1, 2. (a) Qatan­ngutit­ta ilaat sunik unam­miniagaqar­tar­pat? (b) Suut apeq­qutaaler­pat?

QATAN­NGUT angut Lijemik atilik ima oqalut­tuar­poq: “Burundimi in­nut­taasut im­min­nut sorsuutilermata uagut ilaqutariiul­luta ataatsimeersuaqataavugut. Inuit ar­pal­lutik aal­laasersor­tut isigaavut. Angajoq­qaak­ka uagul­lu qatan­ngutigiit aq­qanil­lit inuuin­narumal­luta qimaavugut ikit­tun­nguanik nas­sataqarluta. Ilaqut­tama ilaat kilometerit 1.600-t angalareerlutik Malawimi qimaasunut ineqarfim­mut kiisami apuup­put. Uagut sin­nerut­tugut siaruar­pugut.”

² Silarsuaq tamak­kerlugu 65 mil­lioninit amerlanerusunik inoqar­poq sorsun­neq malersugaanerluun­niit pis­sutigalugu angerlarsimaf­fim­min­nit qimaasariaqarsimasunik. Qimaasut nalunaarsor­neqarsimasut ul­lumik­kut aatsaat taama amerlatigip­put. * Qimaasut ilaat tuusintilip­pas­suit Jehovamik Nalunaajaasuup­put. Taak­kua ilar­pas­sui asasamin­nik pigisamin­nil­lu  tamangajan­nik an­naasaqarsimap­put. Sunik al­lanik unam­miniagaqar­pat? Qatan­ngutivut taamatut misilin­neqar­nermin­ni nuan­naarlutik Jehovamut kif­far­tor­nis­saan­nut qanoq ikiorsin­naavavut? (Tuss 100:2) Aam­ma Jehovamik suli ilisimasaqan­ngitsunut qanoq pitsaaner­paamik nalunaajaasoqarsin­naava?

3. Jiisusi ajoqersugaasalu ilar­pas­sui sooq qimaasariaqarsimap­pat?

³ Josefi kun­ngip Herodesip Jiisusimik toqutserusun­neranik Jehovap in­ngilianit mianersoq­quneqareermat Jiisusi angajoq­qaanilu Egyptenimut qimaap­put. Herodesip toqunis­saa tikil­lugu tas­saniigin­nar­put. (Matt 2:13, 14, 19-21) Ukior­pas­suit tamatuma kingor­na Jiisusip ajoqersugai malersugaagamik “Judæamut Samariamul­lu siam­mar­titaap­put”. (ApS 8:1) Jiisusip nalun­ngilaa malin­nitsimi ilar­pas­sui angerlarsimaf­fim­min­nik qimatsisariaqas­sasut. Ima oqar­poq: “Il­loqarfiit ilaan­ni qinugineqarus­si taava al­lamut qimaagitsi.” (Matt 10:23) Angerlarsimaf­fim­mit qimaasariaqar­neq sumil­luun­niit pis­suteqaraluaraangat imaan­naaneq ajor­poq.

4, 5. Suut navianar­tar­pat (a) qimaatil­luni? (b) qimaasunut ineqarfin­niitil­luni?

⁴ Qimaasut angerlarsimaf­fim­min­nit qimaatil­lutik qimaasunul­luun­niit ineqarfim­miitil­lutik navianar­torsiorsin­naap­put. Gad, Lijep nukaa, ima oqalut­tuar­poq: “Sapaatit-akun­neri arlal­lit ingerlaneran­ni pisup­pugut inup­pas­suit timaat toqungasut saneq­quasarlugit. Taamani aq­qaneq-marlun­nik ukioqar­punga. Isik­kak­ka pul­langaarmata ilaqut­tak­ka oqarfigigaluar­pak­ka qimaan­naq­qul­lunga. Ataatama – uan­nik pikitsitsisunut tun­nius­siin­narusun­ngitsup – ingiaqataagin­nar­nias­sagama ikior­paanga. Ul­lunik ataasiak­kaaraluta aniguivugut, Jehovamut qinusarluta tatigalugulu, ilaan­nik­kut mangoin­nar­nik aq­qutitsin­ni naasimasunik nerisaqarluta.” – Fil 4:12, 13.

⁵ Lijep ilaqutaasa amerlanersaat ukior­pas­suar­ni Naalagaaf­fiit Peqatigiit qimaasunut ineqarfiiniip­put. Sumiif­fiil­li taak­ku aam­ma navianar­tor­taqar­put. Lije, maan­na ilagiin­nik nak­kutil­liisuusoq, nas­suiaavoq: “Inuit amerlanersaat sulif­feqan­ngil­lat. Oqaatis­suaasar­put, imer­tar­put, aningaasanoor­tar­put, til­lit­tar­put inuunerlul­lutil­lu.” Nalunaajaasut ajor­tumik sun­ner­neqarumanatik ilagiin­ni ulap­puteqar­tariaqar­put. (Hebr 6:11, 12; 10:24, 25) Pif­fis­samin­nik silatusaar­tumik atuip­put sal­lusuis­sum­mi nukit­tunias­sagamik, amerlasuul­lu pionerin­ngor­put. Im­minut eq­qaasit­tar­put qimaasunut ineqarfin­niik­kun­naarumaarlutik, soorlut­taaq Israelik­kut inoqajuitsumiik­kun­naar­tut. Taman­na isumal­luar­nis­samin­nut iluaqutigisar­paat. – 2 Kor 4:18.

6, 7. (a) “Guutip asan­nin­nera” kajumis­sis­sutigalugu qatan­ngutivut qanoq perusup­pavut? (b) Assersuuteqarit.

⁶ “Guutip asan­nin­nera” qatan­ngutitsin­nut asan­nit­tulior­nis­samut kajumis­sis­sutigisar­par­put, pingaar­tumik ar­tor­nar­torsior­til­lugit. (1 Johannesi 3:17, 18 atuakkit). As­sersuutigalugu kristumiut siul­liit Judæami kaan­nersuarmit eq­qugaam­mata ilagiit aaq­qis­suus­sip­put taak­ku ikior­neqar­nias­sam­mata. (ApS 11:28, 29) Aam­ma apustilit Paulusi Petrusilu kristumiunik kajumis­saarip­put inoroorsaarfigeqatigiit­taq­qul­lugit. (Rom 12:13; 1 Petr 4:9) Kristumiut qatan­ngutimin­nut al­lamit aggersunut inus­siar­nisaar­taq­qul­lugit kajumis­saar­neqarmata, uagut qatan­ngutitsin­nut  up­per­ner­tik pil­lugu navianar­torsior­tunut malersugaasunul­luun­niit inus­siar­nisaar­tar­nis­sar­put pingaaruteqar­nerungaar­poq. * – Ussatit 3:27 atuaruk.

⁷ Qanit­tuk­kut Jehovap Nalunaajaasui tuusintil­lit Ukrainep kangisis­sor­taani sorsuut­toqar­nera malersuisoqar­neralu pis­sutigalugit qimaasariaqarsimap­put. Ajoraluar­tumik taak­kua ilaat toqutaap­put. Qatan­ngutit­tali qimaasut amerlanersaat Ukrainep ilaani al­lami Ruslandimilu qatan­ngutitsin­nit inisimatin­neqar­put. Nunani marlun­ni taak­kunani qatan­ngutivut ‘silarsuarmut ilaan­ngin­nermik­kut’ kal­luun­naveersaar­put aal­lus­sil­luarlutil­lu ‘oqaatsimik nalunaajaatigin­nit­tuarlutik’. – Joh 15:19, NW; ApS 8:4.

8, 9. (a) Qimaasut nunami al­lami qimaaf­figisamin­ni sunik unam­miniagaqarsin­naap­pat? (b) Sooq naam­magit­tarluta ikior­tariaqar­pavut?

⁸ Qimaasut ilaat nunamik ilaani al­lami inuusariaqar­tar­tut, al­lar­pas­suit nunami al­lami avatangiisini sungiusiman­ngisamin­ni inuusariaqar­tar­put. Ilumoor­poq naalak­kersuisut qimaasunut nerisas­saqar­titsisarlutil­lu atisas­saqar­titsisarlutil­lu najugas­saqar­titsisar­tut, unam­miniar­nar­toqar­tar­porli. As­sersuutigalugu nerisas­sat sungiusimasaan­nit al­laanerujus­suusin­naap­put. Imaas­sin­naavoq qimaasut ilaasa nunanit kiat­tuneersut nil­ler­tumi qanoq oqorsar­tar­nis­sar­tik nalusaraat. Al­lat ator­toris­saarutinik nutaalianik qanoq atuinis­sar­tik ilin­niar­tariaqarsin­naavaat.

⁹ Naalak­kersuisut ilaat qimaasut ikior­niarlugit aaq­qis­suus­sisar­put nunamut nuuf­figisamin­nut naleq­qus­sar­nias­sam­mata. Amerlaner­tigul­li qimaasut qaam­matialuit qaangiutiin­nar­tut im­minut isumagisin­naaler­nis­saat naatsorsuutigineqar­tar­poq. Taman­na unam­miniar­nangaarsin­naavoq. Takorlooriak­kit ilik­kagas­sar­pas­suit: oqaatsit al­lat, ileq­qut al­lat, akiligas­sanik akileraarutinil­lu akiliinis­samut malit­tarisas­siat al­lat, atuariar­tor­tar­neq al­laal­lu meeq­qanik perorsaaneq! Il­lit naam­magit­tarlutit ataq­qin­nil­lutil­lu qatan­ngutitsin­nik tamak­kunin­nga unam­miniagaqar­tunik ikiuisin­naavit? – Fil 2:3, 4.

10. Qimaasut tikin­neran­ni up­per­neran­nik qanoq nakus­satsitsisin­naavugut? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­seq takuuk).

¹⁰ Ilaan­nik­kut oqar­tus­sat qatan­ngutitsin­nut qimaasunut ilagiin­nut najuk­kamin­niit­tunut at­taveqarusut­tunut ajor­nasaar­tar­put. Naalak­kersuisut ikiuiniar­tarfiisa ilaat qatan­ngutitsin­nik sioorasaarisar­put ikiorun­naar­niarlugit, sulif­fiit ataatsimiigiar­nis­samut akor­nutaasut sulif­figiuman­ngik­kaangatigit nunami tamatumani qimaasutut akuerisaajun­naas­sanerarlugit. Ilaat an­nilaangal­lutik al­lamil­lu iliuusis­saarul­lutik taama it­tumik sulif­feqaler­nis­samin­nut akuersiin­nar­tar­put. Taamaat­tumik pingaaruteqar­poq qatan­ngutivut tikiin­nar­tut at­tavigisar­nis­saat. Paasisariaqar­paat asaneqarlutik. Taamatut isumas­sor­neqarlutil­lu ikior­neqar­ner­tik up­per­neran­nut nakus­satsis­sutaasin­naavoq. – Uss 12:25; 17:17.

11. (a) Qimaasut aal­laq­qaam­mut sunik pisariaqar­titaqar­tar­pat? (b) Qimaasut qujamasun­nermin­nik qanoq ersersitsisin­naap­pat?

¹¹ Siul­lermik qatan­ngutivut nerisas­sanik, atisanik pisariaqar­ner­paanil­lu  al­lanik tunisariaqar­pavut. * Tunis­suteeran­nguil­luun­niit, soorlu qatan­ngum­mut angum­mut qiler­niusaq, nuan­naarutigineqangaarsin­naap­put. Soorunami qimaasut piumasar­pas­suaqaratik al­lat iliuusiinik qujamasuutigin­nin­nermin­nik ersersitserusus­sap­put. Taman­nalu qatan­ngutinut tunisisunut nuan­naarutaas­saaq. Qimaasul­li naggataatigut pisariaqar­titamin­nik nam­min­neq isumagin­nis­sin­naaler­nis­saat pingaaruteqar­poq. Im­minum­mi isumagigunik im­minut ataq­qiuas­sap­put qatan­ngutimin­nul­lu at­taveqarluar­tuarlutik. (2 Th 3:7-10) Taamaat­torli qimaasut suli al­latigut ikior­neqar­nis­sar­tik pisariaqar­tit­tar­paat.

12, 13. (a) Qimaasunik qanoq ikiuisin­naavugut? (b) Assersuuteqarit.

¹² Qimaasunik ikiuimal­luta aningaasaater­pas­suaqar­tariaqan­ngilagut. Qimaasut pif­fis­saqarfigineqar­nis­sar­tik asaneqar­nis­sar­til­lu pisariaqar­tin­ner­paasar­paat. As­sersuutigalugu bus­sinut qanoq ilaasin­naanersut imaluun­niit peq­qin­nar­tunik akikit­tunil­li qanoq nerisas­sarsiniarsin­naanersut ilitsersuus­sin­naavatit. Aam­ma ilitsersuus­sin­naavatit qanoq ilil­lutik aningaasarsiutigisin­naasamin­nik ator­toris­saarutis­sarsisin­naanersut. Pingaar­ner­paamik ilagiin­nut nutaanut iserluar­nis­saan­nut ikiorsin­naavatit. Pisin­naaguit ataatsimiigialeraangavit aajumasarsin­naavatit. Aam­ma najuk­kas­sin­ni oqaluus­seriaaseq pitsaaner­paaq sorliunersoq pil­lugu  oqalut­tuus­sin­naavatit oqaluus­seqar­tigisarsin­naal­lugil­lu.

¹³ Qimaasut inuusut­tuaq­qat sisamat ilagiin­nut tikeq­qam­mermata utoq­qaaner­tar­paalun­nit ikior­neqar­put. Biiler­nermik, al­lan­nermik sulif­fis­sarsior­nermil­lu ilin­niar­tin­neqar­put. Pilersaarusior­nermit­taaq ilin­niar­tin­neqar­put Jehovamut kif­far­tor­neq pingaar­ner­paatin­nias­sagamik­ku. (Gal 6:10) Sivitsun­ngitsoq taak­ku sisamat tamarmik pionerin­ngor­put. Utoq­qaaner­tanit ikior­neqaramik Jehovamul­lu kif­far­tor­nermi anguniak­kamin­nik angusiniarlutik iliuuseqaramik kristumiutut siumukar­put Saatanil­lu silarsuaanik ingalas­siman­nil­lutik.

14. (a) Qimaasut us­ser­nar­toq suna akior­tariaqar­paat? (b) Assersuuteqarit.

¹⁴ Kristumiutut al­latul­li qimaasut pigisanik Jehovamut at­taveqar­nermin­ngar­nit pingaar­nerutitsinis­sap us­ser­nar­tuanik akiuisariaqar­put. * Lijep, eq­qaariik­kat­ta, qatan­ngutaasalu eq­qaamavaat qimaatil­lutik ataatamik pingaarutilim­mik ilin­niar­tik­kaatik. Ima oqar­put: “Pigisavut ikit­tun­nguit pingaaruteqan­ngitsut ataasiak­kaarlugit eq­qar­pai pigisavut ikiliar­tor­til­lugit. Naggataatigut puus­siaq imaqan­ngitsoq qul­larlugu takutip­paa qungujul­lunilu ima oqarluni: ‘Takoriarsiuk. Tamak­ku tamaasa pisariaqar­tivin­ngilavut!’” – 1 Timotheusi 6:8 atuaruk.

15, 16. (a) Qatan­ngutit­ta up­per­neran­nik qanoq nakus­satsitsisin­naavugut? (b) Qanoq ilil­luta misigis­sutsik­kut ikiorsin­naavavut?

¹⁵ Qimaasut nerisas­sanik atisanil­lu pisariaqar­titsiin­naratik aam­mat­taaq misigis­sutsik­kut anersaak­kul­lu tapersersor­neqar­nis­sar­tik pisariaqar­tit­tar­paat. (Matt 4:4) Utoq­qaaner­tat ikiuisin­naap­put qimaasut nam­min­neq oqaatsitik atorlugit atuarsin­naasaan­nik pis­sarsis­sul­lugit qatan­ngutinul­lu nam­min­neq oqaatsitik atorlugit oqaloqatigisin­naasaan­nik at­taveqar­nis­saan­nut ikiorlugit. Taman­na pingaaruteqaqaaq qimaasut ilar­pas­sui sungiusimasamin­nik tamanik qimatsisariaqarsimasarmata. Ilaqut­tatik, peqatigisar­tak­katik ilagiitsil­lu maqaasisar­paat. Kristumioqatimik akor­nan­ni Jehovap asan­nin­neranik misigin­neqataaneranil­lu malugin­nis­sin­naasariaqar­put. Taamaan­ngip­pat qimaasut nunaq­qatimin­nut Jehovamut kif­far­tun­ngitsunut ikior­tis­sarsiulersin­naap­put. (1 Kor 15:33) Ilagiin­nut ilaasutut misigitik­kutsigit Jehova ‘takor­nar­tanik isumas­suinerani’ suleqatigis­savar­put. – Tuss 146:9.

¹⁶ Jiisusi ilaqutaalu im­min­nik malersuisut suli naalak­kersuitil­lugit angerlarsimaf­fim­min­nut utersin­naan­ngil­lat. Tamatumun­nga as­singusumik imaas­sin­naavoq ul­lumik­kut qimaasut ilaat angerlarsimaf­fim­min­nut utersin­naan­ngitsut. Ilaat uteruman­ngis­sin­naap­put. Lije oqalut­tuar­poq angajoq­qaat nunamin­ni pin­ngitsaalisaal­lutik ar­nerif­figineqarsimasunik toqutaasimasunil­lu ilaqutal­lit ilaasa meeq­qatik uteqatigerusun­ngik­kaat. Qatan­ngutivut ikiorumal­lugit ‘misigin­neqataasariaqarlutalu qatan­ngutigiit­tut asaqatigiit­tariaqarlutalu nal­lit­tuisariaqarlutalu qanilaar­tariaqar­pugut’. (1 Petr 3:8) Qimaasut ilaat malersor­neqar­ner­tik pis­sutigalugu al­lanik peqateqar­tarun­naarsimap­put, aam­ma imaas­sin­naavoq naal­liun­ner­tik eq­qar­tus­sal­lugu kan­ngugigaat, ingam­mik meeq­qamin­nik najuut­toqar­til­lugu.  Im­minut ima aperigit: ‘Uanga taamatut naal­liut­tuuguma qanoq pineqarusus­sagaluar­punga?’ – Matt 7:12.

17. Oqaluus­siner­put qimaasunut qanoq iluaal­laataasar­pa?

¹⁷ Ul­lumik­kut qimaasut ilar­pas­sui nunanit oqaluus­sinermik iner­teq­quteqarfiusuneersuup­put. Aal­lus­sil­luar­tunik Nalunaajaasoqaral­lar­til­lugu qimaasut tuusintil­lit “Naalagaaf­fim­mik oqaaseq” pil­lugu tusagaqaq­qaarsimap­put. (Matt 13:19, 23) ‘Naner­tugaasut’ ilar­pas­suisa ataatsimiin­nivut tup­pal­lersaatigalugil­lu oqilial­laatigisar­paat, imalu oqarajup­put: “Ilumut Guuti akor­nas­sin­niip­poq.” – Matt 11:28-30; 1 Kor 14:25.

18, 19. Qimaasunut oqaluus­sigaangat­ta qanoq silatusaar­tarsin­naavugut?

¹⁸ Qimaasunut oqaluus­sigaangat­ta ‘silatusaar­tariaqar­tas­saagut’. (Matt 10:16; Uss 22:3) Qimaasut oqaluk­kaangata tusar­naar­tak­kit, politik­kimul­li tun­ngasunik eq­qar­tueqinasi. Im­mik­koor­tor­taqarfim­mit siun­nersuutigineqar­tunik aam­mat­taaq najuk­katsin­ni oqar­tus­saasut malit­tarisas­siaan­nik malin­nit­tariaqar­pugut im­minut navianar­torsior­tilin­ngin­nias­sagat­ta al­lal­lu navianar­torsior­tilin­ngin­nias­sagatsigit. Qimaasut up­perisaat kulturiilu al­laanerusarmata misigis­susii isumaal­lu pil­lugit ilin­niar­tariaqar­pugut taak­kulu ataq­qil­lugit. As­sersuutigalugu inuit nunanit aalajangersimasuneersut ar­nat qanoq atisalersor­tariaqar­nerat pil­lugu sak­kor­tuunik isum­mius­saqarsimasar­put. Taamaat­tumik oqaluus­sif­figigaangatsigit pitsaasas­saaq taak­kua narrujuum­mis­sutigin­ngisaan­nik atisalersoriaaseqar­tarut­ta.

¹⁹ Naal­liut­tunik Jehovamut kif­far­tor­tuun­ngik­kaluar­tunil­luun­niit ikiuerusup­pugut. Ikiuigaangat­ta Samariamiu Jiisusip as­sersuusiaaniit­toq ilaar­tar­par­put. (Luk 10:33-37) Al­lanik ikiueriaaseq pitsaaner­paaq tas­saavoq nutaarsias­saq nuan­nersoq pil­lugu oqaluus­sineq. Utoq­qaaner­tap qimaasor­pas­suar­nik ikiuisimasup Jehovamik Nalunaajaasuunitsin­nik oqaatigin­nipal­lat­tar­nis­saq pingaaruteqar­nerar­paa. Paasitit­tariaqar­pavut pingaar­ner­paamik Biibilimi neriuutis­siis­sutigineqar­toq pil­lugu oqalut­tuun­niarlugit or­nigut­tugut, pigisatigut ikior­nis­saat pin­nagu.

20, 21. (a) Qimaasunut ilumoorluni asan­nit­tulior­neq qanoq kinguneqarluar­tar­pa? (b) Al­laaserisami tul­liut­tumi suna sam­mis­savar­put?

²⁰ “Takor­nar­tat” ilumoorluta asan­nit­tuliorfigigaangatsigit kinguneqarluar­tar­poq. Qatan­ngut arnaq oqalut­tuarpoq malersorneqaramik ilaqutai qimaasariaqartut. Meerai sisamat inoqajuitsuk­kut ul­luni arfineq-pingasuni pisul­lutik qimaasariaqarsimap­put. Qasunaqisumik angalareerlutik Sudanimut apuup­put. Ima oqalut­tuarpoq: “Qatan­ngutit ilaqut­tamis­sut pivaat nerisas­sanik, atisanik, inis­saan­nik angal­lan­neqarnis­saan­nil­lu isumagalugit. Kik­kut al­lat up­peqatigiin­ner­tik pis­sutigiin­narlugu nalusamin­nik inisimatitsis­sap­pat? Jehovap Nalunaajaasui kisimik taamaalior­tar­put!” – Johannesi 13:35 atuaruk.

²¹ Meerar­pas­suim­mi angajoq­qaamin­nit qimaaqatigineqar­tut? Al­laaserisami tul­liut­tumi ilaqutariit meerar­taal­lu nuan­naarlutik Jehovamut kif­far­tor­nis­saan­nut qanoq ikiuutaasin­naanersugut sam­mis­savar­put.