1, 2. (a) Jiisusip apustilini naggam­mik qinoqatigigamigit suna qin­nutigaa? (b) Sooq Jiisusip ataasius­suseqar­neq isumakuluutigisimasin­naavaa?

JIISUSIP apustilini naggam­mik nereqatigigamigit ataasius­suseqar­neq isumakuluutigaa. Qinoqatigigamigit qin­num­mini oqar­poq kis­saatigalugu ajoqersuk­kani ataasius­sasut, tas­sa ataasius­suseqas­sasut, soorlu nam­mineq ataatanilu ataasius­suseqar­tut. (Johannesi 17:20, 21, NW atuakkit). * Jiisusip ajoqersugai ataasius­suseqarunik al­lanut up­per­narsaataas­saaq Jehovap Jiisusi nunarsuarmut aal­lar­tis­simagaa. Jiisusip ajoqersugai ilumoor­tut asaqatigiin­nermik­kut inun­nit kinaas­susersineqarsin­naas­sap­put, asan­nin­nerlu taman­na al­lanit tamanit ataasius­suseqaatigis­savaat. – Joh 13:34, 35.

² Jiisusip un­num­mi tamatumani ataasius­suseqar­neq eq­qar­tungaatsiaraa paasisin­naavar­put, apustilinimi ataasius­suseqavin­ngitsut malugaa. As­sersuutigalugu apustilit “kina arlar­tik ilaminit an­nerusutut naatsorsuun­neqas­sanersoq”  oq­qas­sutigeq­qip­paat. (Luk 22:24-27; Mark 9:33, 34) Pisumi al­lami Jaakup Johan­nesil­lu Jiisusi Guutip naalagaaf­fiani qilam­miit­tumi nuimaner­nut, tas­sa sanianut, piseq­qul­lutik qin­nuigaat. – Mark 10:35-40.

3. Jiisusip ajoqersugaasa ataasius­suseqar­nermin­nut suna ajoqutigisimasin­naavaat, apeq­qutil­lu suut sam­mis­savavut?

³ Pis­saaneqar­nerorusun­neq oqar­tus­saas­suseqarusun­nerlu Kristusip ajoqersugaasa ataasius­suseqar­neran­nut ajoqutaasin­naasutuaan­ngilaq. Jiisusip nalaani inuit uumis­suisuugamik isum­mius­sereer­tar­tuugamil­lu avis­saar­tuup­put. Jiisusip ajoqersugaasa misigis­sutsit nuan­niitsut taamaat­tut akior­tariaqar­paat. Al­laaserisami matumani apeq­qutit uku sam­mis­savavut: Isum­mius­sereer­tar­neq Jiisusip qanoq iliuuseqarfigaa? Ajoqersuk­kani kinaas­susersioratik, tas­sa naaper­tuil­luar­tumik, al­lanik pin­nit­tar­nis­saan­nik ataasius­suseqaleq­qul­lugil­lu qanoq ilin­niar­tip­pai? Jiisusil­lu maligas­siaa ilin­niar­titsis­sutigisaalu ataasius­suseqar­tuar­nis­satsin­nut qanoq iluaqutigis­savavut?

4. Jiisusip nam­mineq pil­luni isum­mius­sereer­tar­nermik misigisaqar­neranik as­sersuuteqarit.

⁴ Al­laat Jiisusip nam­mineq pil­luni isum­mius­sereer­toqar­tar­nera misigaa. Filipip Mis­siarsi naapis­simal­lugu Nathanaelimut oqalut­tuarim­magu, taan­na ima oqar­poq: “Sumik ajun­ngitsumik Nazaretimit pisoqarsin­naagami?” (Joh 1:46) Nathanaelip nalugunan­ngilaa Mika 5:1-imi siulit­tuutigineqar­tutut Mis­siarsi Betlehemimi inun­ngor­tus­saasoq. Isumaqarsin­naavoq Nazareti Mis­siarsimut najugaqarfius­sal­luni pingaaruteqar­pal­laan­ngitsoq. Aam­ma Judæamiut nuimasut ilaat Jiisusi Galilæameersuum­mat nikagaat. (Joh 7:52) Judæamior­pas­suil­lu isumaqar­put Galilæamiut nikanar­tuusut. Juutit al­lat Jiisusi Samariamiuunerarlugu ajual­latsin­niaraluar­paat. (Joh 8:48) Samariamiut al­lamiuup­put juutit up­perisaan­nit al­laanerusumik up­perisaqar­tut. Judæamiut Galilæamiul­lu Samariamiunik ataq­qin­nip­pal­laan­ngil­lat atas­suteqarfigisar­nagil­lu. – Joh 4:9.

5. Jiisusip ajoqersugaasa isum­mius­sereer­tar­nerit qanoq it­tut misigaat?

⁵ Juutit up­perisarsior­nik­kut siut­tui aam­ma Jiisusip ajoqersugaanik ataq­qin­nin­ngitsuup­put. Taak­ku farisiiarinit ‘perloq­qusaasutut’ taaneqar­put. (Joh 7:47-49) Juutit up­perisarsior­nik­kut ilin­niarfian­ni ilin­niarsiman­ngitsoq ileq­qutoq­qamin­nil­lu maleruaan­ngitsoq kinaluun­niit farisiiarinit naleqan­ngitsutut inuin­naasutul­lu isigineqar­poq. (ApS 4:13) Taamani inuit up­perisar­tik, in­nut­taaqatigiin­ni inis­sisimaf­fitsik naggueqatigiis­suser­til­lu pingaar­nias­sutigisarmas­suk Jiisusip ajoqersugaasalu nam­min­neq pil­lutik isum­mius­sereer­tar­nerit misigisar­paat. Isum­mius­sereer­tar­nerit taak­ku ajoqersuk­kanut taak­kualu al­lanut isigin­nit­taasian­nut sun­niuteqar­put. Taak­ku ataasius­suseqar­tuarumal­lutik eq­qarsar­taatsitik al­lan­ngor­tit­tariaqar­paat.

6. Isum­mius­sereer­tar­neq qanoq sun­ner­neqaatigisin­naagip­put as­sersuusiorlutit ersersiguk.

⁶ Silarsuarmi inuuf­figisatsin­ni isum­mius­sereer­neq atugaasorujus­suuvoq. Inup­pas­suit uagut pil­luta isum­mius­sereer­tarsin­naap­put,  uagul­luun­niit al­lat pil­lugit isum­mius­sereer­tarsin­naavugut. Qatan­ngut ar­naq maan­na Australiami pioneriusoq ima oqar­poq: “Sior­natigut inuit qaamasumik amil­lit uumiginerujar­tuin­narsimavak­ka nunap inoq­qaavi Aboriginerit – sior­natigut maan­nak­kul­lu – naaper­tuil­luan­ngitsumik pineqar­tar­nerat eq­qarsaatiginerujar­tor­til­lugit.” Aam­ma nam­mineq ajor­tumik pineqar­tar­nini pil­lugu uumis­suinerujar­tor­poq. Qatan­ngut angut Canadamiu qanoq misigisarsimanini pil­lugu ima nas­suer­poq: “Franskisut oqalut­tut pitsaanerusoraak­ka. Tulut­tul­lu oqaasil­lit akeq­qersimaarfigisar­pak­ka.”

7. Jiisusip isum­mius­sereer­tar­neq qanoq iliuuseqarfigaa?

⁷ Jiisusip nalaanisul­li isum­mius­sereer­tar­neq ul­lumik­kut sak­kor­toorujus­suusin­naasarlunilu al­lan­ngor­tik­kuminaas­sin­naavoq. Jiisusip misigis­sutsit taamaat­tut qanoq iliuuseqarfigai? Siul­lermik, nam­mineq isum­mius­seriin­ngisaan­nar­poq. Kinaas­susersiun­ngisaan­nar­poq. Pisuut piitsul­lu, farisiiarit Samariamiul­lu, al­laat akileraar­titsisar­tut ajor­tulior­tar­tul­lu oqaluus­sif­figisar­pai. Aap­pas­saanik, ajoqersuk­kani ilin­niar­tip­pai maligas­siuinermigul­lu ersersil­lugu inuit al­lat pil­lugit isum­mius­sereer­tar­natil­lu pasil­likujut­tuus­san­ngitsut.

8. Pingaarutilik suna ataasius­suseqar­nitsin­nut tun­ngaviua? Nas­suiaruk.

⁸ Jiisusi ataasius­suseqar­nitsin­nut tun­ngaviusumik pingaarutilim­mik ilin­niar­titsivoq. Ajoqersuk­kani ima oqarfigai: ‘Ilis­si tamas­si qatan­ngutigiip­pusi.’ (Matthæusi 23:8, 9 atuakkit). Oqar­toqarsin­naavoq Adamip qitor­narim­matigut tamat­ta qatan­ngutigiit­tugut. (ApS 17:26) Jiisusip nas­suiar­paa ajoqersuk­kani aam­ma qatan­ngutigiit­tut Jehova Ataatamit­tut qilam­miusutut tamarmik akuerigamik­ku. (Matt 12:50) Tamarmil­lu asan­nin­nik­kut up­per­nik­kul­lu ataasius­suseqarlutik Guutip ilaqutariis­sor­taanut ilaaler­put. Taamaat­tumik apustilit ilagiin­nut al­lak­kamin­ni kristumiut al­lat qatan­ngutimin­nik taasar­paat. – Rom 1:13; 1 Petr 2:17; 1 Joh 3:13.

9, 10. (a) Sooq juutit naggueqatigiis­sor­tamin­nik pingaar­nias­sutigin­nit­tariaqan­ngil­lat? (b) Jiisusip naggueqatigin­ngisamik nikagin­nin­nerup eq­qun­ngitsulior­nerunera qanoq ilin­niar­titsis­sutigaa? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

⁹ Jiisusip ajoqersuk­kani qatan­ngutigiit­tut im­min­nut isigis­sasut oqarfigereerlugit maniguut­tuunis­saan­nik erseq­qis­saavigai. (Matthæusi 23:11, 12 atuakkit). Paaseriik­katsitut apustilit ilaan­nik­kut makitaner­tik avis­saar­tuus­sutigisar­paat. Jiisusil­lu nalaani inuit naggueqatigiis­sor­tatik pingaar­nias­sutigisar­paat. Juuter­pas­suit Aaperaat siuaasarigamik­ku isumaqar­put inun­nit al­lanit pitsaanerul­lutik. Johan­nesil­li Kuisisup ima oqarfigai: “Guutip ujaq­qanik mak­kunin­nga uum­mar­titsil­luni Aaperaat qitor­nas­sarsisin­naavaa.” – Luk 3:8.

¹⁰ Jiisusip inuit naggueqatigiis­sor­tamin­nik pingaar­nias­sutigin­nik­kaangata eq­qun­ngitsulior­nerusoq ilin­niar­titsis­sutigaa. Taman­na erseq­qis­sar­paa inatsisinik ilisimasumit ima aperineqarami: “Kinami tul­leraara?” Apeq­qut taan­na akiniarlugu Jiisusi oqalut­tualior­poq. Juuteq til­lin­nianit unatar­neqar­poq aq­qusinermilu qiman­neqarluni. Juutit angut taan­na saneq­quk­kaluarlugu ikiun­ngilaat. Samariamiul­li juuteq taan­na naak­kigalugu isumas­sor­paa. Jiisusip angut aperisoq Samariamiutut it­tariaqar­toq oqarfigalugu oqalut­tuani naavaa. (Luk 10:25-37) Tul­lermik asan­nin­nerup qanoq isumaqar­nera pil­lugu Samariamiu  juutinik ilin­niar­titsisin­naasoq Jiisusip ersersip­paa.

11. Sooq ajoqersuk­kat kinaas­susersior­tuus­san­ngil­lat, Jiisusil­lu tamatumin­nga paasitin­niarlugit qanoq ikior­pai?

¹¹ Jiisusip qilaliar­tin­nani ajoqersuk­kani ‘Judæami tamarmi Samariamilu nunarsuul­lu isua tikil­lugu al­laat’ oqaluus­sis­sasut oqarfigai. (ApS 1:8) Ajoqersuk­kat taamaalius­sagunik pingaar­nias­sutigin­nit­tarun­naarlutil­lu isum­mius­sereer­tarun­naar­tariaqar­put. Jiisusip al­lamiut pis­susii nuan­nersut eq­qar­tor­tar­pai, taman­nalu ajoqersugaasa inuian­nut tamanut oqaluus­sinis­samin­nut piareersaatigaat. As­sersuutigalugu Jiisusip al­lamiut sak­kutuuisa naalagaat up­perluar­tuunera pil­lugu nersor­paa. (Matt 8:5-10) Najugaqarfigilik­kamini Nazaretimi Jiisusip oqalut­tuaraa Jehovap takor­nar­tat, soorlu uil­lar­neq Fønikiamioq Sareptami najugalik Na’amanilu Syriamioq pupis­soq, ikiorsimagai. (Luk 4:25-27) Jiisusi aam­ma ar­namut Samariamiumut oqaluus­sivoq Samariamiul­lu tusarlius­saminik soqutigin­nim­mata al­laat ul­luni marlun­ni Samariami il­loqarfim­miip­poq. – Joh 4:21-24, 40.

12, 13. (a) Jiisusi ar­namut Samariamiumut oqaluus­sim­mat ajoqersuk­kat qanoq qisuariar­pat? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk). (b) Sumit erser­pa Jaakup Johan­nesil­lu Jiisusip ilin­niar­titsis­sutigisaat paasil­luarsiman­ngik­kaat?

¹² Apustilit isum­mius­sereer­tarun­naar­nis­sar­tik ilungersuutigaat. Jiisusip ar­namik Samariamiumik ilin­niar­titserusun­nera tupaal­laatigaat. (Joh 4:9, 27) Sooq? Im­maqa juutit up­perisarsior­nik­kut siut­tuisa kik­kut tamarmik tak­kuan­ni ar­nanik, ingam­mik ar­namik Samariamiumik tusaamanerlugaasumik, oqaloqatigin­nik­kumaneq ajormata. Jiisusi apustilinit nereq­quneqaraluarami ar­nap taas­suma oqaloqatiginera nuan­naringaaramiuk kaan­nini soqutigin­ngilaa. Guutip piumasaraa oqaluus­sis­sasoq, Ataatamilu piumasaatut ilior­poq, al­laat ar­namut Samariamiumut oqaluus­sineq, neriner­tut isigaa. – Joh 4:31-34.

¹³ Ilin­niutis­saq pingaarutilik taman­na Jaakup Johan­nesil­lu paasin­ngilaat. Ajoqersuk­kat Samariami Jiisusi angalaqatigigamik­ku il­loqarfeeq­qami un­nuif­fis­sarsior­put. Samariamiul­li tamaani un­nuisik­kusun­ngilaat. Jaaku Johan­nesilu kamangaaramik il­loqarfeeraq tamaat in­nermik qilam­meersumik piuneeruteq­qusin­naanerlunik­ku Jiisusi aperaat. Jiisusip sukan­nersumik naq­qip­pai. (Luk 9:51-56) Im­maqa Jaaku Johan­nesilu taama kamatsigisimas­san­ngik­kaluar­put nunagisamin­ni Galilæami taama pisoqaraluar­pat. Isum­mius­sereersimaner­tik pis­sutigigunarlugu kamap­put. Kingusin­nerusuk­kut Johan­nesi Samariami oqaluus­sitil­luni inup­pas­suar­nit tusar­naar­toqarami siusin­nerusuk­kut qisuariar­nini peq­qusiileqis­sutigisimas­savaa. – ApS 8:14, 25.

14. Isum­mius­sereer­nermik ajor­nar­torsiut qanoq aaq­qin­neqar­pa?

¹⁴ Ukiumi 33-mi piinsip ul­luata kingunitsian­ngua ilagiin­ni im­mik­koor­titsineq ajor­nar­torsiutaaler­poq. Qatan­ngutit uil­lar­nerit pisariaqar­titaan­nik isumagin­nit­tar­tut uil­lar­nerit grækerisut oqaasil­lit isumagineq ajor­paat. (ApS 6:1) Oqaatsit pis­sutigalugit isum­mius­sereer­toqar­tar­nera pis­sutigalugu taama pisoqarsimasin­naavoq. Ajor­nar­torsiut apustilinit aaq­qin­neqapal­lap­poq. Qatan­ngutit angutit arfineq-marluk piuk­kun­naatil­lit nerisas­sanik agguaas­sisus­satut toq­qar­paat. Qatan­ngutit taak­kua tamarmik grækerisut ateqarmata uil­lar­nerit eq­qugaasut tup­pal­lersaatigisimas­savaat.

15. Petrusip kimul­luun­niit kinaas­susersior­tuun­ngin­nis­saq qanoq ilik­kar­paa? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

 ¹⁵ Ukiumi 36-mi Jiisusip ajoqersugai inun­nut inuian­nit tamaneersunut oqaluus­sisaler­put. Tamatuma sior­natigut Petrusip juutit kisiisa peqatigisar­pai. Taava Guutip kristumiut kinaas­susersior­tuus­san­ngitsut erseq­qis­sarmagu Petrusi Cor­neliusimut, Romamiut sak­kutuuanut, oqaluus­sivoq. (Apustilit Suliaat 10:28, 34, 35 atuakkit). Tamatuma kingor­na Petrusip kristumiut juutiun­ngitsut peqatigisalerlugil­lu nereqatigisaler­pai. Ukiul­li arlal­lit tamatuma kingor­na il­loqarfim­mi Antiokiami kristumiut juutiun­ngitsut nereqatigisarun­naar­pai. (Gal 2:11-14) Paulusip Petrusi naq­qip­paa, Petrusil­lu naq­qin­neqar­nini akueraa. Taman­na qanoq nalun­ngilar­put? Petrusip kristumiunut juutiusunut juutiun­ngitsunul­lu Asiaaq­qamiit­tunut al­lak­kamini siul­ler­ni qatan­ngutinik tamanik asan­nin­nis­sap qanoq pingaaruteqar­tiginera eq­qar­tor­paa. – 1 Petr 1:1; 2:17.

16. Kristumiut siul­liit suna ilisimaneqaatigiler­paat?

¹⁶ Erseq­qip­poq Jiisusip maligas­siaa pis­sutigalugu apustilit ‘inun­nik tamanik’ asan­nin­nis­saq ilik­karsimagaat. (Joh 12:32; 1 Tim 4:10) Ilik­karumaataaraluarlutik inun­nut isigin­nit­taatsimin­nik al­lan­nguip­put. Kristumiut siul­liit asaqatigiin­ner­tik ilisimaneqaatigiler­paat. Ukiup 200-p mis­saani atuagas­sior­tup Ter­tul­lianip kristumiut inun­nit al­lanit qanoq oqaatigineqar­tar­nerat ima is­suar­paa: “Ila asaqatigiingaas­susii,” aam­ma ‘im­min­nut pil­lutik inuunermin­nik akigin­neriaan­naas­susii’. Kristumiut taak­ku inut­tut pis­suseq nutaaq atigamik­ku inuit tamarmik naligiis­sutut, Guutip isigin­nit­taasiatut, isigiler­paat. – Kol 3:9-11.

17. Qanoq isum­mius­sereer­tarun­naavis­sin­naavugut? As­sersuuteqarit.

¹⁷ Nalitsin­ni aam­ma qanorluun­niit it­tumik isum­mius­sereer­tarun­naar­niar­ner­put sivisusin­naavoq. Qatan­ngutip ar­nap Frankrigimi najugal­lip tamatuma qanoq saper­nar­tigisin­naanera ima oqalut­tuaraa:   “Jehovap asan­nin­neq qanoq paasisariaqar­toq, avitseqatigiin­neq qanoq paasisariaqar­toq inun­nil­lu tamanik asan­nin­nerup qanoq paasisariaqar­neranik ilin­niar­tip­paanga. Isum­mius­sereer­tarun­naar­niarlungali suli ilungersor­punga, taman­na oqitsuujuaan­nan­ngilaq. Taamaat­tumik taman­na qin­nutigiuar­para.” Qatan­ngut ar­naq Spaniameersoq nas­suiaavoq ilaan­nik­kut inuit aalajangersimasut pil­lugit nikal­lor­nar­tunik misigis­suseqar­tarluni. Ima oqar­poq: “Amerlaner­tigut iluatsit­tar­punga. Akiuut­tuar­tariaqarlungali nalun­ngilara. Jehova qutsavigaara ilaqutariin­nut ataasius­suseqar­tunut ilaanera nuan­naarutigisin­naagak­ku.” Tamat­ta qanoq misiginerluta eq­qarsaatigeq­qis­saar­tariaqar­put. Aam­ma uagut isum­mius­sereer­tarun­naar­tariaqar­pugut?

18, 19. (a) Kik­kun­nik tamanik tikil­luaq­qusinis­satsin­nut sunik pis­sutis­saqar­pugut? (b) Qanoq taamaaliorsin­naavugut?

¹⁸ Pitsaas­saaq eq­qaamagutsigu tamat­ta Guutimut ungasis­simagaluar­tugut. (Ef 2:12) Jehovap “asan­nin­neq pituutaralugulusooq” im­minut qanil­lisip­paatigut. (Hos 11:4, Testamentitoqaq; Joh 6:44) Kristusil­lu tikil­luaq­quaatigut. Guutip ilaqutariis­sor­taanut ilaalersin­naan­ngor­tip­paatigut. (Romamiut 15:7 atuaruk). Naam­mal­luin­nan­ngitsuugaluar­tugut Jiisusip ajun­ngisaarluni akuerim­matigut kinaluun­niit ajat­tus­san­ngilar­put!

¹⁹ Pis­sutsit aaq­qis­suus­saanerat ajor­tup matuma naggatis­saa qanil­liar­tor­til­lugu inuit avis­saar­tuuk­kiar­tuin­narlutil­lu isum­mius­sereer­nerujar­torlutil­lu uumis­suinerujar­tuin­nas­sap­put. (Gal 5:19-21; 2 Tim 3:13) Jehovamul­li kif­faagat­ta ‘ilisimas­suseq pavan­nga pisoq’, kinaas­susersior­tuun­ngin­nis­satsin­nut eq­qis­seqatigiin­nermil­lu siuarsaanermut iluaqutigisar­tagar­put, ujar­tor­par­put. (Jaak 3:17, 18) Nunanit al­laneersunik ikin­ngutitaar­tar­neq, taak­ku eq­qarsar­taasian­nik akuersiner­put im­maqalu oqaasian­nik ilin­niar­neq nuan­naarutigaar­put. Taamaalioraangat­ta eq­qis­seqatigiin­ner­put “kuus­suar­tut” it­tar­poq naaper­tuil­luar­ner­pul­lu “im­map malingisut”. – Es 48:17, 18.

20. Asan­nin­nerup eq­qarsar­taatsit misigis­sutsil­lu al­lan­ngor­tik­kaangagit qanoq pisoqar­tar­pa?

²⁰ Qatan­ngutip ar­nap Australiamiup Biibilimik atuaq­qis­saar­talerami sak­kor­tuumik isum­mius­sereer­tar­nini uumis­suisar­ninilu tamaasa qaangeriar­tor­pai. Asan­nin­nini eq­qarsar­taatsiminik misigis­sutsiminil­lu al­lan­nguis­sutigaa. Qatan­ngut angut Canadamiu franskisut oqaasilik oqar­poq maan­na paasil­lugu inuit ilisimasaqan­ngin­ner­tik amerlaner­tigut pis­sutigiin­narlugu uumis­suisar­tut. Paasivaa ‘nuna inun­ngorfik inuit pis­susiinut aalajangiisuun­ngitsoq’. Al­laat qatan­ngut ar­naq tulut­tut oqaasilik aap­par­taaraa! Oqalut­tuanit taak­kunan­nga erser­poq asan­nin­nerup isum­mius­sereer­tarun­naarsitsisar­nera. Asan­nin­neq qilerutitut kit­torar­tus­saan­ngitsutut ataasius­suseqaatigaar­put. – Kol 3:14.