Angajoqqaat — Meeqqasi silatuumik pinnguassaqartissigik

MEEQQAT „tassaapput [Jehovap] tunissutai“, Biibilimi taama allassimavoq. (Tussiaat 127:3) Taamaattumik angajoqqaat Guutimik mianerinnittut meeqqaminnik ’perorsaasussaanertik inertertarlugillu Jehovamit’ paasilluarsimavaat.  (Evfisumiut 6:4) Meeqqamik pissusiinik ilusilersuinissamik pisussaaffitsik pinngualiorfinnut tunniutiinnanngilaat.

Pinngussat meeqqat misigissutsikkut isumakkullu ineriartornerannik uummarissaanermut pingaaruteqarsinnaasarput. Tamanna isumaqanngilaq angajoqqaat pinngussanut atortorissaaqisunut aningaasarpassuarnik atuisariaqartut. Pinnguaatit peqqinnarnerpaat ineriartornarnerpaallu ilaat akikitsunnguusarput.

Pappiala qeratasooq illunnguusiarineqarsinnaavoq, timmisartuusaliarineqarsinnaalluni allamulluunniit meeqqap takorluuisinnaassusiata inunngisaanut sananeqarsinnaalluni. Qattaq nivaatarlu ikiortigalugit meeraq sioqqanit illorsuaasaliorsinnaavoq. Qaleriiaartakkat, ikkussortakkat (puzzlespil), marraq allaatillu assigiinngitsunik qalipaatillit meeqqamut nalunaaquttap-akunnerpassuini sukisaarsaataasinnaapput peqqinnartut. Meeqqat anginerumaat titartaanermut imaluunniit sanalunnermut atortut atorlugit piginnaanernik pitsaasunik ilinniarsinnaapput namminnerlu pilersitsisinnaallutik — tamakkulu ilutsinik qarasaasiarpalaartunik ’toqoraanermit’ nalerisimaalernarneroqaat.

Pinnguaatit ilaat atortunik sunilluunniit pisariaqartitsinngillat. Asimi pisuttuarneq meeqqamut pissanganartuusinnaavoq, ingammik inersimasumik asannittumik isumassuisumillu ilaqaruni. Allaat illumi pisussaaffiit  tunngaviunerusut pinnguarnikkut ilinniarneqarsinnaapput. Penelope Leach atuakkiamini Your Growing Child-imi ima allassimavoq: „Kaagiliorneq, nerisassiorneq, naatsiivimmi assaaneq, biilimik asaaneq, qilaamik qalipaaneq, pisiniarneq imaluunniit meeraaqqamik uffaaneq pisussaaffiinnartut immaqa illit isigaatit, meeqqannulli tassaasinnaapput pinnguaatit nuannernerpaat ilaat.“

Najoqqutassat pitsaasut arfineq-marluk

Soorunami aamma pinngussat nioqqutissiat aamma pitsaasortaqarput, ilaqutariillu akissaqarfigippatigit inissaqartariaqarlutik. Pinnguarsinnginnermili imminut ima apersussalluni pitsaassaaq:

1. Pinnguaq tamanna meeqqama alapernaassusianik takorluuisinnaassusianillu uummarissaava? Taamaanngippat meeqqap erniinnaq qatsutissavaa. Immaqa pinnguaq tv-mi takoqqusaarummi pilerinartutut isikkoqaraluarpoq, eqqaamajulli: Takoqqusaarisuaqqat pinngussamik nuannarinnippasinnissaminnut akilerneqarsimapput. Ilimananngilaq aamma illit meeqqavit nuannarissagaa. Meeqqat pinnguarnerani imaluunniit pinnguaarniarfimmiinnissinni maluginiartaruk. Pinngussat suut nuannarineruai?

Angajoqqaat ilaat isumaqarput pinnguaq ’perorsaataanngikkuni’ naleqarnavianngitsoq. Professorili Janice T. Gibson ima eqqaasitsivoq: „Meeqqat pinnguarisaminnit sunilluunniit ilikkagaqartarput. Nuannisarnissaalli pingaartuuvoq, imminnut ajunngitsoq pinnguariuaannarniassammassuk.“

2. Pinnguaq tamanna meeqqama timikkut isumakkullu killiffianut naleqquppa? Immaqa meeraq pinnguaq aalajangersimasoq pinnguarissallugu naammattunik nukeqanngilaq, naammattumik naammagittassuseqarani imaluunniit naammattumik aalassarissuseqarani. Angajoqqaat immaqa pinngussap tamatuma pisiarinissaanut ussernartorsiorput nuannersumut eqqaanarigamikku. Apeqqutaavorli pingasunik ukiullip qimuttuitsut kallerup innitortut — imaluunniit kamippaat arsaassutit — ilumut nuannarilluinnarnerai. Pitsaanerussannginnerpa meeqqap pinngussanik taama ittunik pingaartitsisinnaalernissaa utaqqissallugu?

3. Ulorianarpa? Meeraaqqat sunik tamanik oqummiussuiniartarput, ikkussortakkanillu assigisaannilluunniit plasticimit sanaanik tupissinaapput. Inngigissut sikkigissullu meeqqanut qanorluunniit ukiulinnut tamanut ulorianarsinnaapput. Aamma imminut aperisariaqarputit pinnguaq qatanngutinut milluutitut sakkutulluunniit atorneqaratarsinnaanersoq.

 Pinngussat amerlanersaat qassinik ukiulinnut naleqquttuuneri allanneqarsimasarput. Tamakku maleruarukkit meeqqat sernissorsinnaavat. Nalorniguit pisiniartitsisoq aperisinnaavat takusassiaq misissornerusinnaanerlugu.

4. Pinnguaq sanalluagaallunilu aserujaappa? „Pinngussat pitsaanngitsumik sananeqaatillit meeraaqqanit nakkaaneqarunik, miloriunneqarunik oqummiarneqarunilluunniit aserorsinnaapput,“ atuagassiami Parents-imi taama allassimasoqarpoq.

5. Imminut akilersinnaava? Tv-kkut ussassaarutini akit eqqartorneqarpallaarneq ajorput, pinngussalli akeqarput. Sananeqaataanuinnaanngitsoq aamma taaguutaanut akiliisoqartarpoq. Aamma ussassaarutit meeqqanik piviusorsiunngitsumik ilimasutsitsilertarput, tamannalu pakatsinermik annertuumik kinguneqarsinnaavoq.

Meeqqat pisigaangamik silatusaarnissaannik ilinniartikkit. Ussatit 14:15-imi ima allassimavoq: „Nakutikkuminartup upperisarpai oqaaserineqartut tamaasa.“ The New York Times-imi ilanngutassiami manna atuarneqarsinnaasimavoq: „Ilaannikkut nalunareerneq ajorpoq pinnguaq sananerlugaasoq imaluunniit pitsaanerusutut isikkoqalersillugu tuniniarneqarsimasoq.“ Aviisi nangippoq: „Meeqqat pisiniarnerminni silatusaarnerusarput akissatik namminneq kaasarfimminneersuugaangata, ilinninngaanneersuunatik.“

Soorunami aamma pinngussap naleqassusivianut sananeqaataa suliarineqarneralu kisimik aalajangiisuunngillat. Apeqqutaavoq pingaartorujussuaq meeqqap qanoq atortigissaneraa qanorlu nuannaritigissaneraa. Immaqa issakatsiaarfik akisungaatsiarsinnaavoq, qularnanngitsumilli ukiorpaalunni meeqqap nuannisaatigissagaa. Pinnguaq akikinnerusoq erniinnaq puiorneqartoq sivisunerusoq eqqarsaatigalugu asuliinnaq pisiaasimasoq paasinarsissaaq.

6. Pinnguaq najoqqutassianik nalilinnik sunik tunuliaqutaqarpa? Meeqqanik ilisimatooq David Elkind eqqaasitsivoq ’pinnguaq meeqqap takorluuisinnaassusianik ajunngitsup tungaanut, ajortup tungaanuunngitsoq, uummarissaasuusariaqartoq’. Pinngussat amiilaarnaartut, nakuusernissamik kajumissaarisut imaluunniit aningaasannanniarnermik inersimalluunniit ileqqupalaavinik allanik ilaarsisut pinaveersaakkit.

Pinngussammi oqaluttualianut piviusuunngitsunulluunniit nuannarisaasunut tunngassuteqartut? Oqaluttuat tunuliaqutarisaat amerlasuutigut ajunngitsup ajortumut ajugaaneranut tunngasarput. Taamaattumik angajoqqaat ilaasa oqaluttualiat tamakku ’tupinnartortaat’ meeqqat takorluugaannut ilaasutut isigisarpaat meeqqallu tamakkuninnga sammisaqartarnerat ulorianaateqartutut isiginagu. Allat annilaanngatigaat tamakku meeqqanik anersaarsiornermik soqutiginnitsitsilersinnaanerat. (5 Moses 18:10-13) Taamaattumik allat isiginiarnagit angajoqqaat namminneq aalajangiisariaqarput nalilerlugu oqaluttualiat taama ittut — pinngussallu tamakku tunngavigalugit pilersinneqarsimasut — meeqqaminnut qanoq sunniuteqassanersut.

Aamma najoqqutassiaq 1 Korintumiut 10:23-miittoq eqqaamajuk: ’Tamanik iliorsinnaavunga, kisianni ilaat iluaqutaanngillat.’ Immaqa pinnguaq aalajangersimasoq illit isinni ajunngitsutut isikkoqarsinnaavoq, pisiarissalluguli ilumut silatusaarnerussava? Allanut mamiatsannarsinnaava?

Aamma pinngussat perorsaataalluartutut isigineqartut angajoqqaanit nalilerneqartariaqarput, ingammik kinguaassiuutitigut atoqatigiinneq naartunerlu pillugit meeqqanik ilinniartitsinissamik siunertaqarpata. Tamakku pillugit paasissutissinneqarnissaminut meeraq naleqquttumik utoqqaassuseqarpa? Ilissi oqaloqatigiinnissigut meeraq tamakkuninnga pitsaanerusumik paasissutissinneqassannginnerpa? * Pinngussat ilaat tamatumunga tunngasutigut timikkut ilisarnaateqartinneqartarput, ileqqussamilli eqqortumik pilersitsisarnerpat?

7. Meeqqama tamatuminnga pinnguartaarnissaa ilumut kissaatigaara? Immaqa isumaqarputit meeqqat naammattunik pinnguaqareersoq, pinnguaq aalajangersimasoq iluaqutaanngitsoq imaluunniit nipiliorpallaartoq. Ajornartorsiutit taama ittut aaqqinneqarsinnaanngippata immaqa naaggaarnissaq pisariaqassaaq. Tamanna oqitsuunngilaq. Meeqqavilli piumasai tamaviisa nakkaannarfigisarukkit inersimasunngoruni oqimaaqatigiissumik pissuseqalernavianngilaq. Najoqqutassiaq Ussatit 29:21-miittoq malugiuk: „Inussiaat [imaluunniit meeraq] inuusunneranit nukatsikkaanni naggataatigut sorraatsunngorlunilu naalaalliortunngussaaq.“

Tamanna isumaqanngilaq ilissi angajoqqaatut ingasappallaamik killilersuissasusi. Taamaaliorussimi meeraq kamassarissunngussaq ajuallassimaartunngussallunilu. ’Ilisimassut pavannga pisoq . . . ingasaassiniartuunngilaq.’ (Jâko 3:17, NV) Tamakkunuunatigut ilisimasalik ima oqarsimavoq: „Ingillutit eqqissillutit meeraq nassuiaattariaqarpat sooq tamanna pinnguarlu pissanngikkai.“

Pinngussanit pingaarnerusoq

Pinngussat ilinniartitsinermut sungiusaanermullu atorluarsinnaapput, tassaannaappulli piit toqungasut. Immaqa meeqqap pinnguaq aalajangersimasoq ungagisinnaavaa, pinngussalli meeraq ungagisinnaanngilaa. Meeqqat isumassorneqarnermik asannittumik angajoqqaat kisimik tunniussinnaasaannik pisariaqartitsipput. „Allat tamaasa eqqaassaanngikkaanni angajoqqaat tassaapput pinngussat maannamut nassaarineqarsimasut tamarmik pitsaanersaat,“ ph.d. Magdalena Grey taama oqarsimavoq. Angajoqqaat meeqqatillu pinnguaqatigiittartut akornanni misigissutsikkut nukittuumik attaveqatigiinneqalersarpoq, isummanullu peqqinnartunut misigissutsinullu pitsaasunut siuarsaataasarpoq.

Aap, meeqqat peqqinnartunik aliikkutaqarnissartik atorfissaqartippaat, aammali suli pingaarnerusoq atorfissaqartippaat — ileqqussatigut anersaakkulu unnersuunneqarneq. Biibilimi ima allassimasoqarpoq: ’Tassaavorli inuuneq naassaanngitsoq: Illit ilisaralutit kisivit ilumut Guutiusutit, aallartitallu Jesus Kristus ilisaralugu.’ (Juánase 17:3) Ilisimasaqarneq inuunermut annassutaasoq tamanna meeqqaminnut pigiliutitinniarlugu angajoqqaat iliuuseqarsinnaasorujussuupput. Jehovap nalunaajaasuisa ilaqutariinni Biibilimik atuaqqissaaqatigiittarneq ulluinnarni ileqquliunniarsarisarpaat. Taamaaliortarput amerlasuutigut ikiortigalugit atuakkat Biibilimik oqaluttuaatikka, Ajoĸersuissorsuaĸ tusarnârparput aamma Unge spørger — Svar der duer ikiortigalugit. Atuakkat taakku tamarmik meeqqanut inuusuttunullu pigititaanerupput. * Atuakkat taakku aliikkutassiaannaanngillat — meeqqat tuusintilippassuit Guutimut aalajaatsumik uppissuseqalernissaannut iluaqutaasimapput. Aamma Biibilimit isiginnaagassianik atuakkanillu soorlu Inuk inuit inuusimasut pingaarnerpaartaat-nik immiussat (kalaallisooq immiunneqarnikuunngilaq) meeqqat nuannarisarpaat.

Tassa kristumiut ilumoortut meeqqaminnik pinnguaqatiginniinnarnissartik naammaginngilaat — qinoqatigisarpaat, atuaqqissaaqatigisarpaat oqaloqatigisarlugillu. Taamatut asannittumik isumassuineq piffissamik nukinnillu piumasaqarpoq, sivisunerusorli eqqarsaatigalugu pinnguaammit pinngussamilluunniit nutaggarimmit sumilluunniit meeqqamut nuannaarnarneroqaaq!

[Quppernerup ataani ilanngussat]

[Qupp. 8, 9-mi assiliartaq]

Pinngussat nammineq sanaat meeqqat nuannarisaqaat — errortassaasivik biilerisuusaarneqarsinnaavoq; kamippaat puukui qimuttuitsuusaliarineqarsinnaapput