قۇداي ۇكىمىن وزگەرتۋى مۇمكىن بە؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
قۇداي ۇكىمىن وزگەرتۋى مۇمكىن. قاي ماعىنادا؟ ادامنىڭ ٴجۇرىس-تۇرىسى جاقسى نە جامان جاققا قاراي وزگەرگەندە، قۇدايدىڭ سول ادامعا دەگەن كوزقاراسى دا وزگەرەدى. مىسالى، قۇداي ەجەلدە ٶزىنىڭ حالقىنا ۇكىمىن جاريالاعاندا، بىلاي دەگەن: «بالكىم، ولار تىڭداپ، ٵرقايسىسى زۇلىم جولىنان قايتار، سوندا مەن دە زۇلىم ىستەرى ٷشىن اپات جىبەرەمىن دەگەن رايىمنان قايتامىن» (ەرەميا 26:3).
كوپ كيەلى كىتاپ اۋدارمالارىندا «رايىمنان قايتامىن» دەگەن تىركەستىڭ ورنىنا «وكىنەمىن» دەگەن ٴسوزدى قولدانعان. ٴبىراق بۇل «قۇداي اپات جىبەرەمىن دەۋىمەن قاتەلىك جاساعان» دەگەن وي بەرىپ قالادى عوي! الايدا ٴتۇپنۇسقا تىلدە قولدانىلعان ٴسوز «نيەتىن وزگەرتۋ نە رايىنان قايتۋ» دەگەندى ٴبىلدىرۋى مۇمكىن. بۇعان قاتىستى ٴبىر عالىم: «ادامنىڭ ٶز ٴجۇرىس-تۇرىسىن وزگەرتكەنى قۇدايدىڭ ۇكىمىنە ىقپال ەتەدى»،— دەيدى.
ارينە، قۇداي ۇكىمىن وزگەرتۋى مۇمكىن، ٴبىراق بۇل ول ۇنەمى وسىلاي ەتۋگە مىندەتتى دەگەندى بىلدىرمەيدى. قۇداي ٶز ۇكىمىن، ياعني شەشىمدەرىن وزگەرتپەگەن جاعدايلار دا بولعان. مىسالى:
بالاق دەگەن كىسى قانشا تىرىسقانمەن، قۇدايدى ويىنان اينىتا المادى. قۇداي ونىڭ يسرايل حالقىنا قارعىس ايتقىزۋىنا جول بەرمەدى (مۇسانىڭ 4-جازباسى 23:18—20).
ساۋل پاتشا بۇرىس جولدى تاڭداپ، زۇلىم بولىپ كەتكەندە، قۇداي ودان پاتشالىق بيلىكتى تارتىپ الامىن دەگەن شەشىمىن وزگەرتكەن جوق (سامۋيلدىڭ 1-جازباسى 15:28، 29).
قۇداي ٶزىنىڭ رۋحاني ۇلىن ماڭگىلىككە ٴدىني قىزمەتكەر ەتەمىن دەگەن ۋادەسىندە بەرىك تۇرادى. ول وسى رايىنان قايتپايدى (ٴزابۇر 110:4).
«قۇداي ەش وزگەرمەيدى» دەلىنگەن ەمەس پە؟
راسىندا دا، قۇداي ٶزى جايلى: «مەن ەحوبامىن، ەش وزگەرمەيمىن»،— دەيدى (مالاحي 3:6). سونداي-اق كيەلى كىتاپتا قۇداي تۋرالى: «ول قۇبىلمالى كولەڭكە ىسپەتتى ەمەس، ەش وزگەرمەيدى»،— دەپ جازىلعان (جاقىپ 1:17). الايدا ٴبىز جوعارىدا قۇدايدىڭ كەيدە رايىنان قايتىپ، ۇكىمدەرىن وزگەرتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتىق. سوندا بۇل ەكى وي ٴبىر-بىرىنە قايشى كەلە مە؟ جوق. قۇداي ٶز بولمىسىن وزگەرتپەيدى جانە سۇيىسپەنشىلىك پەن ادىلدىككە قاتىستى قاعيدالارىنان ەش اينىمايدى. ونىڭ وزگەرمەيمىن دەگەنى وسى ماعىنادا (مۇسانىڭ 5-جازباسى 32:4؛ جوحاننىڭ 1-حاتى 4:8). ايتسە دە ول ادامدارعا ٴتۇرلى ۋاقىتتا ٴتۇرلى نۇسقاۋلار بەرۋى مۇمكىن. ماسەلەن، ەجەلدە ٶمىر سۇرگەن ٴداۋىت پاتشامەن بولعان وقيعانى الساق. بىرىنەن سوڭ ٴبىرى بولعان ەكى شايقاستا قۇداي وعان بىرىندە ٴبىر، ەكىنشىسىندە وزگە نۇسقاۋ بەرگەن. ٴبىراق ەكەۋىندە دە ول جەڭىسكە جەتكەن (سامۋيلدىڭ 2-جازباسى 5:18—25).
قۇداي ادامداردى جاراتقانىنا وكىنە مە؟
جوق. الايدا ول كوپتەگەن ادامنىڭ ٶزىن ەلەمەي، ٴتىپتى باس تارتىپ كەتكەنىنە قىنجىلادى. نۇح پايعامباردىڭ زامانىندا، توپان سۋ بولماي تۇرىپ، ادامدار زۇلىمدىققا بەلشەسىنەن باتىپ كەتكەن. سول كەزدە «ەحوبا ٶزى جاراتقان ادامدارعا قاراپ قىنجىلىپ، جۇرەگى اۋىردى» (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:6) وسى تارماقتاعى «قىنجىلۋ» دەپ اۋدارىلعان ەۆرەي ٴسوزى «ويىن وزگەرتۋ» دەگەن ماعىنانى ٴبىلدىرۋى مۇمكىن. دەمەك، قۇداي توپان سۋ الدىندا ٶمىر سۇرگەن ادامدارعا قاتىستى ويىن وزگەرتكەن، سەبەبى ولار بۇزىلىپ، زۇلىم بولىپ كەتكەن (مۇسانىڭ 1-جازباسى 6:5، 11).ولاردىڭ بۇرىس جولدى تاڭداعانىنا كوڭىلى تۇسسە دە، قۇداي كۇللى ادام بالاسىنا قاتىستى كوزقاراسىن وزگەرتكەن جوق. ول نۇح پايعامبار مەن ونىڭ وتباسىن توپان سۋدان امان الىپ قالدى. وسىلايشا ادامزاتتى جويىلۋدان ساقتاپ قالدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 8:21؛ پەتىردىڭ 2-حاتى 2:5، 9).