قۇتقارىلۋ دەگەن نە؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
«قۇتقارىلۋ» دەگەن ٴسوز كيەلى كىتاپتىڭ كەي تۇستارىندا الدەكىمنىڭ قانداي دا ٴبىر قاۋىپتەن نە جويىلۋدان امان قالعانىنا نۇسقايدى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 14:13، 14؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 27:20). ٴبىراق كوبىنەسە بۇل ٴسوز كۇنادان بوساۋ ماعىناسىندا قولدانىلادى (ماتاي 1:21). ادام بالاسىنىڭ ٶلىمىنىڭ تۇپكى سەبەبى كۇنا بولعاندىقتان، كۇنادان قۇتقارىلعان ادام ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە ۇمىتتەنە الادى (جوحان 3:16، 17) a.
قۇتقارىلۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
قۇتقارىلۋ ٷشىن يسا پايعامبارعا سەنىم دامىتىپ، سول سەنىمدى ونىڭ وسيەتتەرىنە قۇلاق اسۋمەن تانىتا الاسىز (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 4:10، 12؛ ريمدىكتەرگە 10:9، 10؛ ەۆرەيلەرگە 5:9).
كيەلى كىتاپتا ادام سەنىمىنىڭ ٴتىرى ەكەندىگىن ٸس-ارەكەتىمەن، ياعني مويىنسۇنۋشىلىق تانىتۋمەن دالەلدەيدى دەلىنگەن (جاقىپ 2:24، 26). الايدا ادام قۇتقارىلۋعا ەڭبەك ٴسىڭىرىپ لايىق بولا المايدى. ويتكەنى قۇتقارىلۋ راقىممەن بەرىلگەن «قۇدايدىڭ سيى» بولىپ تابىلادى (ەفەستىكتەرگە 2:8، 9).
ادام قۇتقارىلۋ ۇمىتىنەن ايىرىلىپ قالۋى مۇمكىن بە؟
ٴيا. مىسالى، سۋعا باتىپ بارا جاتقان ادام قۇتقارىلىپ قالسا دا، ول كەيىن قايتادان سۋعا قۇلاپ كەتۋى نە سەكىرۋى مۇمكىن عوي. تۋرا سول سياقتى، كۇنادان قۇتقارىلعان ادام دا سەنىم تانىتۋدى قويسا، ياعني قايتادان كۇناعا باتسا، قۇتقارىلۋ مۇمكىندىگىن جوعالتادى. سول سەبەپتى دە كيەلى كىتاپ كۇنادان قۇتقارىلعان ماسىحشىلەردى «سەنىم ٷشىن ايانباي كۇرەسۋگە» شاقىرادى (ياھۋدا 3). سونداي-اق ولارعا: «ٵرى قاراي دا مويىنسۇنعىش بولىپ، قالتىراي قورقىپ، قۇتقارىلۋعا ۇمتىلا بەرىڭدەر»،— دەلىنگەن (فىلىپىلىكتەرگە 2:12).
قۇتقارۋشىمىز كىم؟ قۇداي ما، الدە يسا پايعامبار ما؟
قۇداي كيەلى كىتاپتا قۇتقاراتىن نەگىزگى تۇلعا رەتىندە سيپاتتالىپ، كوپ رەت «قۇتقارۋشى» دەپ اتالعان (سامۋيلدىڭ 1-جازباسى 10:19؛ يشايا 43:11؛ تيتكە 2:10؛ ياھۋدا 25). بۇعان قوسا، ەجەلگى زاماندا ٶزىنىڭ يسرايل حالقىن ازات ەتۋ ٷشىن ٵرتۇرلى ادامداردى قولدانعان. كيەلى كىتاپتا ولار دا «قۇتقارۋشى» دەپ اتالعان (نەحەميا 9:27؛ بيلەر 3:9، 15؛ پاتشالار 2-جازبا 13:5). وسى ىسپەتتى، يسا دا «قۇتقارۋشى» اتالعان، ويتكەنى قۇداي ادامزاتتى كۇنادان ازات ەتۋگە يسا ٴماسىحتىڭ تولەم قۇرباندىعىن نەگىز ەتتى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 5:31؛ تيتكە 1:4) b.
ٴبارى بىردەي قۇتقارىلا ما؟
جوق، كەيبىر ادامدار قۇتقارىلمايدى (سالونيكالىقتارعا 2-حات 1:9). بىردە يسادان بىرەۋ: «قۇتقارىلاتىندار از بولاتىنى راس پا؟»— دەپ سۇراعاندا، ول بىلاي دەگەن: «تار ەسىكتەن كىرۋگە بارىنشا تىرىسىڭدار. ويتكەنى سەندەرگە مىنانى ايتامىن: كوپ ادام كىرۋگە ۇمتىلاتىن بولادى، ٴبىراق كىرە المايدى» (لۇقا 13:23، 24).
ٴبۇكىل ادامزات قۇتقارىلادى دەيتىندەردىڭ جاڭساق پىكىرلەرى
جاڭساق پىكىر. قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:22 دەگى «ماسىحپەن بايلانىستاعىلاردىڭ ٴبارى تىرىلەدى» دەگەن سوزدەر بارشا ادام قۇتقارىلادى دەگەندى بىلدىرەدى.
شىندىق. كيەلى كىتاپتىڭ بۇل تاراۋىندا قايتا ٴتىرىلۋ تۋرالى اڭگىمە بولىپ جاتىر (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:12، 13، 20، 21، 35). سوندىقتان «ماسىحپەن بايلانىستاعىلاردىڭ ٴبارى تىرىلەدى» دەگەن سوزدەر قايتا تىرىلەتىندەردىڭ ٴبارى بۇل سيعا يسا ٴماسىح ارقىلى يە بولاتىنىن عانا بىلدىرەدى (جوحان 11:25).
جاڭساق پىكىر. تيتكە 2:11 دەگى «قۇدايدىڭ بۇكىل ادامزاتقا قۇتقارىلۋدى ۇسىناتىن راقىمى» دەگەن سوزدەر بۇكىل ادامزاتتىڭ قۇتقارىلاتىنىنا نۇسقايدى («جاڭا ٶمىر» باسپاسىنىڭ اۋدارماسى).
شىندىق. گرەكتىڭ «بۇكىل» دەپ اۋدارىلعان ٴسوزىنىڭ «ٵرتۇرلى» c دەگەن ماعىناسى دا بار. دەمەك، تيتكە 2:11 دە شىن مانىندە قۇداي ٵرتۇرلى ادامداردىڭ قۇتقارىلۋىنا جول اشقانى تۋرالى ايتىلعان. بۇعان «ٵربىر ۇلتتان، رۋدان، حالىقتان جانە تىلدەن شىققان» ادامدار دا كىرەدى (ايان 7:9، 10).
جاڭساق پىكىر. پەتىردىڭ 2-حاتى 3:9 داعى «[قۇداي] بىردە-ٴبىر ادامنىڭ جويىلماي، ٴبارىنىڭ وكىنگەنىن قالايدى» دەگەن سوزدەر ٵربىر ادامنىڭ قۇتقارىلاتىنىن بىلدىرەدى.
شىندىق. قۇداي بارلىق ادامنىڭ قۇتقارىلعانىن قالايدى، ٴبىراق ول ەشكىمدى قۇتقارۋ ٷشىن جاساعان شاراسىن قابىل الۋعا ماجبۇرلەمەيدى. ونىڭ كىتابىندا «قۇدايسىزداردىڭ سوتتالىپ، جويىلاتىن كۇنى» جايىندا ايتىلعان (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:7).
a كيەلى جازبالاردا كەيبىر ادامدارعا «قۇتقارىلدىڭدار» دەگەن ٴسوز قولدانىلعان. ٴبىراق تولىق ماعىنادا ولار كۇنا مەن ولىمنەن بولاشاقتا عانا قۇتقارىلادى (ەفەستىكتەرگە 2:5؛ ريمدىكتەرگە 13:11).
b «يسا» دەگەن ەسىم «ەحوبا—قۇتقارۋشى» دەگەندى بىلدىرەتىن «ەحوشۋا» دەگەن ەۆرەي ەسىمىنەن شىققان.
c دال وسى گرەك ٴسوزى ماتاي 5:11 دە دە قولدانىلعان. ول جەردە يسانىڭ ٸزباسارلارىن جۇرت «ٵرتۇرلى» جالا جاۋىپ جاماندايتىنى ايتىلعان («جاڭا ٶمىر» باسپاسىنىڭ اۋدارماسى).