5-تاراۋ
«بيلەۋشى رەتىندە... قۇدايعا مويىنسۇنۋىمىز كەرەك»
ەلشىلەر بارلىق شىنايى ماسىحشىلەر ٷشىن ۇلگى قالدىردى
ەلشىلەردىڭ ىستەرى 5:12—6:7 نەگىزدەلگەن
1—3. ا) ەلشىلەر جوعارعى كەڭەستىڭ الدىنا نە ٷشىن اپارىلدى جانە ولار قانداي تاڭداۋ جاساۋ كەرەك ەدى؟ ٵ) ەلشىلەردىڭ قانداي كوزقاراستا بولعانى نە ٷشىن ٴبىزدى قىزىقتىرۋ كەرەك؟
جوعارعى كەڭەستىڭ مۇشەلەرى قاھارى قايناپ، اشۋدان جارىلايىن دەپ وتىر a. الدارىندا يسانىڭ ەلشىلەرى تۇر. نە ٷشىن؟ جوعارعى كەڭەستىڭ باسشىسى ٵرى باس ٴدىني قىزمەتكەر ٴجۇسىپ قاياپا ولارعا: «ٴبىز سەندەرگە بۇل كىسىنىڭ اتىنان ٴتالىم بەرمەڭدەر دەپ قاتاڭ ەسكەرتكەن ەدىك قوي!»— دەدى. اشۋعا بۋلىققان باسشىنىڭ ٴتىپتى يسانىڭ اتىن اتاۋعا اۋزى بارمادى. «ال سەندەر تالىمدەرىڭدى بۇكىل يەرۋساليمگە تاراتتىڭدار، ٵرى بۇل كىسىنىڭ قانىن ٴبىزدىڭ موينىمىزعا ارتپاقسىڭدار!»— دەدى ول (ەل. ٸس. 5:28). سوندا ونىڭ ايتپاعى: ۋاعىزداۋدى توقتاتىڭدار، ايتپەسە سازايلارىڭدى تارتقىزامىز!
2 ەندى ەلشىلەر نە ىستەيدى؟ ولارعا ۋاعىزداۋ ٸسىن تاپسىرعان يسا، ال وعان بيلىكتى بەرگەن قۇدايدىڭ ٶزى عوي (مات. 28:18—20). ەلشىلەر ادامداردان قورقىپ، ۋاعىزداماي قويا ما، الدە جالعاستىرا بەرە مە؟ باسقاشا ايتقاندا، ولار قۇدايدى تىڭداي ما، الدە ادامداردى ما؟ سول كەزدە ەلشى پەتىر بارلىق ەلشىنىڭ اتىنان سويلەدى. ول ٴسوزىن نىق-نىق ٵرى انىق جەتكىزدى.
3 ٴبىز دە ٴماسىحتىڭ ٸزباسارى بولعاندىقتان، ەلشىلەردىڭ سەس كورسەتكەن جوعارعى كەڭەسكە قالاي جاۋاپ بەرگەنىن بىلگىمىز كەلەدى. ويتكەنى ۋاعىز ٸسى بىزدەرگە دە تاپسىرىلعان. قۇداي تاپسىرعان ٸستى اتقارعاندا، ٴبىز دە قارسىلىقتارعا كەزىگىپ جاتامىز (مات. 10:22). قارسىلاستار ىسىمىزگە شەكتەۋ قويىپ نە تيىم سالۋى مۇمكىن. سول كەزدە نە ىستەيمىز؟ وسى ورايدا ەلشىلەردىڭ قانداي كوزقاراستا بولعانىن جانە جوعارعى كەڭەستىڭ الدىنا نە ٷشىن اپارىلعانىن قاراستىرعانىمىز پايدالى.
«ەحوبانىڭ پەرىشتەسى تۇرمە ەسىكتەرىن اشتى» (ەل. ٸس. 5:12—21ا)
4، 5. قاياپا مەن ساددۋكەيلەر نەگە «قىزعانىشقا بۋلىقتى»؟
4 پەتىر مەن جوحانعا ۋاعىزداۋعا العاش رەت تيىم سالعان كەزدە، ولاردىڭ نە دەگەنى ەسىڭىزدە مە؟ «ٴبىز كورىپ-ەستىگەنىمىز جايلى ٷنسىز قالا المايمىز»،— دەپ ەدى عوي (ەل. ٸس. 4:20). جوعارعى كەڭەستەن شىققان سوڭ، پەتىر مەن جوحان باسقا ەلشىلەرمەن بىرگە عيباداتحانادا ۋاعىزداي بەردى. ەلشىلەر تاڭعاجايىپ كەرەمەتتەر جاساپ، اۋرۋلاردى ساۋىقتىردى، جىنداردى قۋىپ شىعاردى. ٴتىپتى پەتىردىڭ كولەڭكەسى تۇسكەن ناۋقاستاردىڭ ٶزى ساۋىعىپ جاتتى! ەلشىلەر بۇل كەرەمەتتەردى عيباداتحانانىڭ شىعىسىنداعى «سۇلەيمەن باعانالارى» دەپ اتالاتىن ٷستى جابىق باستىرمادا جاسادى. بۇل جەردە ياھۋديلەر كوپتەپ جينالاتىن. اۋرۋلارىنان ساۋىققانداردىڭ كوبىسى قۇداي سوزىندەگى شىندىقتى قابىلداپ، رۋحاني دا ساۋىعىپ جاتتى. وسىلاي «كوپتەگەن ەرلەر مەن ايەلدەر يەمىزگە سەنىپ، شاكىرتتەردىڭ قاتارىنا قوسىلىپ وتىردى» (ەل. ٸس. 5:12—15).
5 ساددۋكەيلەر مەن سول سەكتانىڭ مۇشەسى قاياپا «قىزعانىشقا بۋلىعىپ»، ەلشىلەردى تۇرمەگە جاۋىپ تاستادى (ەل. ٸس. 5:17، 18). ساددۋكەيلەردىڭ سونشاما اشۋلانۋىنا نە سەبەپ؟ ويتكەنى ەلشىلەر يسانىڭ قايتا تىرىلگەنى جايلى ۋاعىزداپ ٴجۇردى. ال ساددۋكەيلەر قايتا تىرىلۋگە سەنبەيتىن. بۇدان بولەك، ەلشىلەر يساعا سەنسە عانا ادام قۇتقارىلاتىنىن ايتىپ ٴجۇردى. ال ساددۋكەيلەر ەگەر حالىق يسانى باسشىمىز دەپ مويىنداسا، ريمدىكتەردەن تاياق جەيمىز دەپ قورقاتىن (جوح. 11:48). سوندىقتان ولار ەلشىلەردىڭ اۋزىن جاۋىپ تاستاۋعا ٴتاستۇيىن بەكىندى.
6. بۇگىندە ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرىنىڭ قۋعىندالۋىنا نەگىزىنەن كىمدەر تۇرتكى بولادى جانە نەگە ٴبىز بۇعان تاڭعالمايمىز؟
6 بۇگىندە دە ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ قۋعىندالۋىنا نەگىزىنەن ٴدىني جەتەكشىلەر تۇرتكى بولىپ جاتادى. ولار ۋاعىز ٸسىن توقتاتۋ ٷشىن ٴجيى ۇكىمەت باسىنداعىلارعا، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا ىقپال ەتۋگە تىرىسادى. بۇعان تاڭعالماۋىمىز كەرەك، سەبەبى ٴبىزدىڭ حابارىمىز جالعان دىندەردى اشكەرەلەيدى. شىندىقتى قابىلداعان سوڭ، ادەتتە اقجۇرەكتى ادامدار كيەلى كىتاپقا قايشى ىلىمدەر مەن ٴدىني جورالاردان باس تارتادى (جوح. 8:32). ەندەشە، ٴبىزدىڭ حابارىمىز نە ٷشىن ٴدىني جەتەكشىلەردىڭ ٸشىن كۇيدىرىپ، ىزاسىن كەلتىرەتىنى ايتپاي-اق تۇسىنىكتى.
7، 8. پەرىشتەنىڭ بۇيرىعى ەلشىلەرگە قالاي اسەر ەتتى جانە ٴبىز قانداي سۇراق جايلى ويلانعانىمىز ابزال؟
7 تۇرمەدە سوت شەشىمىن كۇتىپ وتىرعان ەلشىلەر «وسىمەن ٴبارى ٴبىتتى، جاۋلارىمىز ٴبىزدى ازاپتاپ ولتىرەتىن شىعار» دەپ ويلاسا كەرەك (مات. 24:9). بىراق ٴتۇن ورتاسىندا كۇتپەگەن ٴبىر جاعداي بولدى. «ەحوبانىڭ پەرىشتەسى تۇرمە ەسىكتەرىن اشتى» b (ەل. ٸس. 5:19). پەرىشتە ولارعا ناقتى نۇسقاۋ بەرىپ: «عيباداتحاناعا بارىپ... ايتۋدى جالعاستىرا بەرىڭدەر»،— دەدى (ەل. ٸس. 5:20). بۇل بۇيرىق ەلشىلەردىڭ دۇرىس نارسەنى ىستەپ جاتقانىنا سەنىمدىلىك بەردى. وعان قوسا، پەرىشتەنىڭ سوزدەرى قانداي جاعداي بولماسىن، ەلشىلەرگە العان بەتتەرىنەن قايتپاۋعا تالپىنىس بەردى. وسىلاي بويىنا مىقتى سەنىم مەن قايرات جيناعان ەلشىلەر تاڭ اتا «عيباداتحاناعا كىرىپ، ٴتالىم بەرە باستادى» (ەل. ٸس. 5:21).
8 ٴبىز دە بىلاي ويلانىپ كورسەك بولادى: «ەلشىلەر سياقتى جاعدايدا بولسام، مەنىڭ دە ۋاعىز ٸسىن ٵرى قاراي اتقارا بەرۋگە سەنىمىم مەن باتىلدىعىم جەتە مە؟» ۋاعىز ىسىندە بىزگە دە پەرىشتەلەر باعىت-باعدار بەرىپ، قولداۋ كورسەتەدى. وسىنى بىلگەنىمىز «قۇداي پاتشالىعى تۋرالى... تۇبەگەيلى كۋالىك بەرۋگە» كۇش بەرگەي! (ەل. ٸس. 28:23؛ ايان 14:6، 7).
«بيلەۋشى رەتىندە ٴبىرىنشى كەزەكتە ادامعا ەمەس، قۇدايعا مويىنسۇنۋىمىز كەرەك» (ەل. ٸس. 5:21ا—33)
«ولار ەلشىلەردى جوعارعى كەڭەستىڭ الدىنا اكەلدى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 5:27).
9—11. جوعارعى كەڭەس ۋاعىزداۋعا تيىم سالعاندا، ەلشىلەر نە دەدى جانە ولار شىنايى ماسىحشىلەر ٷشىن قانداي ۇلگى قالدىردى؟
9 قاياپا مەن جوعارعى كەڭەستىڭ باسقا دا تورەشىلەرى ەلشىلەردى سوتتاۋعا دايىن وتىر. تۇرمەدە بولعان جاعدايدان بەيحابار سوت ساقشىلاردى قاماۋدا جاتقان ەلشىلەردى الىپ كەلۋگە جىبەردى. تۇتقىنداردىڭ ورنىندا جوق ەكەنىن كورگەندە، ساقشىلاردىڭ كوزى شاراسىنا شىعا جازداعان شىعار! ولار قايدا كەتۋى مۇمكىن؟ «تۇرمە قاقپالارى مىقتاپ جابىلعان، اۋزىندا ساقشىلار تۇر» عوي (ەل. ٸس. 5:23). كوپ كۇتپەي-اق، عيباداتحانانىڭ باس ساقشىسى ەلشىلەردىڭ عيباداتحانادا يسا ٴماسىح تۋرالى كۋالىك بەرىپ جاتقانىن ەستيدى. بۇلار ٴدال وسى ىستەرى ٷشىن تۇرمەگە جابىلماپ پا ەدى؟! سوندا باس ساقشى قاسىنا ادامدارىن ەرتىپ، تەزدەتىپ عيباداتحاناعا باردى دا، تۇتقىنداردى ۇستاپ، جوعارعى كەڭەستىڭ الدىنا الىپ كەلدى.
10 وسى تاراۋدىڭ باسىندا ايتىلعانداي، زىعىردانى قايناعان ٴدىني جەتەكشىلەر ەلشىلەرگە ۋاعىزداماڭدار دەپ ناقتى ايتقان ەدى. بۇعان ەلشىلەردىڭ جاۋابى قانداي بولدى؟ پەتىر وجەتتىلىكپەن ەلشىلەردىڭ اتىنان: «بيلەۋشى رەتىندە ٴبىرىنشى كەزەكتە ادامعا ەمەس، قۇدايعا مويىنسۇنۋىمىز كەرەك»،— دەدى (ەل. ٸس. 5:29). وسىلاي ەلشىلەر شىنايى ماسىحشىلەر ٷشىن كەرەمەت ۇلگى قالدىردى. بيلىكتەگىلەر كەيدە قۇداي بىزدەن تالاپ ەتەتىن نارسەگە تيىم سالۋى نەمەسە قۇداي تيىم سالعان نارسەنى ىستەۋدى تالاپ ەتۋى مۇمكىن. بىراق ٴبىز ولاردىڭ ايتقانىن ىستەي المايمىز. ەگەر «بيلىك باسىنداعىلار» ۋاعىزداۋعا تيىم سالسا، ونى توقتاتا المايمىز، ويتكەنى بۇل ٸستى بىزگە قۇداي تاپسىرعان (ريم. 13:1). مۇنداي جاعدايدا پاراساتتىلىقپەن جولىن تاۋىپ، قۇداي پاتشالىعى جايلى تىڭعىلىقتى كۋالىك ەتە بەرەمىز.
11 ەلشىلەردىڭ تايسالماي ايتقان بۇل سوزدەرى ونسىز دا زىعىردانى قايناپ تۇرعان تورەشىلەردىڭ اشۋىن ودان بەتەر قوزدىردى. ولار ەلشىلەردى «ٶلتىرىپ»، كوزىن قۇرتقىسى كەلدى (ەل. ٸس. 5:33). جۇرەكجۇتقان ٵرى جالىنداپ تۇرعان كۋاگەرلەرگە بۇل جولى ازاپتى ولىمنەن قاشىپ قۇتىلۋ مۇمكىن ەمەستەي كورىندى. بىراق ولار وزدەرى كۇتپەگەن جەردەن كومەك الدى.
«مۇنى قۇرتا المايسىڭدار» (ەل. ٸس. 5:34—42)
12، 13. ا) گاماليەل ٶز ارىپتەستەرىنە قانداي كەڭەس بەردى جانە ولار نە ىستەدى؟ ٵ) بۇگىندە ەحوبا ٶز حالقىن قالاي قورعاۋى مۇمكىن، ال ەگەر «ادىلدىك ٷشىن قاسىرەت شەگۋىمىزگە» جول بەرسە، نە نارسەگە سەنىمدىمىز؟
12 جوعارعى كەڭەستىڭ الدىنا «ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن زاڭ ٴمۇعالىمى، گاماليەل» دەگەن كىسى شىعىپ سويلەدى c. ونىڭ ٴسوز العانىنا جانە «ەلشىلەردى سىرتقا شىعارا تۇرۋدى بۇيىرعانىنا» قاراعاندا، ارىپتەستەرىنىڭ الدىندا وتە سيلى، قادىرلى زاڭگەر بولعانعا ۇقسايدى (ەل. ٸس. 5:34). ول بۇرىن بۇلىك شىعارعان، بىراق كوسەمدەرى قايتىس بولعان سوڭ تەز-اق باسىلىپ قالعان توپتاردى مىسالعا كەلتىردى. سوسىن گاماليەل سوتقا كوسەمدەرى يسا جاقىندا عانا قايتىس بولعان ەلشىلەرگە شىدامدىلىق پەن توزىمدىلىك تانىتا تۇرۋدى ايتتى. ول مىناداي قيسىندى سوزدەر ايتتى: «بۇل ادامداردى جايىنا قالدىرىڭدار. ويتكەنى بۇل ٴتالىم نە ٸس ادامداردىكى بولسا، قۇرىپ كەتەدى، ال قۇدايدىكى بولسا، مۇنى قۇرتا المايسىڭدار. بايقاڭدار، قۇدايدىڭ وزىنە قارسىلاسىپ جۇرمەڭدەر» (ەل. ٸس. 5:38، 39). سوت ونىڭ كەڭەسىنە قۇلاق استى. ايتسە دە ولار ەلشىلەردى شاقىرتىپ، دۇرە سوقتىردى دا، «بۇدان بىلاي يسانىڭ اتىنان سويلەمەۋدى بۇيىردى» (ەل. ٸس. 5:40).
13 قازىرگى تاڭدا دا ەحوبا ٶز حالقىن قورعاۋ ٷشىن گاماليەل سەكىلدى بەدەلدى ادامداردى قولدانۋى مۇمكىن (ناق. س. 21:1). ەحوبا كيەلى رۋحىمەن ىقپالدى بيلەۋشىلەرگە، سوتتارعا يا زاڭ شىعارۋشىلارعا ٶز ەركىنە ساي ارەكەت ەتۋگە اسەر ەتە الادى (نەح. 2:4—8). بىراق ول كەيدە «ادىلدىك ٷشىن قاسىرەت شەگۋىمىزگە» دە جول بەرەدى (پەت. 1-ح. 3:14). سونداي كەزدە ەكى نارسەگە سەنىمدى بولايىق. بىرىنشىدەن، ەحوبا بارىنە شىداۋعا قاجەتتى كۇش بەرەدى (قور. 1-ح. 10:13). ەكىنشىدەن، قارسىلاستار قۇدايدىڭ ٸسىن ەشقاشان «قۇرتا المايدى» (يشايا 54:17).
14، 15. ا) دۇرە سوعىلعاندا، ەلشىلەر نە سەزىندى جانە نەگە؟ ٵ) ەحوبانىڭ حالقى قيىندىققا قۋانىشپەن توزەتىنىنە مىسال كەلتىرىڭىز.
14 تاياق جەگەندەرىنە ەلشىلەردىڭ رۋحى جىعىلىپ، ىنتاسى باسىلىپ قالدى ما؟ جوق! «جوعارعى كەڭەستەن شىققان ەلشىلەر... قۋاندى» (ەل. ٸس. 5:41). نە ٷشىن قۋاندى؟ ارينە، قورلىق كورگەندەرى ٷشىن ەمەس، ەحوباعا مىنسىزدىك ساقتاعاندارى ٷشىن، سونداي-اق وزدەرى ۇلگى تۇتقان يسا ىسپەتتى قۋدالانىپ جاتقاندارى ٷشىن (مات. 5:11، 12).
15 ٴبىز دە I عاسىرداعى ماسىحشىلەرگە ەلىكتەپ، ىزگى حابار ٷشىن قيىندىق كورگەندە، قۋانىشپەن توزەمىز (پەت. 1-ح. 4:12—14). البەتتە، ٴبىز قوقان-لوقى كورىپ، قۋدالانعانىمىزعا نە تۇرمەگە جابىلعانىمىزعا قۋانبايمىز. دەسە دە مىنسىزدىگىمىزدەن تايماعانىمىز كوڭىلىمىزدى حوش ەتەدى. مىسالى، حەنريك دورنيك باۋىرلاستى الايىق. ول توتاريتارلىق رەجيم كەزىندە جىلدار بويى اياۋسىز قورلىق كورگەن. 1944-جىلى تامىز ايىندا بيلىك باسىنداعىلار اعاسى ەكەۋىن كونسلاگەرگە جىبەردى. قۋدالاۋشىلار بىلاي دەدى: «ولاردى ەش نارسەگە كوندىرە المايسىڭ. ازاپ شەككەننەن ولار ٴتىپتى راقات تاباتىن سياقتى». ال دورنيك باۋىرلاستىڭ ٶزى بىلاي دەدى: «ارينە، مەن ازاپ شەگۋدى قالاعان جوقپىن، بىراق ەحوباعا ادالدىق ساقتاۋ ٷشىن قيىن جاعدايدا ەڭسەمدى تىك ۇستاپ، قايتپاس قايسارلىق تانىتقانىما قۋاندىم» (جاق. 1:2—4).
ەلشىلەر ىسپەتتى ٴبىز دە «ۇيدەن ۇيگە ٴجۇرىپ» ۋاعىزدايمىز
16. ەلشىلەر تياناقتى كۋالىك بەرۋگە بەل بۋعاندارىن قالاي كورسەتتى جانە ٴبىز ەلشىلەردىڭ ۋاعىزداۋ تاسىلىنە قالاي ەلىكتەيمىز؟
16 جوعارعى كەڭەستەن شىققان سوڭ، ەلشىلەر ۋاقىتتى زايا كەتىرمەي، ۋاعىزداۋعا كىرىسىپ كەتتى. «ولار كۇن سايىن عيباداتحانادا، سونداي-اق ۇيدەن ۇيگە ٴجۇرىپ، ٴماسىح تۋرالى ىزگى حاباردى جاريالاۋدى جانە ٴتالىم بەرۋدى دوعارمادى» d (ەل. ٸس. 5:42). بۇل ىنتالى جاريالاۋشىلار تياناقتى كۋالىك بەرۋگە بەكەم بەل بۋعان ەدى. بايقاساق، ولار يسا ٴماسىح بۇيىرعانداي، ىزگى حاباردى ادامداردىڭ ۇيلەرىنە بارىپ ايتتى (مات. 10:7، 11—14). سوندىقتان دا تالىمدەرىن بۇكىل يەرۋساليمگە تاراتا الدى. بۇگىندە ەحوبا كۋاگەرلەرى سول ەلشىلەردىڭ ٴتاسىلىن قولدانىپ، ۇيدەن ۇيگە ۋاعىزدايدى. ٴبىز دە ٵربىر ٷيدىڭ تۇرعىنىنا ىزگى حاباردى جەتكىزىپ، تۇبەگەيلى كۋالىك بەرۋگە تىرىسامىز. ۇيدەن ۇيگە ٴجۇرىپ ۋاعىزداپ جاتقانىمىزعا ەحوبا باتاسىن بەرىپ جاتىر ما؟ بەرگەندە قانداي! وسى سوڭعى كۇندەرى ميلليونداعان ادام ىزگى حابارعا قۇلاق اسۋدا، ٵرى ولاردىڭ كوبىسى العاش رەت وسى حاباردى ۇيلەرىنە كەلگەن كۋاگەرلەردەن ەستىگەن.
تالاپقا ساي باۋىرلاستار «ماڭىزدى ىسكە تاعايىندالدى» (ەل. ٸس. 6:1—6)
17—19. قاۋىمدا ىرىتكى سالۋى مۇمكىن قانداي ماسەلە تۋىندادى، ونى شەشۋ ٷشىن ەلشىلەر نە ىستەدى؟
17 جاڭا قۇرىلعان قاۋىمعا بىردەن كوزگە تۇسپەيتىن ىشتەي قاۋىپ ٴتونىپ تۇردى. قانداي دەيسىز عوي؟ ەسىڭىزدە بولسا، ەندى شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەندەردىڭ دەنى سەنىمدەرى جايلى كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن يەرۋساليمدە ٴبىراز ۋاقىتقا قالىپ قويعان ەدى. ال سوندا تۇراتىن شاكىرتتەر ولاردى اسپەن جانە باسقا دا كەرەگىمەن قامتاماسىز ەتۋ ٷشىن قولداعى قاراجاتتارىمەن شىن جۇرەكتەن ٴبولىستى (ەل. ٸس. 2:44—46؛ 4:34—37). الايدا سول كەزدە ٴبىر قيىن ماسەلە تۋىندادى. «كۇندەلىكتى اس ۇلەستىرۋ كەزىندە» گرەكشە سويلەيتىن جەسىرلەر «ەلەۋسىز قالىپ ٴجۇردى» (ەل. ٸس. 6:1). ال ەۆرەيشە سويلەيتىن جەسىرلەر بولسا ەلەپ-ەسكەرىلدى. بۇل ماسەلە، استە، الالاۋشىلىقتان تۋىندادى. ال مۇنداي جاعداي قاۋىمعا ىرىتكى سالىپ، بىرلىگىن بۇزادى.
18 سول ۋاقىتتا كۇن ساناپ ٶسىپ جاتقان قاۋىمدا باسقارۋشى كەڭەس رەتىندە قىزمەت اتقارعان ەلشىلەر «قۇداي ٴسوزىن ۇيرەتۋدى ىسىرىپ قويىپ، اس ۇلەستىرۋمەن اينالىسقانى» دۇرىس بولمايتىنىن ٴتۇسىندى (ەل. ٸس. 6:2). سول سەبەپتەن بۇل ماسەلەنى شەشۋ ٷشىن ولار شاكىرتتەرگە ارالارىنان «دانالىق پەن كيەلى رۋحقا كەنەلگەن» جەتى ادامدى تاڭداۋدى تاپسىردى. ەلشىلەر ولاردى «وسى ماڭىزدى ىسكە» تاعايىنداماق ەدى (ەل. ٸس. 6:3). بۇل ىسكە قويىلعان تالاپتارعا ساي كەلەتىن كىسىلەر قاجەت بولدى. سەبەبى ولار تاماق ۇلەستىرۋدەن بولەك، تۇسكەن اقشانى ٴبولىپ بەرۋى، ازىق-تۇلىك ساتىپ الۋى جانە ەسەپ-قيساپ جۇرگىزىپ وتىرۋى كەرەك ەدى. تاڭدالعان ەر كىسىلەردىڭ ٴبارىنىڭ ەسىمدەرى گرەكشە بولدى. سوعان قاراعاندا، ولاردى رەنجىپ قالعان جەسىرلەرگە جەڭىل بولسىن دەپ ادەيى تاڭداعان سياقتى. ەلشىلەر شاكىرتتەردىڭ ۇسىنىسىن دۇعا ەتە وتىرىپ مۇقيات قاراستىرعان سوڭ، الگى جەتى كىسىنى «وسى ماڭىزدى ىسكە» تاعايىندادى e.
19 بۇل جەتەۋى اس ۇلەستىرۋگە تاعايىندالعاندىقتان، ىزگى حاباردى ۋاعىزداۋ جاۋاپكەرشىلىگىنەن بوساتىلدى ما؟ مۇلدەم ولاي ەمەس! مىسالى، ولاردىڭ اراسىندا ستەپان دا بولعان. ول قايسار رۋحىمەن ٵرى ىزگى حاباردى جان سالا ۋاعىزداعانىمەن بەلگىلى (ەل. ٸس. 6:8—10). سونداي-اق ولاردىڭ ىشىندە ٴفىلىپ تە بار ەدى. كيەلى كىتاپتا ول «ىزگى حاباردى جاريالاۋشى» دەپ اتالعان (ەل. ٸس. 21:8). بۇدان كورىنەتىندەي، وسى جەتى كىسى پاتشالىق تۋرالى ٵرى قاراي دا قۇلشىنا ۋاعىزداي بەرگەن.
20. بۇگىندە قۇداي حالقى ەلشىلەردەن قانداي ونەگە الادى؟
20 ەحوبانىڭ حالقى بۇگىندە ەلشىلەردىڭ ۇلگىسىن ونەگە تۇتادى. قاۋىمداعى جاۋاپكەرشىلىكتەردى الۋعا ۇسىنىلعان ەر كىسىلەردىڭ كوكتەن كەلگەن دانالىققا يە ەكەنى ٵرى كيەلى رۋحتىڭ باسشىلىعىمەن جۇرەتىنى انىق كورىنىپ تۇرۋى ٴتيىس. كيەلى كىتاپتاعى تالاپتارعا ساي كەلەتىن ەر باۋىرلاستار باسقارۋشى كەڭەستىڭ باسشىلىعىمەن قاۋىمدا اقساقال نە قىزمەت كومەكشىسى بولىپ تاعايىندالادى f (ٴتىم. 1-ح. 3:1—9، 12، 13). تالاپتارعا ساي كەلەتىندىكتەن، ولاردى كيەلى رۋحپەن تاعايىندالدى دەۋگە بولادى. بۇل ەڭبەكقور جاندار «ماڭىزدى ىستەردى» اتقارۋعا كوپ كۇش سالادى. مىسالى، اقساقالدار شىنىمەن كومەككە مۇقتاج ادال قارت باۋىرلاستارعا جاردەمدەسۋدى ۇيىمداستىرادى (جاق. 1:27). كەيبىر اقساقالدار پاتشالىق سارايلارىن سوعۋعا قاتىسادى، كونگرەستەردى ۇيىمداستىرادى نەمەسە جەرگىلىكتى اۋرۋحانالارمەن بايلانىس كوميتەتىمەن قىزمەتتەسەدى. ال قىزمەت كومەكشىلەرى بولسا باقتاشىلىق ساپارمەن نە ٴتالىم بەرۋمەن تىكەلەي بايلانىسى جوق كوپتەگەن مىندەتتەر اتقارادى. بۇل باۋىرلاستاردىڭ ٴبارى تارازى باسىن تەڭ ۇستاپ، قاۋىمداعى جانە ۇيىمداعى ىستەردى قۇداي تاپسىرعان ۋاعىز ىسىمەن قاتار الىپ ٴجۇرۋى كەرەك (قور. 1-ح. 9:16).
«قۇداي ٴسوزى كەڭىنەن تارادى» (ەل. ٸس. 6:7)
21، 22. ەحوبا جاڭادان قۇرىلعان قاۋىمدى جارىلقاعانى نەدەن كورىنەدى؟
21 ەحوبانىڭ كومەگىمەن جاڭا قۇرىلعان قاۋىم سىرتتان كەلگەن قۋعىن-سۇرگىنگە توتەپ بەردى جانە قاۋىم ىشىندە تۋىنداعان ماسەلەنى دە شەشە الدى. ەحوبا ولاردى جارىلقاعانى ايدان انىق ەدى. ويتكەنى كيەلى كىتاپتا بىلاي دەپ جازىلعان: «قۇداي ٴسوزى كەڭىنەن تاراپ، يەرۋساليمدە شاكىرتتەردىڭ سانى بارعان سايىن كوبەيە بەردى. ٴتىپتى كوپتەگەن ٴدىني قىزمەتكەرلەر دە سەنە باستادى» (ەل. ٸس. 6:7). بۇل — ەلشىلەردىڭ ىستەرى كىتابىنداعى قاۋىمنىڭ ٶسىمى جايلى ايتىلعان مىسالداردىڭ ٴبىرى عانا (ەل. ٸس. 9:31؛ 12:24؛ 16:5؛ 19:20؛ 28:31). بۇگىندە ٴبىز دە پاتشالىق ٸسىنىڭ تورتكىل دۇنيەگە وركەن جايىپ جاتقانى تۋرالى ەسەپتى ەستىگەندە، ٴبىر مارقايىپ قالامىز.
22 I عاسىرداعى يسانىڭ ٸزباسارلارىنا ٴتىسىن قايراعان ٴدىني جەتەكشىلەردىڭ بەرىلەر ٴتۇرى جوق ەدى. الدا شاكىرتتەر ٷستى-ۇستىنە قۋعىن-سۇرگىن كورمەك ەدى. كەلەسى تاراۋدان كورەتىنىمىزدەي، ٴدىنباسىلارى نىساناعا العان شاكىرت ستەپان اياۋسىز قۋعىنعا دۋشار بولدى.
a «جوعارعى كەڭەس — ياھۋديلەردىڭ جوعارعى سوتى» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
b ەلشىلەردىڭ ىستەرىندە پەرىشتەلەر تۋرالى شامامەن 20 رەت كەزدەسەدى. بۇل — سونىڭ العاشقىسى. وسىعان دەيىن ەلشىلەردىڭ ىستەرى 1:10 دا پەرىشتەلەر جايلى «اق جامىلعان ەكى كىسى» دەپ جاناما تۇردە ايتىلعان.
c «گاماليەل — راۆۆيندەر اراسىندا ەڭ سيلى ادام» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
d «ۇيدەن-ۇيگە ٴجۇرىپ» ۋاعىزداۋ» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
e بۇل وتە جاۋاپتى ٸس بولعاندىقتان، تاڭدالعان ەر ادامدار اقساقالدارعا قويىلاتىن تالاپتارعا ساي كەلگەنى انىق. الايدا كيەلى جازبالاردا ەر كىسىلەردىڭ قاشاننان باستاپ اقساقال يا باقىلاۋشى بولىپ تاعايىندالا باستاعانى ناقتى ايتىلماعان.
f I عاسىردا لايىقتى باۋىرلاستارعا اقساقالداردى تاعايىنداۋعا قۇزىر بەرىلگەن (ەل. ٸس. 14:23؛ ٴتىم. 1-ح. 5:22؛ تيت. 1:5). بۇگىندە باسقارۋشى كەڭەس اۋداندىق باقىلاۋشىلاردى تاعايىندايدى. ال اۋداندىق باقىلاۋشىلار اقساقالدار مەن قىزمەت كومەكشىلەرىن تاعايىندايدى.
