ە‌زە‌كيە‌ل 20‏:‏1‏—49

  • يسرايلدىڭ بۇ‌لىك شىعارعان كە‌زدە‌رى ‏(‏1—‏32‏)‏

  • يسرايل حالقىن جيناپ اكە‌لۋ تۋرالى ۋادە ‏(‏33—‏44‏)‏

  • وڭتۇ‌ستىك تۋرالى پايعامبارلىق ‏(‏45—‏49‏)‏

20  جە‌تىنشى جىلدىڭ بە‌سىنشى ايىنىڭ ونىنشى كۇ‌نى يسرايلدىڭ بىرنە‌شە اقساقالى ە‌حوبادان باسشىلىق سۇ‌راۋ ٷشىن،‏ مە‌نىڭ الدىما كە‌لىپ وتىردى.‏  سوندا ە‌حوبا ماعان ٴ‌سوزىن ارناپ بىلاي دە‌دى:‏  ‏«ادام ۇ‌لى،‏ يسرايل اقساقالدارىنا حابارىمدى جە‌تكىز!‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا بىلاي دە‌يدى:‏ —‏سە‌ندە‌ر مە‌نە‌ن باسشىلىق سۇ‌راۋعا كە‌لىپ وتىرسىڭدار ما؟‏ ٶز اتىممە‌ن انت ە‌تە‌مىن*‏،‏ مە‌ن سە‌ندە‌رگە جاۋاپ بە‌رمە‌يمىن⁠+‏.‏ مۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا».‏  سوسىن تاعى دا ماعان ٴ‌سوزىن ارناپ بىلاي دە‌دى:‏ «سە‌ن ولاردى ايىپتاۋعا دايىنسىڭ با؟‏ ادام ۇ‌لى،‏ ولاردى ايىپتاۋعا دايىنسىڭ با؟‏ ولارعا اتا-‏بابالارىنىڭ ىستە‌گە‌ن جە‌ركە‌نىشتى ىستە‌رى جونىندە ايتىپ⁠+‏،‏  بىلاي دە:‏ —‏الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا مىنانى ايتادى:‏ —‏يسرايلدى تاڭداعان كۇ‌نى⁠+ مە‌ن جاقىپتىڭ ۇ‌رپاعىنا انت بە‌ردىم*‏،‏ ٵرى مىسىر ە‌لىندە ولارعا ٶزىمدى تانىتتىم⁠+‏.‏ ٴ‌يا،‏ ولارعا «مە‌ن قۇ‌دايلارىڭ ە‌حوبامىن» دە‌پ انت ە‌تتىم.‏  سول كۇ‌نى مە‌ن ولارعا انت بە‌رىپ،‏ مىسىر ە‌لىنە‌ن الىپ شىعىپ،‏ سولار ٷشىن ٶزىم بارلاپ كە‌لگە‌ن،‏ اعى مە‌ن بالى اعىل-‏تە‌گىل مول جە‌رگە اپارۋدى ۋادە ە‌تتىم⁠+‏.‏ ول —‏ جە‌ر اتاۋلىنىڭ ە‌ڭ شۇ‌رايلىسى ە‌دى.‏  مە‌ن ولارعا:‏ —‏ٴ‌ارقايسىسىڭ كوز الدارىڭداعى جە‌كسۇ‌رىن نارسە‌لە‌رىڭدى لاقتىرىپ تاستاڭدار!‏ مىسىردىڭ جە‌كسۇ‌رىن پۇ‌تتارىمە‌ن وزدە‌رىڭدى ارامداماڭدار⁠+‏.‏ مە‌ن قۇ‌دايلارىڭ ە‌حوبامىن⁠+‏،‏—‏ دە‌دىم.‏  ٴ‌بىراق ولار ماعان قارسى بۇ‌لىك شىعارىپ،‏ مە‌نى تىڭداعىسى كە‌لمە‌دى.‏ كوز الدارىنداعى جە‌كسۇ‌رىن نارسە‌لە‌رىن لاقتىرىپ تاستامادى،‏ مىسىردىڭ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىنان دا ارىلمادى⁠+‏.‏ سوندىقتان اشۋىمنىڭ تيە‌گىن اعىتىپ،‏ ولارعا مىسىر ە‌لىندە بار قاھارىمدى توگە‌مىن دە‌پ انت ە‌تتىم.‏  ٴ‌بىراق ولاردىڭ اينالاسىندا تۇ‌رىپ جاتقان حالىقتاردىڭ الدىندا ە‌سىمىم ارامدالماۋ ٷشىن ولاي ە‌تپە‌دىم⁠+‏.‏ سە‌بە‌بى مىسىر ە‌لىنە‌ن الىپ شىققاندا،‏ مە‌ن ولارعا* ٶزىمدى تانىتقان ە‌دىم⁠+‏.‏ 10  سونىمە‌ن،‏ ولاردى مىسىر ە‌لىنە‌ن الىپ شىعىپ،‏ ٴ‌شول دالاعا باستاپ اكە‌لدىم⁠+‏.‏ 11  ولارعا جارلىقتارىمدى بە‌رىپ،‏ شە‌شىمدە‌رىمدى دە ٴ‌بىلدىردىم⁠+‏،‏ سە‌بە‌بى سولاردى ۇ‌ستانعان ادام ٶمىر سۇ‌رسە ە‌كە‌ن دە‌دىم⁠+‏.‏ 12  سونداي-‏اق وزدە‌رىن قاسيە‌تتى ە‌تىپ وتىرعان مە‌ن،‏ ە‌حوبا،‏ ە‌كە‌نىمدى بىلۋلە‌رى ٷشىن،‏ ارامىزداعى بە‌لگى بولسىن دە‌پ⁠+‏،‏ ولارعا دە‌مالىس كۇ‌نىنە قاتىستى زاڭ بە‌ردىم⁠+‏.‏ 13  ٴ‌بىراق ٴ‌شول دالادا ولار ماعان قارسى بۇ‌لىك شىعارىپ⁠+‏،‏ جارلىقتارىمدى ورىندامادى،‏ شە‌شىمدە‌رىمنە‌ن دە باس تارتتى (‏سولاردى ورىنداعان ادام ٶمىر سۇ‌رە‌ر ە‌دى)‏.‏ ولار مە‌نىڭ دە‌مالىس كۇ‌نىمدى ابدە‌ن ارامدادى.‏ سوندىقتان مە‌ن بار اشۋىمدى توگىپ،‏ ولاردى ٴ‌شول دالادا قۇ‌رتىپ جىبە‌رۋدى انت ە‌تتىم⁠+‏.‏ 14  ٴ‌بىراق وزگە حالىقتاردىڭ الدىندا ە‌سىمىم ارامدالماۋ ٷشىن ولاي ە‌تپە‌دىم.‏ ويتكە‌نى حالقىمدى مىسىردان سولاردىڭ كوزىنشە الىپ شىققان ە‌دىم⁠+‏.‏ 15  سونداي-‏اق ٶزىم بە‌رە‌مىن دە‌گە‌ن اعى مە‌ن بالى اعىل-‏تە‌گىل مول جە‌ردى⁠+ (‏ول —‏ جە‌ر اتاۋلىنىڭ ە‌ڭ شۇ‌رايلىسى ە‌دى)‏ ٴ‌شول دالادا بولعاندارىندا ولارعا بە‌رمە‌ۋدى انت ە‌تتىم⁠+‏.‏ 16  سە‌بە‌بى ولار مە‌نىڭ شە‌شىمدە‌رىمنە‌ن باس تارتتى.‏ بار جۇ‌رە‌كتە‌رىمە‌ن جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىنا بە‌رىلگە‌ندىكتە‌ن⁠+‏،‏ جارلىقتارىمدى ۇ‌ستانبادى،‏ دە‌مالىس كۇ‌ندە‌رىمدى دە ارامدادى.‏ 17  ٴ‌بىراق جانىم اشىپ،‏ ولاردى جويمادىم،‏ ٴ‌شول دالادا قۇ‌رتىپ جىبە‌رمە‌دىم.‏ 18  ولاردىڭ بالالارىنا ٴ‌شول دالادا⁠+‏:‏ —‏اتا-‏بابالارىڭنىڭ ە‌رە‌جە‌لە‌رىمە‌ن جۇ‌رمە‌ڭدە‌ر⁠+‏،‏ شە‌شىمدە‌رىن دە ۇ‌ستانباڭدار،‏ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىمە‌ن وزدە‌رىڭدى ارامداماڭدار.‏ 19  مە‌ن قۇ‌دايلارىڭ ە‌حوبامىن.‏ مە‌نىڭ جارلىقتارىمدى ورىنداپ،‏ شە‌شىمدە‌رىمدى ۇ‌ستانىپ جۇ‌رىڭدە‌ر⁠+‏.‏ 20  دە‌مالىس كۇ‌نىمدى قاسيە‌تتى دە‌پ ە‌سە‌پتە‌ڭدە‌ر⁠+‏،‏ سوندا بۇ‌ل مە‌نىڭ ٶز قۇ‌دايلارىڭ ە‌حوبا ە‌كە‌نىمدى بىلۋلە‌رىڭ ٷشىن ارامىزداعى بە‌لگى بولادى⁠+‏،‏—‏ دە‌دىم.‏ 21  ٴ‌شول دالادا بۇ‌لار دا ماعان قارسى بۇ‌لىك شىعارىپ⁠+‏،‏ جارلىقتارىمدى ورىندامادى،‏ شە‌شىمدە‌رىمدى دە ۇ‌ستانبادى (‏سولاردى ۇ‌ستانعان ادام ٶمىر سۇ‌رە‌ر ە‌دى)‏.‏ ولار دە‌مالىس كۇ‌نىمدى ارامدادى.‏ سوندىقتان مە‌ن اشۋىمنىڭ تيە‌گىن اعىتىپ،‏ ٴ‌شول دالادا ولارعا بار قاھارىمدى توگە‌مىن دە‌پ انت ە‌تتىم⁠+‏.‏ 22  ٴ‌بىراق وزگە حالىقتاردىڭ الدىندا ە‌سىمىم ارامدالماۋ ٷشىن⁠+ ولاي ە‌تپە‌دىم⁠+‏.‏ ويتكە‌نى مە‌ن ولاردى سول حالىقتاردىڭ الدىندا الىپ شىققان ە‌دىم.‏ 23  سونداي-‏اق ٴ‌شول دالادا مە‌ن ولاردى حالىقتاردىڭ اراسىنا بىتىراتىپ،‏ ە‌ل-‏ە‌لگە تاراتىپ جىبە‌رە‌مىن دە‌پ انت ە‌تتىم⁠+‏.‏ 24  سە‌بە‌بى ولار مە‌نىڭ شە‌شىمدە‌رىمدى ۇ‌ستانبادى،‏ جارلىقتارىمدى دا ورىندامادى⁠+ ٵرى دە‌مالىس كۇ‌نىمدى ارامدادى.‏ مۇ‌نىسىمە‌ن قويماي،‏ اتا-‏بابالارىنىڭ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىنىڭ سوڭىنان ە‌رىپ كە‌تتى⁠+‏.‏ 25  مە‌ن ولاردىڭ جاقسىلىققا اپارمايتىن ە‌رە‌جە‌لە‌ر مە‌ن ومىرگە باستاي المايتىن شە‌شىمدە‌ردى ۇ‌ستانۋلارىنا جول بە‌ردىم⁠+‏.‏ 26  تۇ‌ڭعىش بالالارىن وتقا تاستاپ⁠+‏،‏ قۇ‌رباندىققا بە‌رۋلە‌رى ارقىلى وزدە‌رىن ارامداۋلارىنا دا جول بە‌ردىم.‏ مۇ‌نى ولاردى ويران قىلۋ ٷشىن ٵرى مە‌نىڭ ە‌حوبا ە‌كە‌نىمدى بىلۋلە‌رى ٷشىن ىستە‌دىم.‏ 27  سوندىقتان،‏ ادام ۇ‌لى،‏ يسرايل ۇ‌يىنە حابارىمدى جە‌تكىز!‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا مىنانى ايتادى:‏ —‏اتا-‏بابالارىڭ وپاسىزدىق جاساپ،‏ مە‌نى باسقا دا جولدارمە‌ن قورلاعان ە‌دى.‏ 28  مە‌ن ولاردى ٶزىم بە‌رە‌مىن دە‌پ ۋادە ە‌تكە‌ن جە‌رگە الىپ كە‌لدىم⁠+‏.‏ ٴ‌بىراق ولار سونداعى بيىكتە‌ۋ توبە‌لە‌ر مە‌ن جايقالعان اعاشتاردى كورىپ⁠+‏،‏ سول جە‌رلە‌ردە قۇ‌رباندىقتارى مە‌ن مە‌نى قورلايتىن تارتۋلارىن ۇ‌سىنا باستادى.‏ تىنىشتاندىراتىن حوش ٴ‌يىستى قۇ‌رباندىقتار مە‌ن سۇ‌يىق تارتۋلار دا ۇ‌سىناتىن بولدى.‏ 29  سوندا ولاردان:‏ —‏وزدە‌رىڭ بارىپ جۇ‌رگە‌ن عيبادات توبە‌سىنىڭ ٴ‌مانى نە‌دە؟‏—‏ دە‌پ سۇ‌رادىم.‏ (‏سول توبە ٵلى كۇ‌نگە دە‌يىن عيبادات توبە‌سى دە‌پ اتالادى⁠+‏.‏)‏ 30  سوندىقتان يسرايل ۇ‌يىنە حابارىمدى جە‌تكىز!‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا مىنانى ايتادى:‏ —‏اتا-‏بابالارىڭنىڭ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىمە‌ن ازعىندىق جاساپ،‏ سە‌ندە‌ر دە سولار سياقتى وزدە‌رىڭدى ارامداپ جۇ‌رسىڭدە‌ر مە⁠+‏؟‏ 31  جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىڭا قۇ‌رباندىق رە‌تىندە ۇ‌لدارىڭدى وتقا تاستاپ،‏ ٵلى كۇ‌نگە دە‌يىن وزدە‌رىڭدى ارامداپ جۇ‌رسىڭدە‌ر عوي⁠+‏؟‏!‏ وسىلارىڭا قاراماستان،‏ ە‌ي،‏ يسرايل ٷيى،‏ سە‌ندە‌ردىڭ سۇ‌راقتارىڭا جاۋاپ بە‌رۋىم كە‌رە‌ك پە⁠+‏؟‏ ٶز اتىممە‌ن انت ە‌تە‌مىن*‏،‏ مە‌ن سە‌ندە‌ردىڭ سۇ‌راقتارىڭا جاۋاپ بە‌رمە‌يمىن⁠+‏!‏ مۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا.‏ 32  سە‌ندە‌ر:‏ —‏اعاش پە‌ن تاسقا تابىناتىن حالىقتارداي،‏ وزگە ۇ‌لتتارداي بولايىق،‏—‏ دە‌پ ويلايسىڭدار⁠+‏.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌لارىڭ جۇ‌زە‌گە اسپايدى.‏ 33  ٶز اتىممە‌ن انت ە‌تە‌مىن*‏،‏ سە‌ندە‌رگە ٶزىم پاتشا بولامىن.‏ سە‌ندە‌ردى جازالاۋ ٷشىن قۇ‌دىرە‌تتى ٵرى كۇ‌شتى قولىمدى سوزىپ،‏ قاھارىمدى توگە‌مىن⁠+‏.‏ مۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا.‏ 34  مە‌ن سە‌ندە‌ردى قۇ‌دىرە‌تتى دە كۇ‌شتى قولىممە‌ن ٵرى زور قاھارىممە‌ن بىتىراتىپ جىبە‌رگە‌ن حالىقتار مە‌ن ە‌لدە‌ردىڭ اراسىنان جيناپ اكە‌لە‌مىن⁠+‏.‏ 35  سە‌ندە‌ردى حالىقتاردىڭ ٴ‌شول دالاسىنا اكە‌لىپ،‏ سول جە‌ردە سە‌ندە‌رمە‌ن بە‌تپە-‏بە‌ت كە‌لىپ سوتتاسامىن⁠+‏.‏ 36  اتا-‏بابالارىڭمە‌ن مىسىر ە‌لىنىڭ ٴ‌شول دالاسىندا سوتتاسقانىمداي،‏ سە‌ندە‌رمە‌ن دە سوتتاسامىن.‏ مۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا.‏ 37  سە‌ندە‌ردى قويشىنىڭ اساتاياعىنىڭ استىنان وتكىزىپ⁠+‏،‏ كە‌لىسىم جاساسامىن.‏ 38  ارالارىڭنان بۇ‌لىكشىلە‌ر مە‌ن زاڭ بۇ‌زۋشىلاردى الاستاتامىن⁠+‏.‏ ولاردى جاتجە‌رلىك كىرمە رە‌تىندە تۇ‌رىپ جاتقان ە‌لدە‌ن الىپ شىعامىن،‏ ٴ‌بىراق ولار يسرايل جە‌رىنە كە‌لمە‌يدى⁠+‏.‏ سوندا سە‌ندە‌ر مە‌نىڭ ە‌حوبا ە‌كە‌نىمدى بىلە‌تىن بولاسىڭدار.‏ 39  ال ساعان،‏ ە‌ي،‏ يسرايل ٷيى،‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا مىنانى ايتادى:‏ —‏ٴ‌ارقايسىسىڭ وزدە‌رىڭنىڭ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىڭا بارىپ،‏ سولارعا تابىنىڭدار⁠+‏.‏ ٴ‌بىراق كە‌يىن بۇ‌لارىڭنىڭ زاردابىن تارتاسىڭدار.‏ سوندا بۇ‌دان بىلاي قۇ‌رباندىقتارىڭمە‌ن دە،‏ جە‌ركە‌نىشتى پۇ‌تتارىڭمە‌ن دە مە‌نىڭ كيە‌لى ە‌سىمىمدى قورلاي المايسىڭدار⁠+‏.‏ 40  سە‌بە‌بى مە‌نىڭ كيە‌لى تاۋىمدا،‏ يسرايلدىڭ بيىك تاۋىندا⁠+‏،‏ كۇ‌للى يسرايل ٷيى سول ە‌لدە تۇ‌گە‌لدە‌ي ماعان قىزمە‌ت ە‌تە‌تىن بولادى⁠+‏.‏ سول جە‌ردە ولارعا ىقىلاسىمدى ٴ‌تۇ‌سىرىپ،‏ ساداقالارى مە‌ن ە‌ڭ جاقسى سي-‏تارتۋلارىن —‏ بارلىق قاسيە‌تتى نارسە‌لە‌رىن قابىل الامىن⁠+‏.‏ بۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا.‏ 41  سە‌ندە‌ردى ٶزىم بىتىراتىپ جىبە‌رگە‌ن حالىقتار مە‌ن ە‌لدە‌ردىڭ اراسىنان جيناپ اكە‌لگە‌نىمدە⁠+‏،‏ وزىمە ۇ‌نامدى حوش ٴ‌يىستى قۇ‌رباندىقتارىڭدى قابىلداپ،‏ سە‌ندە‌رگە ىقىلاسىمدى تۇ‌سىرە‌مىن.‏ وسى ارقىلى باسقا حالىقتاردىڭ الدىندا ٶزىمنىڭ كيە‌لى ە‌كە‌نىمدى كورسە‌تە‌مىن⁠+‏.‏ 42  سە‌ندە‌ردى اتا-‏بابالارىڭا بە‌رە‌مىن دە‌پ انت ە‌تكە‌ن جە‌رگە،‏ يسرايل جە‌رىنە اكە‌لگە‌نىمدە⁠+‏،‏ مە‌نىڭ ە‌حوبا ە‌كە‌نىمدى بىلە‌تىن بولاسىڭدار⁠+‏.‏ 43  سول جە‌ردە وزدە‌رىڭدى ارامداعان ٴ‌جۇ‌رىس-‏تۇ‌رىستارىڭ مە‌ن بارلىق ىستە‌رىڭدى ە‌ستە‌رىڭە الىپ⁠+‏،‏ جاساعان سول جامان ىستە‌رىڭ ٷشىن ٶز-‏وزدە‌رىڭنە‌ن جيرە‌نە‌سىڭدە‌ر⁠+‏.‏ 44  سوندا،‏ ە‌ي،‏ يسرايل ٷيى،‏ سە‌ندە‌ردىڭ جامان قىلىقتارىڭ مە‌ن بۇ‌زىلعاندىقتارىڭا قاراي ە‌مە‌س،‏ ٶز اتىما ساي ارە‌كە‌ت ە‌تكە‌نىمدە،‏ مە‌نىڭ ە‌حوبا ە‌كە‌نىمدى بىلە‌تىن بولاسىڭدار⁠+‏.‏ مۇ‌نى ايتىپ وتىرعان —‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا».‏ 45  ە‌حوبا تاعى دا ماعان ٴ‌سوزىن ارناپ بىلاي دە‌دى:‏ 46  ‏«ادام ۇ‌لى،‏ ٴ‌جۇ‌زىڭدى وڭتۇ‌ستىككە بۇ‌رىپ،‏ وعان قارسى سويلە.‏ وڭتۇ‌ستىكتە‌گى ورمانعا قارسى پايعامبارلىق ٴ‌سوز ايت.‏ 47  وڭتۇ‌ستىكتە‌گى ورمان ە‌حوبانىڭ ٴ‌سوزىن تىڭداسىن!‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا مىنانى ايتادى:‏ —‏مە‌ن ساعان لاپىلداعان وت قويامىن دا⁠+‏،‏ ول سە‌ندە‌گى اعاشتاردىڭ ٴ‌بارىن —‏ جاسىلىن دا،‏ قۋراعانىن دا —‏ جالماپ قويادى.‏ سول لاۋلاعان وت وشپە‌ي⁠+‏،‏ وڭتۇ‌ستىكتە‌ن سولتۇ‌ستىككە دە‌يىنگى بارلىق ادامنىڭ بە‌تىن كۇ‌يدىرىپ جىبە‌رە‌دى.‏ 48  سوندا بارشا حالىق وسى وتتى تۇ‌تاتقان مە‌ن،‏ ە‌حوبا،‏ ە‌كە‌نىمدى،‏ سوندىقتان دا ونىڭ ە‌ش وشپە‌يتىنىن بىلە‌تىن بولادى⁠+‏».‏ 49  سول كە‌زدە مە‌ن:‏ «ۋا،‏ الە‌منىڭ ٵمىرشىسى ە‌حوبا!‏ ولار مە‌نى بار بولعانى استارلى اڭگىمە‌لە‌ر قۇ‌راستىرىپ ٴ‌جۇ‌ر دە‌پ ويلايدى»،‏—‏ دە‌دىم.‏

سىلتەمەلەر

نە‌مە‌سە «ٶزىمنىڭ ٴ‌تىرى ە‌كە‌نىمدە‌ي حاق ٴ‌سوزىم».‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «قولىمدى جوعارى كوتە‌ردىم».‏
ياعني يسرايلگە.‏
نە‌مە‌سە «ٶزىمنىڭ ٴ‌تىرى ە‌كە‌نىمدە‌ي حاق ٴ‌سوزىم».‏
نە‌مە‌سە «ٶزىمنىڭ ٴ‌تىرى ە‌كە‌نىمدە‌ي حاق ٴ‌سوزىم».‏