SOOQ ataataga taama kamatsigaa? Atagu tusarias­sagit. 1929-imi juulip 29-an­ni, Filip­pinerini il­loqarfeeq­qat ilaan­ni Bulacanimiit­tumi, inun­ngor­punga. Aningaasaqar­niar­neq ajor­nakusoormat suuteqar­pal­laan­ngilagut. Inuusut­tuaran­ngulersunga Japanimiut sak­kutuuisa Filip­pinerit isaaf­figim­mas­suk sorsuut­toqaler­poq. Il­loqarfeerar­pul­li avin­ngarusimasuum­mat sorsun­nermit toq­qaan­nar­tumik sun­ner­neqan­ngilagut. Radioqarata fjer­nsyneqaratalu aviisiuteqan­ngilagut, taamaal­laat inuit al­lat aq­qutigalugit sorsun­neq pil­lugu paasisaqar­tar­pugut.

Qatan­ngutigiit arfineq-pingasuusuni angajul­lersaat tul­leraan­nga, arfineq-pingasunil­lu ukioqar­tunga aataak­kun­nut nuup­punga. Katuuliugaluar­tugut aataga up­perisarsior­neq pil­lugu oqaloqateqarumasar­poq ikin­ngutiminil­lu atuak­kanik up­perisarsior­nermut tun­ngasunik pisarluni. Eq­qaamavara atuagas­siaaq­qat tagalogitoor­tut, Afsløret, Beskyttelse aam­ma Sikkerhed, * Biibililu ilan­ngul­lugu uan­nut takutik­kai. Biibilimik, ingam­mik iivangkiiliunik sisamanik, atuar­nis­sara nuan­naraara. Taman­na Jiisusip maligas­siaanik malin­nin­nis­san­nut kajumis­sis­sutigaara. – Joh 10:27.

Japanimiut sak­kutuuisa 1945-mi Filip­pinerit qimap­paat. Tamatuma nalaani angajoq­qaama im­min­nut nooq­quaan­nga, aatamalu taamaalioq­qum­manga nuup­punga.

1945-imi decembarimi Jehovap Nalunaajaasui il­loqarfim­mit Angatimeersut il­loqarfeeq­qatsin­nut oqaluus­siar­tor­put. Nalunaajaasoq utoq­qaq uagutsin­nukar­poq Biibilimilu ‘ul­lus­sat kingul­liit’ pil­lugit al­las­simasut nas­suiarlugit. (2 Tim 3:1-5) Il­loqarfeeq­qamut qanit­tumiit­tumut Biibilimik atuaq­qis­saar­nis­samut qaaq­quaatigut. Angajoq­qaak­ka ilaan­ngik­kaluar­tut uanga tak­kup­punga. Inuit 20-t mis­saat najuup­put, ilaal­lu Biibili pil­lugu apeq­quteqar­tarlutik.

Suna eq­qar­tor­neraat paaser­pian­ngin­nak­ku  ingerlaan­nar­niarlunga aalajanger­punga. Naalagaaf­filersaarum­mil­li erinarsuler­put. Erinarsugaat nuan­nareqigak­ku unin­ngaan­nar­punga. Erinarsor­nerup qinunerul­lu kingor­na sapaam­mi Angatimi ataatsimiin­nis­samut tamat­ta qaaq­qusaavugut.

Ilaqutariit Cruzik­kut angerlarsimaf­fian­nut 8 kilometerisut ungasitsigisumut pisul­luta ataatsimiigiar­pugut. Inuit 50-it mis­saat katersuus­simap­put, al­laat meeq­qat mikisut Biibili pil­lugu apeq­qutit akiuminaatsut akisin­naam­matigit tupigusuutigaara. Arlaleriarlunga ataatsimiigiaqataareersunga Damian Santos, pioneriul­lunilu utoq­qaaner­taq borgmesteriunikoq, im­min­ni un­nueq­quaanga. Un­nuaq tamangajaat Biibili pil­lugu oqaloqatigiip­pugut.

Taamanik­kut inuit Biibili pil­lugu tun­ngaviusunik ilin­niar­tin­neqareerlutik er­niin­naq kuisit­tar­put. Ataatsimiigial­lat­taalaareersunga aperineqar­pugut: “Kuisik­kusup­pisi?” Akivunga: “Aap, kuisik­kusup­punga.” Nalun­ngilara ‘Kristusi Naalagar­put kif­far­torfigerusul­lugu’. (Kol 3:24) Kuum­mi ungasin­ngitsumiit­tumi al­lalu, 1946-mi februaarip 15-ian­ni, kuisip­pugut.

Paasivara kristumiut kuisimasut Jiisusi ilaarlugu oqaluus­sisariaqar­tut. Ataatama oqaluus­sinis­san­nut inuusup­pal­laar­nerar­paanga, kuisin­nerin­narlu oqaluus­sisaler­nis­samik isumaqan­ngin­nerarlugu. Nas­suiaap­para Guutip naalagaaf­fia pil­lugu nutaarsias­samik nuan­nersumik oqaluus­sis­sutigin­nin­nis­sar­put Guutip piumasarigaa. (Matt 24:14) Guutimul­lu neriorsuutima eq­qor­tit­tariaqar­neranik oqarfigalugu. Taava aal­laq­qaasiutin­ni eq­qaariik­kat­tut ataataga siorasaarivoq. Aalajangiusimavaa oqaluus­sisarun­naar­tin­niarlunga. Tas­sa Jehova kif­far­torfiginiarlugu siul­ler­paamik qimatsisariaqar­nera, imaluun­niit pil­liuteqar­tariaqar­nera.

Ilaqutariit Cruzik­kut Angatimi im­min­nut nooq­quaan­nga. Panitsik nukarleq Nora uangalu pionerin­ngoq­qul­luta kajumis­saar­paatigut. 1947-mi novembarip aal­laq­qaataan­ni marluul­luta pioneritut aal­lar­tip­pugut. Nora il­loqarfim­mi al­lami pioneriuvoq, uangali Angatimiigin­nar­punga.

Ukiut marluk pionerioreerlunga Earl Stewar­t Betelimeersoq Angatimi il­loqarfiup qeq­qani inun­nut 500-t sin­nerlugit tusar­naar­toralugit tulut­tut oqalugiar­poq, uangalu oqaasii tagalogitut eqik­karlugit nutser­tar­pak­ka. Tas­sa ukiut ingerlanerini oqalugiaater­pas­suit nutsik­kama siul­lersaat. Ukiut arfineq-marluin­naat atuarsimagaluarlunga ilin­niar­titsisuk­ka tulut­toor­tar­put. Tagalogitut Biibililersaarutivut amerlan­ngim­mata tulut­tut aam­ma atuaq­qis­saar­tar­punga. Taamaalil­lunga tulut­tut paasisin­naalerlungalu oqalut­taasin­naaler­punga.

Stewar­tip ilagiin­nut eq­qaavaa ajoqersuiar­tor­titat 1950-mi New Yorkimi ataatsimeersuar­neq “Teokratiip  ineriar­tor­nera”-nik qulequtalik peqataaf­figiar­tor­niaraat. Taamaat­tumil­lu im­mik­koor­tor­taqarfik pionerinik angutinik ataatsimik marlun­nil­luun­niit Betelimi ikiuut­tus­sanik qaaq­qusivoq. Qaaq­qusaasunut ilaavunga. Aam­maarlunga sungius­simasak­ka qimap­pak­ka, maan­na Betelimut suliar­tor­niarlunga.

1950-imi juunip 19-ian­ni Betelimut apuup­punga. Beteli il­lorujus­suuvoq nutaan­ngitsoq, nunataa hektarimik ataatsimik isorar­tus­susilik or­pin­nit avatanger­neqarsimasoq. Qatan­ngutit angutit kisimiit­tut qulit sin­nerlugit tas­sani kif­far­tor­put. Ul­laaralaak­kut iggavim­mi ikiuut­tar­punga. Qulingiluat mis­saan­ni errorsisarfim­mi atisanik manis­saasar­punga. Ualik­kut aam­ma taak­ku suliarisar­pak­ka. Ajoqersuiar­tor­titat ataatsimeersuareerlutik uteraluar­tut Betelimiigin­nar­punga. Qatan­ngutit peq­qus­sutaat suugaluar­tul­luun­niit suliarisar­pak­ka. Atuagas­siat nas­sius­sas­sat poor­torlugit, atuagas­siat pisar­tagalin­nut apuun­nis­saat aaq­qis­sorlugit aam­ma saaf­figin­nit­tarfim­mi sul­lis­sisar­punga.

1952-imi qatan­ngutil­lu angutit arfinil­lit al­lat Filip­pineriniit Ilin­niarfim­mut Gileadimut, klas­sit 20-s­saan­nut, qaaq­qusaavugut. Pis­sangaqaanga! USA-miitsil­luta misigisar­pas­suaqarlutalu takusar­pas­suaqar­pugut. Il­loqarfeeq­qamit sungiusimasan­nit inuuneq al­laanerujus­suuvoq.

As­sersuutigalugu ator­toris­saarutit takunikuun­ngisaan­nak­kavut sungiun­niar­tariaqar­pavut. Sila al­laat al­laaneruvoq! Taamaal­lunga ul­laak­kut makil­lunga takulerial­lariga silatin­ni suna tamarmi qaqor­tuin­naasoq. Tas­sa apum­mik takoq­qaar­nera. Kusanaqaaq, paasivarali nil­ler­torujus­suusoq!

Gileadimi ilin­niar­tin­neqar­nera nuan­naringaarak­ku al­lan­nguutit tamak­ku soqutaan­ngil­lat. Ilin­niar­titsisuvut pik­koris­suup­put, atuaq­qis­saar­nis­satsin­nik misis­sueq­qis­saar­nis­satsin­nil­lu ilin­niar­tip­paatigut. Gileadimi ilin­niar­neq ilumut Jehovamut at­taveqar­nin­nut nakus­satsis­sutaavoq.

Soraarum­meerat­ta New Yorkip il­loqarfit­taanut Bronximut utaq­qiisaagal­lar­tumik specialpioneritut aal­lar­titaavunga. 1953-imi juulimi Bronximi ataatsimeersuar­nermut peqataavunga. Tamatuma kingor­na Filip­pinerinut aal­lar­titatut uter­punga.

Qatan­ngutit im­mik­koor­tor­taqarfim­miit­tut ilagiin­nik nak­kutil­liisun­ngor­tip­paan­nga. Taman­na Jiisusi, Jehovap in­nut­taanik ikiuiniarluni il­loqarfin­nut ungasis­sumiit­tunut angalasar­toq, ilaar­nis­saanut periarfis­saqar­nerulis­sutigaara. (1 Petr 2:21) Filip­pinerini qeqer­tat an­nersaasa, Luzonip, qeq­qata nalaa an­ner­tooq nak­kutil­liisuuf­figaara, nunap im­mik­koor­tui Bulacani, Nueva Ecija, Tarlaci  kiisalu Zambales ilan­ngul­lugit. Il­loqarfeeq­qat ilaat tikeraar­niarlugit Sierra Madre qaq­qar­tuut angal­lavigisar­pak­ka. Il­loqarfin­nut taak­kunun­nga bus­seqan­ngim­mat lastbiler­tut kul­lorsorfigisar­pak­ka aperalugit qis­siat as­sar­tuus­saat qaavan­ni ilaasin­naanerlunga. Amerlaner­tigut akuersisar­put, taamatul­li angalaneq qasunar­torujus­suuvoq.

Ilagiin­niit­tut amerlanersaat ikil­lutil­lu nutaajup­put. Ataatsimiin­nerit oqaluus­sineril­lu pitsaanerusumik ingerlas­sin­naaq­qul­lugit qatan­ngutit ikiorak­kit qujamasoqaat.

Kingor­na Bicoli tamaat nak­kutil­liisuuf­figisus­san­ngor­para. Sumiif­fim­mi tamatumani oqaluus­sisar­toqatigeeqar­poq avin­ngarusimasuniit­tunik, tas­sani Nalunaajaasut tikin­nikuun­ngisaat specialpionerinit oqaluus­sif­figineqar­tar­put. Angerlarsimaf­fim­mi ataatsimi anar­tarfituaq tas­sa nunami putoq marlun­nik nikorfaf­fis­sanik qisut­talik. Qisuit nikorfavigisak­ka nak­karmata anar­tarfim­mut nak­kar­punga. Ul­laak­korsioriar­nis­san­nut piareersar­niarlunga sivisuumik im­minut asaq­qaar­tariaqar­punga!

Nak­kutil­liisutut kif­far­tor­til­lunga Nora pioneritut aal­lar­teqatiginikuusara eq­qarsaatigiler­para. Tamatuma nalaani il­loqarfim­mi Dumaguetemi specialpioneriusoq tikeraar­para. Kingor­na al­laqatigiit­taler­pugut 1956-imilu katil­luta. Katereerluta sapaatip-akun­nera siul­leq qeqer­tami Rapu Rapumi ilagiit tikeraar­pavut. Tas­sani qaq­qani por­tusuuni qaq­qasior­tariaqarlutalu isorar­tuumik pisut­tariaqar­pugut, aap­pariit­tul­li qatan­ngutit ungasis­sumiit­tut tikeraar­tar­neri nuan­naarutigingaar­par­put!

Ukiut sisamangajaat ilagiin­nik nak­kutil­liisutut kif­far­toreerluta im­mik­koor­tor­taqarfim­mut qaaq­qusaavugut 1960-imilu januaarimi aal­lar­til­luta. Qatan­ngutinik angutinik, Jehovap peqatigiis­sor­taani an­ner­tuunik akisus­saaf­filin­nik ukior­pas­suit suleqateqar­nin­ni ilik­kagaqangaatsiar­punga. Aam­ma Nora as­sigiin­ngiiaar­tunik sulias­sin­neqar­tar­poq.

Filip­pinerini Jehovamut kif­far­tor­tut amerliar­tuin­nar­nerat Betelimit malin­naaf­figalugu pil­luaq­qus­sutaavoq. Taamani inuusut­tuul­lunga Betelimeeq­qaarama nuna tamak­kerlugu oqaluus­sisar­tut 10.000-t mis­saan­niip­put. Maan­na Filip­pinerini oqaluus­sisar­tut 200.000-nit amerlanerup­put, oqaluus­sinerlu tapersersor­niarlugu qatan­nguter­pas­suit Betelimi kif­far­tor­put.

Pif­fis­sap ingerlanerani Betelimik al­lisaanis­saq pisariaqaler­poq. Im­mik­koor­tor­taqarfim­mik anginerusumik sanasin­naanias­sagat­ta Siulersuisoqatigiin­nit nunaminer­tamik il­luliorfis­samik ujaarleq­quneqar­pugut. Naqiterivim­mik nak­kutil­liisorlu eq­qaamiuvut il­lumiit il­lumut pulaaqat­taar­pavut aperisarlugit nunaminer­taatitik tuniniarusun­neraat. Arlaan­naal­luun­niit tuniniaarusun­ngilaq, pigin­nit­torlu ataaseq oqar­poq: “Kinamiut tuniniaaneq ajor­put. Pisisar­pugut.”

Ul­lul­li ilaan­ni ilimagin­ngisatsin­nik pisoqar­poq. Eq­qaamiut­ta ilaat USA-mut nuulerami nunaminer­taatini pisiarerusun­nerip­put aperivoq. Taava eq­qaamior­put al­la nunaminer­taatiminik tuniniaaniarluni aalajanger­poq, ilanilu eq­qaminiit­tut taamaalioq­qul­lugit kajumis­saarlugit. Al­laat angutip Kinamiut tuniniaasan­ngin­nerarlugit oqar­nikup nunaminer­taa pisiaraar­put. Sivitsun­ngitsoq im­mik­koor­tor­taqarfiup nuna pigisaa pingasoriaam­mik an­neruler­poq. Jehovap taman­na piumasarisimagaa ilimagil­luin­nar­para.

1950-imi Betelimi sulisuni inuusun­nersaavunga. Maan­na nuliaralu utoq­qaanersaavugut. Sumul­luun­niit aq­qutis­siiuuk­kaluaraanganga Naalagaq malit­tarsimagak­ku peq­qis­simis­sutis­saqan­ngilanga. Angajoq­qaama im­min­nit anisik­kaluaraan­nga, Jehovap im­minik asan­nit­tunik ilaqutariis­suar­nik tunivaanga. Ilumut up­peraara Jehovap pisariaqar­titatsin­nik sunil­luun­niit tunisaraatigut, sumil­luun­niit sulias­sin­neqaraluaraangat­ta. Jehovap ajun­ngisaarluni pilersuiuar­tar­nera pil­lugu Noralu qujamasungaar­pugut al­lal­lu Jehovamik misiliinis­saan­nik kajumis­saarlugit. – Mal 3:10.

Ilan­ngaaserisoq Mat­thæusi Levi Jiisusimik malin­neq­qul­luni taas­suman­nga qaaq­quneqar­poq. Qanoq ilior­pa? “Nikuil­lunilu tamaasa qimaan­narlugit malip­paa.” (Luk 5:27, 28) Aam­ma uanga Jiisusi malin­niarlugu qimatsinis­san­nik periarfis­saqarsimavunga, al­lal­lu taamaalior­nis­saan­nik pil­luaq­qus­sutisinis­saan­nil­lu qaman­nga pisumik kajumis­saarusup­pak­ka.