جاستاردىڭ ساۋالدارى
بۇل جاي عانا دوستىق پا، الدە ماحاببات پا؟ (2-ٴبولىم). مەنىڭ سوزدەرىم مەن ىستەرىم نە ايتادى؟
دوسىڭ سويلەسكىسى كەلگەندە، سەن وعان ۋاقىت تاباسىڭ. وسىلاي سوڭعى كەزدە ٴبىر دوسىڭمەن ٴجيى سويلەسە باستايسىڭ. ٴبىراق ول — قارسى جىنىستى ادام. سەن: «ٴبىز جاي عانا دوسپىز»،— دەپ ويلاپ، ول دا وسىنداي ويدا دەپ ەسەپتەيتىن شىعارسىڭ. ٴبىراق مۇندايدا نەنى ەسكەرۋ كەرەك؟
بولۋى مۇمكىن جاعدايلار
قارسى جىنىستى ادامدارمەن دوس بولعاندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. ٴبىراق باسقالارىنا قاراعاندا، بىرەۋى جاقىن دوسىڭا اينالا باستاسا شە؟ مۇندايدا سەن تۋرالى ول: «تەك دوس ەمەس، ودان دا جاقىن بولۋدى قالايتىن سياقتى»،— دەپ ويلاپ قالۋى مۇمكىن.
بىراق شىندىعىندا سەنىڭ قالاعانىڭ سول ما؟ ابايلاماساڭ، كەلەسىدەي جاعداي بولۋى مۇمكىن:
سەن بىرەۋگە تىم كوپ كوڭىل بولەسىڭ
«سەن بىرەۋدىڭ سەزىمىن قاداعالاي المايسىڭ. ايتسە دە «ٴبىز جاي عانا دوسپىز» دەپ الىپ، وعان قايتا-قايتا تەلەفون سوعىپ، سويلەسە بەرمەگەن دۇرىس. بۇل وتقا ماي قۇيعانمەن تەڭ» (سەررا).
كوڭىل بولگەن ادامنىڭ كوڭىلىن قيمايسىڭ
«ٴبىر قىز ماعان كوپ جازاتىن، ال مەن ٶزىم ٴبىرىنشى بولىپ جازباسام دا، ۇنەمى جاۋاپ بەرەتىنمىن. بۇدان كەيىن ونى جاي عانا دوس دەپ ەسەپتەگەنىمدى ول قىزعا ٴتۇسىندىرۋ قيىن بولدى» (ريچارد).
وزىڭە كوڭىل اۋدارتاسىڭ
«كەيبىرەۋلەر قىرىنداپ-قىلىمسۋدى ويىن دەپ كورەدى. ولار ۇيلەنەتىن نيەتى بولماسا دا، وزگەلەردىڭ سەزىمىمەن وينايدى. مەن مۇندايدى تالاي بايقاعانمىن. بۇدان ايتەۋىر بىرەۋدىڭ جانى جارالانادى» (تامارا).
ويتۇيىن: ۇنەمى ارالاسۋ مەن كوڭىل ٴبولۋ — رومانتيكالىق سەزىمنىڭ بەلگىسى.
جەڭىل-جەلپى قاراما
بۇل وزگە ادامنىڭ جۇرەگىن جارالايدى.
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ۇزاق كۇتتىرگەن ٷمىت اۋىرتادى جۇرەكتى» (ناقىل سوزدەر 13:12). بىرەۋ سەندە كوڭىلى بارداي سىڭاي تانىتا بەرسە، سەن نە ويلار ەدىڭ؟
«بىرەۋدى قارماقتا ۇستاۋ» دەگەن ٴسوز بار. بۇل بالىقتى نە سۋعا جىبەرمەي، نە سۋدان تارتىپ الماي ۇستاپ وتىرۋدى بىلدىرەدى. ادامداردىڭ قارىم-قاتىناسىندا دا سولاي بولىپ جاتادى. ٴجۇرۋ ماقساتىڭ جوق بولا تۇرا، بىرەۋدى «قارماقتا ۇستاپ» وتىرعانىڭ ونىڭ جانىن قاتتى اۋىرتۋى مۇمكىن» (دجەسسيكا).
جاماناتتى بولاسىڭ.
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «تەك ٶز مۇددەلەرىڭدى ەمەس، باسقالاردىڭ دا مۇددەسىن ويلاڭدار» (فىلىپىلىكتەرگە 2:4). تەك ٶزىنىڭ عانا پايداسىن ويلايتىن ادام جايىندا نە ايتار ەدىڭ؟ ول تۋرالى جاقسى ويدا بولار ما ەدىڭ؟
«ماعان قىزدارعا قىرىنداي بەرەتىن جىگىتتەر تارتىمسىز كورىنەدى. قىرىنداۋ نەكە ادالدىعىنىڭ بۇزىلۋىنا تۇرتكى بولۋى مۇمكىن. بىرەۋگە قىرىندايتىن ادام ٶز قادىرىن كوتەرگىسى كەلەدى. ال بۇل وزىمشىلدىككە جاتادى» (دجۋليا).
ويتۇيىن: جۇرەتىن ماقساتى جوق بولسا دا، كوڭىلى بارداي سىڭاي تانىتاتىن ادامدار ٶزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە جۇرەگىن جارالايدى.
بىلاي ىستەپ كور
كيەلى كىتاپتا «جاس جىگىتتەردى ىنىڭدەي كور»، «ال قىز-كەلىنشەكتەرگە قارىنداسىڭداي پاك تازالىقپەن قارا» دەگەن سوزدەر بار (تىموتەگە 1-حات 5:1، 2). وسى سوزدەرگە ساي ٶمىر سۇرسەڭ، قارسى جىنىستى دوستارىڭمەن قارىم-قاتىناسىڭ بۇزىلمايدى.
«مەن تۇرمىستا بولسام، باسقا بىرەۋدىڭ جۇبايىمەن قىلىمسىمايمىن عوي. سوندىقتان قازىر، بويداق كەزىمدە، جىگىتتەرمەن ارالاسقاندا بايسالدى بولعانىم بولاشاققا جاقسى دايىندىق دەپ ويلايمىن» (ليا).
كيەلى كىتاپتا: «كوپ سويلەگەن كۇنادان قۇتىلمايدى»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 10:19). بۇل پرينسيپ تەك اڭگىمەلەسۋگە عانا ەمەس، حابارلاما جازىسۋعا، سونداي-اق ونىڭ جيىلىگى مەن مازمۇنىنا دا قاتىستى.
«ەگەر قىزبەن جۇرۋگە دەگەن نيەتىڭ بولماسا، كۇن سايىن حات جازىسپاعان دۇرىس» (برايان).
كيەلى كىتاپتا: «كوكتەن كەلگەن دانالىق ەڭ الدىمەن تازا»،— دەلىنگەن (جاقىپ 3:17). ادامدى تازا نيەتپەن قۇشاقتاۋعا نە كوڭىلىڭ بار ەكەنىن ٴبىلدىرۋ ٷشىن قۇشاقتاۋعا بولادى.
«مەن دوستىق پەيىلمەن اڭگىمە-دۇكەن قۇرامىن، ٴبىراق ادامدى تۋرا ماعىنادا دا، بەينەلى ماعىنادا دا وزىمە تىم قاتتى جاقىنداتپايمىن» (ماريا).
ويتۇيىن: قارسى جىنىستى اداممەن ارالاسقاندا، ٶزىڭدى قالاي ۇستايتىنىڭا وتە مۇقيات بول. دجەننيفەر دەگەن بويجەتكەن: «جاقسى دوستار تابۋ وڭاي ەمەس، سوندىقتان ەكىۇشتى سويلەپ نە ارەكەت ەتىپ، دوستارىمنان ايىرىلعىم كەلمەيدى»،— دەيدى.
ٴتيىمدى كەڭەستەر
وزگەلەردىڭ سوزدەرىنە ٴمان بەر. ەگەر بىرەۋ: «سەن انا جىگىتپەن (قىزبەن) كەزدەسىپ جۇرسىڭ بە؟»— دەپ سۇراسا، بۇل — قارىم-قاتىناستارىڭ تىم جاقىن بولىپ كەتكەننىڭ بەلگىسى.
قارسى جىنىستى دوستارىڭنىڭ بارىنە بىردەي قارا. ولاردىڭ بىرىنە باسقالارعا قاراعاندا كوپ كوڭىل بولمە.
حابارلاما جازعاندا اباي بول: ولاردىڭ جيىلىگى مەن مازمۇنىنا، قاي ۋاقىتتا جازاتىنىڭا ٴمان بەر. «قارسى جىنىستى ادامعا ٴتۇن ورتاسىندا حات جازباعان دۇرىس»،— دەيدى اليسا ەسىمدى قىز.