وتباسىڭىز بەرەكەلى بولسىن | بالا تاربيەسى
بالانى بالاباقشاعا بەرۋ كەرەك پە؟
كوپ وتباسىندا اكەسى دە، اناسى دا بىردەي جۇمىس ىستەگەندىكتەن، بالالارىن بالاباقشاعا بەرۋدى ۇيعارادى. كەي اتا-انالار بالانى دامىتۋ ورتالىقتارىنا بەرىپ جاتادى. ال بۇنىڭ قانداي جاقسى-جامان جاقتارى بار؟
وي سالار سۇراقتار
بالاباقشانىڭ بالاڭىزبەن بايلانىسىڭىزعا زيانى تيمەي مە؟ ابدەن مۇمكىن. العاشقى جىلدارىندا بالا قورشاعان ورتانى تانىپ، باسقالارمەن بايلانىس ورناتۋدى ۇيرەنەدى. ٴدال سول قالىپتاسۋ كەزەڭىندە اتا-انانىڭ بالاسىنىڭ قاسىندا بولعانى وتە ماڭىزدى (مۇسانىڭ 5-جازباسى 6:6، 7).
بالاباقشاعا ويلارى كەتىپ جۇرگەن اتا-انالار بالاسىمەن جاقىن بايلانىسىن جوعالتىپ الماس ٷشىن نە ىستەيتىندەرىن ويلاۋ كەرەك.
بالاباقشا ٴسىزدىڭ ىقپالىڭىزدى السىرەتپەي مە؟ ول دا مۇمكىن. ٴبىر كىتاپتا بىلاي دەيدى: «مەكتەپكە دەيىنگى بالالار ٴبىر-بىرىمەن كوپ ۋاقىت وتكىزسە، ٴبىر-بىرىنە دەگەن ىقپالى ۇستەمىرەك بولادى» («sdiK ruoY ot nO dloH»).
اتا-انا «بالامىزدى بالاباقشاعا بەرسەك، كەيىن وعان ٴسوزىمىز جۇرمەي قالماي ما؟» دەپ ويلانۋ كەرەك.
بالاباقشاعا بارسا عانا بالانىڭ مەكتەپتە ۇلگەرىمى جاقسى بولادى دەگەن پىكىر دۇرىس پا؟ بىرەۋلەر وسىمەن كەلىسەدى. ال باسقالارى بولسا بالانىڭ مەكتەپتە زەرەك بولۋىنا بالاباقشانىڭ تيگىزەر پايداسى جوق دەيدى. بۇعان قاتىستى پسيحولوگ پەنەلوپا ليچ مىنانداي تۇجىرىم ايتقان ەدى: «اتا-انالارعا ٴبىر ايتارىم — بالانى ەرتە جاستان بىلىمگە باۋلي بەرگەن دۇرىس، ويتكەنى ەرتەڭگى ومىرىندە ەڭ كەرەك نارسە — سول دەپ ويلاماڭىزدار. نەگە؟ ويتكەنى تۋىلعانىنان باستاپ بالاعا ەڭ قاجەتتى ٴتالىم-تاربيەنى اتا-اناسىنان ارتىق ەشكىم بەرە المايدى».
اتا-انا «بالامدى بالاباقشاعا شىنىمەن بەرۋىم كەرەك پە، سول جەردەن ٴبىر پايدا الىپ شىعا ما؟» دەپ ويلانۋ كەرەك.
ۇيدە بالامەن قالۋ ٷشىن بىرەۋىڭىز جۇمىستان باس تارتا الاسىز با؟ كەيبىر اتا-انالار اقشادان قىسىلعاندىقتان ەمەس، جاقسى تۇرمىستارىن ودان سايىن جاقسارتۋ ٷشىن ەكەۋى بىردەي جۇمىسقا شىعادى. ٴبىراق بالاعا بۇنىڭ پايداسىنان گورى زيانى ٴتيىپ جۇرمەي مە؟
اتا-انالار مىنا جايىندا ويلانعاندارى ٴجون: ەكەۋىنىڭ بىرەۋى جۇمىس ىستەمەي بالامەن ۇيدە قالۋ ٷشىن، اقشالارىن قالاي ۇنەمدەي الادى؟
اتا-انا بالاسىن بالاباقشاعا بەرمەي تۇرىپ، بۇدان نە ۇتامىز، ال نەدەن ۇتىلامىز دەپ ويلانىپ الۋ كەرەك. ويلانعان سوڭ دا بالاباقشاعا بەرەمىز دەپ شەشسە، ٵرى قاراي نە ىستەۋلەرى كەرەك؟
ٴسىز نە ىستەي الاسىز؟
كيەلى كىتاپتا: «پاراساتتى ٵر قادامىن ويلاپ باسادى»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 14:15). ٴسىز دە بالاڭىزدى قايدا جىبەرەتىنىڭىزدى جاقسىلاپ ويلانىپ بارىپ شەشىڭىز.
جان-جاقتى ويلانىڭىز
كەيبىر اتا-انالار بىرنەشە عانا بالاعا قارايتىن جانە ٴبىر نە بىرنەشە تاربيەشىسى بار ٷي بالاباقشاسىن تاڭدايدى.
باسقالارى بالالارىن تۋىستارىنا تاستايدى نەمەسە بالا قاراۋشى جالدايدى.
ارينە، ٵر نارسەنىڭ جاقسى دا، جامان دا جاقتارى بار. سوندىقتان وسىندايمەن ۇشىراسقان وزگە اتا-انالارمەن سويلەسىپ كورىڭىز. قۇدايدىڭ سوزىندە: «اقىلداساتىندار دانالىققا يە بولار»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 13:10).
ٴسىز بالاڭىزدى بالاباقشاعا نە بالانى دامىتۋ ورتالىعىنا بەرۋدى شەشتىڭىز دەلىك. ولاي بولسا...
مەكەمە جايىندا اقپارات جيناڭىز
مەكەمە زاڭسىز جۇمىس ىستەپ جاتقان جوق پا؟ قۇجاتتارى دۇرىس پا؟ باسقا اتا-انالار بۇل مەكەمە تۋرالى قانداي پىكىردە؟
عيماراتتىڭ ٸشى تازا ما، قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ۇستانا ما؟
بالالارىڭىز ول جەردە نەمەن اينالىسادى؟ a
تاربيەشى جايىندا اقپارات جيناڭىز
تاربيەشىلەرى قانداي وقۋدان وتكەن؟ ولار مىندەتتى تۇردە مەكتەپكە دەيىنگى بالالارمەن جۇمىس جاساي الۋ كەرەك جانە العاشقى جاردەم كورسەتە ٴبىلۋ كەرەك.
بالاڭىزعا قارايتىن ادامنىڭ قىلمىسپەن بايلانىسى بولعان-بولماعانىن انىقتاڭىز.
ول جەردىڭ تاربيەشىلەرى قانشالىقتى ٴجيى اۋىسادى؟ ٴجيى اۋىساتىن بولسا، بالاڭىزعا ٴارقايسىسىنا ۇيرەنۋ كەرەك بولادى.
ٴبىر تاربيەشى قانشا بالاعا قارايدى؟ ەگەر بالا سانى تىم كوپ بولسا، بالاڭىز ەلەۋسىز قالىپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن. ارينە، كەيبىر بالالارعا قابىلەتىنە، جاسىنا قاراي ونشالىقتى كوڭىل ٴبولۋ قاجەت ەمەس تە شىعار.
تاربيەشىگە ٴسىزدى مازالايتىن جايتتار تۋرالى اشىق ايتا الار ما ەدىڭىز؟ ال تاربيەشى بالاڭىزدان بايقاعاندارىن سىزگە ايتا ما؟
a مىسالى، ۋاقىت وتكىزۋ ٷشىن بالالارعا تەلەديدار قوسىپ بەرە مە، الدە اقىل-ويدى دامىتاتىن ويىندار ويناتىپ، دەنەلەرىن شىنىقتىرا ما؟