ەحوبا كۋاگەرلەرى نە سەبەپتى قان قۇيدىرۋدان باس تارتادى؟
كوپشىلىككە تاراعان جاڭساق پىكىرلەر
جاڭساق پىكىر: ەحوبا كۋاگەرلەرى مەديسينالىق ەمشارالارعا جۇگىنبەيدى.
شىندىق: ٴبىز ٶزىمىز ٷشىن دە، تۋىستارىمىز ٷشىن دە ەمدەلۋدىڭ ەڭ جاقسى ٴتۇرىن تاڭداۋعا تىرىسامىز. دەنساۋلىعىمىز سىر بەرسە، ٴبىز ەم-دومدى نە وتانى قانسىز جاساۋدا تاجىريبەسى بار دارىگەرلەرگە بارامىز. مەديسينانىڭ العا باسىپ جاتقانى ٴبىزدى قۋانتادى. كۋاگەرلەردى ەمدەۋدە قولدانىلىپ جۇرگەن قانسىز ەمدەۋ تاسىلدەرى بۇگىندە باسقا دا ادامدارعا كومەكتەسۋ ٷشىن كەڭىنەن قولدانىلۋدا. قازىرگى تاڭدا كوپ ەلدەردە كەز كەلگەن ادام قان قۇيدىرماي ەمدەلۋ جولىن تاڭداي الادى. وسىلاي ادام ٶزىن كەلەسىدەي قاۋىپتەردەن ساقتايدى: قان ارقىلى جۇعاتىن اۋرۋلار، يممۋندى جۇيەنىڭ رەاكسياسى نە ابايسىزدا جاسالاتىن قاتەلىكتەر.
جاڭساق پىكىر: ەحوبا كۋاگەرلەرى سىرقاتتى سەنىممەن جازۋعا بولادى دەگەنگە سەنەدى.
شىندىق: بىزدە سەنىممەن ەمدەۋ دەگەن نارسە جوق.
جاڭساق پىكىر: قان قۇيدىرماي ەمدەلۋ وتە قىمبات تۇرادى.
شىندىق: قان قۇيدىرماي ەمدەلۋ ٴتيىمدى ٵرى قىمبات ەمەس a.
جاڭساق پىكىر: جىل سايىن كوپتەگەن كۋاگەر، سونىڭ ىشىندە بالالار دا، قان قۇيدىرۋدان باس تارتقاندىقتان كوز جۇمادى.
شىندىق: بۇلاي دەۋگە ەش نەگىز جوق. بۇگىندە حيرۋرگتار ورتوپەديالىق، جۇرەككە جاسالاتىن جانە مۇشە الماستىرۋ سياقتى كۇردەلى وتالاردى قان قۇيماي جاسايدى b. وسىنداي ەم ٴتۇرىن تاڭداعان ناۋقاستار، سونىڭ ىشىندە بالالار دا بار، قان قۇيدىرىپ ەمدەلگەندەرمەن بىردەي نە ولاردان دا جىلدام ايىعىپ جاتادى c. قالاي بولعان كۇندە دە، قاننان باس تارتقان ادام ولەدى، ال قان قۇيدىرعان ادام ٶمىر سۇرەدى دەپ ەشكىم كەسىپ ايتا المايدى.
ەحوبا كۋاگەرلەرى نە سەبەپتى قان قۇيدىرۋدان باس تارتادى؟
مۇنىڭ سەبەبىن مەديسينالىق تۇرعىدان ەمەس، ٴدىني تۇرعىدان قاراستىرعان ٴجون. كيەلى جازبالاردا قاننان اۋلاق بولۋ كەرەكتىگى انىق ايتىلعان (مۇسانىڭ 1-جازباسى 9:4؛ مۇسانىڭ 3-جازباسى 17:10؛ مۇسانىڭ 5-جازباسى 12:23؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 15:28، 29). ونىڭ ۇستىنە، قۇداي تىرشىلىك يەسىنىڭ ٶمىرى قاندا دەپ قاراستىرادى (مۇسانىڭ 3-جازباسى 17:14). سوندىقتان ٴبىز قۇدايدىڭ بۇيرىعىنا مويىنسۇنۋ ٷشىن عانا ەمەس، ونى ٶمىردىڭ قاينارى رەتىندە قۇرمەتتەگەندىكتەن دە قان قۇيدىرۋدان باس تارتامىز.
كوزقاراستاردىڭ وزگەرۋى
ٴبىر كەزدەرى مەديسينادا قان قۇيدىرۋدان باس تارتۋدى قاۋىپتى، ٴتىپتى وزىنە-ٶزى قول جۇمساۋمەن بىردەي دەپ ەسەپتەلگەن. ٴبىراق سوڭعى جىلدارى مۇنداي كوزقاراستى ۇستاناتىندار سانى ازايۋدا. مىسالى، 2004-جىلى مەديسينالىق جۋرنالداردىڭ بىرىندە جارىق كورگەن ماقالادا: «ەحوبا كۋاگەرى بولىپ تابىلاتىن ناۋقاستار ٷشىن قولدانىلعان ەم تۇرلەرىنىڭ كوبى جىلدار وتە كەلە قالىپتى ەمشاراعا اينالادى»،— دەلىنگەن ەدى d. ال باسقا ٴبىر مەديسينالىق جۋرنالدا قانسىز وتا جاساۋ تەك ەحوبا كۋاگەرلەرىمەن شەكتەلمەي، حيرۋرگتاردىڭ مۇنى ٵر جاعدايدا قاراستىرۋ كەرەكتىگى اتاپ ٶتىلدى («Heart, Lung and Circulation» جۋرنالى، 2010-جىل).
دۇنيەجۇزى بويىنشا مىڭداعان دارىگەر كۇردەلى وتالاردى قانسىز جاساۋ ٷشىن وتا كەزىندە كوپ قان جوعالتپاۋ ادىستەرىنە جۇگىنەدى. مۇنداي ادىستەر ٴتىپتى دامۋشى ەلدەردە دە قولدانىلادى. وسىنداي ەم ٴتۇرىن تاڭدايتىنداردىڭ اراسىندا ەحوبا كۋاگەرى بولىپ تابىلمايتىن ناۋقاستار از ەمەس.
a Transfusion and Apheresis Science, Volume 33, No. 3, p. 349.
b The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, Volume 134, No. 2, pp. 287-288; Texas Heart Institute Journal, Volume 38, No. 5, p. 563; Basics of Blood Management, p. 2; and Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, Volume 4, No. 2, p. 39.
c The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, Volume 89, No. 6, p. 918; and Heart, Lung and Circulation, Volume 19, p. 658.
d Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, Volume 4, No. 2, page 39.