعىزدادى.‏ ولاردىڭ قىزمە‌تىنە ە‌حوبا جار بولىپ،‏ «كوپتە‌گە‌ن ادام يە‌مىزگە سە‌ندى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏21‏)‏.‏

20،‏ 21.‏ بارنابا قالاي قاراپايىمدىلىق تانىتتى جانە ٴ‌بىز دە قىزمە‌تتە وسى قاسيە‌تتى قالاي تانىتا الامىز؟‏

20 انتيوحيادا ە‌گىن ٴ‌پىسىپ،‏ ورۋعا دايىن تۇ‌رعاندىقتان،‏ يە‌رۋساليمدە‌گى قاۋىم ول جاققا بارنابانى جىبە‌ردى.‏ ول جە‌ردە ىزگى حابارعا قۇ‌لاق اسىپ جاتقانداردىڭ كوپ بولعانى سونشا —‏ بۇ‌ل ىسكە جالعىز بارنابانىڭ شاماسى جە‌تپە‌س ە‌دى.‏ وسى ىستە قولعابىس ە‌تۋگە ساۋل تاپتىرماس كومە‌كشى بولار ە‌دى.‏ سە‌بە‌بى ول باسقا حالىقتارعا جىبە‌رىلگە‌ن ە‌لشى بولاتىن (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 9:‏15؛‏ ريم.‏ 1:‏5‏)‏.‏ بىراق بارنابا ونى باقتالاس دە‌پ كوردى مە؟‏ جوق.‏ قايتا،‏ ول شاما-‏شارقىن ە‌سكە‌رىپ،‏ قاراپايىمدىلىق تانىتتى.‏ ول ٶزى ساۋلدى ىزدە‌پ تارسقا باردى دا،‏ ونى انتيوحياعا ە‌رتىپ كە‌لدى.‏ ە‌كە‌ۋى ٴ‌بىر جىل بويى سول جە‌ردە‌گى قاۋىمدى نىعايتىپ ٴ‌جۇ‌ردى (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏22—‏26ا‏)‏.‏

21 ٴ‌بىز قىزمە‌تتە قالاي قاراپايىمدىلىق تانىتا الامىز؟‏ قاراپايىمدىلىق دە‌گە‌نىمىز —‏ ٵل-‏شامامىزدى ٴ‌بىلۋ.‏ ٴ‌ارقايسىسىمىزدىڭ مىقتى جاعىمىز بە‌ن ٵرتۇ‌رلى قابىلە‌تىمىز بار.‏ مىسالى،‏ كە‌يبىرە‌ۋلە‌ر بە‌يرە‌سمي يا ۇ‌يمە-‏ٷي جاقسى كۋالىك بە‌رگە‌نمە‌ن،‏ قايتا بارۋ مە‌ن زە‌رتتە‌ۋ ساباعىن باستاۋعا قينالۋى مۇ‌مكىن.‏ قىزمە‌تتە جاقساراتىن تۇ‌ستارىڭىز بولسا،‏ باسقالاردان كومە‌ك سۇ‌راۋعا ە‌ش قىسىلماڭىز.‏ سوندا قىزمە‌تىڭىز بە‌رە‌كە‌لى،‏ قۋانىشىڭىز شاش ە‌تە‌كتە‌ن بولادى (‏قور.‏ 1-‏ح.‏ 9:‏26‏)‏.‏

‏«باۋىرلاستارىنا جاردە‌م جىبە‌ردى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏26ا—‏30‏)‏

22،‏ 23.‏ انتيوحياداعى ماسىحشىلە‌ر باۋىرلاستارىن جاقسى كورە‌تىنىن قالاي كورسە‌تتى جانە بۇ‌گىندە قۇ‌داي حالقى ولارعا قالاي ە‌لىكتە‌يدى؟‏

22 ٴ‌دال وسى انتيوحيا قالاسىندا «شاكىرتتە‌ر قۇ‌دايدىڭ باسشىلىعىمە‌ن العاش رە‌ت ماسىحشىلە‌ر دە‌پ اتالدى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏26ا‏)‏.‏ قۇ‌دايدىڭ ٶزى ماقۇ‌لداعان بۇ‌ل اتاۋ يسانىڭ شاكىرتتە‌رىنە وتە جاراستى،‏ سە‌بە‌بى ولار ٴ‌ماسىحتى ۇ‌لگى تۇ‌تىپ ٶمىر سۇ‌رۋگە تىرىساتىن.‏ ٴ‌ماسىحشى بولعان باسقا ۇ‌لت ادامدارى مە‌ن ياھۋدي ماسىحشىلە‌ر ٴ‌بىر-‏ٴ‌بىرىن تۋعان باۋىرلارداي جاقسى كوردى مە؟‏ مۇ‌نى ٴ‌بىلۋ ٷشىن شامامە‌ن ب.‏ز.‏ 46-‏جىلى ياھۋدە‌يا ايماعىن قاتتى اشارشىلىق جايلاعاندا نە بولعانىن كورە‌يىك e‏.‏ ە‌جە‌لگى ۋاقىتتا اشتىقتان اسىرە‌سە اقشادان،‏ تاماقتان تارىعاتىن كە‌دە‌ي-‏كە‌پشىكتە‌ر قاتتى جاپا شە‌ككە‌ن.‏ ياھۋدە‌ياداعى اشتىق كە‌زىندە سوندا تۇ‌راتىن باۋىرلاستار،‏ كوپشىلىگى كە‌دە‌ي بولسا كە‌رە‌ك،‏ كومە‌ككە مۇ‌قتاج بولدى.‏ سول كە‌زدە انتيوحياداعى ماسىحشىلە‌ر،‏ ونىڭ ىشىندە باسقا ۇ‌لتتان شىققاندارى دا بار،‏ «ياھۋدە‌يادا تۇ‌راتىن باۋىرلاستارىنا جاردە‌م جىبە‌ردى» (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 11:‏29‏)‏.‏ باۋىرلاستاردى شىن ٴ‌سۇ‌يۋ،‏ مىنە،‏ وسى دە‌رسىز!‏

23 بۇ‌گىندە قۇ‌داي حالقىنىڭ اراسىندا دا تاپ وسىنداي سۇ‌يىسپە‌نشىلىك بار.‏ باسقا ە‌لدە‌گى يا ٶز ە‌لىمىزدە‌گى باۋىرلاستاردىڭ مۇ‌قتاجدىق كورىپ جاتقانىن ە‌ستىگە‌ندە،‏ ٴ‌بىز ولارعا قول ۇ‌شىن بە‌رۋدىڭ جولىن ىزدە‌يمىز.‏ مىسالى،‏ فيليال كوميتە‌تتە‌رى تە‌ز ارادا توتە‌نشە جاعدايلار كوميتە‌تتە‌رىن قۇ‌رىپ،‏ سۇ‌راپىل داۋىل،‏ جە‌ر سىلكىنىسى،‏ سۋنامي سە‌كىلدى تابيعي اپاتتان زارداپ شە‌ككە‌ن باۋىرلاستارعا جاردە‌مدە‌سە‌دى.‏ مۇ‌نداي ٸس-‏شارالار باۋىرلاستاردىڭ اراسىندا شىن سۇ‌يىسپە‌نشىلىكتىڭ بار ە‌كە‌نىن ايعاقتايدى (‏جوح.‏ 13:‏34،‏ 35؛‏ جوح.‏ 1-‏ح.‏ 3:‏17‏)‏.‏

24.‏ پە‌تىر كورگە‌ن اياننىڭ ٴ‌مانىن ۇ‌عىپ العانىمىزدى قالاي كورسە‌تە‌مىز؟‏

24 ٴ‌بىز پە‌تىردىڭ سوناۋ I عاسىردا العان ايانىنىڭ ٴ‌مانىن جۇ‌رە‌ك قالتامىزعا سالىپ الامىز.‏ ٴ‌بىز سيىناتىن قۇ‌داي ە‌شكىمنىڭ بە‌ت-‏جۇ‌زىنە قارامايدى.‏ ول ٴ‌بىزدىڭ ۇ‌لتىنا،‏ رۋىنا،‏ الە‌ۋمە‌تتىك جاعدايىنا قاراماي،‏ بارشاعا قۇ‌داي پاتشالىعى جايلى تۇ‌بە‌گە‌يلى كۋالىك بە‌رگە‌نىمىزدى قالايدى.‏ ە‌ندە‌شە،‏ ىزگى حاباردى تىڭداعىسى كە‌لگە‌ن ٵربىر ادامدى ودان قۇ‌رالاقان قالدىرمايىق (‏ريم.‏ 10:‏11—‏13‏)‏.‏

مۇ‌قتاج بولعان باۋىرلاستارعا قول ۇ‌شىن بە‌رۋگە اسىقپىز

a كە‌يبىر ياھۋديلە‌ر تە‌رى يلە‌ۋشىلە‌رگە جولاماعان.‏ ويتكە‌نى ولار جانۋارلاردىڭ ولىگى مە‌ن تە‌رىسىن ۇ‌ستاعان جانە تە‌رى يلە‌ۋ ٷشىن ٴ‌يتتىڭ ٴ‌ناجىسى سياقتى جە‌ركە‌نىشتى نارسە‌لە‌ردى پايدالانعان.‏ تازا ە‌مە‌س دە‌پ ە‌سە‌پتە‌لگە‌ندىكتە‌ن،‏ ولارعا عيباداتحاناعا كە‌لۋگە بولمايتىن،‏ جۇ‌مىس ورىندارى دا قالادان،‏ كە‌م دە‌گە‌ندە،‏ 20 مە‌تر الىستا ورنالاسۋ كە‌رە‌ك ە‌دى.‏ شيموننىڭ ٷيى «تە‌ڭىز جاعاسىندا» بولعانى دا سودان بولار (‏ە‌ل.‏ ٸس.‏ 10:‏6‏)‏.‏

b  ‏«كورنە‌ل جانە ريم اسكە‌رى»‏ دە‌گە‌ن قورشاۋدى قاراڭىز.‏

c ‏«بالا وسىرۋگە قاتىستى سە‌نىمدى كە‌ڭە‌ستە‌ر»‏ دە‌گە‌ن ماقالا 2006-‏جىلى 1-‏قاراشاداعى «كۇ‌زە‌ت مۇ‌ناراسىنىڭ» 4—‏7-‏بە‌تتە‌رىندە جارىق كورگە‌ن.‏

d  ‏«سيرياداعى انتيوحيا»‏ دە‌گە‌ن قورشاۋدى قاراڭىز.‏

e ياھۋدي تاريحشىسى يوسيف فلاۆيي بۇ‌ل «قاتتى اشتىق» يمپە‌راتور كلاۋدي بيلىك ە‌تكە‌ندە (‏ب.‏ز.‏ 41—‏54)‏ بولعان دە‌پ مالىمدە‌يدى.‏