1-3. (a) Sooq qularutigis­san­ngilar­put Guutimut ikin­ngutaalersin­naasugut? (b) Al­laaserisami matumani kik­kut sam­mis­savavut?

BIIBILIMI Aaperaat pingasoriarluni Guutip ikin­ngutaanik taaneqar­poq, al­laal­lu kisiar­taal­luni im­mik­kut taamatut taaneqarluni. (2 Nal 20:7; Es 41:8; Jaak 2:23) Taman­na isumaqar­pa inun­nit kisiar­taal­luni Jehovamut ikin­ngutaasoq? Naagga. Biibilimi ersersin­neqar­poq tamat­ta taman­na im­mik­kut pisin­naatitaaf­figisin­naagip­put.

² Angutit ar­nal­lu aalajaatsut Jehovamik mianerin­nit­tut, up­perin­nit­tut tas­sungalu ikin­ngutaasut amerlaqisut Guutip oqaasiani al­laatigineqar­put. Tus­siaat 25:14-imi ima al­las­simavoq: “Jehovap mianerin­nitsini ikin­ngutigil­luar­pai, angerutsinilu taak­kunun­nga ilisimalersip­paa.” (NW) Taak­ku ‘nalunaajaasunut amerlasuunut’ Paulusip eq­qaasaanut ilaap­put. (Hebr 12:1) Taak­kua tamarmik tunuliaqutaat as­sigiin­ngitsuup­put.

³ Jehovap ikin­ngutai pingasut Biibilimi eq­qaaneqar­tut sam­meriar­tigit: (1) Ruthi, Moabik­kuusoq uil­lar­neq ilumoorfigin­nit­toq, (2) Hizkija, Judami kun­ngi aalajaatsoq, aam­ma (3) Maria, Jiisusip anaanaa maniguut­toq. Taak­kua im­mik­kut tamarmik Guutimut qanoq ikin­ngutaalersimanerat qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

4, 5. Ruthi ajor­nakusoor­tumik sumik aalajangigas­saqar­pa, aalajanger­niar­neralu sooq taama saper­nar­tigaa? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

⁴ No’omi ukus­sani, Ruthi Or­palu, ilagalugit Moabimiit ungaseqisumut Israelimut pisuin­naq aal­lar­poq. Aq­qutaani Or­pa Moabimut uter­niarluni aalajanger­poq. No’omil­li nunaminut, Israelimut, angerlar­nis­sani aalajangiusimaan­nar­paa. Ruthimi qanoq aalajanger­pa? Im­maqa aatsaat taama saper­nar­tigisumik aalajangigas­saqaler­poq. Moabimut ilaqut­taminul­lu utis­sanerluni, imaluun­niit sakini, No’omi, Betlehemiliar­toq ilagis­sanerlugu? – Ruth 1:1-8, 14.

⁵ Ruthip ilaqutai Moabimi najugaqar­put. Taak­kunun­nga utersin­naagaluar­poq im­maqalu taak­kunan­nga isumagineqarluni. Moabimi in­nut­taasut oqaasiilu aam­ma kulturiat ilisimal­luin­nar­pai. No’omi Betlehemimi Ruthimik isumagin­nin­nis­saminut sumil­luun­niit neriorsuuteqarsin­naan­ngilaq. No’omil­lu Ruthip uis­saanik angerlarsimaf­fis­saanil­lu nas­saarsin­naan­ngin­nis­sani aarleq­qutigaa. Taamaat­tumik No’omip Ruthi Moabimut uteq­qul­lugu kajumis­saar­paa. Malugiuk Or­pa ‘inuiaqatiminut guutiminullu utertoq’. (Ruth 1:9-15) Ruthili inuiaqatiminut taak­kualu guutian­nut eq­qun­ngitsunut uter­niar­nani aalajanger­poq.

6. (a) Ruthi qanoq silatusaar­tumik aalajangiiva? (b) Sooq Boazip Ruthi Jehovap suluisa ataan­ni oq­qif­fis­sarsinerar­paa?

⁶ Ruthi Jehova pil­lugu uiminit No’omimil­luun­niit paasisaqarsimas­sagunar­poq. Paasisimavaa Jehova Moabik­kut guutiisut in­ngitsoq. Jehova asavaa, ilisimavaalu asaneqar­tariaqar­toq pal­lorfigineqar­tariaqar­torlu. Ruthi silatusaar­tumik aalajangiivoq. No’omi ima oqarfigaa: “Inuiaqatitit uangat­taaq inuiaqatigis­savak­ka, il­lil­lu Guutit uangat­taaq Guutigis­savara.” (Ruth 1:16) Ruthip No’omimut asan­nin­nera eq­qarsaatigalugu kil­lin­neqaatigaar­put. Ruthil­li Jehovamut asan­nin­nera maluginiar­nangaar­poq. Aam­ma Boazip taman­na maluginiar­paa, kingusin­nerusuk­kul­lu Ruthi nersor­paa Jehovap ‘suluisa ataan­ni oq­qif­fis­sarsiormat’. (Ruthi 2:12 atuaruk). Boazip oqaasii atuaratsigit tim­miaaraq piaraq anaanami suluisa ataan­ni oq­quif­fis­sarsior­toq eq­qaagunar­par­put. (Tus­s 36:8; 91:1-4) Tamatumun­nga as­singusumik Jehovap Ruthi asan­nil­luni il­lersor­paa up­per­neralu pil­lugu pil­luaq­qul­lugu. Ruthi taamatut aalajanger­nerminik peq­qis­simis­sutis­saqan­ngilaq.

7. Jehovamut tun­niul­luin­nar­nis­samin­nut nangaarusaar­tut suna eq­qarsaatigis­savaat?

⁷ Inup­pas­suit Jehova pil­lugu ilisimasaqaraluarlutik oq­quif­fis­sarsiorfigin­ngilaat. Taas­sumun­nga tun­niul­luin­nar­nis­samin­nut kuisin­nis­samin­nul­lu nangaarusaar­tar­put. Il­lim­mi? Taamaat­toqar­pat sooq nangaarusaar­nerlutit eq­qarsaatigiuk. Inuit tamarmik guutimik pal­lorfigisaqar­put. (Jos 24:15) Silatusaar­nerus­san­ngin­ner­pa Guutimut ilumoor­tumut kif­far­torumal­luni aalajangeraan­ni? Jehovamut tun­niul­luin­naruit taan­na qimar­nguif­fis­satut up­peralugu ersersis­savat. Aam­ma qanorluun­niit ajor­nar­torsiuteqalis­sagaluaruit kif­far­tor­tuar­nis­san­nut ikius­savaatit, soorlu Guutip Ruthi taama pigaa.

8. Hizkijap atugarisimasai oqalut­tuarik­kit.

⁸ Hizkijap atugarisimasai Ruthip atugarisimasaanit  al­laanerup­put. Taan­na inuiaqatigiin­nut Guutimut tun­niul­luin­narsimasunut ilaavoq. Israelik­kul­li amerlanerit tun­niul­luin­narsimaner­tik aalajangiutin­ngilaat. Hizkijap angutaa, kun­ngi Akazi, ajor­tuuvoq. Guutip naalaf­fia ataq­qin­nin­ngitsuliorfigaa inuil­lu guutinut al­lanut pal­lorfigitilerlugit. Al­laat Akazip Hizkijap qatan­ngutaasa ilaat uumatil­lugit ikik­kagas­satut guutipilun­nut pil­liutigisar­pai. Hizkija meeraanermini atugarliorsimaqaaq! – 2 Kng 16:2-4, 10-17; 2 Nal 28:1-3.

9, 10. (a) Sooq Hizkijap Jehova kamaas­simasin­naagaluar­paa? (b) Sooq Guuti kamaat­tariaqan­ngilar­put? (c) Sooq eq­qarsas­san­ngilagut tunuliaqut­tavut inut­tut qanoq it­tun­ngor­nis­satsin­nut aalajangiisuusut?

⁹ Hizkijap peroriar­tor­nermini atuk­kani pis­sutigalugit Jehova kamaas­simasin­naagaluar­paa. Ul­lumik­kut Hizkijap atugarisimasaanit ajor­nerun­ngitsumik atugaqarsimasut misigisimasin­naap­put Jehova peqatigiis­sor­taaluun­niit kamaatis­sal­lugu pis­sutis­saqarluarlutik. (Us­s 19:3) Al­lat isumaqar­put ilaqutariin­ni atugarliorsimaner­tik pis­sutigalugu inuunerlut­tuul­lutik imaluun­niit angajoq­qaamik kuk­kus­sutaat ingerlateq­qiin­narsimal­lugit. (Ez 18:2, 3) Isumaal­li eq­qor­tuua?

¹⁰ Hizkijap inuunerata up­per­narsar­paa taamaat­toqan­ngitsoq! Jehova kamaatis­sal­lugu tun­ngavis­saqan­ngisaan­nar­poq. Inuit atugarisimasaan­nut ajor­tunut pisuun­ngilaq. (Job 34:10) Angajoq­qaat meeq­qatik suna ajun­ngitsuusoq sunalu ajor­tuusoq ilin­niar­tit­tar­paat. (Us­s 22:6; Kol 3:21) Imaan­ngilarli ilaqutariit­tut atugarisimasavut ajor­tumik ajun­ngitsumil­luun­niit inooriaaseqar­nis­satsin­nut aalajangiisuutis­sagivut. Sooq? Jehovap ajun­ngitsumik ajor­tumil­luun­niit iliuuseqas­sanerluta nam­mineq aalajangiisin­naatil­luta pin­ngor­tin­nikuum­matigut. (5 Mos 30:19) Hizkijap aalajangiisin­naas­sutsini erlin­nar­toq taman­na qanoq ator­paa?

11. Suna pis­sutigalugu Hizkija Judami kun­ngit pitsaanerit ilaat­tut oqaatigineqarsin­naava?

¹¹ Naak Hizkijap ataataa Judami kun­ngit ajor­ner­paat ilagisimagaluaraat Hizkija kun­ngit pitsaanerit ilagaat. (2 Kunngit 18:5, 6 atuakkit). Ataatami maligas­siaa ajor­toq malin­nagu Jehovap pruf­fiitii, soorlu Esaja, Mika Hosealu, naalat­tar­niarlugit aalajangersimavoq. Siun­nersuutaan­nut oqaaq­qis­saarutaan­nul­lu  tusar­naaq­qis­saar­tar­poq. Taamaalior­nermigut ajor­nar­torsiuter­pas­suit ataatami piliarisimasai iluarsiivigiumal­lugit kajumis­suseqaler­poq. Naalaf­fik minguiar­paa, Guuti qin­nuigaa in­nut­tami ajor­tuliarisimasaan­nik isumak­keerfigeq­qul­lugit, nunamilu tamarmi guutipiluit inuusaliat aseror­ter­pai. (2 Nal 29:1-11, 18-24; 31:1) As­syriap kun­ngia, Sankeribi, Jerusalemi saas­sun­niarlugu siorasaarim­mat Hizkijap sapiis­suseqangaar­nini up­persuseqangaar­ninilu ersersip­pai. Jehovamit il­lersor­neqar­nis­sar­tik up­peril­luin­naramiuk in­nut­tani nakus­satsip­pai. (2 Nal 32:7, 8) Kingusin­nerusuk­kut Hizkija makitasuun­ngul­latsiar­poq, Jehovamil­li naq­qin­neqarami maniguuteq­qiler­poq. (2 Nal 32:24-26) Ersarip­poq Hizkija uagutsin­nut maligas­saal­luar­tuusoq. Ilaqutariin­ni atugarisimasani inuunerminut sun­niuteqar­tin­nagit Jehovamut ikin­ngutaanini ersersip­paa.

12. Ul­lumik­kut inup­pas­suit Hizkijatut Jehovamut ikin­ngutaajumaner­tik qanoq up­per­narsarsimavaat?

¹² Silarsuaq ul­lumik­kut ajorlunilu asat­tuus­sin­ngilaq, taamaat­tumik meerar­pas­suit asaneqaratik angajoq­qaamin­nil­lu paarineqaratik peroriar­tor­tar­put. (2 Tim 3:1-5) Ul­lumik­kut up­peqater­pas­suavut ilaqutariin­ni atugarlior­tuul­lutik peroriar­torsimagaluarlutik Jehovamut ikin­ngutaanis­samin­nik ineriar­tor­titsisimap­put. Hizkijatut ersersip­paat siunis­sami inut­tut qanoq it­tuus­sanerlutik ilaqutariin­ni tunuliaqut­tatik aalajangiisuutin­nagit. Guutip nam­mineq aalajangiisin­naatil­luta pin­ngor­tis­simam­matigut taan­na kif­far­torfigiumal­lugu ataq­qiumal­lugulu aalajangersin­naavugut soorlu Hizkija taama iliorsimasoq.

13, 14. Sooq Mariamut suliak­kiis­sut ajor­nakusoor­pasip­pa, taamaat­torli Gabrielip oqaasiinut qanoq akiva?

¹³ Hizkijap kingor­na ukior­pas­suit qaangiut­tut ar­naq inuusut­toq Mariamik atilik Jehovamut im­mik­kut it­tumik ikin­ngutaavoq im­mik­kuul­laris­sumil­lu suliak­ker­neqarluni. Tas­sa Guutip er­neranik ilumioqaler­poq, er­nivoq perorsaal­lunilu! Jehovap Maria taama tupin­nar­tigisumik pil­luaq­qugamiuk asangaarsimal­lugulu tatigingaarsimas­savaa. Mariali sumik sulias­saqarluni paasigamiuk qanoq qisuariarsimas­sagunar­pa?

¹⁴ Mariap pil­luaq­qusaangaarsimanera eq­qar­tukulasar­par­put. Suul­li isumakuluutigisimas­sagunar­pai? As­sersuutigalugu in­ngilip Gabrielip oqarfigaa niviarsiaal­luni naar­tulerumaar­toq. Mariali qanoq ilil­luni naar­tulerumaar­toq eq­qarlii eq­qaamiuiluun­niit Gabrielip oqalut­tuutin­ngilai. Taak­ku qanoq eq­qarsarsimas­sagunar­pat? Mariap Josefi ilumuun­ngitsuliorfigisimanagu qanoq nas­suiaatis­savaa?  Tamatumalu saniatigut Guutip er­neranik perorsaanis­sani akisus­saaf­figisus­saavaa! Mariap isumakuluutai tamak­kerlugit ilisiman­ngilavut, nalun­ngilar­pul­li Gabrielip oqaluutereermani ima akisoq: “Naalak­kap kif­faraanga. Oqaatsisit malil­lugit pineqarlanga.” – Luk 1:26-38.

15. Sooq Mariap up­per­nera maluginiar­nar­pa?

¹⁵ Mariap up­per­nera nalis­saqan­ngilaq! Naalak­kap kif­faatut qanorluun­niit peq­quneqar­nermisut iliorusup­poq. Tatigil­luin­nar­paa Jehovap paaralunilu il­lersorumaaraani. Maria qanoq ilil­luni taama up­persuseqar­tigilersimava? Up­persuseq inun­nguuserin­ngilar­put. Ineriar­tor­tin­niarutsiguli ilungersor­nivul­lu pil­luaq­quneqaq­qul­lugit Guutimut qinusarut­ta up­persuseqalersin­naavugut. (Gal 5:22; Ef 2:8) Maria up­per­nini nakus­satsin­niarlugu ilungersorsimavoq. Taman­na qanoq nalun­ngilar­put? Naalaar­nera oqaasiilu eq­qarsaatigeriar­tigit.

16. Qanoq erser­pa Maria naalaal­laq­qis­suusoq?

¹⁶ Mariap naalaarnera. Biibilimi al­las­simavoq ‘tusarasuar­tas­sasugut oqaluk­kumaataar­tuul­lutali’. (Jaak 1:19) Maria naalaal­laq­qil­lunilu tusar­naal­laq­qis­suuvoq. Biibilimi ersersin­neqar­poq oqalut­tuarineqar­tunut, pingaar­tumik Jehova pil­lugu oqaatigineqar­tunut, tusar­naaq­qis­saar­tar­toq. Tusak­kani pingaarutil­lit eq­qarsaatigeq­qis­saar­tar­pai. As­sersuutigalugu Jiisusi inun­ngormat savanik paarsisut in­ngilimit nalunaarfigineqarsimaner­tik pil­lugu Maria oqalut­tuup­paat. Kingusin­nerusuk­kut Jiisusip aq­qaneq-marlun­nik ukioqarluni oqaaserisai Mariap tupigusuutigai. Pisuni taak­kunani marlun­ni Maria naalaar­poq, tusak­kani puiuik­kiup­pai eq­qarsaatigeq­qis­saarlugil­lu. – Lukasi 2:16-19, 49, 51 atuakkit.

17. Maria pil­lugu taas­suma oqaasiinit qanoq paasisaqar­pugut?

¹⁷ Mariap oqaasii. Mariap oqaaserisaanik Biibilimi al­las­simasoqar­pal­laan­ngilaq. Oqaaseqar­nera takiner­paaq Lukasip iivangkiiliuani kapitalimi 1-imi atuar­neqarsin­naavoq. (Luk 1:46-55) Oqaasiini erser­poq Al­lak­kat Hebræerisuut ilisimal­luarai. Qanoq? Mariap oqaasii Samuelip ar­naata, Han­nap, qin­nutaanut as­singup­put. (1 Sam 2:1-10) Mariap oqaatsimini Biibili 20-t mis­siliorlugit is­suaaf­figaa. Ersarip­poq sal­lusuis­sutit ikin­ngutiginer­paasaminit Jehovamit ilik­karsimasani oqaluuseris­sal­lugit nuan­narigaa.

18. Mariap up­per­nera qanoq ilaarsin­naavar­put?

¹⁸ Mariap misigisimasaatut Jehovap ajor­nar­pasis­sorisatsin­nik suliak­kersin­naavaatigut. Mariap maligas­siaa ilaarlugu maniguul­luta Jehoval­lu ikiuinis­saa tatigalugu suliak­kiis­sutai naam­mas­siniar­tar­tigit. Aam­ma Mariap up­per­nera ilaarsin­naavar­put Jehovamut tusar­naarluar­tar­nitsigut aam­ma Guuti taas­sumalu siuner­taa pil­lugit ilik­kak­kat­ta eq­qarsaatigil­luar­tar­nerisigut. Taamaalior­tarut­ta ilik­kak­kavut nuan­naarluta al­lanut oqalut­tuarisas­savavut. – Tus­s 77:12, 13; Luk 8:18; Rom 10:15.

19. Biibilimi up­per­nik­kut maligas­saal­luar­tut ilaarutsigit suna qularutigis­san­ngilar­put?

¹⁹ Paasinar­poq Ruthi, Hizkija Marialu Aaperaatul­li Jehovamut ikin­ngutaasut. Aam­ma ‘nalunaajaasut amerlasuut’ al­lat Guutimut ikin­ngutaaner­tik im­mik­kut pisin­naatitaaf­figaat. Qanor­toq up­per­nermut tun­ngatil­lugu maligas­saal­luar­tut ilaar­tuaritigit. (Hebr 6:11, 12) Taamaaliorut­ta naas­saan­ngitsumik Jehovamut ikin­ngutaaneq pil­luaq­qus­sutis­saris­savar­put!