Tiingasulersaarut — sukisaarsaat ajoqutaanngitsoq?
Biibili qanoq allasimava?
Tiingasulersaarut — sukisaarsaat ajoqutaanngitsoq?
TULUIT itsarnisarsiuut piffissap Victoriamik taaneqartartup nalaani, itsaq illoqarfiusimasoq Pompeji assaaqqissaarfigileramikku, nassaamik ilaat quarsaarutigeqaat. Assilialiat kalkinik sanaat kusanartut, kusanartuliallu allat akornanni, iikkani qalipagarpassuit qiperukkallu kinguaassiuutitigut atoqatigiinnermik isertuanngivissumik takutitsisut nassaarivaat. Kinguaassiuutitigut atoqatigiinnermik taamatut qulaarineq amiilaajummissutigalugu inuinnarnit takuneqaqqunagit katersugaasiviup ineeraanut paarnaarullugit toqqorneqarput. Nassaat tamakku immikkut ittut nassuiaatissaqartikkumallugit oqaasiliarineqarpoq „pornografi“, kalaallisuunngortillugu „tiingasulersaarutit“, oqaatsillu tamatuma nagguigaa oqaatsit grækerisuut porʹnē, „arnaq atortittartoq“ aamma graʹfos, „allagaq, oqaluttuarineqarneq“, tassa arnap atortittartup inuuneranik atugaanillu oqaluttuaq. Ullumikkut oqaaseq tiingasulersaarut atorneqartarpoq allassimasut, assilissat, qiperukkat filmillu atorlugit kinguaassiuutitigut atoqateqarnissamut pileritsannartunik tiingasulersaartut pillugit.
Ullumikkut tiingasulersaarutit nunarsuaq tamakkingajavillugu siammarsimapput, innuttaaqatigiinnilu mutiusuni akuerisaanera nalinginnaavoq. Qangaanerusoq filmit tiingasulersaarutit filmertarfinni illoqarfiillu immikkoortuini tusaamanerlugaasuniinnaq takutinneqartarsimagaluartut, manna aqqusernginut inoqarfiunerusunut appakaassimapput. Ilimagineqarpoq tiingasulersaarnermut tunngasut USA-miinnaq ukiumut 10 milliard dollarit sinnerlugit isertitsissutaasartut.
Tiingasulersaarutit tuniniarneqartarnerannik illersuisut ilaat isumaqarput tiingasulersaarutit aappariinneq uummarissarsinnaagaat. „Eqqarsaatersuuteqarnerulersitsisarput, isumassarsinarlutillu atoqatigiinnermik nuannernerulersitsisinnaasunik,“ atuakkiortoq arnaq allappoq. Allat isumaqarput tiingasulersaarutit atoqatigiinnermut tunngasunik ammanerulersitsisartut unneqqarinnerulersitsisartullu. „Tiingasulersaarutit arnamut iluaqutaapput,“ atuakkiortoq Wendy Mcelroy oqarpoq.
Kikkulli tamarmik taamatut isumaqanngillat. Tiingasulersaarutit isiginnittaatsinut kukkusunut pisartunullu alianartunut atassuserneqarajupput. Tiingasulersaarutit pinngitsaaliilluni atoqateqarnermut allatulluunniit arnanut meeqqanullu peqqarniitsuliornernut attuumassuserneqarajuttarput. Inunnik toqutsisaqattaartarsimasoq qunugisaasoq Ted Bundy nassuerpoq „tiingasulersaarutit peqqarniitsut kajungeringaarsimallugit“. Oqarpoq: „Misigissusiuvoq inuup nammineq nassuerutigeriaannaanngisaa imaluunniit ajornartorsiuterujussuartut isiginngisaa. . . . Soqutiginninnerli tamanna . . . sakkortusiartuinnartumik assilissanik allanillu atoqatigiinnermut persuttaanertalimmut atassusiisunut saatikkiartorneqartarpoq. Naammattumik erseqqissarsinnaanngilara piffissami sivisuumi taamaaliartuaartoqartarnera.
Isummat assigiinngitsuunerat tiingasulersaarutillu ullumikkut siammarsimanerujussuat eqqarsaatigalugu, pissusissamisoorluinnassaaq aperisalluni, tamatumunnga
qanoq isiginnittaaseqarnissaq Biibilimi qanoq eqqaaneqarnersoq.Kinguaassiuutitigut atoqatigiittarneq Biibilimi ammasumik allaaserineqarpoq
Uiusup nuliaasullu atoqatigiittarnerat Biibilimi ammalluinnartumik avaqqutaarinnngitsumillu eqqartorneqarpoq. (5 Mosesi 24:5; 1 Korinthimiut 7:3, 4) „Tipaatsuutigiuk inuusunninni nuliarilikkat,“ Salomo oqarpoq. „Asanninnera naammatsisutigisaruk.“ (Ussatit 5:18, 19) Atoqatigiinneq pillugu ersarissunik siunnersuuteqarpoq, killisarititaasut ilanngullugit. Katissimanani atoqatigiinneq inerteqqutaavoq, taamatuttaaq atoqatigiinneq pissusissamisuunngitsoq ingasattajaartorlu. — 3 Mosesi 18:22, 23; 1 Korinthimiut 6:9; Galatiamiut 5:19.
Allaat killisarititaasut tamakku iluanni tunuarsimaartuunissaq aapparmullu ataqqinnittuunissaq kissaatigineqarpoq. „Aappariinneq tamanit ataqqineqassaaq, aappariillu siniffiat minguitsuussaaq,“ apustili Paulusi allappoq. (Hebræerit 13:4) Siunnersuut taanna tiingasulersaarutit siunertaannit oqariartuutaannillu allaanerulluinnarpoq.
Tiingasulersaarutit mumingasumik isiginnittaaseqalersitsisarput
Angutit arnallu ataqqeqatigiillutik aappariinneranni nuannersumik asaqatigiinnermut ersersitsinertut saqqummiunnagu, tiingasulersaarutit atoqatigiinneq nikanarsaataasumik mumingasumillu saqqummiuttarpaat. Tamalikalluni atoqateqartarneq pissusissamisuunngitsumillu atoqateqartarnerit pissanganartutut kajungernartutullu saqqummiunneqartarput. Atoqatigisaq soqutigerpiarnagu soqutiginngilluinnarluguluunniit inuup nammineq pilerissusiata naammatsinnissaa pingaarnerutinniarneqartarpoq.
Pilerissutsip naammassinissaanut arnat, angutit meeqqallu kinguaassiuutitigut atortussaannartut saqqummiunneqartarput. „Timikkut ajunngequtit tungavigalugit pinnissuseq nalilerneqartarpoq, tamannalu piviusorsiunngitsumik ilimasutsitsilertarpoq,“ nalunaarusiami oqaatigineqarpoq. Arnat kinaassuseqanngitsutut, perusussuseqartuaannartutut, sianiitsutut utaqqiinnartutullu angutinut atoqatigineqartussiatut — arnat qitiitigalutik atisaajartut aningaasanillu akilersillutik taamatut aliikkusersuisutut — saqqummiunneqartarnerat naligiissusermik inuttullu naleqassusermik oqariartuuteqarsinnaanngilluinnarpoq,“ nalunaarusiaq alla inerniliivoq.
Tamatuma akerlianik Paulusi allappoq asanninneq ’ippinnartumik iliortarinngitsoq’ namminissarsiortarinngitsorlu. (1 Korintumiut 13:5, NV) Uiusut Biibilimi kaammattorneqarput ’nuliatik namminneq timimittut asassagaat’ ’ataqqillugillu’, kinguaassiuutitigut naammatsinnissamut atugassaannartut isiginagit. (Efesosimiut 5:28; 1 Petrusi 3:7) Oqartoqarsinnaava inuk — angut arnarluunniit — aalajangersimasumik assilissanik kinguaassiuutitigut pileritsannartunik isiginnaartartoq, ippinnanngitsuliortoq? Taamaaliortoq ataqqinninnermik ersersitsiva? Imminut pingaartinnermik piumatussutsimillu ersersitsinerunngila?
Tiingasulersaarutilli, nuannaarniutitulli allatulli peqqinnanngitsutut ipput, tassa aallaqqaammut qiimmassaataariarlutik sunniutaarukkiartortaramik. „Piffissap ingerlanerani [tiingasulersaarutinik nuannaarniuteqartartut] assilissanik suli ingasannerusunik piumalersarput,“ atuakkiortoq oqarpoq.
„Atoqatigisartakkatik pinngitsaalillugit ingasattajaarnerujartuinnartunik iliuuseqartillugit atoqatigisarpaat . . . taamaaliorlutillu asanninnermik ilumoortumik takutitsisinnaanertik akornusertarlugu“. Tamanna eqqarsaatigalugu tiingasulersaarutinik sammisaqartarneq sukisaarsaataava ajoqutaanngitsoq? Tiingasulersaarutilli ingalassimanissaannut allamik pingaarnerusumik pissutissaqarpoq.Biibili piumatussuserlu
Assilissat tiingasulersaarutit isumassarsiorfigineqarsinnaanerannik kukkusuunnginneraaneq ulorianaateqannginneraanerluunniit Biibilimi taperserneqanngilaq. Iliuuserisartakkatta qarasattalu sunik immertarnera ilumut imminnut attuumassuteqarnerat ersarissumik takutippaa. „Kinaluunniit usserneqartarpoq nammineq pilerissutsiminit nassataritilluni kajumitsatsitaallunilu,“ Kristusip ajoqersugaa Jaaku oqarpoq. Nangipporlu: „Pilerissutsillu ilumileraangami ajorti erniarisarpaa.“ (Jaaku 1:14, 15) Aamma Jiisusi oqarpoq: „Uanga oqarfigaassi: Kialuunniit allap nulia pilerigalugu isigiguniuk taanna uummatimigut allasiorfigereerpaa.“ — Matthæusi 5:28
Soorlu Jaakup Jiisusillu takutikkaat kissaatigisatsitut iliuuseqartarpugut. Kissaatigisat tamakku alliartortinneqarunik, piffissap ingerlanerani ima tiguaasinnaatigipput akioruminaassillutik, naggataatigullu iliuuseqartitsillutik. Tassa eqqarsaativut iliuutsitsinnut sunniuteqangaarsinnaapput.
Eqqarsaatit atoqatigiinnermut tungasut Guutimut pallorfiginninnitsinnut toqqaannartumik sunniuteqarsinnaapput. Taamaattumik Paulusi allappoq: „Taamaattumik toqutissigit nunamut atasut ilissinniittut: Kinguaassiuutitigut inuunerlunneq, minguttuuneq, pileritsaassineq kajungerisapiluillu aamma piumatuuneq, tassa guutipilussiorneq.“ — Kolossemiut 3:5.
Paulusip tassani kinguaassiuutitigut pileritsaassineq, piginngisamik killeerulluni pileritsaasinerusoq, piumatuussusermut atassuserpaa. * Piumatuussuseq guutipilussiorneruvoq. Sooq? Pileritsaassisup pileritsaassani sunit tamanit, aamma Guutimit, salliutinnerulertarmagu. Tiingasulersaarutit piginngisamik piumatuussuseqalersitsisarput. „Allap kinguaassiuutitigut atoqateqartarnera kissaatigineqarlertarpoq. Kissaatigisaq taanna, piginngisamik pilerisunneq, kisiat eqqarsaataalersarpoq. Pilerigisavut pallorfigisarpavut,” upperisarsiorneq pillugu atuagassiami allassimavoq.
Tiingasulersaarutit aseruutaapput
„Pingaartissigit . . suut minguitsut, suut asanartut, suut ajunngitsumik oqaatigineqarsinnaasut, tassa suut ajunngitsut nersornartullu,“ Biibilimi taama kajumissaaruteqarpoq. (Filippimiut 4:8) Tiingasulersaarutinik isiginnaartartoq eqqarsaateqartartorlu Paulusip siuliani siunnersuutaata akerlianik iliorpoq. Tiingasulersaarutit kanngunartuupput, allat susassarinngisaannik soqutigittaallutik tamanut takusassianngorlugit nittarsaassisaramik. Maajunnartuupput inuit nikanarsarlugillu inuppalaarunnaarsittaramigit. Asannissuseqanngilaq asanninnermik qajassuussinermilluunniit siuarsaannginnami. Namminissarsiorluni pilerisunneq kisiat siuarsartarpaa.
Tiingasulersaarutit soqqusaatsumik ileqqorluttunik inuunerluttunillu takutitsinermikkut, inuup ’ajortunik uumiginninniarnerigalua’ akerlilersorlugulu ajoqusertarpaa. (Amosi 5:15) Ajortuliornernik erseqqissaanermigut ajortuliornissamullu kajumissaarinermigut Paulusip kristumiunut kajumissaarutaata akerlerluinnaanik iliorpoq: „Kinguaasiuutitigut inuunerlunneq mingunnartullu suulluunniit piumatuussuserlu taaneqassanngillalluunniit akornassinni, illernartut tamakku ileqqussarinngimmatigit. Ileqqussaanngilartaaq kannguttaanneq . . . quiasaarnipalaanilluunniit oqalunneq.“ — Efesosimiut 5:3, 4.
Tiingasulersaarutit navianaatsuunngillat. Inuit eqqukkani atornerluttarpai ajortunngortittarlugillu. Aappariit katissimasut attaveqatigiilluarnerat aserorsinnaavaa, kinguaasiuutitigut qanimut attaveqaqatigiinnerup pissusissamisoortup tamanut isiginnaagassianngortinneratigut. Tiingasulersaarutilerisup eqqarsartaasia anersaakkullu ittunik pingaartitsinera toqunartulertarpaa. Nammineq pilerissutsi naammatsinniaannarlugu allat sakkugalugit namminissarsiorneq piumatuussuseq siuarsartarpaat. Inuup ajunngitsuliorniarnera minguitsumillu nalunngeqatiginnissuseqarniarnera sanngiillisittarpaa. Pingaarnerusumillu Guutimut attaveqarluarnerigalua akornusersinnaavaa allaallumi aserorsinnaallugu. (Efesosimiut 4:17-19) Tiingasulersaarutit nappaassuartut toqoraataasutut ingalassimalluinnartariaqarput. — Ussatit 4:14, 15. (gE 07/08 02)
[Quppernerup ataani ilanngussaq]
^ imm. 20 Uani Paulusip pinngilaa nuliarisap uigisalluunniit atoqateqarusunnera pissusissamisoortoq.
[Qupp. 13-mi assiliartaq]
Tiingasulersaarutit anguteqatiginngisamut arnaqatiginngisamulluunniit isiginnittaaseq ajortunngortittarpaat