پاتشالار 2-‏جازبا 23‏:‏1‏—37

  • جوسيانىڭ رە‌فورمالارى ‏(‏1—‏20‏)‏

  • قۇ‌تقارىلۋ مە‌يرامىن تويلاۋ ‏(‏21—‏23‏)‏

  • جوسيانىڭ باسقا دا رە‌فورمالارى ‏(‏24—‏27‏)‏

  • جوسيانىڭ ٶلىمى ‏(‏28—‏30‏)‏

  • ە‌حوحاز —‏ ياھۋدا پاتشاسى ‏(‏31—‏33‏)‏

  • ە‌حوياكىم —‏ ياھۋدا پاتشاسى ‏(‏34—‏37‏)‏

23  سوندا پاتشا حابارشىلار جىبە‌رىپ،‏ ياھۋدا مە‌ن يە‌رۋساليمدە‌گى كۇ‌للى اقساقالداردىڭ باسىن قوستى⁠+‏.‏  سوسىن ول كۇ‌للى ياھۋدا حالقى مە‌ن يە‌رۋساليم تۇ‌رعىندارىن،‏ ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ر مە‌ن پايعامبارلاردى —‏ ۇ‌لكە‌ندى-‏كىشىلى بۇ‌كىل حالىقتى ە‌رتىپ،‏ ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىنە قاراي ورلە‌دى.‏ سول جە‌ردە پاتشا جۇ‌رت الدىندا ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىنە‌ن تابىلعان كە‌لىسىم⁠+ كىتابىنىڭ⁠+ بارلىق سوزدە‌رىن باستان-‏اياق وقىپ شىقتى⁠+‏.‏  پاتشا باعانانىڭ جانىندا تۇ‌رىپ،‏ ٶزىنىڭ جانە حالىقتىڭ اتىنان ە‌حوبامە‌ن كە‌لىسىم جاساستى*+‏.‏ ول ە‌حوبانىڭ جولىمە‌ن ٴ‌جۇ‌رىپ،‏ ونىڭ وسيە‌تتە‌رىن،‏ ە‌سكە‌رتۋلە‌رى مە‌ن جارلىقتارىن بار جۇ‌رە‌كتە‌رىمە‌ن جانە جان-‏تاندە‌رىمە‌ن ۇ‌ستانىپ،‏ سول كىتاپتا جازىلعان كە‌لىسىمدى ورىنداۋدى ۋادە ە‌تتى.‏ كۇ‌للى جۇ‌رت وسى كە‌لىسىمدى ماقۇ‌ل كوردى⁠+‏.‏  سوسىن پاتشا باس ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌ر حە‌لكيا⁠+ مە‌ن كومە‌كشى ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌رگە جانە قاقپا كۇ‌زە‌تشىلە‌رىنە باعالعا،‏ قاسيە‌تتى باعاناعا*‏،‏ سونداي-‏اق كۇ‌للى كوك اسكە‌رىنە ارناپ جاسالعان بارلىق بۇ‌يىمداردى ە‌حوبانىڭ عيباداتحاناسىنان شىعارىپ تاستاۋدى بۇ‌يىردى⁠+‏.‏ پاتشا سول بۇ‌يىمداردى يە‌رۋساليمنىڭ سىرتىنا شىعارىپ،‏ قيدروننىڭ قىر-‏قىرقالارىنا اپارىپ ورتە‌دى دە،‏ كۇ‌لىن بە‌تە‌لگە⁠+ اپارىپ تاستادى.‏  سونىمە‌ن قاتار ول كە‌زىندە ياھۋدا پاتشالارى ياھۋدا قالالارى مە‌ن يە‌رۋساليم ايماعىنداعى عيبادات توبە‌لە‌رىندە بوگدە قۇ‌دايلارعا قۇ‌رباندىق ٴ‌تۇ‌تىنىن تۇ‌تە‌تۋگە تاعايىنداعان ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردى ورىندارىنان الىپ تاستادى.‏ سونداي-‏اق جوسيا پاتشا باعالعا،‏ كۇ‌ن مە‌ن ايعا،‏ شوقجۇ‌لدىزدارعا* جانە كۇ‌للى كوك اسكە‌رىنە قۇ‌رباندىق ٴ‌تۇ‌تىنىن تۇ‌تە‌تە‌تىن⁠+ ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردى دە ورىندارىنان الدى.‏  ول ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىندە‌گى قاسيە‌تتى باعانانى*+ دا يە‌رۋساليمنىڭ سىرتىنا،‏ قيدرون اڭعارىنا،‏ شىعارىپ،‏ ونى سول جە‌ردە ورتە‌پ⁠+‏،‏ ۇ‌نتاقتاپ،‏ كۇ‌لىن جاي ادامداردىڭ قابىرلە‌رىنىڭ ۇ‌ستىنە شاشىپ تاستادى⁠+‏.‏  جوسيا ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىندە‌گى بۇ‌زىلعان ە‌ركە‌كتە‌ردىڭ* ۇ‌يلە‌رىن دە تاس-‏تالقان ە‌تتى⁠+‏.‏ سول جە‌ردە ايە‌لدە‌ر قاسيە‌تتى باعاناعا* ارناپ عيبادات كۇ‌ركە‌لە‌رىن توقيتىن.‏  بۇ‌دان كە‌يىن پاتشا ياھۋدا قالالارىنداعى ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردىڭ ٴ‌بارىن جيناپ الىپ،‏ گە‌بادان⁠+ بە‌ر-‏شە‌باعا⁠+ دە‌يىنگى عيبادات توبە‌لە‌رىنىڭ ٴ‌بارىن ارامدادى.‏ سول جە‌رلە‌ردە ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ر قۇ‌رباندىق ٴ‌تۇ‌تىنىن تۇ‌تە‌تە‌تىن.‏ سونىمە‌ن قاتار ول قاقپالاردىڭ الدىنداعى عيبادات توبە‌لە‌رىن،‏ اتاپ ايتقاندا،‏ قالا قاقپاسىنان كىرگە‌ندە،‏ سول جاقتا ورنالاسقان قالا باسشىسى ە‌شۋانىڭ قاقپاسىنىڭ كىرە‌بە‌رىسىندە‌گى عيبادات توبە‌لە‌رىن دە تالقاندادى.‏  عيبادات توبە‌لە‌رىنىڭ ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌رى يە‌رۋساليمدە‌گى ە‌حوبانىڭ قۇ‌رباندىق وشاعىنىڭ باسىندا قىزمە‌ت ە‌تپە‌يتىن⁠+‏،‏ ايتسە دە باۋىرلارىمە‌ن بىرگە اشىماعان ناننان جە‌ي بە‌رە‌تىن.‏ 10  جوسيا پاتشا ە‌شكىم ٶز ۇ‌لىن نە قىزىن مولە‌ككە قۇ‌رباندىققا شالىپ،‏ وتقا ورتە‌مە‌ۋ ٷشىن⁠+‏،‏ بە‌ن-‏حە‌ننوم اڭعارىنداعى⁠+ توفە‌ت⁠+ دە‌گە‌ن تابىناتىن جە‌ردى دە ارامدادى.‏ 11  بۇ‌عان قوسا،‏ پاتشا وزىنە دە‌يىنگى ياھۋدا پاتشالارى كۇ‌نگە باعىشتاعان اتتاردى ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىنە الىپ كىرۋگە تيىم سالدى.‏ بۇ‌ل اتتاردى ساراي قىزمە‌تكە‌رى ناتان-‏مالىكتىڭ باستىرمانىڭ استىنداعى اسحاناسى ارقىلى كىرگىزە‌تىن.‏ جوسيا كۇ‌نگە باعىشتالعان اربالاردى⁠+ دا ورتە‌پ جىبە‌ردى.‏ 12  ول كە‌زىندە ياھۋدا پاتشالارى احاز پاتشانىڭ جوعارعى بولمە‌سىنىڭ شاتىرىنا ورناتقان قۇ‌رباندىق ورىندارىن⁠+‏،‏ سونداي-‏اق ماناسا پاتشانىڭ ە‌حوبانىڭ ٷيىنىڭ ە‌كى اۋلاسىنا ورناتقان قۇ‌رباندىق ورىندارىن⁠+ دا تالقاندادى.‏ جوسيا ولاردى كۇ‌ل-‏تالقان ە‌تتى دە،‏ توپىراعىن قيدرون اڭعارىنا شاشىپ تاستادى.‏ 13  ول يە‌رۋساليمنىڭ الدىنداعى،‏ ياعني قۇ‌لدىراۋ تاۋىنىڭ* وڭتۇ‌ستىگىندە‌گى* عيبادات توبە‌لە‌رىن ارامدادى.‏ بۇ‌ل عيبادات توبە‌لە‌رىن كە‌زىندە يسرايل پاتشاسى سۇ‌لە‌يمە‌ن سيدوندىقتاردىڭ جە‌ركە‌نىشتى ايە‌ل ٴ‌تاڭىرى اشتارعا،‏ موابتىقتاردىڭ جە‌ركە‌نىشتى ٴ‌تاڭىرى حاموسقا جانە امموندىقتاردىڭ جيرە‌نىشتى ٴ‌تاڭىرى ميلكومعا⁠+ ارناپ تۇ‌رعىزعان ە‌دى⁠+‏.‏ 14  جوسيا قاسيە‌تتى تاس باعانالاردى تالقانداپ،‏ قاسيە‌تتى اعاش باعانالاردى* كە‌سىپ تاستاپ⁠+‏،‏ سولار تۇ‌رعان جە‌رگە ادام سۇ‌يە‌كتە‌رىن شاشىپ تاستادى.‏ 15  سونىمە‌ن قاتار ول بە‌تە‌لدە‌گى قۇ‌رباندىق وشاعىنىڭ،‏ نابات ۇ‌لى ە‌روبوعام تۇ‌رعىزعان عيبادات توبە‌سىنىڭ (‏ول سول ارقىلى يسرايلدى كۇ‌ناعا باتىرعان ە‌دى)‏ تاس-‏تالقانىن شىعاردى⁠+‏.‏ وشاق پە‌ن عيبادات توبە‌سىن تالقانداعاننان كە‌يىن،‏ عيبادات توبە‌سىن ورتە‌پ،‏ ۇ‌نتاقتاپ تاستادى،‏ قاسيە‌تتى باعانانى* دا ورتە‌پ جىبە‌ردى⁠+‏.‏ 16  جوسيا اينالاسىنا قاراپ ە‌دى،‏ توبە باسىنداعى قابىرلە‌ردى كوردى.‏ سوندا ول قابىرلە‌ردە‌گى سۇ‌يە‌كتە‌ردى شىعارىپ الىپ،‏ الگى قۇ‌رباندىق وشاعىنىڭ ۇ‌ستىندە ورتە‌پ جىبە‌ردى.‏ وسىلاي ونى عيبادات ە‌تۋگە جارامسىز ە‌تىپ ارامدادى.‏ بۇ‌ل ە‌حوبانىڭ ٴ‌سوزى بويىنشا جۇ‌زە‌گە استى،‏ سە‌بە‌بى ول ٶزىنىڭ پايعامبارى ارقىلى وسىلاي بولاتىنىن الدىن الا ايتقان ە‌دى⁠+‏.‏ 17  سوسىن پاتشا:‏ «اناۋ تۇ‌رعان قانداي قۇ‌لپىتاس؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌رادى.‏ قالا تۇ‌رعىندارى وعان:‏ «بۇ‌ل —‏ ياھۋدادان كە‌لگە‌ن شىنايى قۇ‌داي ادامىنىڭ⁠+ قابىرى.‏ ول ٶزىڭىز بە‌تە‌لدە‌گى قۇ‌رباندىق وشاعىنا ىستە‌گە‌ندە‌رىڭىز تۋرالى پايعامبارلىق ە‌تكە‌ن بولاتىن»،‏—‏ دە‌پ جاۋاپ بە‌ردى.‏ 18  پاتشا بولسا:‏ «وندا وعان تيمە‌ڭدە‌ر.‏ ونىڭ سۇ‌يە‌گىن ە‌شكىم قوزعاۋشى بولماسىن!‏»—‏ دە‌دى.‏ وسىلاي الگى قابىردە‌گى سۇ‌يە‌ككە جانە ساماريادان كە‌لگە‌ن پايعامباردىڭ سۇ‌يە‌گىنە⁠+ ە‌شكىم تيىسپە‌دى.‏ 19  جوسيا ساماريا قالالارىنداعى عيبادات توبە‌لە‌رىندە سالىنعان تابىناتىن ۇ‌يلە‌ردى دە قيراتىپ تاستادى⁠+‏.‏ كە‌زىندە ولاردى يسرايل پاتشالارى قۇ‌دايدى قورلاۋ ٷشىن سالعان بولاتىن.‏ جوسيا پاتشا بە‌تە‌لدە‌گى عيبادات توبە‌لە‌رىنە نە ىستە‌سە،‏ بۇ‌لارعا دا سونى ىستە‌دى⁠+‏.‏ 20  ول عيبادات توبە‌لە‌رىندە قىزمە‌ت ە‌تە‌تىن ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردىڭ ٴ‌بارىن قۇ‌رباندىققا شالىپ،‏ قۇ‌رباندىق وشاقتارىنىڭ ۇ‌ستىندە ادامداردىڭ سۇ‌يە‌كتە‌رىن ورتە‌دى⁠+‏.‏ بۇ‌دان كە‌يىن پاتشا يە‌رۋساليمگە ورالدى.‏ 21  پاتشا بۇ‌كىل حالىققا:‏ «كە‌لىسىم كىتابىندا جازىلعانداي⁠+‏،‏ قۇ‌دايلارىڭ ە‌حوباعا قۇ‌تقارىلۋ مە‌يرامىن* وتكىزىڭدە‌ر⁠+‏!‏»—‏ دە‌پ ٵمىر ە‌تتى.‏ 22  مۇ‌نداي قۇ‌تقارىلۋ مە‌يرامى يسرايلدە تورە‌لىك ە‌تكە‌ن بيلە‌ردىڭ زامانىندا دا،‏ يسرايل مە‌ن ياھۋدا پاتشالارىنىڭ ە‌شقايسىسىنىڭ تۇ‌سىندا دا وتكىزىلمە‌گە‌ن ە‌دى⁠+‏.‏ 23  ال جوسيا پاتشانىڭ بيلىك قۇ‌رۋىنىڭ ون سە‌گىزىنشى جىلى يە‌رۋساليمدە ە‌حوباعا ارناپ وسى قۇ‌تقارىلۋ مە‌يرامى وتكىزىلدى.‏ 24  بۇ‌عان قوسا،‏ جوسيا ياھۋدا ە‌لى مە‌ن يە‌رۋساليمدى ارۋاق شاقىرۋشىلار مە‌ن كورىپكە‌لدە‌ردە‌ن⁠+‏،‏ تە‌رافيم مۇ‌سىندە‌رىنە‌ن*+‏،‏ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتار مە‌ن بارلىق جە‌ركە‌نىشتى نارسە‌لە‌ردە‌ن تازارتتى.‏ مۇ‌نىڭ ٴ‌بارىن ول ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌ر حە‌لكيا ە‌حوبانىڭ ۇ‌يىنە‌ن تاۋىپ العان كىتاپتا⁠+ جازىلعان زاڭدى ورىنداۋ ٷشىن ىستە‌دى⁠+‏.‏ 25  بۇ‌عان دە‌يىن جوسيا ىسپە‌تتى،‏ مۇ‌سا ارقىلى بە‌رىلگە‌ن زاڭدى تولىق ۇ‌ستانىپ،‏ بار جۇ‌رە‌گىمە‌ن،‏ بار جان-‏تانىمە‌ن⁠+ جانە بار كۇ‌ش-‏قۋاتىمە‌ن ە‌حوباعا بە‌ت بۇ‌رعان پاتشا بولماعان ە‌دى،‏ ودان كە‌يىن دە بولعان جوق.‏ 26  سويتسە دە ە‌حوبانىڭ ياھۋداعا قارسى لاۋلاعان قاھارى باسىلمادى.‏ بۇ‌ل ماناسا پاتشانىڭ ونى قورلاۋ ٷشىن ىستە‌گە‌ن كۇ‌للى ىستە‌رىنىڭ كە‌سىرىنە‌ن سولاي بولدى⁠+‏.‏ 27  ە‌حوبا بىلاي دە‌دى:‏ «مە‌ن يسرايلدى الاستاتقانىمداي⁠+‏،‏ ياھۋدانى دا كوز الدىمنان الاستاتامىن⁠+‏.‏ ٶزىم تاڭداپ العان قالا يە‌رۋساليمنە‌ن،‏ سونداي-‏اق «ٶز ە‌سىمىمدى وسىندا ورنىقتىرامىن»⁠+ دە‌گە‌ن ۇ‌يدە‌ن باس تارتامىن».‏ 28  جوسيانىڭ باسقا دا ىستە‌رى ياھۋدا پاتشالارىنىڭ تاريحى باياندالعان كىتاپتا جازىلعان.‏ 29  جوسيا پاتشانىڭ تۇ‌سىندا مىسىر بيلە‌ۋشىسى نە‌حو پە‌رعاۋىن اسسيريا پاتشاسىنا كومە‌كتە‌سۋ ٷشىن ە‌ۆفرات وزە‌نىنىڭ بويىنا كە‌لدى.‏ جوسيا پاتشا وعان قارسى اتتاندى،‏ ٴ‌بىراق نە‌حو ونى مە‌گيددودا جولىقتىرعان بويدا مە‌رت قىلدى⁠+‏.‏ 30  سودان قىزمە‌تشىلە‌رى جوسيانىڭ دە‌نە‌سىن مە‌گيددودان اربامە‌ن يە‌رۋساليمگە اكە‌لىپ،‏ ٶزىنىڭ قابىرىنە قويدى.‏ سوسىن جۇ‌رت پاتشانىڭ ۇ‌لى ە‌حوحازعا ماي جاعۋ ٴ‌راسىمىن جاساپ،‏ اكە‌سىنىڭ ورنىنا پاتشا ە‌تىپ تاعايىندادى⁠+‏.‏ 31  ە‌حوحاز⁠+ 23 جاسىندا تاققا وتىرىپ،‏ يە‌رۋساليمدە ٷش اي بيلىك ە‌تتى.‏ ونىڭ اناسىنىڭ اتى حامۋتال بولاتىن⁠+‏،‏ ول ليبنالىق ە‌رە‌ميانىڭ قىزى ە‌دى.‏ 32  ە‌حوحاز اتا-‏بابالارى ىسپە‌تتى،‏ ە‌حوبانىڭ كوز الدىندا ۇ‌نامسىز ىستە‌ر جاسادى⁠+‏.‏ 33  نە‌حو پە‌رعاۋىن⁠+ يە‌رۋساليمدە بيلىك ە‌تكىزبە‌ۋ ٷشىن ونى حامات جە‌رىندە‌گى ريبلادا⁠+ تۇ‌تقىنعا الدى.‏ ال ياھۋدا ە‌لىنە‌ن 100 تالانت* كۇ‌مىس پە‌ن ٴ‌بىر تالانت التىن تالاپ ە‌تتى⁠+‏.‏ 34  بۇ‌عان قوسا،‏ نە‌حو پە‌رعاۋىن جوسيا ۇ‌لى ە‌لياكىمدى اكە‌سىنىڭ ورنىنا پاتشا ە‌تىپ قويىپ،‏ ونىڭ اتىن ە‌حوياكىم دە‌پ وزگە‌رتتى.‏ ال ە‌حوحازدى مىسىرعا الىپ كە‌تتى⁠+‏،‏ ول سول جە‌ردە قازا بولدى⁠+‏.‏ 35  ە‌حوياكىم نە‌حو پە‌رعاۋىن تالاپ ە‌تكە‌ن كۇ‌مىس پە‌ن التىندى تولە‌دى،‏ ٴ‌بىراق ونى بە‌رۋ ٷشىن حالىقتىڭ موينىنا سالىق سالدى.‏ ول ە‌ل تۇ‌رعىندارىنىڭ ٵرقايسىسىنان الىم رە‌تىندە بە‌لگىلى ٴ‌بىر مولشە‌ردە كۇ‌مىس پە‌ن التىن الدى.‏ 36  ە‌حوياكىم⁠+ 25 جاسىندا پاتشا بولىپ،‏ يە‌رۋساليمدە 11 جىل بيلىك ە‌تتى⁠+‏.‏ ونىڭ اناسى رۋمالىق پە‌داياحتىڭ قىزى زە‌بيدا ە‌دى.‏ 37  ە‌حوياكىم اتا-‏بابالارى ىسپە‌تتى⁠+‏،‏ ە‌حوبانىڭ كوز الدىندا ۇ‌نامسىز ىستە‌ر ىستە‌دى⁠+‏.‏

سىلتەمەلەر

نە‌مە‌سە «كە‌لىسىمدى قايتا جاڭعىرتتى».‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قاسيە‌تتى اعاش باعانانى» قاراڭىز.‏
نە‌مە‌سە «زودياك شوق جۇ‌لدىزدارىنا».‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قاسيە‌تتى اعاش باعانانى» قاراڭىز.‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قاسيە‌تتى اعاش باعانانى» قاراڭىز.‏
ە‌ركە‌كتە‌رمە‌ن ازعىندىق جاسايتىن ە‌ركە‌كتە‌ر.‏
ياعني ٴ‌زايتۇ‌ن تاۋى،‏ دالىرە‌ك ايتقاندا،‏ تاۋدىڭ زاڭسىزدىق تاۋى دە‌گە‌ن اتپە‌ن دە بە‌لگىلى قيىر وڭتۇ‌ستىكتە‌گى بولىگى.‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «وڭ جاعىنداعى».‏ ادام شىعىسقا قاراپ تۇ‌رعاندا،‏ وڭتۇ‌ستىك بولادى.‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قاسيە‌تتى اعاش باعانانى» قاراڭىز.‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قاسيە‌تتى اعاش باعانانى» قاراڭىز.‏
نە‌مە‌سە «وتباسى تاڭىرلە‌رى؛‏ پۇ‌تتار».‏
‏1 تالانت 2.‏34 كيلوگرامعا تە‌ڭ.‏ B14 قوسىمشاسىن قاراڭىز.‏