Sooq upperisapalaaq taama navianartigaa?

UPPERISAPALAAP ajoqusersinnaavaatigut? Qularnanngilaq tamanna ilaasa miserratigissagaat. Allat immaqa navianannginnerassavaat. Kisianni ilisimatooq Stuart A. Vyse atuakkiamini Believing in Magic — The Psychology of Superstition-imi imatut mianersoqqusivoq: „Upperisapalaap kingunerisinnaavaa inuuniarnermi atukkat ajornerulernerat anersaarsiortunut, eqquiniaasartunut, numerologinut inukkallu tarokkit atorlugit eqquiniaasartunut aningaasarpassuit atortaraanni, imaluunnit upperisapalaaqarnermi ileqqulersuutit pissutaallutik aqussinnaanngisamik iluanaarniapiluttaleraanni.“ Upperisapalaamilli aqutsinnerup kingunipilui ajornerujussuusinnaapput.

Soorlu takoreeripput upperisapalaap inuit siunissamut siooranerat millisissinnaavaa. Pingaaruteqarporli upperisapalaaq siunissamilu pisussanik ilisimasaqarneq tatiginartoq immikkoortissinnaassallugit. Assersuummik eqqaasaqariarta.

Pisimasoq ilinniarfissaalluartoq

1503-mi Christoffer Columbus Amerika Qiterliup sineriaa qaammatit arlallit misissuiffigereerlugu, umiarsuani kingulliit marluk ullumikkut Jamaicamik taaneqartartumut nunalisippai. Aallaqqaammut nunap inuisa ilisimasassarsiortut pilussinnartut nerisassaminnik aveqatigisarpaat. Sivitsunngitsorli umiartortut ileqqorlunnerat pissutigalugu nunap inuisa nerisassikkumajunnaarpaat. Pissutsit nalorninarsisimapput umiarsuarmimmi allamik ikiuisinnaasumik takkuttoqarallarunnanngilaq.

Oqaluttuarineqartut naapertorlugit Columbusip ullorsiutimini takusinnaavaa februaarip 29-ani 1504-mi qaammat tamakkerluni pulassasoq. Columbusip nalunnginnamiuk nunap inui upperisapalaaqartut, mianersoqquai inuttani nerisassinngippatigit qaammat pulassasoq. Qeqertarmiut qaammatip pulalernissaata tungaanut mianersoqquneqarnertik soqutiginngilaat. Taava „nilliallutik nimaarlutillu sumit tamaannga nerisassanik nassarlutik takkussuutilerput“. Tamaaniinnermik sinnera Columbus inuttaalu pisariaqartitaminnik tamanik isumagineqarput.

Nunap inui isumaqarsimapput Columbus angakkuarsimasoq. Inerniliineralli upperisapalaaqarnerinnavimmik tunngaveqarsimavoq. Nunarsuup, Qaammatip Seqernullu pissusissamittut ingerlanerat tunngavigalugu „siulittuinerinnaavoq“. Ulloriarsiortut taamatut ittunik, soorlu seqernup qaammatillu pulanissaannik, sioqqutserujussuarlutik eqqorluartumik siulittuisinnaapput, paasissutissiissutaallu qaammatisiutini tamanut ingerlateqqinneqartarput. Ullorissat tamaaqataasalu eqqoqqissaartumik ingerlanerisa ulloriarsiortut periarfissippaattaaq qanoq ilisukkulluunniit sumiinnerisa eqqoqqissaartumik naatsorsornissaannut.  Tassa aviisini seqernup nuinissaa tarrinnissaalu taaneqaraangata eqqortutut akuerineqartarput.

Ullorissat tamaaqataasalu Pinngortitsisorsuat qaqugu seqernup qaammatillu pulanissaat seqernullu nuinissaa tarrinnissaalu pillugit paasissutissanut aallaaviuvoq. Siulittuinerit eqquiniaasartunit, anersaarsiortunit, igalaamernit qaarajuttut inukkallu tarokkit atorlugit eqqoriaasarnerit allarluinnarmit aallaaveqarput, Guutimut ajugaqanngitsumut assortuisumit. Sooq taama oqarsinnaavugut?

Aallaavik navianartoq

apustilit suliait 16:16-19-imi Biibilip oqaluttuaraa qanga Filippimi ’arnap inuusuttup’ naalakkani ’eqquiniaanerminik’ akissarsisingaartarai. Oqaluttuamili erseqqissumik oqaatigineqarpoq eqqoriaanerani paasissutissiisoq tassaanngitsoq Pinngortitsisoq, ’anersaarli piumaartussarsiortoq’. Apustili Paulusip anersaaq (anersaapiluk) anisimmagu inuusuttoq eqqoriaasinnaajunnaarpoq.

Nalunngikkaanni taamatut siumut pisussanik eqqoriaanerit anersaapilunnit pisartut, paasinarnerulerpoq sooq Guutip Israelikkunnut inatsisai imatut nipeqartut: „Ilissi akornassinni . . . pisussanik eqquiniartartoqassanani, siulittuisartoqassanani angakkuartartoqassananiluunniit. Anersaanillu siulittuisartunik siunersiuisoqartassanani. . . . Inerteqqutinik tamakkuninnga unioqqutitsisut tamaasa [Jehovap] maajugai.“ (5 Moses 18:10-12) Ilumoortumik oqaatigalugu Mosesip inatsisai naapertorlugit taamaaliortoq toqumik pillarneqartussaasimavoq. — 3 Moses 19:31; 20:6.

Immaqa tupaallassaatit tusarlugu pissaanerit ajortut upperisapalaanut ajoqutaarpasinngitsunut amerlanertigut pisuusut. Kisianni Biibilip oqaatigaa Satan ’qaamasup inngiliatut pissuseqartuusaartarmat’. (2 Korintumiut 11:14) Satanip inngilipiluisalu ulorianartut uloriananngitsutut allaat iluaqutaasutut isikkoqalersissinnaavaat. Ilaannikkut naasaanik pilersitsisarput eqquutitittarlugillu inuit salloqittarniarlugit nalunaaqutit tamakkua Guutiminngaaneersuusut. (Naleqqiutikkit Matîuse 7:21-23; 2 Tásalûníkamiut 2:9-12.) Tamatuma paasitippaatigut sooq inuit immikkut ittunik pissaaneqarnerarlutik siulittuisartut siulittuutaasa ilaat ilaannikkut eqquuttartut.

Amerlasuut amerlanerpaajunngikkunik immikkut ittunik pissaaneqarnerartut soorunami peqquserluttuupput, pututitsiniartut mianersunngitsut aningaasaataannik arsaariniartut. Kisianni peqquserluttuuppata peqquserluttuunngippataluunniit inuit Jehovamik tunussitinniarlugit ’iivangkiiliup qaamangaarnera’ taakkununnga takoqqqunagu Satanimit atorneqarput. — 2 Korintumiut 4:3, 4.

Aarnussat guutipilussiornerlu

Inuunermi pisunik suulluunniit aqutsisinnaasutut isumannaatsumiittutullu misigineq anguniarlugu ilaasa aarnussat iliuutsillu atortagaat upperisapalaamut tunngasut qanoq isigineqassappat? Tassani navianartut takussaanngitsut arlaliupput. Siullermik upperisapalaallip inuunini pissaanernut ersinngitsunut aqutsittarpaa. Taassuma tunngaveqarluartumik eqqarsarneq siuneqassuserlu sunaluunniit sumiginnarpai  silaqassutsimullu naleqqutinngitsumik ersilluni.

Atuakkiortup navianartoq alla taavaa. Oqarpoq: „Aarnussap illersuisinnaanera upperigaanni iluaqutaanngitsoorpallu, akisussaaffiup nammineq tigunissaanit ajornartorsiutinut allat pisuuteqqajaaneqarnerusarput.“ (Naleqqiuguk Galâsiamiut 6:7) Soqutiginarpoq atuakkiortoq Ralph Waldo Emerson oqarsimammat: „Sanngiitsut iluatitsisarneq upperaat . . . Nukittuulli pissutaasut sunniinerillu upperaat.“

Najoqqutaasup „pissutaasup sunniinerullu“ inuunitsinni sunniinera nalaatsornikkut pigajuppoq — „periarfissatigut nalaatsornertigullu“ tamatta eqqorneqartaratta. (Nalunaajaasup oqaasii 9:11) Pisut siumut aalajangeriigaanngillat. Kristumiut nalunngilaat upperisapalaaqarnermi iliuuserisat aarnussallu nalaatsornikkut pisunut sunniuteqanngitsut. Taama pisoqaraangat Biibilip ilumoorneranik eqqaasinneqartarpugut: ’Ilissi aqagussamik siuneqanngitsusi; inuunersimi qanoq-ippa? Pujoq-una sivikitsumik ersersinnarluni aanngariartortoq.’ — Jâko 4:14.

Aammattaaq kristumiut ilumoortut nalunngilaat aarnussat upperisapalaaqarnermilu iliuutsit ataqqinnilluni iliuuserineqarajuttut. Taamaattumik taamatut iliuuseqarnerit kristumiut guutipilussiornertut isigaat, Guutip oqaasiani erseqqissumik assuarineqartut.— 2 Moses 20:4, 5; 1 Juánase 5:21.

Siunissaq qanoq nalunngissinnaagipput

Tamanna isumaqanngilaq kristumiut siunissaq soqutiginngikkaat. Akerlianilli eqqarsarluarnerup paasitippaatigut piumaartussat nalunnginnissaat naleqartorujussuusoq. Pisussat siumut nalunngereerutsigit uagut qanigisattalu iluaqutissatsinnik naleqquttunik iliuuseqarsinnaavugut.

Pingaaruteqarporli paasissutissanik tamakkuninnga eqqortumi ujarlernissarput. Pruffiiti Jesaja mianersoqqusivoq: „Oqarfigissavaasi siulittuisartut anersaarsiortullu siunersiorsigik . . . Akissavasi: ’NAALAKKAP ajoqersuutaa tusaasiuk! Anersaarsiortut tusaaniaqinasigik — oqaasii iluaqutigissannginnassigik.’“ Jesaja 8:19, 20, Today’s English Version.

 Siunissaq pillugu tutsuiginartunik paasissutissiisinnaasoq tassaavoq Biililimik atuakkiortoq. (2 Pîtruse 1:19-21) Atuagaq taanna isumassarsiarititaasoq Guutip ajugaqanngitsup, Jehovap, siulittuutaasa tatiginartuunerinik nalunaajaatinik naammattunik imaqarpoq — qaammatisiutini amerlasuuni „siulittuutigineqartutut“ ullorissat taamaaqataasalu ingerlaarnerattulli tatiginartigipput. Biibilimi siulittuutit qanoq eqqorluartiginerat sukumiitiginerallu erseqqissarniarlugu, assersuut misissoriartigu. Oqariarta inuk nuimasoq tamanut ammasumik ukiut 200-it qaangiuppata, tassa ukiumi 2200-imi, pisussanik siulittuisoq, Siulittuutaasa annikitsualuttortaat makkuupput:

□ Naalagaaffiit suli silarsuarmi pissaanilissuartut akerleriilersimanngitsut akornanni sorsunnersuaqarumaarpoq, inerneralu oqaluttuarisaanermik allanngortitsilluni.

□ Sorsoriaatsimut ilaassaaq ingeniøritut annertuumik suliaqarnikkut kuussuup kuunnerata allanngortinnera.

□ Ajugaasup aqqa taaneqarpoq — inunngornera ukiorpassuarnik sioqqullugu.

□ Ajorsartup qanoq toqunera allaaserineqarpoq, siulittuutigisaq siunissami pisussaq ukiunik hundredelinnik arlalinnik sioqqullugu.

Siulittuutigisat tamakkua tamarmik eqquuppata, inuit eqqarsalersissanginnerpai taanna siunissaq pillugu sunik allanik oqarsimanersoq.

Nassuiaatigeqqammikkavut ilumut pisimasuupput. Babylonip Mederinit Perserinillu uppititaanissaa ukiunik 200-nik sioqqullugu, pruffiiti Esajas aqqutigalugu Jehova imatut siulittuuteqarpoq:

□ Medo-Persiap Babylonillu akornanni sorsunnersuaqassaaq. — Jesaja 13:17, 19.

□ Sorsoriaatsimut ilaassaaq kuup ippiliukkap avataani itersaliatut atorneqartup paqqertinneqarnera. Illoqarfiup pallittaalisallip isaaffii ammassapput. — Jesaja 44:27–45:2.

□ Ajugaasoq Kyrosimik ateqassasoq — inunngornera ukiut 150-it missaanni sioqqullugu siulittuutigineqarpoq. — Jesaja 45:1

□ Piffissap ingerlanerani Babylon piuneerulluinnarneqassaaq. — Jesaja 13:17-22.

Siulittuutigineqartut tamakku tamarmik eqquussimapput. Taava isumaqassavit Jehovap oqaasiini allakkani siulittuutai allat misissusallugit ilungersulussinnarnerussanngitsoq?

Siunissaq nuanningaartoq Guutip neriorsuutaa

Siunissaq pillugu Biibilip suna siulittuutigigamiuk? Neriorsuivoq silarsuarmi nutaami Guutip pilersitassaani kikkulluunniit siunissaq pillugu ernumassuteqassangitsut. Malugiuk taamanikkut inuusunut Guuti neriorsueqqissaartoq: ’[Innuttakka] kimilluunniit annilaartinneqassanngillat.’ — Mika 4:4.

Aammattaaq Biibili neriorsuivoq Guutip ’assani ammassagai pinngortitat tamaasa ajunngitsuutiminik qarsillartissallugit’. (Tussiaat 145:16) Neriorsuutip taassuma eqquunnissaa siunissami ungasissorsuarmiippa? Naamik. Biibilip qangarsuarli siulittuutigaa nunarsuarmi pissutsit ullumikkut takusinnaasavut taakkorpiaat aaqqissuussaanerup maannakkut atuuttup ’ulluini kingullerni’ inuunitsinnut ilisarnaataasut. — 2 Timûtiuse 3:1-5.

Pinngortitsisup asannittup ungasinngitsukkut pissutsit ajortut tamakku atorunnaarsissavai. Sorsunnerit, toqqissisimannginnernut atugarliornernullu peqqutaanerpaasut ilaat, tamaasa soraarsissavai. Uumissuineq, namminissarsiorneq, pinerluttuliorneq nakuusernerlu naassaanngitsumik peerutissapput. Biibili neriorsuivoq: „Qanilaartut nuna kingornutissavaat, pilluangaarlutillu inuussapput.“ — Tussiaat 37:10, 11.

Silarsuarmi nutaami tassani inuit nuannaarutigisinnaasaannut ilaassaaq peqqissuseq. Allaat toqu tassungalu atatillugu aliasunnerit peerussimassapput. Guuti oqarpoq: ’Ata! Suut tamaasa nutaanngortippakka.’ — sarĸúmersitat 21:4, 5.

Taamanikkussamut nalaatsornikkut pisut ullumikkut amerlasuut inuunerannik allanngortitsillutillu aseruisartut kikkunnilluuniit eqquissanngillat. Anersaapiluit Satanilu, upperisapalaaqarluni ersinernut ajoqusiiniarlunilu sallunernut aallaaviusut, aamma peerussimassapput. Ilumoortut pissanganartut tamakkua Biibilimi nassaassaapput. (gE 22/10 99)

[Qupp. 24, 25-mi assiliartat]

Upperisapalaaq anersaalerinerlu imminnut ataqatigiilluinnarput

[Qupp. 24-mi Suminngaanneernera]

Arnaq igalaaminermi qaarajuttumiittoq kisiat pinnagu: Les Wies/Tony Stone Images

[Qupp. 26-mi assiliartaq]

Guutip silarsuaa nutaaq upperisapalaaqarfiussanngilaq