20-تاراۋ
«جۇرەگى دانالىققا تولى» بولا تۇرا، كىشىپەيىل
1—3. نەگە ٴبىز ەحوبانىڭ كىشىپەيىل ەكەندىگىنە سەنىمدى بولا الامىز؟
كىشكەنتاي بالاعا اكەسى ماڭىزدى ساباق بەرگىسى كەلدى دەلىك. اكەسى بەرگەن ٴتالىمىنىڭ بالاسىنىڭ جۇرەگىنە جەتكەنىن قالايدى. ونىڭ نە ىستەگەنى دۇرىس؟ بالانىڭ زارەسىن ۇشىرا ۇستىنە ٴتونىپ تۇرىپ، دورەكى سوزدەر ايتۋى كەرەك پە؟ جوق الدە ەڭكەيىپ، جۇمساق تا جىلى سوزدەر ايتقانى دۇرىس پا؟ دانا ٵرى كىشىپەيىل اكەنىڭ جۇمساقتىقپەن ارەكەت ەتەتىنىندە ٴسوز جوق.
2 ال ەحوبا قانداي اكە؟ ٶر كوكىرەك پە، كىشىپەيىل مە، دورەكى مە، جۇمساق پا؟ ونىڭ ۇشان-تەڭىز ٴبىلىمى بار، ٵرى ول شەكسىز دانا. الايدا بىلىكتىلىك پەن زەردەلىلىكتىڭ ادامدى مىندەتتى تۇردە كىشىپەيىل ەتە بەرمەيتىنىن بايقاعان بولارسىڭ؟ كيەلى كىتاپتا ايتىلعانداي، «بىلىك» ماقتانشاق ەتەدى» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 3:19؛ 8:1). ٴبىراق ەحوبا «جۇرەگى دانالىققا تولى» بولا تۇرا، كىشىپەيىل (ٵيۇپ 9:4). بۇل ونىڭ دارەجەسىن تومەندەتىپ نەمەسە سالتاناتتى ۇلىلىعىنان ايىرمايدى، جاي عانا ونىڭ وركوكىرەكتىكتەن اۋلاق ەكەنىن بىلدىرەدى. نەگە بۇلاي دەيمىز؟
3 ەحوبا كيەلى. سوندىقتان ونىڭ بويىندا وركوكىرەكتىك سياقتى ارام قاسيەت جوق (مارقا 7:20—22). ەرەميا پايعامباردىڭ ەحوباعا نە دەگەنىنە كوڭىل ٴبولشى: «سەن مىندەتتى تۇردە ەسىڭە الاسىڭ، قول ۇشىن بەرۋ ٷشىن ماعان ەڭكەيەسىڭ» a (ەرەميانىڭ زارى 3:20، جد). مىنە، عاجاپ! بۇكىل الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوبا سول كەمەلسىز ادامعا مەيىرىن ٴتۇسىرۋ ٷشىن ‹ەڭكەيۋگە›، نەمەسە ەرەميانىڭ دەڭگەيىنە دەيىن تۇسۋگە، دايىن بولعان (ٴزابۋر 113:7 [112:7]). ٴيا، ەحوبا كىشىپەيىل. ٴبىراق مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ مۇنىڭ دانالىقپەن قانداي بايلانىسى بار؟ سونداي-اق نەگە بۇل ٴبىز ٷشىن ماڭىزدى؟
ەحوبا كىشىپەيىلدىلىكتى قالاي تانىتادى؟
4، 5. ا) كىشىپەيىلدىلىك دەگەن نە، ول قالاي كورىنىس تابادى جانە نەگە ٴبىز السىزدىك نەمەسە جاسىقتىقتى كىشىپەيىلدىلىكپەن شاتاستىرماۋىمىز كەرەك؟ ٵ) قالاي ەحوبا داۋىتكە قاتىستى كىشىپەيىلدىلىك تانىتقان جانە ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ ٴبىز ٷشىن قانداي ماڭىزى بار؟
4 كىشىپەيىلدىلىك دەگەنىمىز — پاڭدىق پەن كوكىرەكتىكتىڭ بولماۋى. وسى جان دۇنيەدەن شىعاتىن قاسيەت (جد) جۇمساقتىق، شىدامدىلىق جانە پاراساتتىلىق ارقىلى كورىنىس تابادى (عالاتتىقتارعا 5:22، 23). الايدا قۇدايعا ۇنامدى وسى قاسيەتتەردى السىزدىك نەمەسە جاسىقتىقپەن شاتاستىرماعان ٴجون. السىزدىك پەن جاسىقتىق ەحوبانىڭ ٵدىل اشۋى نەمەسە جويۋشى كۇشىمەن ۇيلەسىمدىلىكتە بولا المايدى. كەرىسىنشە، كىشىپەيىلدىلىك پەن جۇمساقتىق تانىتۋ ارقىلى ەحوبا ٶزىن كەمەلدى تۇردە جۇگەندەي الاتىن تەڭدەسى جوق كۇش يەسى ەكەندىگىن كورسەتەدى (يشايا 42:14). كىشىپەيىلدىلىك پەن دانالىقتىڭ قانداي بايلانىسى بار؟ كيەلى كىتاپقا جاسالعان ٴبىر انىقتامالىقتا بىلاي دەلىنگەن: ‹سايىپ كەلگەندە، كىشىپەيىلدىلىك دەگەنىمىز — جانقيارلىق، ٵرى بۇكىل دانالىق نەگىزدەلەتىن ماڭىزدى نارسە›. دەمەك، كىشىپەيىلدىلىك جوق جەردە ناعىز دانالىق تا جوق. ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ ٴبىز ٷشىن قانداي پايداسى بار؟
دانا اكە ٶز بالالارىنا كىشىپەيىل ٵرى جۇمساق بولادى
5 ٴداۋىت پاتشا ەحوباعا ارناپ بىلاي جىرلاعان: «سەن قۇتقاراتىن قالقانىڭدى بەرەسىڭ، وڭ قولىڭ مەنى قولدايدى، سەنىڭ كىشىپەيىلدىلىگىڭ مەنىڭ مارتەبەمدى كوتەرەدى» (ٴزابۋر 18:35، جد؛ [17:36]). ەحوبا وسى كەمەلسىز پەندەسىن كۇن سايىن قولداپ-قورعاپ وتىرۋ ٷشىن، بىلايشا ايتقاندا، ەڭكەيۋ كەرەك بولعان. ٴداۋىت ٶزىنىڭ قۇتقارىلۋى، ٴتىپتى پاتشالىعىنىڭ قانشالىقتى زور بولاتىنى ەحوبانىڭ وعان كىشىپەيىلدىلىك تانىتۋعا دايىن بولعانىنىڭ ارقاسىندا عانا مۇمكىن ەكەنىن مويىنداعان. راسىندا دا، ەگەر ەحوبا كىشىرەيۋگە دايىن، جۇمساق ٵرى ٴسۇيۋشى اكە رەتىندە كىشىپەيىلدىلىك تانىتپاسا، قايسىمىزدىڭ قۇتقارىلۋعا دەگەن ٷمىتىمىز بولار ەدى دەيسىڭ؟
6، 7. ا) نەگە كيەلى كىتاپتا ەشقاشان ەحوباعا قاتىستى قاراپايىم ٴسوزى قولدانىلمايدى؟ ٵ) جۇمساقتىق پەن دانالىقتىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار جانە وسىعان قاتىستى ەڭ كەرەمەت ۇلگىنى كىمنەن الۋعا بولادى؟
6 ٴبىر كوڭىل قويارلىق نارسە، كىشىپەيىلدىلىك پەن قاراپايىمدىلىق دەگەن — ەكى ٴتۇرلى تۇسىنىك. قاراپايىمدىلىق — ادال كىسىلەر دامىتۋى قاجەت كەرەمەت قاسيەت. كىشىپەيىلدىلىك ىسپەتتى ونىڭ دا دانالىقپەن بايلانىسى بار. مىسالى، ناقىل سوزدەر 11:2 دە (جد): «قاراپايىمداردا دانالىق بار»،— دەلىنگەن. الايدا كيەلى كىتاپتا ەشقاشان ەحوبانىڭ قاراپايىم ەكەندىگى تۋرالى ايتىلمايدى. نە سەبەپتى؟ جازبالاردا قاراپايىمدىلىق ٴسوزى بىرەۋدىڭ ٶز مۇمكىنشىلىكتەرىنىڭ شەكتەۋلى ەكەندىگىن مويىنداۋى ماعىناسىندا قولدانىلادى. قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي ٷشىن ٵدىل تالاپتارىنا نەگىزدەلىپ وزىنە قويعان شەكتەۋلەردەن باسقا ەشقانداي شەكتەۋ جوق (مارقا 10:27؛ تيتكە 1:2). ونىڭ ۇستىنە، ەڭ جوعارعى بولعاندىقتان، ول ەشكىمگە تاۋەلدى ەمەس. سوندىقتان ەحوباعا قاتىستى قاراپايىم دەگەن ٴسوز مۇلدەم قولدانىلمايدى.
7 الايدا ەحوبا كىشىپەيىل ٵرى جۇمساق. ول ٶز قىزمەتشىلەرىن دە جۇمساق بولۋ شىنايى دانالىقتىڭ اجىراماس بولىگى ەكەندىگىنە ۇيرەتەدى. ونىڭ سوزىندە جۇمساقتىقتىڭ «دانالىققا ٴتان» ەكەندىگى ايتىلعان b (جاقىپ 3:13، جد). وسىعان قاتىستى ەحوبا كورسەتكەن مىسالدى قاراستىرىپ كورەيىك.
ەحوبا كىشىپەيىلدىلىكپەن وزگەلەرگە جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى جانە سوزگە قۇلاق اسادى
8—10. ا) نەگە ەحوبانىڭ وزگەلەرگە مىندەت جۇكتەۋگە جانە سوزگە قۇلاق اسۋعا دايىن ەكەندىگى تاڭعالدىرادى؟ ٵ) قالايشا قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي پەرىشتەلەرىنە كىشىپەيىلدىلىكپەن قارايدى؟
8 ەحوبا جۇرەككە جىلۋ بەرەتىن تاعى دا ٴبىر جولمەن كىشىپەيىلدىلىك تانىتادى: ول وزگەلەرگە جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى جانە سوزگە قۇلاق اسادى. بۇل — تاڭعالارلىق نارسە، ويتكەنى ەحوبا كومەكشىگە دە، اقىلشىعا دا مۇقتاج ەمەس قوي (يشايا 40:13، 14؛ ريمدىكتەرگە 11:34، 35). سوعان قاراماستان كيەلى كىتاپتا ەحوبانىڭ وسىلايشا كىشىرەيەتىنىن كورسەتەتىن مىسالدار بارشىلىق.
9 مىسالى، ىبىرايىمنىڭ باسىنان كەشكەن قىزىقتى وقيعانى قاراستىرىپ كورەيىك. وعان ٷش قوناق كەلەدى. ىبىرايىم ولاردىڭ ٴبىرىن «ەحوبا» (جد) دەپ اتايدى. نەگىزىندە، بۇل پەرىشتەلەر ەدى، ٴبىراق ولاردىڭ ٴبىرى ەحوبانىڭ اتىنان كەلىپ، سونىڭ اتىنان ارەكەت ەتەدى. ونىڭ ٴسوزى مەن ارەكەتىن ەحوبانىڭ سوزدەرى مەن ارەكەتتەرى دەپ قاراستىرۋعا بولاتىن. سول پەرىشتە ارقىلى ەحوبا ىبىرايىمعا ‹ادامداردىڭ سودوم مەن عومورانىڭ زۇلىمدىعى تۋرالى داۋىستاپ زارلاپ› جاتقانىن ەستىگەنىن ايتادى. سوسىن: «مەن جەرگە ٴتۇسىپ، سول جەردەگى ادىلەتسىزدىك ماعان جەتكەن شاعىم تۋعىزاتىنداي دارەجەدە مە، جوق پا، سوعان كوز جەتكىزبەكپىن»،— دەپ قوسادى (جاراتىلىس 18:3، 20، 21، سىلتەمەنى قارا). ارينە، ەحوبانىڭ حابارشىسى قۇدىرەتى شەكسىز قۇدايدىڭ ٶزى سول جەرگە ‹تۇسەتىنىن› ايتقان جوق. ونىڭ ورنىنا، ەحوبا تاعى دا وكىلدەرى رەتىندە پەرىشتەلەرىن جىبەرەدى (جاراتىلىس 19:1). نەگە؟ ٴبارىن كورىپ وتىراتىن قۇداي سول جەردىڭ شىنىمەن قانداي احۋالدا ەكەنىنە ‹كوز جەتكىزە› الماعانى ما؟ ارينە، ول ونداعى جاعدايدى جاقسى بىلەتىن. ٴبىراق سوعان قاراماستان ٸستىڭ انىق-قانىعىنا جەتۋدى جانە سودومداعى لۋت پەن ونىڭ وتباسىنا بارۋدى كىشىپەيىلدىلىكپەن پەرىشتەلەرىنە تاپسىرعان.
10 سونداي-اق ەحوبا وزگەنىڭ سوزىنە قۇلاق اسادى. بىردە ول پەرىشتەلەرىنەن زۇلىم پاتشا احابتى قۇرتۋ ٷشىن نە ىستەۋگە بولاتىنىن سۇرايدى. ەحوبا كەڭەسكە مۇقتاج ەمەس ەدى. سويتسە دە ٴبىر پەرىشتەسىنىڭ ۇسىنىسىن قابىلداپ، ايتقانىن جۇزەگە اسىرۋعا رۇقسات بەرەدى (پاتشالىقتار 3-جازبا 22:19—22). بۇل كىشىپەيىلدىلىك ەمەس پە؟
11، 12. ىبىرايىم ەحوبانىڭ قانشالىقتى كىشىپەيىل ەكەندىگىن قالاي كوردى؟
11 ەحوبا ٴتىپتى وزدەرىن الاڭداتقان جايتپەن بولىسكىسى كەلگەن كەمەلسىز ادامداردىڭ سوزىنە دە قۇلاق اسادى. ەحوبا ىبىرايىمعا سودوم مەن عومورانى جوياتىن نيەتى بارىن العاش رەت ايتقاندا، سول ادال كىسىنىڭ توبەسىنەن جاي تۇسكەندەي بولادى. ول (تاۋرات): «سەنەن ونداي [ٸس-ارەكەتتىڭ] بولۋى مۇمكىن ەمەس!»— دەيدى. سوسىن: «كۇللى جەردىڭ ٵدىل قازىسى ونداي ادىلەتسىز سوت جاسار ما ەكەن؟»— دەپ قوسادى. ىبىرايىم ەگەر وندا 50 ٵدىل ادام بولسا، سول قالالارعا راقىم ەتەر مە ەدى، سونى سۇرايدى. ەحوبا راقىم ەتەتىنىنە سەندىرەدى. ٴبىراق ول تاعى دا ٶتىنىپ، ادام سانىن 45 كە، ودان كەيىن 40 قا ٴتۇسىرىپ، سولاي ازايتا بەرەدى. ەحوبانىڭ سەندىرگەنىنە قاراماستان، ىبىرايىم قايتپاستان ادام سانىن ونعا دەيىن ازايتادى. ٴسىرا، ول ەحوبانىڭ قانشالىقتى مەيىرىمدى ەكەنىن ٵلى تولىق تۇسىنبەسە كەرەك. قالاي بولعان كۇندە دە، ەحوبا شىدامدىلىق پەن كىشىپەيىلدىلىك تانىتىپ، دوسى ٵرى قىزمەتشىسى بولعان ىبىرايىمنىڭ كوڭىلىندەگى ۋايىمىن ايتۋىنا رۇقسات ەتەدى (جاراتىلىس 18:23—33).
12 كەمەڭگەر، بىلىكتىلەردىڭ قانشاسى اقىل-ويى وزدەرىنەن تومەن ادامداردى وسىنشاما شىدامدىلىقپەن تىڭدايدى؟ c ال ٴبىزدىڭ قۇدايىمىزدىڭ سولاي ەتۋگە كىشىپەيىلدىلىگى جەتەدى. سول جاعدايدا ىبىرايىم ەحوبانىڭ ‹قاھارلانۋعا اسىقپايتىنىن› دا كورگەن (مىسىردان شىعۋ 34:6). ىبىرايىم ەڭ جوعارى قۇدايدىڭ ارەكەتىنە كۇماندانۋعا قۇقى جوق ەكەندىگىن تۇسىنگەندىكتەن دە، ەكى قايىرا: ‹يەم، اشۋلانا كورمە›،— دەپ جالبارىنعان بولسا كەرەك (جاراتىلىس 18:30، 32). ارينە، ەحوبا وعان اشۋلانعان جوق. ويتكەنى ول، راسىندا دا، «دانالىققا ٴتان جۇمساقتىق» يەسى.
ەحوبا پاراساتتى
13. كيەلى كىتاپتا قولدانىلعان «پاراساتتىلىق» ٴسوزىنىڭ تۋرا ماعىناسى قانداي جانە نەگە بۇل ەحوبانى سۋرەتتەۋگە لايىق ٴسوز؟
13 ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگى تاعى ٴبىر كەرەمەت قاسيەتتەن كورىنەدى. بۇل — پاراساتتىلىق. ٴبىر وكىنىشتىسى، كەمەلسىز ادامداردىڭ بويىنان بۇل قاسيەت تابىلا بەرمەيدى. ال ەحوبا بولسا سانالى جاراتىلىستارىنا قۇلاق اسۋعا عانا ەمەس، ٶزىنىڭ ٵدىل پرينسيپتەرىنە قايشى كەلمەيتىن بولسا، كوندىگۋگە دە دايىن. كيەلى كىتاپتا قولدانىلعان «پاراساتتىلىق» ٴسوزىنىڭ تۋرا ماعىناسى «كونگىشتىك نە ىمىراشىلدىق» دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل قاسيەت تە — قۇدايدىڭ دانالىعىنىڭ ەرەكشەلىگى. جاقىپ 3:17 دە (جد): «جوعارىدان كەلگەن دانالىق... پاراساتتى»،— دەلىنگەن. اسقان دانا ەحوبا قاي ماعىنادا پاراساتتى؟ مىسالى، ول بەيىمدەلگىش. ەسىڭە الشى، ەحوبانىڭ ەسىمىنىڭ ٶزى نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن كىم بولۋ كەرەك بولسا، سول بولاتىنىن بىلدىرەتىن ەدى عوي (مىسىردان شىعۋ 3:14). بۇل پاراساتتىلىق ٵرى بەيىمدەلگىشتىك رۋحىنا نۇسقايدى ەمەس پە؟
14، 15. ەزەكيەل كورگەن ەحوبانىڭ كۇيمەسىنەن ونىڭ كوكتەگى ۇيىمى تۋرالى نە بىلۋگە بولادى جانە مۇنىڭ ادامداردىڭ ۇيىمدارىنان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
14 كيەلى كىتاپتا ەحوبانىڭ قانشالىقتى بەيىمدەلگىش ەكەنىن تۇسىنە باستاۋىمىزعا كومەكتەسەتىن كەرەمەت تارماقتار بار. ەزەكيەل پايعامبار ايان الىپ، ەحوبانىڭ رۋحاني جاراتىلىستاردان تۇراتىن كوكتەگى ۇيىمىن كورگەن. ول ەحوبا ۇنەمى ٶزى باسقارىپ، باعىت بەرىپ وتىراتىن ەرەكشە ۇلكەن كۇيمەنى، بىلايشا ايتقاندا ەحوبانىڭ ٶز «كولىگىن»، كورەدى. ەڭ قىزىعى، ونىڭ قالاي قوزعالاتىنى ەدى. كۇيمەنىڭ اسا ۇلكەن دوڭگەلەكتەرى ٴتورت جاققا بىردەي جۇرە الاتىن جانە اينالا كوپتەگەن كوزدەرى بار ەدى، سوندىقتان ولار بارلىق جەردى كورە الاتىن جانە توقتاپ نە بۇرىلماي-اق باعىتىن بىردەن وزگەرتە الاتىن. بۇل الىپ كۇيمە ادام بالاسى جاساعان ەبەدەيسىز كولىككە ۇقسامايتىن. ول كوز ىلەسپەيتىن جىلدامدىقپەن كەلە جاتىپ تىك بۇرىش جاساپ بۇرىلا الاتىن! (ەزەكيەل 1:1، 14—28) ٴيا، ەحوبانىڭ ۇيىمى، وعان باسشىلىق ەتىپ وتىرعان قۇدىرەتى شەكسىز قۇدايدىڭ ٶزى ىسپەتتى، ەرەكشە بەيىمدەلگىش، وزگەرىپ جاتقان جاعدايعا ساي لەزدە ارەكەت ەتەدى، ٵرى قاناعاتتاندىرىلۋى ٴتيىس قاجەتتىلىكتەرگە دە اسا مۇقيات.
15 ادامدار وسىلايشا كەمەلدى تۇردە بەيىمدەلە المايدى. ولاردىڭ وزدەرى دە، ۇيىمدارى دا ٴجيى بەيىمدەلگىشتىكتەن گورى سىڭارجاقتىققا، پاراساتتىلىقتان گورى ىمىراسىزدىققا بەيىم. مىسالى، سۋپەرتانكەردىڭ نە جۇك پويىزىنىڭ كولەمى مەن كۇشى تاڭ-تاماشا قالدىرۋى مۇمكىن. ٴبىراق قاجەت بولا قالعان جاعدايدا قايسىسى لەزدە جاعدايعا بەيىمدەلە الادى؟ ەگەر جولىندا بوگەت پايدا بولا قالسا، جۇك پويىزى بۇرىلىپ كەتە المايدى. ونىڭ كىلت توقتاي قالۋى دا قيىننىڭ قيىنى. اۋىر جۇك پويىزى تەجەگىش باسىلعاننان كەيىن دە 2 شاقىرىمداي ٴجۇرىپ بارىپ ٴبىر-اق توقتايدى! سۋپەرتانكەر دە سولاي: ول قوزعالتقىش وشىرىلگەننەن كەيىن دە 8 شاقىرىمعا، ٴتىپتى ونى كەرى باعىتقا قوسقاننىڭ وزىندە 3 شاقىرىم جەرگە سىرعىپ بارۋى مۇمكىن! سىڭارجاقتىق پەن ىمىراسىزدىققا بەيىم ادامي ۇيىمدار دا تاپ سونداي. ٶر كوكىرەك بولعاندىقتان، ادام بالاسى قاجەتتىلىكتەر مەن جاعدايدىڭ وزگەرگەنىنە بەيىمدەلگىسى كەلمەيدى. بانكروتقا ۇشىراعان كاسىپورىندارعا، ٴتىپتى كۇيرەگەن ۇكىمەتتەرگە وسىنداي قىڭىرلىق ٴتان بولعان (ناقىل سوزدەر 16:18). ەحوبادا دا، ونىڭ ۇيىمىندا دا مۇنداي نارسەنىڭ اتىمەن جوق ەكەندىگىنە قانداي قۋانىشتىمىز دەسەڭشى!
ەحوبانىڭ پاراساتتىلىق تانىتۋى
16. سودوم مەن عومورانى جويماس بۇرىن، ەحوبا لۋتقا قاتىستى قالاي پاراساتتىلىق تانىتتى؟
16 سودوم مەن عومورانىڭ جويىلۋىنا قاتىستى وقيعانى تاعى دا قاراستىرىپ كورەيىكشى. لۋت پەن ونىڭ وتباسى ەحوبانىڭ پەرىشتەسىنەن: «تاۋعا بارىپ، سونى پانالاڭدار!»— دەگەن انىق باسشىلىق الدى. الايدا لۋت مۇنى قالامايدى. «جوق، تاقسىر!»— دەپ جالبارىندى ول. لۋت تاۋعا قاشسا ٶلىپ قالاتىنىنا سەندىرىپ، وتباسىمەن سيعور دەگەن كورشى قالاعا قاشۋعا رۇقسات ەتۋدى وتىنەدى. ەحوبا ول قالانى جويۋدى شەشىپ قويعانى ەسىڭدە بولار. ونىڭ ۇستىنە، لۋتتىڭ قورقۋىنا كەلەلى سەبەپ جوق ەدى. ەحوبانىڭ ونى تاۋدا امان الىپ قالۋعا قۇدىرەتى جەتەر ەدى عوي! سويتكەنمەن دە ول لۋتتىڭ ايتقانىنا كوندى. ەحوبانىڭ پەرىشتەسى وعان: ‹جارايدى. مەن وسى تىلەگىڭدى دە ورىندايمىن، سەن ايتىپ تۇرعان قالانى جويماي-اق قويايىن›،— دەيدى (جاراتىلىس 19:17—22). ەحوبا پاراساتتىلىق تانىتتى ەمەس پە؟
17، 18. نينەۆيلىكتەرمەن بولعان وقيعادا ەحوبا پاراساتتى ەكەنىن قالاي كورسەتتى؟
17 سونىمەن قاتار ەحوبا شىن جۇرەكتەن وكىنگەندەرگە قۇلاق اسىپ، ارقاشان مەيىرىمدى ٵرى دۇرىس ارەكەت ەتەدى. ٴجۇنىس پايعامبار زۇلىم، زورلىقشىل قالا نينەۆيگە جىبەرىلگەندە نە بولعانىن قاراستىرىپ كورەيىكشى. ٴجۇنىستىڭ نينەۆي كوشەلەرىمەن ٴجۇرىپ جاريا ەتكەنى قاراپايىم حابار ەدى: قىرىق كۇننەن كەيىن قۇدىرەتتى قالا نينەۆي كۇيرەپ، تاس-تالقان بولادى. الايدا جاعداي قاتتى وزگەرەدى: نينەۆيلىكتەر زۇلىم ىستەرىنە وكىنەدى! (ٴجۇنىس 3-تاراۋ)
18 بۇنىڭ ەحوبا مەن جۇنىسكە قالاي اسەر ەتكەنىن سالىستىرۋ ٴبىز ٷشىن ساباق بولادى. وسى جاعدايدا ەحوبا بەيىمدەلىپ، ٶزىن «باتىر جاۋىنگەر» ەمەس، كۇنالاردى كەشىرۋگە دايىن قۇداي رەتىندە كورسەتەدى d (مىسىردان شىعۋ 15:3). ال ٴجۇنىس بولسا مەيىرىمدىلىك تانىتپاي، ٶزىن بەيىمدەلۋى قيىن ادام رەتىندە كورسەتەدى. ەحوبانىڭ پاراساتتىلىعىنا ەلىكتەۋدىڭ ورنىنا، ونىڭ ارەكەتى جوعارىدا ايتىلعان جۇك پويىزى نەمەسە سۋپەرتانكەرگە كوبىرەك ۇقسايدى. ول جويىلاتىنىن ايتتى عوي، دەمەك، جويىلۋى ٴتيىس! الايدا ەحوبا شىدامسىز پايعامبارىنا توزىمدىلىك تانىتىپ، پاراساتتىلىق پەن مەيىرىمدىلىككە قاتىستى ەستەن كەتپەس ساباق بەردى (ٴجۇنىس 4-تاراۋ).
ەحوبا پاراساتتى جانە ٴبىزدىڭ مۇمكىنشىلىكتەرىمىزدىڭ شەكتەۋلى ەكەنىن تۇسىنەدى
19. ا) ەحوبانىڭ بىزدەن نە كۇتەتىنىنە قاتىستى پاراساتتى ەكەنىنە نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟ ٵ) ناقىل سوزدەر 19:17 دەن ەحوبانىڭ «يگى ٵرى پاراساتتى» قوجايىن جانە بارىنشا كىشىپەيىل ەكەندىگى قالاي كورىنەدى؟
19 ەحوبا بىزدەن نە كۇتەتىنىنە قاتىستى دا پاراساتتىلىق تانىتادى. ٴداۋىت پاتشا: «نەدەن جاراتىلدىق، سونى بىلەدى، توپىراقتان ەكەنىمىز ونىڭ ەسىندە»،— دەگەن (ٴزابۋر 103:14 [102:14]). ەحوبا ٴبىزدىڭ مۇمكىندىكتەرىمىز شەكتەۋلى ٵرى كەمەلسىز ەكەنىمىزدى وزىمىزدەن دە جاقسى تۇسىنەدى. ول ەشقاشان قولىمىزدان كەلمەيتىن نارسەنى تالاپ ەتپەيدى. كيەلى كىتاپتا «يگى ٵرى پاراساتتى» قوجايىندار «كوڭىلىنەن شىعۋ قيىن» قوجايىندارمەن سالىستىرىلادى (پەتىردىڭ 1-حاتى 2:18، جد). ەحوبا قانداي قوجايىن؟ ناقىل سوزدەر 19:17 دە ايتىلعان سوزدەرگە قاراشى: «جارلىنى قامقورلاعان — جاراتقانعا قارىز بەرگەنى». تەك يگى ٵرى پاراساتتى قوجايىننىڭ عانا جارلىلارعا كورسەتىلگەن مەيىرىمدىلىكتى قالت جىبەرمەيتىنى انىق. ٴبىر كوڭىل بۇرارلىق جايت، وسى تارماقتان بۇكىل الەمدى جاراتقان قۇداي وسىنداي مەيىرىمدىلىك جاساعان پەندەسىنىڭ الدىندا ٶزىن قارىزدار دەپ بىلەدى! بۇل — كىشىپەيىلدىلىكتىڭ ەڭ كەرەمەت كورىنىسى عوي!
20. ەحوبانىڭ ٴبىزدىڭ دۇعالارىمىزعا قۇلاق اسىپ، جاۋاپ بەرەتىنىنە نە نارسە سەندىرەدى؟
20 بۇگىنگى كۇنى دە ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىنە تاپ سولاي جۇمساقتىقپەن جانە پاراساتتىلىقپەن قارايدى. ٴبىز سەنىممەن دۇعا ەتكەندە، ول تىڭدايدى. ارينە، بۇگىندە بىزبەن سويلەسۋگە پەرىشتەلەرىن جىبەرمەيدى، دەسە دە ول دۇعالارىمىزعا جاۋاپ بەرمەيدى دەگەن تۇجىرىم جاساماعانىمىز ٴجون. ەلشى پاۋىلدىڭ باۋىرلاستارىنان ‹قۇدايعا سيىنىپ› ٶزىنىڭ تۇرمەدەن شىعۋىن سۇراۋدى وتىنگەن سوڭ: «ماعان تەزىرەك وزدەرىڭە قايتىپ بارۋعا جول اشسىن»،— دەپ قوسقانىن ەسىڭە الشى (ەۆرەيلەرگە 13:18، 19). دەمەك، ٴبىزدىڭ دۇعالارىمىز ەحوبانى ٴبىز سۇراماعاندا ىستەمەۋى مۇمكىن ارەكەتكە تالپىندىرۋى ىقتيمال (جاقىپ 5:16).
21. ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگى تۋراسىندا قانداي تۇجىرىم جاساماعانىمىز ابزال، قايتا، ٴبىز نەنى مويىنداۋىمىز كەرەك؟
21 ارينە، ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ كورىنىسىنىڭ ەشقايسىسى دا — ونىڭ جۇمساقتىعى، قۇلاق اسۋعا دايىندىعى، شىدامدىلىعى مەن پاراساتتىلىعى — ول ٶزىنىڭ ٵدىل پرينسيپتەرىنە نەمقۇرايدى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ماسىحشىلەر الەمىنىڭ ٴدىنباسىلارى ەحوبانىڭ قۇلىقتىلىق نورمالارىنا نەمكەتتى قاراپ، ٶز وتارىنىڭ قۇلاقتارىنا جاققانداردى ايتقانىمىز، پاراساتتىلىق تانىتقانىمىز دەپ ويلايتىن شىعار (تىموتەگە 2-حات 4:3). الايدا ادامداردىڭ پايدا كوزدەپ ىستەيتىن ارەكەتتەرى مەن قۇدايدىڭ پاراساتتىلىعىنىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي. ەحوبا كيەلى. ول ەشقاشان ٶزىنىڭ ٵدىل نورمالارىنىڭ ارامدالۋىنا جول بەرمەيدى (لەۋىلىكتەر 11:44). سوندىقتان ەحوبانىڭ كىشىپەيىلدىلىگىنىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلاتىن پاراساتتىلىعىن جاقسى كورەيىك. الەمدەگى ەڭ دانا تۇلعا ەحوبا قۇدايدىڭ تەڭدەسى جوق كىشىپەيىل ەكەندىگى كوڭىل تولقىتادى ەمەس پە؟ ادامنىڭ بويىندا قورقىنىش تۋدىراتىن، سويتە تۇرا جۇمساق، شىدامدى ٵرى پاراساتتى قۇدايعا جاقىنداۋ نەتكەن قۋانىش!
a ەجەلدەگى ٴدىن مۇعالىمدەرى، نەمەسە سوفەريمدەر، ەڭكەيگەن ەحوبا ەمەس، ەرەميا ەكەنىن كورسەتۋ ٷشىن بۇل تارماقتى وزگەرتكەن. بالكىم، ولار مۇنداي كىشىپەيىل ارەكەتتى قۇدايعا ٴتان دەۋدى وعاش كورسە كەرەك. سونىڭ ناتيجەسىندە كوپ اۋدارمالاردا وسى كەرەمەت تارماقتىڭ ماعىناسى اۋىتقىپ كەتكەن. الايدا «جاڭا اعىلشىن كيەلى كىتابىندا» ەرەميانىڭ ەحوباعا ايتقان سوزدەرى دۇرىس اۋدارىلعان: «ەسىڭە ٴتۇسىر! ۋا، ەسىڭە ٴتۇسىرىپ، ماعان قاراي ەڭكەيە گور!»
b باسقا ٴبىر اۋدارمالاردا بۇل تارماق بىلاي اۋدارىلعان: «دانالىقتان تۋعان كىشىپەيىلدىلىك» جانە «دانالىقتىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلاتىن جۇمساقتىق».
c ٴبىر قىزىعى، كيەلى كىتاپتا توزىمدىلىك پەن تاكاپپارلىق قاراما-قايشى قاسيەتتەر رەتىندە كورسەتىلەدى (ەككلەسياست 7:8). ەحوبانىڭ توزىمدىلىگى — كىشىپەيىل ەكەندىگىنىڭ تاعى ٴبىر دالەلى (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:9).
d ٴزابۋر 86:5 تە (جد؛ [85:5]) ەحوبانىڭ ‹يگى ٵرى كەشىرۋگە دايىن› ەكەندىگى ايتىلعان. وسى جىر گرەك تىلىنە اۋدارىلعاندا، «كەشىرۋگە دايىن» دەگەن سوزدەر ە·پي·ي·كيس نەمەسە «پاراساتتى» دەپ اۋدارىلعان.
