مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 31‏:‏1‏—55

  • جاقىپتىڭ جاسىرىن قاناحانعا كە‌تۋى ‏(‏1—‏18‏)‏

  • لاباننىڭ جاقىپتى قۋىپ جە‌تۋى ‏(‏19—‏35‏)‏

  • جاقىپتىڭ لابانمە‌ن كە‌لىسىم جاساسۋى ‏(‏36—‏55‏)‏

31  كە‌يىنىرە‌ك جاقىپ لاباننىڭ ۇ‌لدارى:‏ «جاقىپ اكە‌مىزگە تيە‌سىلىنىڭ ٴ‌بارىن الىپ قويدى.‏ ول اكە‌مىزدىڭ مال-‏مۇ‌لكىمە‌ن بايىپ وتىر»،‏—‏ دە‌پ جۇ‌رگە‌نىن ە‌ستىدى⁠+‏.‏  جاقىپ لابانمە‌ن جۇ‌زدە‌سكە‌ندە،‏ وزىنە بۇ‌رىنعىداي قارامايتىنىن بايقادى⁠+‏.‏  ٴ‌بىر كۇ‌نى ە‌حوبا جاقىپقا:‏ «اتا-‏باباڭنىڭ جە‌رىنە،‏ ٶز تۋىستارىڭا ورال⁠+‏،‏ مە‌ن ساعان ٵرى قاراي دا جار بولامىن»،‏—‏ دە‌دى.‏  سوندا جاقىپ راحيلا مە‌ن لياعا حابار جىبە‌رىپ،‏ مال جايىپ جۇ‌رگە‌ن جە‌رىنە شاقىرتىپ الدى دا،‏  بىلاي دە‌دى:‏ ‏«اكە‌لە‌رىڭ ماعان بۇ‌رىنعىداي قارامايتىنىن بايقاپ ٴ‌جۇ‌رمىن⁠+‏.‏ ٴ‌بىراق اكە‌منىڭ قۇ‌دايى ماعان جار بولىپ كە‌لە‌دى⁠+‏.‏  اكە‌لە‌رىڭە ايانباي قىزمە‌ت ە‌تكە‌نىمدى جاقسى بىلە‌سىڭدە‌ر⁠+‏.‏  ٴ‌بىراق ول مە‌نى الداماق بولىپ،‏ ە‌ڭبە‌كاقىمدى ون رە‌ت وزگە‌رتتى.‏ ايتكە‌نمە‌ن قۇ‌داي ونىڭ ماعان قيانات جاساۋىنا جول بە‌رمە‌دى.‏  اكە‌لە‌رىڭ ماعان:‏ —‏سە‌نىڭ اقىڭ تە‌ڭبىل مال بولسىن،‏—‏ دە‌گە‌ندە،‏ وتارداعى مالدىڭ ٴ‌بارى تە‌ڭبىل ٴ‌تول بە‌ردى.‏ ال ول:‏ —‏سە‌نىڭ اقىڭ شۇ‌بار مال بولسىن،‏—‏ دە‌گە‌ندە،‏ وتارداعى مالدىڭ ٴ‌بارى شۇ‌بار ٴ‌تول بە‌ردى⁠+‏.‏  وسىلايشا قۇ‌داي اكە‌لە‌رىڭنىڭ مالىن الىپ،‏ ماعان بە‌رىپ وتىر.‏ 10  بىردە مال كۇ‌يە‌گى كە‌زىندە ٴ‌تۇ‌س كوردىم:‏ وتاردا ە‌شكىلە‌رمە‌ن شاعىلىسىپ جۇ‌رگە‌ن تە‌كە‌لە‌ر شۇ‌بار،‏ تە‌ڭبىل،‏ الا ە‌كە‌ن⁠+‏.‏ 11  سوندا تۇ‌سىمدە قۇ‌دايدىڭ پە‌رىشتە‌سى ماعان:‏ —‏جاقىپ،‏—‏ دە‌دى.‏ مە‌ن:‏ —‏تىڭداپ تۇ‌رمىن،‏—‏ دە‌دىم.‏ 12  ول:‏ —‏قاراشى،‏ ە‌شكىلە‌رمە‌ن شاعىلىسىپ جۇ‌رگە‌ن تە‌كە‌لە‌ردىڭ ٴ‌بارى شۇ‌بار،‏ تە‌ڭبىل،‏ الا،‏ ويتكە‌نى لاباننىڭ ساعان نە ىستە‌گە‌نىنىڭ ٴ‌بارىن كوردىم⁠+‏.‏ 13  مە‌ن ساعان بە‌تە‌لدە⁠+ كورىنگە‌ن قۇ‌دايمىن.‏ سول جە‌ردە ە‌سكە‌رتكىش تاس ورناتىپ،‏ ۇ‌ستىنە ماي قۇ‌يىپ،‏ ماعان سە‌رت بە‌رگە‌نسىڭ⁠+‏.‏ ە‌ندى بۇ‌ل جە‌ردە‌ن كە‌تىپ،‏ تۋعان جە‌رىڭە قايت،‏—‏ دە‌دى⁠+‏».‏ 14  سوندا راحيلا مە‌ن ليا جاقىپقا:‏ «اكە‌مىزدىڭ ۇ‌يىندە ٴ‌بىزدىڭ قانداي ۇ‌لە‌سىمىز قالدى دە‌يسىڭ؟‏!‏ 15  ول بىزگە جاتجە‌رلىككە قاراعانداي قارايدى ە‌مە‌س پە؟‏ ٴ‌بىزدى ساتىپ جىبە‌رىپ،‏ اقشاسىن ٶزى جە‌پ وتىر عوي⁠+‏.‏ 16  قۇ‌داي اكە‌مىزدە‌ن الىپ قويعان بايلىقتىڭ ٴ‌بارى بىزدىكى جانە بالالارىمىزدىكى⁠+‏.‏ ە‌ندە‌شە قۇ‌داي نە ايتسا،‏ سونى ىستە⁠+‏»،‏—‏ دە‌دى.‏ 17  جاقىپ جينالىپ،‏ بالالارى مە‌ن ايە‌لدە‌رىن تۇ‌يە‌لە‌رگە وتىرعىزدى دا⁠+‏،‏ 18  جيىپ-‏تە‌رگە‌ن دۇ‌نيە-‏مۇ‌لكىن جانە پادان-‏ارامدا تاپقان بار وتارىن الىپ⁠+‏،‏ قاناحان جە‌رىندە‌گى اكە‌سى ىسقاققا قاراي جول تارتتى⁠+‏.‏ 19  بۇ‌ل كە‌زدە لابان قوي قىرقۋعا كە‌تكە‌ن ە‌دى.‏ راحيلا اكە‌سىنىڭ ۇ‌يىندە‌گى پۇ‌تتاردى*+ ۇ‌رلاپ اكە‌تتى⁠+‏.‏ 20  جاقىپ قۋلىق جاساپ،‏ ارامە‌يلىك لابانعا ٶزىنىڭ كوشىپ بارا جاتقانىن ايتپاي كە‌تتى.‏ 21  وسىلاي ول قاشا وتىرىپ،‏ بار يە‌لىگىمە‌ن ە‌ۆفرات وزە‌نىنە‌ن⁠+ ٶتتى دە،‏ عالاقات⁠+ تاۋلى وڭىرىنە بە‌ت الدى.‏ 22  ٷشىنشى كۇ‌نى لابان جاقىپتىڭ قاشىپ كە‌تكە‌نىن ە‌ستىپ،‏ 23  باۋىرلارىن* ە‌رتىپ الدى دا،‏ ارتىنان قۋدى.‏ ونى جە‌تىنشى كۇ‌ن دە‌گە‌ندە عالاقات تاۋلارىندا قۋىپ جە‌تتى.‏ 24  تۇ‌ندە قۇ‌داي ارامە‌يلىك⁠+ لاباننىڭ تۇ‌سىنە ە‌نىپ⁠+‏:‏ «جاقىپقا نە ايتساڭ دا*‏،‏ ابايلاپ سويلە»،‏—‏ دە‌دى⁠+‏.‏ 25  لابان جاقىپتى قۋىپ جە‌تكە‌ندە،‏ ول شاتىرىن عالاقات تاۋلارىندا تىگىپ وتىرعان بولاتىن.‏ لابان دا باۋىرلارىمە‌ن سول ماڭعا قوس تىكتى.‏ 26  ول جاقىپقا بىلاي دە‌دى:‏ «بۇ‌ل نە قىلعانىڭ؟‏ نە‌گە مە‌نى الداپ،‏ قىزدارىمدى قولعا تۇ‌سكە‌ن تۇ‌تقىن سياقتى الىپ كە‌تتىڭ؟‏ 27  قۋلىقپە‌ن جاسىرىن تۇ‌ردە،‏ ە‌شتە‌ڭە ايتپاستان قاشا جونە‌لگە‌نىڭ قالاي؟‏ ايتقانىڭدا،‏ مە‌ن سە‌نى داڭعىرا قاعىپ،‏ ارفا تارتىپ،‏ ٵن-‏كۇ‌يمە‌ن كۇ‌لىپ-‏ويناپ شىعارىپ سالار ە‌دىم عوي.‏ 28  ال سە‌ن نە‌مە‌رە‌لە‌رىم* مە‌ن قىزدارىمنىڭ بە‌تتە‌رىنە‌ن سۇ‌يگىزبە‌ي الىپ كە‌تىپ،‏ اقىماقتىق جاسادىڭ.‏ 29  سە‌ندە‌رگە جاماندىق جاساۋعا كۇ‌شىم جە‌تە‌دى،‏ ٴ‌بىراق كە‌شە تۇ‌ندە اتا-‏بابالارىڭنىڭ قۇ‌دايى ماعان:‏ —‏جاقىپقا ابايلاپ سويلە،‏—‏ دە‌دى⁠+‏.‏ 30  مە‌يلى،‏ اكە‌ڭنىڭ ٷيىن قاتتى ساعىنعاندىقتان كە‌تكە‌ن ە‌كە‌نسىڭ،‏ ٴ‌بىراق مە‌نىڭ تاڭىرلە‌رىمدى⁠+ نە‌گە ۇ‌رلايسىڭ؟‏»‏ 31  جاقىپ وعان:‏ «قىزدارىڭىزدى مە‌نە‌ن تارتىپ الارسىز دە‌پ قورىققان ە‌دىم.‏ 32  ال تاڭىرلە‌رىڭىزدى كىمنە‌ن تاپساڭىز،‏ سول ٴ‌تىرى قالمايدى.‏ باۋىرلارىمىزدىڭ كوزىنشە ٴ‌بارىن ٴ‌تىنتىپ شىعىڭىز.‏ زاتىڭىزدى تاپساڭىز،‏ الىڭىز»،‏—‏ دە‌دى.‏ جاقىپ ولاردى راحيلانىڭ ۇ‌رلاپ العانىن بىلمە‌گە‌ن ە‌دى.‏ 33  سودان لابان الدىمە‌ن جاقىپتىڭ،‏ كە‌يىن ليانىڭ،‏ سوسىن ە‌كى كۇ‌ڭنىڭ⁠+ شاتىرىنا كىرىپ،‏ ىزدە‌گە‌نىن تاپپادى.‏ اقىرىندا،‏ ليانىڭ شاتىرىنان شىعىپ،‏ راحيلانىكىنە كىردى.‏ 34  وسى ارالىقتا راحيلا پۇ‌تتاردى تۇ‌يە قومىنىڭ استىنا تىعىپ،‏ ٶزى ۇ‌ستىنە وتىرىپ العان ە‌دى.‏ لابان شاتىردىڭ ٸشىن ٴ‌تىنتىپ شىعىپ،‏ ە‌شتە‌ڭە تاپپادى.‏ 35  سوندا راحيلا اكە‌سىنە:‏ «مىرزام،‏ ورنىمنان تۇ‌رىپ،‏ قارسى الماعانىما اشۋلانا كورمە‌ڭىز.‏ قازىر مە‌نىڭ ايە‌لدە‌رگە ٴ‌تان اۋىراتىن كە‌زە‌ڭىم⁠+ ە‌دى»،‏—‏ دە‌دى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ لابان قانشا ىزدە‌گە‌نىمە‌ن،‏ پۇ‌تتارىن تابا المادى⁠+‏.‏ 36  سوندا جاقىپتىڭ اشۋى كە‌لىپ،‏ لاباننىڭ ىستە‌گە‌نىن بە‌تىنە باسىپ بىلاي دە‌دى:‏ «ارتىمنان سونشا قۋاتىنداي مە‌ن نە ٴ‌بۇ‌لدىردىم،‏ قانداي كۇ‌نام بار؟‏ 37  دۇ‌نيە-‏مۇ‌لكىمنىڭ ٴ‌بارىن اقتارىپ،‏ ٷيىڭىزدىڭ ٴ‌بىر زاتىن تاپتىڭىز با؟‏ تاپساڭىز،‏ ونى مە‌نىڭ ادامدارىم مە‌ن ٶز ادامدارىڭىزدىڭ الدىنا قويىڭىز،‏ ولار ە‌كە‌ۋمىزگە تورە‌لىگىن ايتسىن.‏ 38  مە‌ن قاسىڭىزدا جۇ‌رگە‌ن جيىرما جىلدىڭ ىشىندە ٴ‌سىزدىڭ قوي-‏ە‌شكىلە‌رىڭىز ە‌شقاشان قوزى نە لاق تاستاعان ە‌مە‌س⁠+‏،‏ بىردە-‏ٴ‌بىر قوشقارىڭىزدى سويىپ جە‌گە‌ن ە‌مە‌سپىن.‏ 39  الدىڭىزعا جىرتقىش اڭ جارىپ كە‌تكە‌ن مالدى اكە‌لگە‌ن ە‌مە‌سپىن⁠+‏،‏ ولاردىڭ ورنىن ٶزىم تولتىرىپ وتىردىم.‏ مال كۇ‌ندىز ۇ‌رلانسا دا،‏ تۇ‌ندە ۇ‌رلانسا دا،‏ ونىڭ قۇ‌نىن ماعان تولە‌تتىڭىز.‏ 40  كۇ‌ندىز ىستىقتا،‏ تۇ‌ندە سۋىقتا ٴ‌جۇ‌رىپ،‏ ۇ‌يقى كورمە‌دىم⁠+‏.‏ 41  ۇ‌يىڭىزدە جيىرما جىل ٴ‌جۇ‌ردىم:‏ ون ٴ‌تورت جىل ە‌كى قىزىڭىز ٷشىن،‏ التى جىل مالىڭىز ٷشىن قىزمە‌ت ە‌تتىم.‏ ال ٴ‌سىز بولساڭىز ە‌ڭبە‌كاقىمدى ون رە‌ت وزگە‌رتتىڭىز⁠+‏.‏ 42  ە‌گە‌ر اكە‌منىڭ قۇ‌دايى⁠+ —‏ ىبىرايىمنىڭ قۇ‌دايى ٵرى ىسقاق قورقاتىن قۇ‌داي⁠+ —‏ ماعان جاق بولماعاندا،‏ ٴ‌سىز مە‌نى قۇ‌رالاقان جىبە‌رە‌ر ە‌دىڭىز.‏ قۇ‌داي مە‌نىڭ شە‌ككە‌ن ازابىمدى،‏ اۋىر ە‌ڭبە‌گىمدى كورىپ،‏ كە‌شە تۇ‌ندە سىزگە ە‌سكە‌رتۋ ايتتى⁠+‏».‏ 43  لابان جاقىپقا بىلاي دە‌دى:‏ «مىنا ايە‌لدە‌ر —‏ مە‌نىڭ قىزدارىم،‏ مىنا بالالار —‏ مە‌نىڭ نە‌مە‌رە‌لە‌رىم،‏ مىنا مال دا مە‌نىكى.‏ كوز الدىڭدا تۇ‌رعاننىڭ ٴ‌بارى مە‌نىكى جانە مە‌نىڭ قىزدارىمدىكى.‏ مە‌ن قىزدارىما،‏ ولاردان تۋعان بالالارعا قيانات جاساي الامىن با؟‏!‏ 44  كە‌ل،‏ ە‌كە‌ۋمىز كە‌لىسىم جاساسايىق.‏ بۇ‌ل ە‌كە‌ۋمىزگە كۋا بولسىن».‏ 45  سوندا جاقىپ ٴ‌بىر تاس الىپ،‏ ە‌سكە‌رتكىش رە‌تىندە ورناتتى⁠+‏.‏ 46  سوسىن ادامدارىنا:‏ «تاس جيناڭدار»،‏—‏ دە‌دى.‏ ولار تاس جيناپ،‏ توبە جاسادى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ ولار ونىڭ ۇ‌ستىندە وتىرىپ تاماق جە‌دى.‏ 47  لابان توبە‌نى ە‌گار-‏ساحادۋتا*‏،‏ ال جاقىپ عاليە‌ت* دە‌پ اتادى.‏ 48  لابان:‏ «وسى تاس توبە ە‌كە‌ۋىمىزدىڭ ارامىزداعى كە‌لىسىمنىڭ كۋاسى بولماق»،‏—‏ دە‌دى.‏ سوندىقتان دا وسى توبە عاليە‌ت دە‌پ اتالدى⁠+‏.‏ 49  سونداي-‏اق ول كۇ‌زە‌ت مۇ‌ناراسى دە‌پ تە اتالدى.‏ سە‌بە‌بى لابان بىلاي دە‌گە‌ن ە‌دى:‏ «ٴ‌بىر-‏بىرىمىزدە‌ن ٴ‌بولىنىپ كە‌تكە‌ندە،‏ ە‌حوبا ە‌كە‌ۋمىزدىڭ ۇ‌ستىمىزدە‌ن كۇ‌زە‌تىپ تۇ‌رسىن.‏ 50  ە‌گە‌ر قىزدارىما قيانات جاساپ،‏ ۇ‌ستە‌رىنە‌ن تاعى ايە‌ل الاتىن بولساڭ،‏ ە‌سىڭدە بولسىن،‏ ە‌شكىم كورمە‌سە دە،‏ ە‌كە‌ۋمىزگە كۋا بولعان قۇ‌داي كورە‌دى».‏ 51  ول تاعى مىنانى ايتتى:‏ «مىناۋ —‏ ە‌كە‌ۋىمىزدىڭ ارامىزداعى كە‌لىسىمنىڭ بە‌لگىسى رە‌تىندە مە‌ن تۇ‌رعىزعان ە‌سكە‌رتكىش تاس پە‌ن تاس توبە.‏ 52  ساعان جاماندىق جاساۋ نيە‌تىمە‌ن ارى بارمايتىنىما،‏ سە‌نىڭ دە ماعان جاماندىق جاساۋ نيە‌تىمە‌ن بە‌رى وتپە‌يتىنىڭە وسى تاس توبە مە‌ن ە‌سكە‌رتكىش كۋا بولسىن⁠+‏.‏ 53  ىبىرايىم مە‌ن ناحوردىڭ قۇ‌دايى،‏ ولاردىڭ اكە‌لە‌رىنىڭ قۇ‌دايى،‏ ە‌كە‌ۋىمىزگە تورە‌لىك ە‌تسىن».‏ جاقىپ بولسا اكە‌سى ىسقاق قورقاتىن قۇ‌دايدىڭ الدىندا انت بە‌ردى⁠+‏.‏ 54  كە‌يىن جاقىپ تاۋدا قۇ‌رباندىق شالدى،‏ سوسىن تۋىستارىن تاماققا شاقىردى.‏ ولار تاماقتانىپ،‏ تاۋدا تۇ‌نە‌پ شىقتى.‏ 55  لابان تاڭە‌رتە‌ڭ ە‌رتە تۇ‌رىپ،‏ نە‌مە‌رە‌لە‌رى مە‌ن قىزدارىن ٴ‌سۇ‌يىپ⁠+‏،‏ باتاسىن بە‌ردى⁠+‏.‏ سوسىن ۇ‌يىنە قايتىپ كە‌تتى⁠+‏.‏

سىلتەمەلەر

سوزبە-‏ٴ‌سوز «تە‌رافيم»،‏ ياعني وتباسى تاڭىرلە‌رى.‏
نە‌مە‌سە «تۋىستارىن».‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «جاقسى نە جامان ايتساڭ دا».‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «ۇ‌لدارىم».‏
بۇ‌ل ارامە‌ي ٴ‌سوزىنىڭ ماعىناسى «كۋا توبە».‏
بۇ‌ل ە‌ۆرە‌ي ٴ‌سوزىنىڭ ماعىناسى «كۋا توبە».‏