1. Mar­thap qatan­ngutiminut tun­ngatil­lugu suna qularutigin­ngilaa? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

MAR­THA Jiisusimut qanimut ikin­ngutaal­lunilu ajoqersugaasoq aliasup­poq. Qatan­ngutaa Lazarusi toqusimavoq. Ar­naq aliasut­toq tup­pal­lersar­neqarsin­naava? Aap. Jiisusip ima neriorsor­paa: “Qatan­ngutit makis­saaq.” Oqaatsit taak­ku tup­pal­lersaatigigaluarlugit aliasuk­kun­naas­sutigin­ngilai. Mar­thal­li Jiisusip neriorsuutaa up­peraa, imalu oqar­poq: “Nalunngilarami ul­lut naggatis­saan­ni toqusut makif­fis­saan­ni makik­kumaar­toq.” (Joh 11:20-24) Siunis­sami makititsisoqar­nis­saa qularin­ngilaa. Jiisusil­li tupin­nar­tuliorluni ul­loq taan­nar­piaq Lazarusi makitip­paa.

2. Sooq Mar­thatul­li up­perluar­tigerusup­pit?

² Asasat­ta toqusimasut Jiisusimit Ataataanil­luun­niit maan­nak­kor­piaq makitin­neqar­nis­saat naatsorsuutigisin­naan­ngilar­put. Siunis­samili asasan­nik makititsisoqar­nis­saa Mar­thatul­li qularin­ngitsigaajuk? Im­maqa uiit nulial­luun­niit, anaanat, ataatat, aanat, aatat qitor­nal­luun­niit asasat an­naasimavat. Asasap­pit eqin­nis­saa, oqaloqatiginis­saa  il­laqatiginis­saalu qilanaaringaar­pat. Qujanar­tumik Mar­thatut ima oqar­nis­san­nut pis­sutis­saqarluar­putit: ‘Nalun­ngilara asasara toqusut makif­fis­saan­ni makik­kumaar­toq.’ Taamatul­li up­perisaqar­nitsin­nut pis­sutaasut eq­qarsaatigeq­qis­saas­sal­lugit pitsaas­saaq.

3, 4. Jiisusi qanoq ilioq­qam­mer­pa, taman­nalu Mar­thap up­per­nik­kut qanoq nakus­satsis­sutigaa?

³ Mar­tha Jerusalemip eq­qaani najugaqar­poq. Taamaat­tumik Jiisusip Galilæami Nainip eq­qaani ar­nap uil­lar­nerup er­nera makitim­magu takusimanavian­ngilaa. Ilimanar­porli tusarsimagaa. Aam­ma tusarsimas­savaa Jairusip pania Jiisusip toqusunit makitis­simagaa. Il­lumiit­tut tamarmik ‘nalun­ngilaat niviarsiaraq toqusoq’. Jiisusil­li as­saatigut tigoriarlugu oqarfigaa: “Niviarsiaraq, nikuigit!” Taamatul­lu ingerlaan­naq pisoqar­poq. (Luk 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Mar­thap qatan­ngutinilu Mariap nalun­ngilaat Jiisusi nap­parsimasunik ajorun­naarsitsisin­naasoq. Up­peraat Jiisusi najuus­simasuup­pat Lazarusi toqusimas­san­ngik­kaluar­toq. Maan­nali toqoreermat Mar­thap suna ilimagaa? Maluginiaruk Lazarusip siunissami, “ullut naggatissaanni”, makin­nis­saa oqaatigim­magu. Sooq taama qulan­ngitsigiva? Aam­ma sooq siunis­sami makititsisoqar­nis­saa, asasatit im­maqa ilan­ngul­lugit, qularin­ngis­sin­naaviuk?

⁴ Makititsisoqar­nis­saa up­peris­sal­lugu pis­sutis­saqarluar­poq. Maan­na pis­sutaasut ilaat sam­mis­savavut. Im­maqa Guutip oqaasiani eq­qarsaatigival­laar­neq ajuk­kan­nik, asasavil­lu takoq­qin­nis­saanut up­per­nerulis­sutigisan­nik, paasisaqas­saatit.

5. Sooq Lazarusip makititaanis­saa Mar­thap qularutigin­ngilaa?

⁵ Maluginiaruk Mar­tha ima oqan­ngim­mat: ‘Neriuppunga qatan­ngutiga makis­sasoq’. Imali oqar­poq: ‘Nalunngilara makik­kumaar­toq’. Sooq Mar­tha taama qulan­ngitsigiva? Itsaq toqusunit makititsinerit ilisimagamigit. Meeraanerminiil­li im­min­ni synagoginilu tusar­tarsimas­savai. Makititsinerit Biibilimi oqalut­tuarineqar­tut ilaat pingasut sam­mis­savavut.

6. Mar­thap tupin­nar­tuliaq suna ilisimasimas­savaa?

⁶ Pruf­fiitip Eliap Guutimit tupin­nar­tuliorsin­naatin­neqar­nerata nalaani makititsineq siul­leq pivoq. Israelip avan­naani il­loqarfim­mi Sareptami, Fønikiamiit­tumi, uil­lar­neq piitsoq pruf­fiitimut inoroorsaar­poq. Taava uil­lar­neq er­ninilu uumaan­nar­nias­sam­mata uuliap qajuusal­lu nungun­ngin­nis­saat Jehovap tupin­nar­tuliorluni isumagaa. (1 Kng 17:8-16) Kingusin­nerusuk­kut er­nera nap­parsimalerluni toquvoq. Elial­li ar­naq ikior­paa. Nukap­piaraq at­torlugu Jehovamut ima qinuvoq: “Guutiga! Qanor­toq nukap­piaraq anersaar­toq­qiler­niarli.” Taamatul­lu pisoqar­poq! Tas­sa makititsineq siul­leq Biibilimi oqalut­tuarineqar­toq. (1 Kunngit 17:17-24 atuakkit). Mar­thap pin­ngitsoorani tupin­nar­tuliaq taman­na ilisimas­savaa.

7, 8. (a) Elisap anaanaq aliasut­toq qanoq tup­pal­lersar­paa? (b) Elisap tupin­nar­tulior­nera Jehovap susin­naaneranik up­per­narsaava?

⁷ Makititsinerit Biibilimi oqalut­tuarineqar­tut aap­paat pruf­fiitimit Elisamit tupin­nar­tuliarineqar­poq. Ar­naq Israelik­kuusoq il­loqarfim­mi Shunemimi najugalik  qitor­naqan­ngilaq. Elisamut inoroorsaarmat Jehovap ar­naq uialu utoq­qaq er­ner­taar­til­lugit pil­luaq­quai. Ukiualuil­li qaangium­mata nukap­piaraq toquvoq. Anaanaasup qanoq aliasutsiginera takorlooruk. Aliasungaarami Elisa ujarlugu qaq­qamut Karmelimut kilometerinik 30-nik ungasitsigisumiit­tumut aal­lar­poq. Elisap kif­fani Gehazi Shunemimut nukap­piaraq makitik­kiar­tor­til­lugu aal­lar­teq­qaar­paa. Gehazil­li nukap­piaraq uum­mar­teq­qis­sin­naan­ngilaa. Anaanarlu aliasut­toq Elisa ilagalugu angerlarsimaf­fim­minut apuup­poq. – 2 Kng 4:8-31.

⁸ Elisa nukap­piaraq toqusimasoq or­nil­lugu il­lumut iser­poq qinul­lunilu. Qin­nutaa Jehovap akivaa nukap­piararlu tupin­nar­tulior­nik­kut uum­mar­teq­qil­lugu. Anaanaata er­nini uum­marsimasoq takugamiuk nuan­naangaar­poq! (2 Kunngit 4:32-37 atuakkit). Im­maqa Han­nap qin­nutaa eq­qaavaa. Han­na Jehovap pil­luaq­qusineratigut Samuelimik er­ner­taan­ngik­kal­larami er­nisuitsuuvoq. Han­nap Jehova nersor­paa ‘toqusut inaan­nut aq­qar­titsisuul­lunilu tas­san­nga qaqititsisuum­mat’. (1 Sam 2:6) Nukap­piaraq Shunemimi makitin­neratigut Guutip toqusunik makititsisin­naanini up­per­narsar­paa.

9. Makititsinerit Biibilimi oqalut­tuarineqar­tut pingajuat oqalut­tuariuk.

⁹ Pisoq al­la tupin­nar­toq Elisap toqunerata kingor­na pivoq. Ukiut 50-it sin­nerlugit pruf­fiititut kif­far­toreerluni ‘toqus­sutigisaminik nap­parsimaler­poq’. Toqunerata kingor­na ukior­pas­suit ingerlareersut taamaal­lutik Israelik­kut ilisiar­tor­til­lutik akeq­qat agger­tut takugamik­kit angutip toqunikup timaa Elisap ilerranut nak­kar­tiin­nar­paat. Biibilimi al­las­simavoq taan­na ‘Elisap saar­nginut at­tuuk­kami uum­mar­toq nikuil­lunilu’. (2 Kng 13:14, 20, 21) Oqalut­tuat taak­ku Guutip toqumut pis­saaneqar­neranik Mar­thamut up­per­narsaataap­put. Il­lit­taaq taak­ku Guutip pis­saanersuata kil­leqan­ngin­neranik qularun­naas­sutigisin­naavatit.

10. Qatan­ngut ar­naq kristumiu toqusimasoq Petrusip suaa?

¹⁰ Guutip kif­faasa aalajaatsut makititsisimaneri pil­lugit aam­ma Kristumiut Al­lagaataan­ni Grækerisuuni al­las­simasoqar­poq. Il­loqarfiup Nainip eq­qaani Jairusil­lu angerlarsimaf­fiani Jiisusip makititsineri sam­mereer­pavut. Kingusin­nerusuk­kut apustilip Petrusip Tabitha toqusunit makitip­paa. Tabithap timaata eq­qaanukariarluni Petrusi qinoriarluni ima oqar­poq: “Tabitha, makigit!” Ingerlaan­naq uum­mar­poq, Petrusil­lu kristumioqatiminut ‘takutip­paa uum­marsimasoq’. Pisoq taan­na ima qularun­naas­sutigitigaat il­loqarfim­mi tas­saniit­tut ‘amerlasuut Naalak­kamut up­per­tun­ngorlutik’. Ajoqersugan­ngorlaat taak­kua Jiisusi pil­lugu nutaarsias­saq nuan­nersoq Jehoval­lu toqusunik makititsisin­naanera al­lanut oqalut­tuarisin­naaler­paat. – ApS 9:36-42.

11. Angut inuusut­toq pil­lugu nakorsaq Lukasi qanoq al­lap­pa, pisorlu al­lat qanoq kil­lin­neqaatigaat?

 ¹¹ Makititsinermut al­lamut isigin­nit­toqar­poq. Taamaal­luni apustili Paulusi Troasimi, nalitsin­ni Tyrkiap avan­naata kitaaniit­tumi, inimi qul­lermi ataatsimiin­nermi un­nuaqeq­qata tungaanut oqalup­poq. Angut inuusut­toq Eutykosimik atilik igalaap saavani is­sial­luni tusar­naaqataavoq. Siniler­porli inil­lu quleriit pingajuan­nit nak­karluni. Im­maqa Lukasip Eutykosi siul­liul­luni or­nip­paa. Nakorsaagami nalun­ngilaa angut inuusut­toq taan­na aq­qunar­titeranilu ilisimajun­naagin­nan­ngitsoq. Toquvormi! Paulusi am­mukaqataavoq. Eutykosi eqip­paa kik­kul­lu tamarmik tupigusutsil­lugit uumanerarlugu. Takun­nit­tut tamarmik pisoq taman­na tupigusuutigingaarsimas­savaat. Angut inuusut­toq taan­na toqugaluarluni makiteq­qin­neqar­toq nalunagu ‘mikin­ngitsumik tup­pal­lersagaap­put’. – ApS 20:7-12.

12, 13. Makititsinerit sam­meriik­kavut eq­qarsaatigalugit suut apeq­qutigisin­naavavut?

¹² Makititsinerit sam­meriik­kavut Mar­thatul­li up­persuseqaler­nis­san­nut iluaqutigisin­naavatit. Guutip, inuunitsin­nik tunisisuusup, toqusimasunik uum­mar­titseq­qis­sin­naaneranik up­peril­luin­narsin­naavar­put. Soqutiginar­poq Guutimut kif­fat aalajaatsut, soorlu Elia, Jiisusi Petrusiluun­niit, makititsiner­ni taak­kunani najuum­mata. Jehoval­lu tupin­nar­tulior­tar­nerata nalaani taak­ku pisimap­put. Taavami pif­fis­sami al­lami, taamatut tupin­nar­tulior­tar­nerup nalaaniun­ngitsoq, toqusimasut? Angutit ar­nal­lu aalajaatsut Guutip siunissami toqusunik makititsinis­saa naatsorsuutigisin­naavaat? Mar­thatul­li qulan­ngitsigisin­naap­pat? Taan­na qatan­ngun­ni pil­lugu ima oqarmat: “Nalunngilarami ullut naggatissaanni toqusut makiffissaanni makik­kumaar­toq.” Sooq taas­suma siunis­sami makititaasoqar­nis­saa up­perisin­naavaa,  aam­ma il­lit sooq up­perisin­naaviuk?

¹³ Guutip kif­faasa makititsisoqar­nis­saa pil­lugu ilisiman­nin­nerat Guutip oqaasiani al­laatigineqar­tunit erser­poq. Taak­kua ilaat sam­meriar­tigit.

14. Aaperaamik oqalut­tuaq makititsinis­saq pil­lugu qanoq ilin­niarfigaar­put?

¹⁴ Kiisami er­ner­taarisimasaminut, Iisaamut, tun­ngatil­lugu Aaperaat Jehovamit qanoq peq­quneqar­nersoq eq­qarsaatigiuk. Jehovamit ima oqarfigineqar­poq: “Er­nerit Iisaaq, er­nituat asasat, nunamut Morijamut aal­laqatiguuk. Tas­sani ikik­kagas­satut pil­liutiguuk.” (1 Mos 22:2) Taama peq­quneqarami Aaperaat qanoq misigisimas­sasoraajuk? Aaperaap kinguaavigut nunarsuarmi inuiaat tamarmik pil­luaq­qunarsinis­saat Jehovap neriorsuutigisimavaa. (1 Mos 13:14-16; 18:18; Rom 4:17, 18) Aam­ma oqar­poq pil­luaq­qus­sut ‘Iisaap kinguaavigut’ pis­sasoq. (1 Mos 21:12) Taman­nali qanoq pisin­naagami Aaperaap er­nini pil­liutigiguniuk? Paulusi isumas­sarsisitaal­luni nas­suiaavoq Guutip Iisaamik makititseq­qis­sin­naanera Aaperaap up­perigaa. (Hebræerit 11:17-19 atuakkit). Ingerlaan­narli, im­maqa nalunaaqut­tap-akun­nialuisa, ul­lup ataatsip sapaatip-akun­nerataluun­niit ingerlanerini, Iisaap uum­maq­qin­nis­saa Aaperaap ilimagisimaneraa Biibilimi al­laq­qan­ngilaq. Er­nermi qaqugu makiteq­qin­neqar­nis­saa naluaa. Jehoval­li Iisaamik makititsinis­saa tatigaa.

15. Angut aalajaatsoq Jobi qanoq neriuuteqar­pa?

¹⁵ Aam­ma angutip aalajaatsup Jobip siunis­sami makititsisoqarumaar­nis­saa nalun­ngilaa. Ilisimavaa or­pik kipineqarsimasoq naaq­qis­sin­naal­lunilu or­pin­ngoq­qis­sin­naasoq. (Job 14:7-12; 19:25-27) Inul­li toquguni im­minut uum­mar­teq­qis­sin­naan­ngilaq. (2 Sam 12:23; Tuss 89:49) Imaan­ngilarli Guutip inuk uum­mar­teq­qis­sin­naan­ngik­kaa. Jobim­mi qaqugu taama pisoqarumaar­nera  nalugaluarlugu Jehovamit eq­qaamaneqar­nis­sani up­peraa ima oqarami: “Qanor­toq kil­lilim­mik utaq­qif­fis­saqar­teriarlunga kingumut eq­qaaginga!” (Job 14:13; Jobi 14:14, 15, NW, atuakkit). * Inun­nik Pin­ngor­titsisup eq­qaamasin­naagaani makitik­kumaaraanilu tatigaa.

16. Danieli in­ngilimit qanoq qiim­mas­sar­neqar­pa?

¹⁶ Angut aalajaatsoq al­la, Danieli, eq­qarsaatigiuk. Inuunini tamaat aalajaal­luni Jehovamut kif­far­tor­poq taas­suman­ngalu tapersersor­neqarluni. In­ngilip Danieli angutaanerar­paa “nuan­narineqangaar­toq”, aam­ma oqarfigaa ‘eq­qis­seq­qul­lugu nukit­tuujoq­qul­lugulu’. – Dan 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Jehovap Danieli sumik neriorsor­paa?

¹⁷ Danielip 100-t pal­lil­lugit ukioqar­tup, toqungajaler­nermi nalaani, im­maqa susoqas­sanersoq eq­qarsaatigaa. Inooq­qiler­nis­sani naatsorsuutigaa? Aap! Danielimik al­lak­kat naaneran­ni atuar­par­put Guutimit ima oqarfigineqar­toq: “Il­lil­li, Danieli, peerus­simas­saatit naggatis­saq nal­liutserlugu. Nal­larlutit qasuersaar­niarit.” (Dan 12:13) Danielip nalun­ngilaa toqusut qasuersaarlutil­lu ‘toqusut inaan­ni’ er­niin­naq or­nigas­samini ‘sulias­saqaranilu ilisimasas­sanik ilisimas­susermil­luun­niit peqan­ngitsoq’. (Oqal 9:10) Danielimul­li tun­ngatil­lugu taman­na tamaanga kil­leqan­ngilaq. Siunis­sami nuan­ningaar­tumik Jehovap neriuutis­sip­paa.

¹⁸ Danieli Jehovap in­ngilianit ima oqarfigineqar­poq: “Makik­kumaar­putit ul­lut naggatis­saan­ni pis­sarsias­sat pis­sarsiaris­sal­lugu!” Taman­na qaqugor­piaq pis­sanersoq Danielip naluaa. Nalun­ngilaali toqusus­saal­luni. Makititaajumaar­nerminil­li neriorsuut tusaramiuk siunis­sami makititaanis­sani paasivaa. Toqunerata kingor­na pif­fis­saq sivisooq ingerlareersoq, “ul­lut naggatis­saan­ni” taman­na piumaar­poq.

19, 20. (a) Pisut sam­meriik­kavut Mar­thap Jiisusimut oqaasiinut qanoq at­tuumas­suteqar­pat? (b) Al­laaserisami tul­liut­tumi suut sam­mis­savavut?

¹⁹ Erser­poq “ul­lut naggatis­saan­ni toqusut makif­fis­saan­ni” qatan­ngutimi aalajaatsup, Lazarusip, makik­kumaar­nera up­peris­sal­lugu Mar­tha pis­sutis­saqarluar­toq. Jehovap Danielimut neriorsuutaa Mar­thal­lu qular­nani siunis­sami makititaasoqar­nis­saanut up­per­nera uagut up­per­nerulis­sutigisin­naavavut. Makititsisoqarumaar­poq.

²⁰ Qanga makititsisoqar­neranik oqalut­tuat sam­mereer­pavut. Taak­kua toqusut uum­maq­qis­sin­naaneran­nut up­per­narsaataap­put. Angutit ar­nal­lu aalajaal­lutik Guutimut kif­far­torsimasut siunis­sami makititsisoqar­nis­saanik naatsorsuuteqarsimasut atuar­par­put. Makititsisoqar­nis­saanil­li neriorsuutigineqar­neraniit ukior­pas­suit ingerlasimap­pata taman­na pinis­saanut up­per­narsaateqar­pa? Taamaap­pat siunis­sami makititsisoqar­nis­saanut qilanaar­nis­satsin­nut suli pis­sutis­saqar­nerulis­saagut. Qaquguli taman­na pis­sagami? Al­laaserisami tul­liut­tumi apeq­qutit taak­ku sam­mis­savavut.