ون ٴبىرىنشى تاراۋ
دۇنيەدە قايعى-قاسىرەت نەگە كوپ؟
1، 2. كوپ ادامدى قانداي جايت مازالايدى؟
دۇنيەدە قايعىلى جاعدايلار كوپتەپ ورىن الۋدا. مىسالى، «جويقىن سۋنامي تۇگەل ٴبىر ەلدى مەكەندى شايىپ كەتتى، لاڭكەستىك ارەكەتتەن كوپ ادام قازا بولدى، قاتەرلى ىسىكتەن ٴبىر انا كوز جۇمىپ، بالالارى جەتىم قالدى» دەگەندى جاڭالىقتاردان ٴجيى ەستيمىز.
2 وسىنداي اپاتتار مەن باقىتسىزدىقتار بولعاندا، كوپ ادام «نەگە بۇلاي بولىپ جاتىر؟ قاتىگەزدىك پەن قاسىرەت نەگە كوپ؟» دەپ تۇسىنبەيدى. وسىنداي سۇراقتار سىزدىڭ دە كوكەيىڭىزدە جۇرگەن شىعار.
3، 4. ا) اباقۇق ەحوباعا قانداي سۇراقتار قويعان؟ ٵ) ەحوبا وعان نە دەپ جاۋاپ بەردى؟
3 كيەلى كىتاپتان قۇدايعا بەرىك سەنگەن كىسىلەردى دە وسىنداي سۇراقتار مازالاعانىن بىلەمىز. مىسالى، اباقۇق پايعامبار ەحوباعا: «نەگە مەنى زۇلىمدىقتى كورۋگە ٴماجبۇر ەتەسىڭ؟ نەگە قىسىمشىلىققا شىداپ وتىرسىڭ؟ نەگە كوز الدىمدا قىرىپ-جويۋ، زورلىق-زومبىلىق بولىپ جاتىر؟ نەگە ۇرىس-كەرىس پەن قاقتىعىس كوبەيىپ كەتتى؟»— دەگەن (اباقۇق 1:3).
4 اباقۇق 2:2، 3 تە قۇدايدىڭ بۇل پايعامبارعا ايتقان جاۋابى جازىلعان. ول دۇنيەدەگى جاعدايدى جاقسارتۋدى ۋادە ەتكەن. ويتكەنى ەحوبا ادامداردى قاتتى جاقسى كورەدى. كيەلى كىتاپتا: «ول قامدارىڭدى ويلايدى»،— دەلىنگەن (پەتىردىڭ 1-حاتى 5:7). ەحوبا ادامداردىڭ قينالعانىن مۇلدەم قالامايدى (يشايا 55:8، 9). ولاي بولسا، قايعى-قاسىرەت نەگە ٴبارىبىر كوپ؟ قازىر وسى سۇراقتى قاراستىرايىق.
قايعى-قاسىرەت نەگە كوپ؟
5. كوپ ٴدىن مۇعالىمدەرى قايعى-قاسىرەتتىڭ سەبەبىن قالاي تۇسىندىرەدى؟ ال كيەلى كىتاپ نە دەپ ۇيرەتەدى؟
5 ادام باقىتسىزدىققا ۇشىراعاندا، ٴدىن مۇعالىمدەرى مەن ٴدىني جەتەكشىلەر «بۇل — قۇدايدىڭ جازعانى» دەپ جاتادى. ولار ادامنىڭ كورەتىن قاسىرەتى دە، بۇكىل ٶمىرى دە ماڭدايىنا جازىلىپ قويىلعان، ٵرى ونىڭ سەبەبىن ٴتۇسىنۋ ەشكىمگە بۇيىرماعان دەيدى. ال بىرەۋ ومىردەن وتسە، كەيبىر ادامدار «قۇداي وزىنە جاقسى ادامداردى الادى» دەپ ايتادى. مىسالى، كىشكەنتاي بالا قايتىس بولسا، «قۇدايعا پەرىشتە كەرەك بولعان عوي» دەيدى. ٴبىراق بۇل ايتىلعاندار جالعان. سەبەبى ەحوبا ادامدارعا ەشقاشان قايعى-قاسىرەت جىبەرمەيدى. كيەلى كىتاپتا: «قۇدايدىڭ زۇلىمدىق جاساۋى، قۇدىرەت يەسىنىڭ جاماندىققا بارۋى مۇمكىن ەمەس!»— دەلىنگەن (ٵيۇپ 34:10).
6. كوپ ادام دۇنيەدەگى قايعى-قاسىرەت ٷشىن نەگە قۇدايدى ايىپتايدى؟
6 كوپ ادام جەر بەتىن قۇداي بيلەپ وتىر دەپ ويلاعاندىقتان، دۇنيەدەگى بار قايعى-قاسىرەت ٷشىن قۇدايدى كىنالايدى. ٴبىراق 3-تاراۋدان بىلگەنىمىزدەي، دۇنيەنى شىن مانىندە شايتان ٸبىلىس بيلەپ وتىر.
7، 8. قايعى-قاسىرەتتىڭ كوپ بولۋىنىڭ سەبەپتەرى قانداي؟
7 كيەلى كىتاپتا: «بۇكىل دۇنيە شايتاننىڭ بيلىگىندە»،— دەپ جازىلعان (جوحاننىڭ 1-حاتى 5:19). شايتان — قاتىگەز ٵرى زۇلىم بيلەۋشى. ول «بۇكىل جەرجۇزىن اداستىرىپ ٴجۇر» (ايان 12:9). بۇگىندە كوپ ادام شايتاندىكىندەي مىنەز-قۇلىق تانىتادى. جەر بەتىندە وتىرىك، جەككورۋشىلىك پەن قاتىگەزدىكتىڭ كوپ بولۋىنىڭ ٴبىر سەبەبى — وسى.
8 قايعى-قاسىرەتتىڭ كوپ بولۋىنىڭ باسقا دا سەبەپتەرى بار. ادام مەن حاۋا بۇلىك شىعارىپ كۇنا جاساعاننان كەيىن، ولاردىڭ ۇرپاقتارى دا كۇناكار بولدى. سوندىقتان ادامدار ٴبىر-بىرىنە زياندىق جاسايدى، ٴبىر-بىرىنەن ۇستەم بولۋعا تىرىسادى. ولاردىڭ اراسىندا ۇرىس-توبەلەس پەن سوعىستاردىڭ بولۋى دا وسىدان (ۋاعىزداۋشى 4:1؛ 8:9). ال تاعى ٴبىر سەبەبى — ادامدار كەيدە «قولايسىز ۋاقىت پەن كەزدەيسوق جاعدايلارعا تاپ بولادى» (ۋاعىزداۋشى 9:11). سوندىقتان قانداي دا ٴبىر اپاتقا نە كەلەڭسىز جاعدايعا ۇشىراپ قالادى.
9. نەگە ەحوبانىڭ قايعى-قاسىرەتكە جول بەرىپ وتىرعانىنا كەلەلى سەبەپ بار دەۋگە بولادى؟
9 ەحوبا قايعى-قاسىرەتتىڭ سەبەپشىسى ەمەس. سوعىس، قىلمىس پەن ادىلەتسىزدىككە ول كىنالى ەمەس. جەر سىلكىنىستەرى، داۋىل نە توپان سۋ سياقتى اپاتتاردى بولعىزىپ وتىرعان دا ەحوبا ەمەس. ٴبىراق ٴسىز «ەحوبا الەمدەگى ەڭ قۇدىرەتتى تۇلعا بولا تۇرا جاماندىقتى نەگە توقتاتپاي وتىر؟» دەرسىز. قۇداي ٴبىزدىڭ قامىمىزدى ويلايتىنىن ەسكەرسەك، ونىڭ قايعى-قاسىرەتكە جول بەرىپ وتىرعانىنا كەلەلى ٴبىر سەبەپ بولۋ كەرەك (جوحاننىڭ 1-حاتى 4:8).
قۇدايدىڭ قايعى-قاسىرەتكە جول بەرۋىنىڭ سەبەبى
10. شايتان ەحوبانى نە دەپ قارالادى؟
10 ەدەم باعىندا ٸبىلىس ەحوبانىڭ بيلىك ەتۋ قۇقىعىنا كۇمان كەلتىردى. ول قۇدايدى جامان بيلەۋشى دەپ ايىپتاپ، ادام مەن حاۋانى اداستىردى. شايتان قۇدايدى ادامداردان ٴبىر جاقسى نارسەنى جاسىرىپ وتىر دەدى. ول ەحوباعا قاراعاندا وزىنىڭ جاقسى بيلەۋشى بولاتىنىنا جانە ادامداردىڭ قۇدايسىز-اق ٶمىر سۇرە الاتىنىنا سەندىرگىسى كەلدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 3:2—5؛ 27-تۇسىندىرمەنى قاراڭىز).
11. قانداي سۇراققا جاۋاپ الامىز؟
11 ادام مەن حاۋا ەحوباعا مويىنسۇنباي، وعان قارسى شىقتى. ولار نەنىڭ دۇرىس، نەنىڭ بۇرىس ەكەنىن ٶزىمىز شەشە الامىز دەپ ويلادى. ەحوبا ولاردىڭ قاتە جولدى تاڭداعاندارىن جانە ادامدار ٷشىن نەنىڭ جاقسى ەكەنىن وزىنەن ارتىق ەشكىم بىلمەيتىنىن قالاي دالەلدەمەك ەدى؟
12، 13. ا) ەحوبا بۇلىكشىلەردى نەگە بىردەن جويىپ جىبەرمەدى؟ ٵ) ەحوبا شايتانعا بيلەۋشى بولۋعا جانە ادامدارعا ٶز ۇكىمەتتەرىن ورناتۋعا نەگە جول بەردى؟
12 ەحوبا و باستا جەر بەتىن كەمەلدى ادامدارعا تولتىرۋدى ماقسات ەتكەن. ونىڭ بۇل ماقساتى شايتاننىڭ نە ىستەيتىنىنە قاراماستان جۇزەگە اسپاق ەدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:28؛ يشايا 55:10، 11). سوندىقتان ول ادام مەن حاۋانى بىردەن جويىپ جىبەرمەدى. ەحوبا ولاردىڭ بالالى-شاعالى بولۋلارىنا جول بەردى. ٴسۇيتىپ، ولاردىڭ ۇرپاقتارىنا وزدەرى ٷشىن كىمدى بيلەۋشى ەتەتىندەرىن تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەردى.
13 شايتان ەحوبانى ميلليونداعان پەرىشتەنىڭ الدىندا قارالادى (ٵيۇپ 38:7؛ دانيال 7:10). سوندىقتان ەحوبا شايتانعا تاققان ايىبىن دالەلدەۋگە ۋاقىت بەردى. سونداي-اق ادامزاتقا دا شايتاننىڭ قول استىنداعى دۇنيەدە ٶز ۇكىمەتتەرىن ورناتۋعا جانە قۇدايدىڭ كومەگىنسىز-اق جەتىستىككە جەتەمىز دەگەن ويلارىن دالەلدەۋگە جول بەردى.
14. ۋاقىت وتە نە ايقىن بولدى؟
14 ادامزات عاسىرلار بويى ٶز-وزدەرىن باسقارىپ كەلدى. ٴبىراق ەشقانداي جاقسىلىققا جەتە المادى. شايتاننىڭ قىپ-قىزىل وتىرىكشى ەكەنى ايقىن بولدى. ادامداردىڭ قۇدايدىڭ كومەگىنسىز ٶمىر سۇرە المايتىنى دا انىق بولدى. ەرەميا پايعامبار: «ۋا، ەحوبا، پەندەنىڭ ٶمىر جولى ٶز بيلىگىندە ەمەس ەكەنىن بىلەمىن. ادام ٴتىپتى ٶز قادامىنا باعىت بەرە المايدى»،— دەپ بەكەر ايتپاعان (ەرەميا 10:23).
ەحوبا نەگە ۇزاق ۋاقىت كۇتىپ كەلەدى؟
15، 16. ا) ەحوبا قايعى-قاسىرەتكە نەگە ۇزاق ۋاقىت جول بەرىپ كەلەدى؟ ٵ) ەحوبا شايتاننىڭ كەسىرىنەن بولعان قيىندىقتاردى نەگە شەشپەدى؟
15 ەحوبا قايعى-قاسىرەتكە نەگە ۇزاق ۋاقىت جول بەرىپ كەلەدى؟ جاماندىقتى نەگە جويىپ تاستامايدى؟ ويتكەنى شايتاننىڭ بيلىگى ەش جاقسىلىق اكەلمەيتىنى دالەلدەنۋ ٷشىن ۋاقىت ٶتۋ كەرەك ەدى. ادامدار ٵرتۇرلى بيلىك جۇيەسىن بايقاپ كورسە دە، ەشقانداي تابىسقا جەتپەدى. ولار عىلىم مەن تەحنولوگيادا ٴبىراز جەتىستىككە جەتسە دە، ادىلەتسىزدىك، جوقشىلىق، قىلمىس پەن سوعىس كوبەيىپ بارادى. ٴيا، ادامدار قۇدايدىڭ كومەگىنسىز وزدەرىنە دۇرىس بيلىك ەتە المايدى.
16 الايدا ەحوبا شايتاننىڭ كەسىرىنەن بولعان قيىندىقتاردى شەشىپ وتىرمادى. ولاي ەتسە، ول شايتاننىڭ بيلىگىن قولداعانداي بولار ەدى. بۇعان قوسا، ادامدار شايتان ايتقانداي، ٶز-وزدەرىن جاقسى باسقارا الامىز دەپ ويلاپ قالار ەدى. ٴبىراق ەحوبا ولاردىڭ بۇل وتىرىككە سەنۋلەرىنە سەبەپ بولاتىن ەشتەڭە ىستەمەدى. ول وتىرىك نارسەنى قولدامايدى، ٵرى ەشقاشان وتىرىك ايتپايدى دا (ەۆرەيلەرگە 6:18).
17، 18. ەحوبا شايتاننىڭ كەسىرىنەن بولعان جاماندىقتى قالاي جويادى؟
17 ەحوبا شايتان مەن ادامداردىڭ كەسىرىنەن بولعان بۇكىل جاماندىقتى جويا الا ما؟ ارينە! قۇدايدىڭ قولىنان كەلمەيتىن ٸس جوق. ول شايتان تاققان ايىپتاردىڭ وتىرىك ەكەنى تولىعىمەن دالەلدەنەتىن كەزدى كۇتىپ وتىر. سودان كەيىن ەحوبا و باستاعى قالاۋىنا ساي، جەر بەتىن جۇماققا اينالدىرادى. سوندا قابىردەگىلەردىڭ ٴبارى تىرىلەدى (جوحان 5:28، 29). ادامدار اۋرۋ مەن ولىمنەن ازات بولادى. ەحوبا «ٸبىلىستىڭ ىستەرىن» يسا ارقىلى تالقاندايدى. يسا شايتاننىڭ كەسىرىنەن بولعان بارلىق جاماندىقتى جوق قىلادى (جوحاننىڭ 1-حاتى 3:8). ٴبىز ەحوبانىڭ بۇگىندە شىدامدىلىق تانىتىپ، ادامدارعا ۋاقىت بەرىپ وتىرعانىنا وتە ريزامىز. وسىنىڭ ارقاسىندا بىزدە قۇداي تۋرالى ٴبىلىم الۋعا، ونى بيلەۋشىمىز دەپ تاڭداۋعا مۇمكىندىك بار (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:9، 10 وقىڭىز). ەحوبانىڭ قازىر قيىندىقتارعا جول بەرىپ وتىرعانى راس، ٴبىراق ولارعا توزە الۋىمىز ٷشىن ول بىزگە كۇش بەرەدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:13 وقىڭىز).
18 ەحوبا ەشكىمدى وزىنە مويىنسۇنۋعا ماجبۇرلەمەيدى. ول ادامدارعا ەرىك بوستاندىعىن بەرگەن. قازىر وسىعان توقتالىپ وتەيىك.
ەرىك بوستاندىعىن قالاي قولداناسىز؟
19. ەحوبا بىزگە قانداي سي بەردى؟ بۇل سيعا نە ٷشىن ريزامىز؟
19 ەرىك بوستاندىعى — ەحوبانىڭ ادام بالاسىنا بەرگەن كەرەمەت سيلارىنىڭ ٴبىرى. ٴبىزدى جان-جانۋارلاردان ەرەكشە ەتەتىن دە وسى نارسە. جانۋارلار تۇيسىك بويىنشا ارەكەت ەتسە، ادامدار قالاي ٶمىر سۇرەتىندەرىن وزدەرى شەشەدى (ناقىل سوزدەر 30:24—28). ەحوباعا ۇنايتىنداي ارەكەت ەتە مە، جوق پا، سونى دا وزدەرى تاڭداي الادى. ٴبىز روبوت سياقتى ەمەسپىز. كىم بولعىمىز كەلەتىنىن، كىممەن دوس بولۋدى، قالاي ٶمىر ٴسۇرۋدى ٶزىمىز شەشەمىز. سەبەبى ەحوبا ٴبىزدىڭ ومىردەن راقات الىپ، باقىتتى بولعانىمىزدى قالايدى.
20، 21. سىزدىڭ قانداي تاڭداۋ جاساعانىڭىز دۇرىس؟
20 ەحوبا ٶزىن شىن جۇرەكتەن جاقسى كورگەنىمىزدى قالايدى (ماتاي 22:37، 38). قالاي ويلايسىز، اكەگە قايسىسى جاعىمدى: بالاسىنىڭ «مەن ٴسىزدى جاقسى كورەمىن» دەپ شىن جۇرەكتەن ايتقانى ما، الدە بىرەۋ ماجبۇرلەگەندىكتەن ايتقانى ما؟ ەحوبا اكەمىز دە وعان ٶز ەركىمىزبەن قىزمەت ەتكەنىمىزدى قالايدى. ٴبىراق شايتان، ادام مەن حاۋا ۇشەۋى ەحوباعا باعىنباۋدى شەشتى. ال ٴسىز ەرىك بوستاندىعىن قالاي قولداناسىز؟
21 دۇنيەجۇزى بويىنشا ميلليونداعان ادام قۇدايعا ۇنامدى ٶمىر ٴسۇرىپ، شايتانعا باعىنباۋدى تاڭداعان (ناقىل سوزدەر 27:11). ٴسىز دە ەحوباعا قىزمەت ەتۋدى تاڭداڭىز. قۇداي بارلىق قايعى-قاسىرەتتەن تازارتقان جاڭا دۇنيەدە ٶمىر ٴسۇرۋ ٷشىن قازىردەن ارەكەت ەتىڭىز. بۇل ارەكەتتەرگە نە جاتاتىنى كەلەسى تاراۋدا ايتىلادى.
