1, 2. (a) Aap­pariin­neq qanoq aal­lar­tip­pa? (b) Aap­pariit siul­liit aap­pariin­neq pil­lugu suna paasisimasin­naavaat? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

INUIT aap­panit­tar­nerat nalingin­naavoq. Aap­pariin­nerli qanoq aal­lar­tip­pa? Aap­pariin­nerul­lu suna siuner­taraa? Tamatumin­nga ilisiman­nin­neq aap­pariin­nermut eq­qor­tumik isigin­nit­taaseqar­nis­satsin­nut aap­pariin­nerul­lu pil­luaq­qus­sutis­sar­taanik nuan­naarutigin­nin­nerunis­satsin­nut iluaqutigis­savar­put. Guutip angut siul­leq Adami pin­ngor­tip­paa uumasunil­lu taaguusersueq­qul­lugu. Adamip uumasut tamarmik aap­paqar­tut malugaa, “im­minul­li tul­luar­tumik ikior­tis­sarsin­ngilaq”. Taamaat­tumik Guutip Adami itisuumik sinitsip­paa, najungasuisalu ilaat tigul­lugu ar­nalior­poq. Jehovap ar­naq Adamimukaap­paa nuliariler­nias­sam­magu. (1 Mosesi 2:20-24 atuak­kit). Taamaat­tumik aap­pariin­neq Jehovamit tunis­sutaavoq.

² Jehovap naatsiivim­mi Edenimi oqaasii Jiisusip ukior­pas­suit qaangium­mata is­suar­pai: “Angutip ataatani anaananilu qimas­savai nulianilu at­tavigalugu, taak­kulu marluk uinin­ngus­sap­put ataaseq.” (Mat­t 19:4, 5) Guutip ar­naq siul­leq Adamip najungasuanik pin­ngor­tim­magu aap­pariit  ataqatigiil­luin­nar­tus­saal­lutik paasisimas­savaat. Jehovap kis­saatigin­ngisaan­nar­paa uiusoq nuliaasorlu avis­sasut arlariin­nil­luun­niit ataatsik­kut aap­paqar­toqar­tas­sasoq.

3. Aap­pariin­nerup siuner­taa pingaarutilik suua?

³ Adamip nuliani, kingusin­nerusuk­kut Evamik atsik­kani, nuan­naarutigaa. Eva uiminut tul­luar­tuul­lunilu ikior­taavoq. Adami Evalu aap­pariit­tut pil­luar­tus­saap­put. (1 Mos 2:18) Nunarsuup inun­nik ulik­kaar­nis­saa aap­pariin­nermut siuner­taavoq pingaarutilik. (1 Mos 1:28) Er­nerit paniil­lu aap­panin­niarlutik qitor­nar­taar­niarlutil­lu angajoq­qaatik asagaluarlugit qimat­tus­saavaat. Inuit nunarsuaq inun­nik ulik­kaas­savaat tamaal­lu paratiisin­ngor­til­lugu.

4. Aap­pariit siul­liit qanoq pip­pat?

⁴ Aap­pariit siul­liit Adami Evalu Jehovamut naalan­ngik­kamik aap­pariin­nerliuler­put. ‘Pulateriaarsutoq­qap’, Saatanip Diaavulup, Eva nakutip­paa ‘or­piup ajun­ngitsumik ajor­tumil­lu ilisimalersitsisup’ paar­naanik nerineq im­mik­kut it­tumik ilisimasaqalis­sutigis­sagaa oqarluni. Saatani oqar­poq Evap or­pik nerif­figiguniuk suna ajun­ngitsuunersoq sunalu ajor­tuunersoq nam­mineq nalilersin­naalis­sagaa. Evap Adami isumasioq­qaar­nagu paar­namik neriniarluni aalajangerami taan­na it­tuusutut ataq­qin­ngilaa. Adamilu nuliani akueralugu paar­namik nerigami Guutimut naalan­ngip­poq. – Saq­q 12:9; 1 Mos 2:9, 16, 17; 3:1-6.

5. Adamip Eval­lu Jehovamut akis­sutaat qanoq ilin­niarfigaavut?

⁵ Jehovap nas­suiaaq­qum­matik Adamip nuliani pisuutip­paa. Ima oqar­poq: “Ar­nap uan­nut tun­nius­savit or­pim­miit­tumik tunim­manga nerivunga.” Eval­lu pulateriaarsuk us­siisoq pisuutip­paa. (1 Mos 3:12, 13) Adami Evalu naalan­ngin­ner­tik pil­lugu utoq­qatsis­sutipalaaqar­put, Jehoval­lu pikitsitsisut taak­ku eq­qar­tuup­pai. Aap, maligas­siuinerlun­nerat uagutsin­nut mianersoq­qus­sutaavoq! Aap­pariil­luar­toqas­saguni uiusup nuliaasul­lu Jehova naalat­tariaqarlugulu iliuutsitik pil­lugit al­lat pisuutin­nagit nam­mineq akisus­saaf­figisariaqar­paat.

6. Mosesimik al­lak­kat siul­liit 3:15 qanoq nas­suias­saviuk?

⁶ Saatani Edenimi ajor­tulior­titsigaluar­toq Jehovap inuit neriuutis­saqar­tip­pai. Neriuut taman­na Biibilimi siulit­tuum­mi siul­lermi atuar­neqarsin­naavoq: “Akerariis­sik­kumaar­pas­si il­lit ar­narlu, il­lit kinguaas­sat taas­sumalu kinguaas­saa. Taas­suma niaq­qut aseror­tis­savaa, il­lil­lu taas­suma kim­mia aseror­tis­savat.” (1 Mosesi 3:15, NW) Siulit­tuum­mi tamatumani ersersin­neqar­poq Saatani ‘ar­nap kinguaas­saanit’ piuneerun­neqas­sasoq. Pin­ngor­titar­pas­suit anersaajusut naaper­tuil­luar­tut qilam­mi kif­far­tor­tut Guuti qanit­tumik at­taveqarfigaat. Jehovamut nuliaasutut ip­put.  Al­lak­kani kingusin­nerusuk­kut ersersin­neqar­tutut taak­kua ilaat Diaavulup ‘niaquanik aseror­terisus­saq’ Guutimit aal­lar­tin­neqar­poq. Inuit siul­liit an­naasaat, tas­sa Jehovap siuner­tarisimasaatorluin­naq nunarsuarmi naas­saan­ngitsumik inuusin­naaneq, kinguaas­sap inun­nut naalat­tunut ajor­narun­naarsip­paa. – Joh 3:16.

7. (a) Adamip Eval­lu pikitsitsinerat aap­pariin­nut qanoq sun­niuteqarsimava? (b) Biibilimi uiusunut nuliaasunul­lu qanoq piumasaqaateqar­pa?

⁷ Adamip Eval­lu pikitsitsinerat aap­pariin­neran­nut tamatumalu kingor­na aap­pariin­nut tamanut sun­niutipiloqar­poq. As­sersuutigalugu Eva kinguaas­saalu ar­nat tamarmik an­niangaarlutik er­nisarumaar­put. Ar­nat uitik pileris­suseqarfigis­savaat, uiusul­li nuliamin­nut naalagaas­sap­put, al­laat ilaan­nik­kut ul­lumik­kut pisoqar­tar­neratut naqisiman­nil­lutik. (1 Mos 3:16) Jehovap piumasaraa uiusut ilaqutariin­nut asan­nit­tumik niaquus­sasut nuliaasunul­lu piumasaralugu uimin­nut naalatsigitis­sasut. (Ef 5:33) Aap­pariit kristumiut suleqatigiik­kaangata ajor­nar­torsiutaasin­naasuugaluit pin­ngitsoor­tin­neqar­tar­put.

8. Aap­pariin­neq Adamimiit ulersuup tungaanut qanoq oqalut­tuas­sar­taqar­pa?

⁸ Adami Evalu toqutin­natik er­ner­taarlutil­lu panis­saar­put. (1 Mos 5:4) Angajul­liliaat Kaini ilaqut­taminik ar­namik kingusin­nerusuk­kut aap­par­taar­poq. Kainip kinguaava Lemeki siul­lersaal­luni Biibilimi marlun­nik nuliaqar­nerar­neqar­poq. (1 Mos 4:17, 19) Adamip nalaaniit Noap nalaanut inuit ikit­tuin­naat Jehovamik pal­lorfigin­nit­tuup­put. Aalajaatsut ilagaat Abeli, Enoki, Noa ilaqutaalu. Biibilimi al­las­simavoq Noap nalaani Guutip ‘er­nerisa inuit panii isigileraat pin­naralugit pileritsaas­satil­lu nulis­siut­tarlugit’. Taman­nalu pis­susis­samisuun­ngim­mat in­ngilit inut­tut timeqalersimasut ar­nal­lu meeq­qiormata meeq­qiaat inorujus­suan­ngor­put nakuuserajut­tut. Tamatuma nalaani ‘nunarsuarmi inuit ajus­susiat angeqaaq ul­lorlu tamaat iliuuseriumasaat pilersaarusiaal­lu ajor­tuin­naal­lutik’. – 1 Mos 6:1-5.

9. Noap nalaani Jehovap ajor­tut qanoq pivai, taman­nalu qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

⁹ Jehova oqar­poq nunarsuarmi inuit ajor­tut tamaasa piuneerul­lugit ulersuaqar­titsis­sal­luni. ‘Noap iluar­nermik nalunaariar­tor­titap’ ulersuaqar­nis­saa pil­lugu inuit oqalut­tuup­pai. (2 Petr 2:5) Inuil­li Noa tusaajuman­ngilaat ul­luin­nar­ni inuuner­tik, ilaatigut aap­par­taar­tar­neq, ulap­putigigamik­ku. Jiisusip Noap nalaa uagut nalitsin­nut as­sersuup­paa. (Mat­thæusi 24:37-39 atuak­kit). Ul­lumik­kut inuit amerlanersaasa Guutip naalagaaf­fia pil­lugu nutaarsias­saq nuan­nersoq tusaruman­ngilaat. Silarsuaq ajor­toq man­na piuneerus­saatin­nagu tusarlius­saq taman­na oqaluus­sis­sutigaar­put. Ulersuup nalaani pisimasut qanoq ilin­niarfigisin­naavavut? Ilaqutariin­nermut tun­ngasut, soorlu aap­paqar­neq qitor­nanil­lu perorsaaneq, ulap­putigival­laarlugit Jehovap ul­lus­saata qanil­linera puiorsin­naavar­put.

10. (a) Kinguaas­siuutitigut inuunerlun­neq kulturer­pas­suar­ni qanoq isigineqar­pa? (b) Aaperaat Saralu aap­pariit­tut qanoq maligas­saal­luar­pat?

¹⁰ Noa er­nerilu pingasut tamarmik im­mik­kut ataasiin­narmik nuliaqar­put.  Ulersuul­li kingor­na anguter­pas­suit ataasiin­naan­ngitsumik nuliaqar­put. Kinguaas­siuutitigut inuunerlun­neq kulturer­pas­suar­ni nalingin­naavoq al­laal­lu up­perisarsior­nik­kut ileq­qunut ilaal­luni. Aaperaat Saralu Kana’animut nuuk­kamik inuit inuunerlut­tut aap­pariin­nermik ataq­qin­nin­ngitsut akor­nan­niiler­put. Sodomami Gomorramilu inuit inuunerlungaar­tuum­mata Jehovap il­loqarfiit taak­ku piuneerup­pai. Aaperaat inun­nit taak­kunan­nga al­laaneruvoq. It­tuul­luar­tuuvoq, Saralu nuliaagami naalatsigitit­toq maligas­saal­luar­poq. (1 Petrusi 3:3-6 atuak­kit). Aaperaap er­nermi Iisaap Jehovamik pal­lorfigin­nit­tumik nuliar­nis­saa qulak­keer­paa. Iisaarlu er­nerminut Jaakumut aam­ma taamaalior­poq, Jaakul­lu er­neri Israelik­kut naggueqatigiis­sor­taan­nut aq­qaneq-marluusunut siuaasan­ngor­put.

11. Israelik­kut Mosesip inatsisai qanoq il­lersuutigaat?

¹¹ Kingusin­nerusuk­kut Jehovap inuiaat Israelik­kut angerfigeqatigai, tas­sa isumaqatigiis­suteqarfigai. Mosesi aq­qutigalugu inatsiseqar­tip­pai uiusut nuliaasul­lu Jehovamik pal­lorfigin­nin­nermin­ni il­lersuutigisaan­nik. As­sersuutigalugu aap­pariin­nermi ileq­quusut, ilaatigut arlalin­nik ataatsik­kut nuliaqar­neq, pil­lugit inatsiseqar­poq Israelik­kul­lu eq­qun­ngitsumik pal­lorfigin­nit­tunik aap­par­taaq­qusaan­ngil­lat. (5 Mosesi 7:3, 4 atuak­kit). Aap­pariit ingasat­tumik ajor­nar­torsiuleraangata utoq­qaaner­tat ikior­tar­tus­saavaat. Aam­ma ilumuun­ngitsulior­nermut, ningar­nermut, sangian­nermut pasil­lerumatuujunermul­lu inatsiseqar­poq. Avit­toqarsin­naavoq, aap­pariil­lu marluul­lutik im­mik­kut il­lersuutigisaan­nik inatsiseqar­poq. As­sersuutigalugu angutip nuliani ‘kan­ngunar­toq’ pil­lugu avis­sin­naavaa. (5 Mos 24:1) ‘Kan­ngunar­toq’ taman­na suunersoq Biibilimi nas­suiar­neqan­ngilaq, uiusorli kuk­kus­sutiminin­nguit pis­sutigiin­narlugit nuliaminit aveq­qusaan­ngilaq. – 3 Mos 19:18.

12, 13. (a) Malakip nalaani angutit ilaasa nuliatik qanoq pisar­paat? (b) Ul­lumik­kut kuisimasup al­lap aap­paa al­lasiorfigip­pagu aap­parilerlugulu taman­na qanoq kinguneqas­sava?

¹² Pruf­fiitip Malakip nalaani juutit qanorluun­niit it­tumik patsiseqarlutik nuliamin­nit avit­tut amerlasimap­put. Angutit taak­kua nuliatik avit­tar­paat inuusun­nerusunik Jehovamil­luun­niit pal­lorfigin­nin­ngitsunik nuliar­niarlutik. Jiisusil­lu nalaani angutit juutit ‘suugaluar­tumil­luun­niit patsiseqarlutik’ nuliamin­nit avit­tar­nerat suli nalingin­naavoq. (Mat­t 19:3) Jehovap Guutip taamatut eq­qun­ngitsumik pis­suteqarluni avin­nerit uumigai. – Malaki 2:13-16 atuak­kit.

¹³ Ul­lumik­kut Jehovap in­nut­taasa akor­nan­ni aap­pariin­nermi ilumuun­ngitsulior­neq akuerineqarsin­naan­ngilaq, qaqutiguin­narlu pisarluni. Taavami kuisimasoq aap­palik al­lasior­pat averiarlunilu al­lasiorfigisani aap­par­taarip­pagu? Inuk taan­na peq­qis­simin­ngik­kuni ilagiin­nut ilaajun­naarsin­neqas­saaq ilagiit minguitsuujuaq­qul­lugit. (1 Kor 5:11-13) Ilagiin­nut ilaalersin­neqaq­qis­saguni ‘al­lamik isumataar­nermut naaper­tuut­tunik inerititaqar­tariaqar­poq’. (Luk 3:8; 2 Kor 2:5-10) Qanoq sivisutigisumik ilaajun­naarsitaaq­qas­sanersoq pif­fis­saligaan­ngilaq. Ilumut peq­qis­simisimal­luni sivisuumik – im­maqa ukioq ataaseq arlal­lil­luun­niit – ersersin­niar­tariaqarsin­naavaa. Ilan­ngutiteq­qin­neqarsimagaluaruniluun­niil­lu  ‘Guutip eq­qar­tuus­sivianut sas­sar­tin­neqas­saaq’. – Rom 14:10-12; Vagt­tår­net januaarip 15-iat 1980-imoor­toq, qup­p. 23-24 aam­ma Napasuliaq Alaper­naarsuif­fik novembarip aal­laq­qaataat 1993-imoor­toq, qup­p. 23-27 takuk­kit.

14. Mosesip inatsisaasa suna pingaar­ner­tut siuner­taraat?

¹⁴ Mosesip inatsisai ukiuni 1.500-nit amerlanerusuni Israelik­kun­nut atuup­put. Guutip in­nut­taasa Inatsisit as­sigiin­ngitsor­pas­suar­tigut iluaqutigaat. As­sersuutigalugu taak­kunani najoq­qutas­siaqar­poq ilaqutariin­ni ajor­nar­torsiutinik aaq­qiiniar­nermi iluaqutaasunik, Inatsisil­lu Mis­siarsimut siulersuisigaat. (Gal 3:23, 24) Jiisusi toqum­mat Inatsisit atorun­naar­put, Guutilu nutaamik aaq­qis­suus­sivoq. (Hebr 8:6) Mosesip inatsisaani akuerisaasut ilaat kristumiunut iner­teq­qutaaler­put.

15. (a) Ilagiin­ni kristumiuni aap­pariin­neq pil­lugu qanoq maleruagas­saqar­pa? (b) Kristumiup avis­sanerluni eq­qarsaatigiguniuk suut isumaliuutigisariaqar­pai?

¹⁵ Ilaan­ni farisiiarit aap­pariin­neq pil­lugu Jiisusi aperaat. Jiisusi akivoq oqarluni Guutip Israelik­kut Inatsisit atuun­neran­ni avis­sin­naatik­kai naak taamaat­toqar­tar­nis­saa aal­laq­qaam­mut kis­saatigin­ngik­kaluarlugu. (Mat­t 19:6-8) Akis­sutaani erser­poq aap­pariin­nermut Guutip aal­laq­qaam­mut maleruaq­qusaa kristumiunut atuutilersoq. (1 Tim 3:2, 12) Aap­pariit ‘uiniugamik ataaseq’ aap­pariit­tuar­tus­saap­put. Guutimik asan­nin­ner­tik aap­pariit­tul­lu asaqatigiin­ner­tik ataqatigiis­sutigiuas­savaat. Aap­pariit kinguaas­siuutitigut as­suar­nar­tulior­toqarsimatin­nagu avit­tut aap­paneq­qis­sin­naan­ngil­lat. (Mat­t 19:9) Aap­paasup al­lasior­toq peq­qis­simisoq isumak­keerfigiumasin­naavaa. Taamatut pisoqar­poq pruf­fiitip Hoseap nuliani Gomeri al­lasior­toq isumak­keerfigim­magu aam­ma Jehovap Israelik­kut peq­qis­simisut isumak­keerfigim­magit. (Hos 3:1-5) Aam­mami aap­paasup aap­parmi al­lasiorsimanera paasereeraluarlugu atoqatigiguniuk ersersis­savaa isumak­keerfigalugu. Biibililu naaper­torlugu avin­nis­samut tun­ngavis­saarutis­saaq.

16. Jiisusi aap­paqan­ngin­neq pil­lugu qanoq oqar­pa?

¹⁶ Jiisusip kinguaas­siuutitigut as­suar­nar­tulior­neq kristumiunut ilumoor­tunut avis­sutis­satuaanerareerlugu aap­paqan­ngitsutut inuuneq tunis­sutaasutut eq­qar­tor­paa, imalu oqarluni: “Taamaaliorsin­naasoq taamaaliorli.” (NW) (Mat­t 19:10-12) Amerlasuut aap­panin­niar­natik aalajangersimap­put al­lamut saasaateqaratik Jehova kif­far­torfigiumagamik­ku, taman­nalu pil­lugu nersualaar­neqar­tariaqar­put!

17. Kristumiup aap­panis­sanerluni aap­panis­san­ngin­nerluniluun­niit aalajanger­niar­nermini suna iluaqutigisin­naavaa?

¹⁷ Aap­paqan­ngiin­nas­sanerluni aap­panis­sanerluniluun­niit aalajanger­niar­nermi suna iluaqutaasin­naava? Inuup naliler­tariaqar­paa aap­paqan­ngit­tuaruni nalerisimaarsin­naanerluni. Apustilip Paulusip aap­paqan­ngin­neq in­nersuus­sutigigaluarlugu ima al­lap­poq: ‘Kinguaas­siuutitigut inuunerlut­tar­nerit pin­ngitsoor­niarlugit angut kinaluun­niit nuliaqas­saaq ar­narlu kinaluun­niit ueqarluni.’ Imalu nangip­poq: “Pinaveersaar­neq saperunik aap­panin­niarlit; aap­panin­nermi pileritsas­simanermit iluar­neruvoq.” (1 Kor 7:2, 9) Tas­sa inuk aap­panin­niarluni  aalajangersin­naavoq kinguaas­siuutitigut pileris­suseqangaar­neq pis­sutigalugu im­minut iner­tit­tar­neq kinguaas­siuutitigul­lu inuunerlun­neq pinaveersaar­tin­niarlugit. Aap­paqan­ngitsul­li aap­panin­nis­samut inuusup­pal­laan­ngin­nerlutik eq­qarsaatigisariaqar­paat. Paulusi ima al­lap­poq: “Kinaluun­niil­li isumaqaruni aap­paqan­ngin­nermigut naleq­qutin­ngitsumik pis­susilersus­sal­luni, inersimasuugunilu, ima iliorli: Taan­na piumasamisut iliorli; ajor­tuliun­ngilaq. Katiin­narlit.” (1 Kor 7:36, NW; 1 Tim 4:1-3) Inuk kinguaas­siuutitigut pileris­suseqangaar­nini, inuusut­tuunerup nalaani nalingin­naasoq, pis­sutigiin­narlugu aap­panis­san­ngilaq. Imaas­sin­naavoq inuk taan­na aap­pariin­nermi akisus­saaf­feqar­nis­samut suli inersimal­lualersiman­ngitsoq.

18, 19. (a) Kristumiutut aap­pariiler­tus­sat kik­kuus­sap­pat? (b) Al­laaserisami tul­liut­tumi suut sam­mis­savavut?

¹⁸ Kristumiutut aap­pariiler­tus­sat tas­saas­sap­put angut kuisimasoq ar­narlu kuisimasoq uum­matimik­kut iluun­ngarlutik Jehovamik asan­nit­tut. Aam­ma asaqatigiingaar­tus­saap­put inuuner­tik naal­lugu inooqatigiin­nis­sar­tik kis­saatigalugu. “Naalak­kami” aap­panin­nis­samik siun­nersuut naalak­kamik­ku Jehovamit pil­luaq­quneqas­sap­put. (1 Kor 7:39) Biibilimilu siun­nersuutit naalat­tuarunik­kit aap­pariit­tut ingerlal­luas­sap­put.

¹⁹ Ul­lumik­kut ‘ul­luni kingul­ler­ni’ inuuvugut, inup­pas­suil­lu aap­pariit­tut ingerlal­luar­nis­samut ajoqutaasunik pis­suseqar­put. (2 Tim 3:1-5) Al­laaserisami tul­liut­tumi sam­mis­savavut Biibilimi najoq­qutas­siat pingaarutil­lit kristumiut aap­pariit ingerlal­luar­nis­samin­nut pil­luar­nis­samin­nul­lu iluaqutigisin­naasaat. Unam­miniagas­sar­pas­suaqaraluarlutik aq­qutik­kut inuunermut naas­saan­ngitsumut sam­misuk­kut ingerlanis­samut najoq­qutas­siat tamak­ku iluaqutigis­savaat. – Mat­t 7:13, 14.