ISRAELIK­KUT pal­lorfigin­nin­nermik ilumoor­tumik tapersersuiniarlutik aningaasanik tunis­suteqar­tar­neq itsarsuarli sungiusimavaat. Juutil­li Jiisusip nalaani inuusut akileraaruter­pas­suar­nik akiliisaramik inuuniapiloor­put.

Il­ler­nar­tuum­mi, kingusin­nerusuk­kul­lu naalaf­fim­mi, kif­far­tor­neq tapersersor­niarlugu juutit angutitaat inersimasut tamarmik sekelip af­faanik (drakmenik marlun­nik) akiliisar­put. Jiisusip nalaani akileraarutit taak­ku Herodesip naalaf­filiaanik aserfal­latsaaliuinermut naalaf­fim­milu tamatumani pil­liuteqar­tar­nermut ator­neqar­tarsimap­put. Taman­na Jiisusip qanoq isumaqarfigineraa juutit ilaasa Petrusimut apeq­qutigaat. Jiisusip taamatut akileraar­tar­nis­saq ajorin­ngilaa. Al­laal­lumi Petrusi aningaasamik akileraarutis­saanik aal­leq­quaa. – Matt 17:24-27.

Taamanik­kut Guutip in­nut­tai narsaatimik inerit­tuisa iser­titamil­luun­niit qulingi aam­ma akileraarutigisar­tus­saavaat. (3 Mos 27:30-32; 4 Mos 18:26-28) Up­perisarsior­nik­kut siut­tut oqar­tarsimap­put akileraarum­mik inatsit maleruaq­qis­saar­neqas­sasoq, al­laat naatitanut tamarluin­nar­nut – soorlu ‘myntinut dildinut kumaasanul­lu’. Jiisusip pis­sarsiat qulinginik akileraar­tar­neq ajorin­ngilaa, al­lak­kanil­li ilisimasut farisiiaril­lu inatsim­mik tamatumin­nga ator­nerluisuunerar­pai. – Matt 23:23.

Taamanik­kut juutit naalak­kersuisorisamin­nut, Romamiunut, as­sigiin­ngitsunik akileraaruteqar­tarsimap­put. As­sersuutigalugu nunaatil­lit tamarmik pis­sarsiamik sisamarar­terutaasa tal­limarar­terutaasaluun­niit nalingan­nik akiliisar­tus­saasimap­put, aningaasal­lu pigisal­luun­niit akiliutigisin­naasarsimavaat. Aam­ma juutit tamarmik im­mik­kut akiliuteqar­tar­tus­saasimap­put. Akiliutaasar­toq taan­nar­piaq pil­lugu farisiiarit Jiisusi qanoq isumaqar­neranik aperivaat. Akileraar­tar­neq pil­lugu isigin­nit­taaseq eq­qor­toq ima oqaatigaa: “Kaasari tunisiuk kaasarip piinik Guutilu Guutip piinik.” – Matt 22:15-22.

Aam­ma pisias­sat nunap im­mik­koor­tuiniit im­mik­koor­tuinut eq­qun­neqaraangata an­nin­neqaraangataluun­niit akitsuuser­neqar­tarsimap­put. Akitsuutit taak­ku isaaf­fin­ni, ikaar­tarfin­ni, aq­quser­nit naapif­fiini imaluun­niit il­loqarfiup tuniniaaviul­luun­niit isaariaan­ni katersor­neqar­tarsimap­put.

Romamiut naalak­kersuineran­ni akileraar­tar­neq in­nut­taasunut ar­torsaataasarsimaqaaq. Romamiut oqalut­tuarisaaneran­nik ilisimatooq, Tacitus, kaasarip Tiberiusip naalak­kersuinerata Jiisusil­lu nunarsuarmiin­nerata nalaa pil­lugu ima al­lap­poq: “Syriamiut Judæamiul­lu akileraaruter­pas­suatik ar­torsaatigingaaramik­kit taamarsuaq akileraar­tan­ngin­nis­sar­tik noq­qaas­sutigisimavaat.”

Akileraarutinik katersueriaaseq ar­torsar­titsineruliin­narsimavoq, ilan­ngaaserisum­mi akileraarutigineqar­tus­sat sin­nerlugit akiliisitsisarsimap­put. Ilan­ngaaserisutut atorfik akitsor­terus­sinik­kut tuniniar­neqar­tarsimavoq. Pisisul­lu akiliiumaner­paap atorfit­taani iluanaaruteqarfigerusut­tarsimavaa, taamatut­taarlu katersuisus­satut sulisitai iluanaaruteqarusut­tarsimap­put. Zakæusi taamatut sulisitaqarsimar­pasip­poq. (Luk 19:1, 2) Akileraarutinik katersueriaatsip tamatuma in­nut­taasunit nuan­narineqan­ngin­nera katersuisul­lu uumigineqar­tar­nerat paasinar­poq.