1, 2. (a) Sooq Jehovamut naalan­neq silatusaar­nerua? (b) Al­laaserisami matumani suut sam­mis­savavut?

JEHOVAMUT qanit­tuar­neq silatusaar­neruvoq. Taan­na tamanit pis­saaneqar­ner­paal­lunilu ilisimas­suseqar­ner­paal­lunilu asan­nin­ner­paavoq! Soorunami ilumoorfigiuarusul­lugulu naalat­tuarusup­par­put. (Tuss 96:4-6) Guutimil­li pal­lorfigin­nit­tut ilaat aalajaak­kun­naarsimap­put.

² Al­laaserisami matumani Jehovamut naalan­neraraluarlutik Jehovap uumigisaanik ilior­tar­tut pil­lugit oqalut­tuat sam­mis­savavut. Ilin­niutis­sar­taat pingaarutil­lit Jehovap ilumoorfigiuar­nis­saanut iluaqutigis­savavut.

3. Sooq Jehovap Kaini ikioriaraluar­paa, qanorlu oqarfigaa?

³ Kaini eq­qarsaatigiuk. Guutipilun­nik pal­lorfigin­nin­ngilaq, taas­sumali pal­lorfigin­nin­nera Jehovap akuerin­ngilaa. Sooq? Jehovap takusin­naagamiuk Kainip uum­mataa ajor­tun­ngoriar­tor­toq. (1 Joh 3:12) Jehovap Kaini ima mianersoq­quaa: “Ajun­ngitsulioruit nakimanak niaq­qut makitis­simasin­naavat, ajun­ngitsuliun­ngik­kuil­li ajor­ti matup kil­lingani qamavoq. Pilerigigaluar­paatit, il­lil­li taas­sumun­nga  naalagaas­saatit.” (1 Mos 4:6, 7) Jehovap erseq­qis­sumik oqaatigaa Kainip peq­qis­simil­luni naalap­pani tapersersus­sal­lugu.

4. Kaini Jehovamut naalas­sin­naagaluarluni sua?

⁴ Kainip eq­qarsar­taatsini al­lan­ngor­tip­pagu pal­lorfigin­nin­nera Jehovap iluareq­qilis­savaa. Kainil­li Guuti tusar­naar­nagu eq­qarsar­taatsiminit nam­minis­sarsiorlunilu pileris­sutsiminit ajor­tunit nas­sataritil­luni ajor­tulior­poq. (Jaak 1:14, 15) Kainip inuusut­tuul­luni im­maqa takorluun­ngisaan­nar­paa Jehova akerlilersus­sal­lugu. Guutil­li mianersoq­qus­sutaa sumigin­narlugulu Guutimut pikitsitsil­lunilu qatan­ngun­ni toqup­paa.

5. Qanoq eq­qarsar­taaseqarut­ta Jehovap iluariun­naarsin­naavaatigut?

⁵ Kainip pisimaneratut kristumiu Jehova pal­lorfigineraraluarlugu Jehovap uumigisaanik ilior­tarsin­naavoq. (Jud 11) Im­maqa oqaluus­sisarlunilu ataatsimiigiar­tar­poq. Tamatumali saniatigut im­maqa kinguaas­siuutitigut inuunerlun­nermik takorluuisar­poq, piumatuutut eq­qarsar­tar­poq kristumioqan­niluun­niit uumigalugu. (1 Joh 2:15-17; 3:15) Taamatut eq­qarsar­neq ajor­tulior­nermik kinguneqarsin­naavoq. Inuit al­lat im­maqa naluaat qanoq eq­qarsar­tugut ilior­tugul­luun­niit, Jehoval­li nalun­ngilaa. Naalal­luin­nar­nersugut nalun­ngilaa. – Jeremia 17:9, 10 atuakkit.

6. Pileris­susipiluit ajugaaf­figinis­saan­nut Jehovap qanoq ikior­tar­paatigut?

⁶ Kuk­kusaraluar­tugut Jehovap ingerlaan­naq im­mineer­neq ajor­paatigut. Guutimit ungasil­liar­torut­ta Jehovap ima kimigiiserfigaatigut: “Uan­nut saan­niar­niaritsi, taava uanga ilis­sin­nut saas­saanga.” (Mal 3:7) Akior­tariaqak­katsin­nik san­ngiis­suteqar­ner­put Jehovap paasisin­naavaa, kis­saatigaali ajor­toq akior­tuas­sagip­put. (Es 55:7) Taamaaliorut­ta neriorsor­paatigut ikius­sal­lutalu pileris­susipiluit ajugaaf­figinis­saan­nut pisariaqar­titatsin­nik nakus­satsis­sal­luta. – 1 Mos 4:7.

7. Salomo Jehovamut qanoq ikin­ngutaajun­naar­pa?

⁷ Salomo inuusut­tuul­luni Jehovamut at­taveqarluar­poq. Guutip Salomo ilisimas­suseqangaalersip­paa Jerusalemimilu kusanar­tumik naalaf­filior­nis­samik pingaarutilim­mik sulias­sil­lugu. Salomoli Jehovamut ikin­ngutaajun­naar­poq. (1 Kng 3:12; 11:1, 2) Guutip inatsisaani ima al­las­simavoq: “Kun­ngi amerlasuunik nuliaqalis­san­ngilaq tamatumuuna tam­mar­tin­neqaq­qunani.” (5 Mos 17:17) Salomop inatsit taan­na unioq­qutip­paa. Naggataatigut 700-nik nuliarlunilu 300-nik panerfaqaler­poq! (1 Kng 11:3) Ar­nat taak­kua amerlasuut al­lamiuup­put guutipilun­nik pal­lorfigin­nit­tut. Taamaat­tumik ar­nanik al­lamiunik nuliar­taan­ngin­nis­saq pil­lugu Guutip inatsisaa Salomop unioq­qutip­paa. – 5 Mos 7:3, 4.

8. Salomo qanoq ajor­tulior­pa?

⁸ Jehovap inatsisai Salomop nuan­nariun­naariar­tor­pai. Naggataatigut ajor­torujus­suar­nik iliuuseqar­taler­poq. Guutipilum­mut ar­namut Astar­temut aam­ma guutipilum­mut Kemoshimut pil­liivilior­poq nulianilu ilagalugit taak­ku pal­lorfigalugit. Salomop al­laat pil­liiviit taak­kua Jerusalemimi Jehovap naalaf­fiata  sanaami akiani qaq­qami sanavai. (1 Kng 11:5-8; 2 Kng 23:13) Im­maqa Salomo im­minut sal­loqit­tarluni eq­qarsar­poq naalaf­fim­mi pil­liuteqar­taruni ajor­tuliani Jehovap soqutigin­ngitsuusaas­sagai.

9. Salomo Guutip mianersoq­qus­sutaanut tusaanian­ngim­mat susoqar­pa?

⁹ Jehoval­li ajor­tulior­nerit soqutigin­ngitsuusaan­ngisaan­nar­pai. Biibilimi al­las­simavoq: “[Naalak­kap] Salomo kamaatiler­paa uum­mam­migut tunus­simam­magu Naalagaq.” Guutip Salomo ikior­niar­taraluar­paa. Jehova ‘marloriarluni im­minut takutip­poq peq­qusil­lunilu al­lanik guuteqas­san­ngitsoq; Salomol­li Jehovap peq­qusinera naalan­ngilaa’. Taman­na pis­sutigalugu Guutip iluariun­naarlugulu tapersersorun­naar­paa. Salomop kinguaavisa inuiaqatigiin­nut Israelik­kun­nut tamanut naalak­kersuinis­saat Jehovap akuerin­ngilaa, ukiunilu hundredilin­ni an­ner­tuunik ajor­nar­torsiuteqar­put. – 1 Kng 11:9-13.

10. Suut Jehovamut at­taveqarluar­nitsin­nik ajoqusiisin­naap­pat?

¹⁰ Guutip najoq­qutas­siaanik paasin­nin­ngitsunik ataq­qin­nis­suseqan­ngitsunil­luun­niit ikin­nguteqalerut­ta eq­qarsar­taaser­put sun­ner­neqarsin­naal­lunilu Jehovamut ikin­ngutaaner­put ajoquser­neqarsin­naavoq. Imaas­sin­naavoq ilagiin­nut ilaasut, taak­kuli Jehovamut at­taveqarluan­ngil­lat. Aam­ma imaas­sin­naavoq ilaqutarigivut, sanilerigivut, suleqatigigivut atuaqatigigivul­luun­niit  Jehovamik pal­lorfigin­nin­ngitsut. Inuit ilagisar­tak­kat­ta Jehovap najoq­qutas­siai maleruan­ngip­patigit ima sun­ner­tigisin­naavaatigut al­laat Guutimut at­taveqarluarun­naarsil­luta.

11. Ikin­ngutinik toq­qaaniar­nermi suut iluaqutigisin­naavavut?

¹¹ 1 Korinthimiut 15:33 atuaruk. Inuit amerlanerit ajun­ngitsunik pis­suseqar­tar­put. Jehovamil­lu pal­lorfigin­nin­ngitsut im­maqa ajor­tulior­tuaan­nar­neq ajor­put. Im­maqa taamaat­tunik nalun­ngisaqar­putit. Taava imaap­pa ajun­ngitsumik sun­niuteqar­tar­tut? Jehovamut at­taveqar­nin­nut qanoq sun­niuteqas­sap­pat? Guutimut qanil­linis­samut ikior­tar­paatsit? Suut pingaar­tin­ner­paavaat? Suut oqaluuserisar­paat? Atisat mutit, aningaasat, ator­toris­saarutit, aliik­kutas­sat as­sigisaal­lu oqaluuserinerusar­paat? Al­lanik isor­nar­torsiuigajup­pat? Quiasaapilut­tar­pat? Jiisusi ima mianersoq­qusivoq: “[Uum­matip] ulik­kaarutaanik qaneq utsersor­tar­poq.” (Matt 12:34) Paasiguk­ku inuit peqatigisar­tak­katit Jehovamut at­taveqar­nin­nut ajoqutaasut iliuuseqarit! Peqatigisar­nerat kil­lilersimaaruk, pisariaqar­pal­lu ikin­ngutigiun­naarlugit. – Uss 13:20.

12. (a) Israelik­kut Egyptenimit aninerisa kingunin­ngua Jehovap qanoq oqarfigai? (b) Guuti tun­niusimaf­figineqar­nis­saminik piumasaqarmat Israelik­kut qanoq oqar­pat?

¹² Aam­ma Jehovap Israelik­kut Egyptenimit aniguisereermagit pisut ilin­niarfigisin­naavavut. Qaq­qap Sinajip eq­qaani inuit katersuum­mata Jehovap an­nilaar­nar­tumik saq­qum­merfigai! Inuit nuiaq us­sis­soq, in­naal­lan­neq pujorlu takul­lugil­lu kal­ler­neq sul­luar­tar­palun­nerlu tusaavaat. (2 Mos 19:16-19) Taava Jehova ima oqar­toq tusaavaat: ‘Guutiuvunga tun­niusimal­luin­narfigineqar­nis­saminik piumasaqar­toq.’ (NW) Asasini naalatsinilu ilumoorfiginiarlugit neriorsuivoq. (2 Mosesi 20:1-6 atuakkit). Jehovap Israelik­kut paasitip­pai naalap­pata tapersersor­niarlugit. Il­lit taamani najuus­simasuuguit Jehovap oqaasii tusaareerlugit qanoq misigisimas­sagaluar­pit? Ilimanar­poq taak­kunatut akis­sasutit: “Naalak­kap peq­qus­sutai tamaasa maleruarumavavut.” (2 Mos 24:3) Sivitsun­ngitsorli Israelik­kut Guutimik ilumoorfigin­nin­neran­nut misiliutaasumik pisoqar­poq. Susoqarami?

13. Israelik­kut ilumoorfigin­nin­nerat qanoq misilin­neqar­pa?

¹³ Israelik­kut Guutip pis­saanerminik takutitsinera an­nilaangalis­sutigim­mas­suk Mosesi qaq­qamut Sinajimut majuar­poq sin­nerlugil­lu Jehova oqaloqatigalugu. (2 Mos 20:18-21) Mosesi sivisuumik qaq­qap qaavaniip­poq. Israelik­kut siulersuisoqar­natik inoqajuitsumi soriarfis­saarup­pasip­put. Qanoq ilius­sap­pat? Mosesip takus­saal­luni najuun­nera Israelik­kut up­per­neran­nut aalajangiisuual­laar­pasip­poq. An­nilaangaler­put Aronilu oqarfigalugu: “Guutiliuutsigut siunitsin­ni ingerlasus­samik, naluleratsigu taan­na Mosesi uatsin­nik Egyptenimit anisitsisoq sumut pisimanersoq.” – 2 Mos 32:1, 2.

14. Israelik­kut im­minut sal­loqit­tarlutik qanoq eq­qarsaler­pat, Jehovalu qanoq ilior­pa?

¹⁴ Israelik­kut nalun­ngilaat guutilianik pal­lorfigin­nin­neq eq­qun­ngitsulior­nerusoq.  (2 Mos 20:3-5) Sivitsun­ngitsorli nersuteeraasaliaq kuultiusoq pal­lorfigiler­paat! Jehovap peq­qus­sutai unioq­qutik­kaluarlugit im­minut sal­loqit­tarlutik eq­qarsar­put Jehova suli naalal­lugu. Aronip al­laat nersuteeraasaliamik pal­lorfigin­nin­neq ‘Jehovamut nal­lius­sivit­tut’ taavaa. Jehova qanoq ilior­pa? Mosesimut oqar­poq Israelik­kut ‘ajor­tumik iliuuseqar­tut’ aam­ma ‘aq­qum­mit atuaq­qusaraluaminit nigorsimasut’. Jehova kamangaarami al­laat inuiaqatigiit tamaasa suujun­naarsin­niarlugit eq­qarsaraluar­poq. – 2 Mos 32:5-10.

15, 16. Mosesip Aronil­lu Jehovamut naalal­luin­nar­niarlutik qanoq ersersip­paat? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

¹⁵ Jehovali Guutiugami nal­lit­tuisoq inuiaqatigiit suujun­naarsin­niar­nagit aalajanger­poq. Israelik­kut naalak­kusun­nermin­nik ersersitsinis­samut periarfis­sip­pai. (2 Mos 32:14) Mosesip inuit guutiliap saavani nil­liasut, erinarsor­tut qitit­tul­lu takugamigit nersuteeraasaliaq kuultiusoq pujoralaan­nan­ngorlugu sequtser­paa. Taava ima nil­liavoq: ‘ “Jehovamut naalak­kumasut uan­nut pilit!” Levik­kul­lu tamarmik [Mosesi] katersuuf­figaat.’ – 2 Mos 32:17-20, 26.

¹⁶ Aroni kuultiusumik nersuteeraasalioraluarluni peq­qis­simivoq Levik­kul­lu pinerat­tut Jehova naalan­niarlugu aalajangerluni. Ilumoorfigin­nit­tut taak­kua ajor­tulior­tunik tapersersuin­ngin­ner­tik ersersip­paat. Taman­na silatusaar­neruvoq, ul­lormimi tas­sani kingusin­nerusuk­kut kuultimik nersuteeraasaliamik pal­lorfigin­nit­tut tuusintil­lit toqup­put. Jehovamul­li naalan­niarlutik aalajanger­tut aniguip­put Guutimil­lu pil­luaq­quneqar­nis­samik neriorsor­neqarlutik. – 2 Mos 32:27-29.

17. Paulusip kuultimik nersuteeraasaliamut tun­ngatil­lugu al­lataa qanoq ilin­niarfigaar­put?

¹⁷ Apustili Paulusi kuultimik nersuteeraasaliaq eq­qaareerlugu ima mianersoq­qusivoq: “Pisimasut tamak­ku uatsin­nut mianersoq­qus­sutin­ngor­put ... guutipilus­sior­tun­ngoqinasi taak­kua ilaasa guutipilus­sior­tun­ngor­nerat­tut. [Oqalut­tuat al­las­simap­put] uatsin­nut ul­lut naggatis­saan­nik angumerin­nit­tunut ilitsersuutaal­lutik. Taamaat­tumik kinaluun­niit patajaatsuusorisoq mianersorli orloq­qunani.” (1 Kor 10:6, 7, 11, 12) Paulusip erseq­qis­sar­paa al­laat Jehovamik pal­lorfigin­nit­tut ajor­tuliulersin­naasut. Im­maqa al­laat eq­qarsar­put Jehovamit suli iluarisaal­lutik. Inul­li Jehovamik ikin­nguteqarusut­toq ilumoorfigin­nin­nerar­torluun­niit imaas­sin­naavoq Jehovamit iluarisaan­ngitsoq. – 1 Kor 10:1-5.

18. Suut pis­sutigalugit Jehovamit ungasil­lisin­naavugut, taman­nalu qanoq kinguneqas­sava?

¹⁸ Israelik­kut Mosesi naatsorsuutigisamit­tut atiaan­ngim­mat an­nilaangaler­put. Uagut­taaq pis­sutsit aaq­qis­suus­saanerat matuma naggatis­saa naatsorsuutigisatsitut nal­liutiaan­ngip­pat an­nilaangalersin­naavugut. Eq­qarsalersin­naavugut  Jehovap siunis­samut neriorsuutai nuan­nersut nal­liuk­kal­lar­navian­ngitsut up­per­nan­ngitsul­luun­niit, aam­ma Jehovap piumasai pin­nagit piumasavut eq­qarsaatiginerulersin­naavavut. Mianersun­ngik­kut­ta Jehovamit ungasil­liar­tulersin­naavugut takorloorsiman­ngisaan­nak­katsitul­lu iliuuseqarluta.

19. Suna eq­qaamajuar­tariaqar­par­put, aam­ma sooq?

¹⁹ Jehovap naalal­luin­nas­sagitsin­ni kisimilu pal­lorfigis­sagitsin­ni piumasaraa. (2 Mos 20:5) Sooq? Asagamisigut. Jehovap piumasaatut iliun­ngik­kut­ta Saatanip piumasaatut iliulis­saagut, taman­nalu ajoqutigis­savar­put. Paulusi al­lap­poq: “Naalak­kap ermusia anersaapiluil­lu ermusiat tamaasa imerfigisarsin­naan­ngilasi. Naalak­kal­lu nerliutaa anersaapiluil­lu nerliutaat tamaasa ilangiif­figisarsin­naan­ngilasi.” – 1 Kor 10:21.

20. Kuk­kusimagaluar­tugul­luun­niit Jehovap qanoq ikiorsin­naavaatigut?

²⁰ Kaini, Salomo Israelik­kul­lu peq­qis­siminis­samut pis­suserisamin­nil­lu al­lan­nguinis­samut periarfis­saqar­put. (ApS 3:19, 20) Ersarip­poq Jehovap in­nut­tani kuk­kunerat piin­narlugu im­mineer­neq ajorai. Aronimik qanoq isumak­keerfigin­nit­toq eq­qarsaatigiuk. Ul­lumik­kut Jehovap ajor­tuliun­ngin­nias­sagat­ta asan­nil­luni mianersoq­qusar­paatigut. Biibili, Biibililersaarutit al­laal­lu kristumioqativut ator­tar­pai. Jehovap mianersoq­qus­sutai eq­qumaf­figisarutsigit nal­lit­torumaaraatigut qularin­ngis­sin­naavar­put.

21. Jehovamik ilumoorfigin­nin­ner­put misilin­neqaraangat susas­saagut?

²¹ Jehovap pisas­sarin­ngisaraluamik ajun­ngisaar­nera siuner­taqar­poq. (2 Kor 6:1) Tamatumuunak­kut “iluaatsuus­susermut silarsuarmiul­lu kajungerisaan­nut” naaggaar­nis­samut periarfis­saqar­pugut. (Titusi 2:11-14 atuakkit). Pis­sutsit aaq­qis­suus­saaneran­ni matumani Jehovamik ilumoorfigin­nin­nitsin­nut misilin­neqaataasumik pisoqar­tuas­saaq. Jehovamut naalat­tuar­nis­sat aalajangiusimajuk eq­qaamal­lugulu ‘Jehova Guutit mianeris­sagak­ku. Taan­na kif­far­tuutis­savat at­tavigit­tuin­nas­sal­lugulu’! – 5 Mos 10:20.