“Nalitsinni inuit teknologiik­kut, ilisimatusar­nik­kut aningaasaqar­nik­kullu aatsaat taama periarfis­sagis­saar­tigip­put ... taamaak­kaluar­torli inuit taakku silarsuarmi [politik­kik­kut aningaasaqar­nik­kul­lu] aaq­qis­suus­siner­nik ajutoorluin­nar­titseq­qajaap­put.” – The Global Risks Report 2018, World Economic Forum.

SOOQ INUP­PAS­SUIT SIUNIS­SAR­PUT NUNARSUULLU SIUNISSAA ISUMAKULUUTIGAAT? AJOR­NAR­TORSIUTITTA ILAAT SAM­MERIAR­TIGIT.

• INTERNETIKKUT PINERLUTTULIORNEQ: Aviisimi The Australian-imi ima al­las­simavoq: “Inter­netimik atuineq navianarsiar­tuin­nar­poq. Meeq­qanik ator­nerluisut, inupiluit, oq­qas­saarisut hackeril­lu ator­nerlut­tar­paat. Silarsuarmi pinerlut­tar­ner­ni kinaas­sutsimik til­lit­tar­tut amerliar­tupiloor­ner­paar­taraat. ... Ileq­qorlun­nis­samut naak­kit­taan­nis­samul­lu inter­neti periarfis­siivoq.”

• ANINGAASAQARNIKKUT NALIGIINNGINNEQ: Peqatigiif­fiup Oxfamip qanit­tuk­kut nalunaarusiaa naaper­torlugu inuit arfineq-pingasut pisuujuner­paat pisuujungaaramik inuit piitsut 3,6 mil­liardiusut pigisaasa nalingat­tul­li pisuujutigip­put. Ima al­las­simavoq: “Aningaasaqar­nik­kut equnganeq pis­sutaal­luni pisuujuner­paat pisuujunerugalut­tuin­nar­tut piitsut, ingam­mik ar­nat, piitsun­ngoralut­tuin­nar­put.” Isumaqar­toqar­poq naligiik­kun­naaralut­tuin­nar­neq pikitsitsiner­nik kinguneqarsin­naasoq.

• AKERSUUNNEQ MALERSUINERLU: FN’s Flygtningeorganisationip 2018-imi nalunaarusiaani ima al­las­simavoq: “Aatsaat taama qimaasoqar­tigaaq.” Akersuun­neq malersugaanerluun­niit pis­sutiginerul­lugit inuit 68 mil­lioninit amerlanerusut angerlarsimaf­fitsik qimat­tariaqarsimavaat. “Sekundi al­lor­tarlugu inuk ataaseq qimaasariaqar­tar­poq,” nalunaarusiami al­las­simavoq.

• PINNGORTITARSUARMIK MINGUTSITSINEQ: The Global Risks Report 2018-imi ima al­las­simavoq: “Naasut uumasul­lu as­sigiin­ngitsor­pas­suit toqorarlutik nungorariar­tupal­lap­put, ... silaan­narmik imarmil­lu mingutsitsineq inun­nik peq­qiil­lior­titsigalut­tuin­nar­poq.” Nunal­lu ilaan­ni sul­ler­nit ikiligalut­tuin­nar­put. Sul­ler­nit naasunik pujoralatserisarmata ilisimatuut naasuerul­lunilu uumas­suseerun­nis­saa aarleq­qutigaat. Koraleqarfiit aam­ma eq­qugaap­put. Ilisimatuut mis­singersimavaat ukiuni kingul­ler­ni 30-ni koraleqarfiit amerlas­susiisa af­faat uumas­suseerus­simasut.

Silarsuaq toq­qis­sisimanar­nerulersil­lugu pisariaqar­tunik al­lan­nguisin­naavugut? Isumaqar­toqar­poq ilin­niar­titaaneq aq­qutaasin­naasoq. Taamaap­pat ilin­niar­titaaneq qanoq it­toq pineqar­pa? Al­laaserisani tul­liut­tuni apeq­qutit taak­ku sam­mineqar­put.