1. Ilagiin­ni angutit inuusut­tut qanoq iluaqutaasin­naap­pat?

ANGUTIT inuusut­tuususi, ilagiin­nut iluaqutaangaarsin­naavusi. Amerlanersasi nukis­saqaqaat. (Uss 20:29) Aam­ma anersaak­kut qatan­ngutis­sin­nut ikiuut­taqaasi. Ilagiin­ni kif­far­tor­tun­ngor­nis­saq anguniagarin­nguatsiar­parsi. Im­maqali misigivusi al­lat inuusup­pal­laar­tutut misilit­tagakip­pal­laar­tutul­lu isigigaasi. Inuusut­tuugaluarlusili ilagiin­nit tatigineqalerlusilu ataq­qineqalerumal­lusi iliuuseqarsin­naavusi.

2. Al­laaserisami matumani suut sam­mineqas­sap­pat?

² Al­laaserisami matumani kun­ngi Daavi pingaar­ner­tut sam­mis­savar­put. Aam­ma Judami kun­ngiusimasut marluk – Asa Joshafatilu – paasisaqarfigilaas­savagut. Angutit taak­kua pingasut unam­miniagaat misis­sus­savagut paasiniarlugulu ilagiin­ni angutit inuusut­tut qanoq ilin­niarfigisin­naaneraat.

3. Ilagiin­ni inuusut­tut utoq­qar­nik qanoq ikiuisin­naap­pat?

³ Daavi inuusut­tuul­luni al­lanut iluaqutaasunik pigin­naasaqar­poq. Anersaak­kut pingaar­titsisuunera qularutis­saan­ngilaq. Aam­ma nipilersul­laq­qin­neruler­nis­sani ilungersuutigisimavaa taman­nalu Guutip kun­ngiutitaata, Saulip, iluaqutis­saatut atorlugu. (1 Sam 16:16, 23) Ilis­simi, ilagiin­niit­tut iluaqutigisin­naasaan­nik pigin­naasaqar­pisi? Ilimanar­poq.  Maluginiarsimas­sajun­narsivarsi utoq­qaat ator­toris­saarutinik elektroniskiusunik ilitsersuun­neqaraangamik qanoq qujamasutsigisar­tut. Ilis­si tamak­kunin­nga ilisimasaqarluar­nersi utoq­qar­nut iluaqutaangaarsin­naavoq.

4. Qatan­ngutit angutit inuusut­tut Daavi qanoq ilaarsin­naavaat? (Saq­qaani as­siliaq takuuk).

⁴ Daavip tatiginar­tuunini ersersit­tarsimavaa. Inuusut­tuul­luni ataatami savaatai ilungersorluni paarisar­pai, aam­ma navianar­torsioraluaraangamiluun­niit. Ilaan­ni Daavip kun­ngi Sauli ima oqalut­tuup­paa: “Ataatama savaatai paarisar­pak­ka, løvimil­lu nan­numil­luun­niit tak­kut­toqar­pat taan­nalu savamik aal­larus­sip­pat malersor­tar­para anaalerlugulu savamil­lu kim­miaanik arsaar­tarlugu.” (1 Sam 17:34, 35) Daavi misigivoq savat akisus­saaf­figalugit, taamaat­tumil­lu pisariaqaleraangat sapiil­luni il­lersor­tar­pai. Qatan­ngutit angutit inuusut­tut sulias­siis­sutigineqar­tunik ilungersuus­sigunik Daavi ilaas­savaat.

5. Tus­siaat 25:14 naaper­torlugu qatan­ngutit angutit inuusut­tut iliuuserisin­naasaan­ni suna pingaar­ner­paava?

⁵ Daavip Jehova Guutigiin­nar­nagu ikin­ngutigil­lualersimavaa. Qanoq? Inuusut­tuul­lunili taman­na ineriar­tor­tis­simavaa sunil­lu tamanit pingaar­nerutil­lugu. (Tussiaat 25:14, NW atuaruk). * Angutit inuusut­tuususi, Jehovamik qanimut ikin­nguteqaler­nis­sarsi pingaar­ner­paatis­siuk. Jehovamum­mi qanimut at­taveqalerus­si imaas­sin­naavoq ilagiin­ni an­nerusumik akisus­saaf­filer­neqar­tusi.

6. Daavi aal­laq­qaam­mut al­lanit qanoq isigineqar­pa?

⁶ Daavi aal­laq­qaam­mut al­lanit tatigineqan­ngik­kaluar­poq. As­sersuutigalugu Goliati unam­mil­lermagu kun­ngip Saulip unitsin­niarsaraa ima oqarluni: “Il­lit taama inuusutsigigavit akiorsin­naan­ngilat.” (1 Sam 17:31-33) Aam­ma taman­na sioq­qutitsiarlugu angajuata akisus­saas­suseqan­ngin­nerar­paa. (1 Sam 17:26-30) Jehoval­li Daavi ilisarisimal­luaramiuk nalun­ngilaa inuusup­pal­laan­ngitsoq akisus­saaf­fim­minil­lu ilungersuus­sisar­tuusoq. Daavil­lu ikin­ngutigil­luak­kani, Jehova, tatigil­luin­naramiuk Goliati ajorsar­tis­sin­naasimavaa. – 1 Sam 17:45, 48-51.

7. Daavi qanoq ilin­niarfigisin­naaviuk?

 ⁷ Daavip misigisaa qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put? Utaq­qisin­naas­suseqar­tariaqar­pugut. Meeraanin­niil­li ilin­nik ilisarisiman­nis­simasut inersimasun­ngoriar­tor­nerit aal­laq­qaam­mut akueriuminaatsis­sin­naavaat. Qularis­san­ngilal­li Jehovap inuusut­tuunerit apeq­qutaatin­ngik­kaa. Ilisarisimal­luaramitit qanor­piaq pigin­naasaqar­tutit nalun­ngilaa. (1 Sam 16:7) Guutimut at­taveqarluar­nerulerit. Daavi Jehovap pin­ngor­titarsuanik misis­sueq­qis­saar­nermigut taamaalior­poq. Misis­suigaangami paasiniar­tar­paa Jehova pil­lugu qanoq ilik­kagaqarsin­naanerluni. (Tuss 8:4, 5; 139:14; Rom 1:20) Il­lit aam­ma pisariaqaraangat Jehovamut ikior­tis­sarsior­tarsin­naavutit. As­sersuutigalugu atuaqativit Jehovamik Nalunaajaasuunerit il­laruaatigisar­paat? Taamaap­pat piner­tusaarsin­naaq­qul­lutit qinunik­kut Jehovamut ikioq­qugit. Aam­ma Biibilimi Biibililersaarutitsin­nilu siun­nersuutit iluaqutaasut atorluar­tak­kit. Ajor­nar­torsior­nin­ni Jehovap ikiuinera takugaangak­ku tatigineruler­tas­savat. Taava Jehovamik tatigin­nin­nerit al­lat takugunik­ku tatiginerulis­savaatsit.

8-9. Daavip kun­ngin­ngor­nis­sani qanoq utaq­qisin­naasimavaa, angutil­lu inuusut­tut qanoq ilin­niarfigisin­naavaat?

⁸ Daavip unam­minar­tis­sin­naasaa al­la maluginiaruk. Israelimi kun­ngis­satut tanin­neqarami ingerlaan­naq kun­ngin­ngun­ngilaq. (1 Sam 16:13; 2 Sam 2:3, 4) Kun­ngin­ngor­nis­saminut qanoq ukior­pas­suar­ni utaq­qisin­naasimava? Utaq­qikatal­luni uniin­nan­ngilaq, pif­fis­sanili iliuuserisin­naasaminut ator­tar­paa. As­sersuutigalugu qimaasutut filisterit nunaan­niik­kami periarfis­sani atorluarlugit Israelik­kut akeraat sorsuf­figisar­pai. Taamaalior­nermigut Israelik­kut saas­sun­neqar­nis­saat pin­ngitsoor­tit­tar­paa. – 1 Sam 27:1-12.

⁹ Angutaaguit inuusut­toq Daavi qanoq ilin­niarfigisin­naaviuk? Kif­far­tor­nis­san­nut periarfis­satit atorluar­tak­kit. Qatan­ngutip Ricardomik atil­lip misigisaa eq­qarsaatigiuk. * Pionerin­ngor­nis­sani ukior­pas­suar­ni kis­saatigisimavaa. Utoq­qaaner­tal­li piareersiman­ngin­nerar­paat. Ricardo tun­niutiin­nan­ngilaq narrujuum­mer­nanilu. Akerlianil­li oqaluus­sinerusaler­poq. Ima oqar­poq: “Kingumut qiviaraangama takusin­naasar­para taamani suli sulis­sutis­saqarsimal­lunga. Oqaluus­sinin­ni soqutigin­nit­tut uterfigeq­qin­nis­saat pulaaq­qiinis­san­nul­lu piareersar­tar­nis­sara sulis­sutigiler­pak­ka aatsaavis­suarlu Biibilimik atuaq­qis­saaqateqar­talerlunga. Oqaluus­sinermi misilit­tagaqarluar­nerulerama an­nilaangaval­laar­tarun­naar­punga.” Ricardo ul­lumik­kut pioneriuvoq ilagiin­nilu kif­far­tor­tuul­luni.

10. Ilaan­ni Daavi pingaarutilim­mik aalajangiitin­nani qanoq ilior­pa?

¹⁰ Daavip misigisaa al­la maluginiaruk. Taamaal­lutik sak­kutuunilu qimaasutut filisterit nunaan­niitil­lutik ilaqut­tatik qimal­lugit sorsugiar­put. Peqan­ngin­neran­ni akeraat najugaqarfian­nut saas­sus­siar­tor­put ilaqutaal­lu aal­larul­lugit. Daavi sak­kutuutut misilit­tagaqarluarami misigisimasin­naagaluar­poq nam­mineerluni ilaqut­tatik aal­larun­neqarsimasut aniguisis­sin­naal­lugit. Taamaalior­nanili Jehovamut siulersoq­quvoq. Palasi Ebjatarimik atilik ikior­tigalugu Daavip Jehova ima aperaa: “Taak­ku malersoruk­kit angusin­naaner­pak­ka?” Jehovap Daavi taamaalioq­quaa oqarfigalugulu aal­larus­saasimasut  aniguisik­kumaarai. (1 Sam 30:7-10) Pisoq taan­na qanoq ilin­niarfigisin­naaviuk?

11. Aalajangiitin­nak qanoq iliorsin­naavit?

¹¹ Aalajangiitin­nak siun­nersor­tis­sarsiorit. Angajoq­qaatit oqaloqatigik­kit. Aam­ma utoq­qaaner­tat misilit­tagaqarluar­tut siun­nersuil­luarsin­naasar­put. Angutit taak­ku Jehovap tatigalugit toq­qarsimasai aam­ma il­lit tatigisin­naavatit. Jehovap taak­ku ilagiin­nut tunis­sutigai. (Ef 4:8, NW) Up­persusiat ilaar­taruk­ku siun­nersuutaal­lu maleruarlugit silatusaarlutit aalajangiisas­saatit. Aam­ma kun­ngi Asa ilin­niarfigisin­naavar­put. Taman­na maan­na misis­soriar­tigu.

12. Kun­ngip Asap naalak­kersuileq­qaar­nermini maniguun­nini sapiitsuuninilu qanoq ersersip­paa?

¹² Kun­ngi Asa inuusut­tuul­luni maniguul­lunilu sapiitsuuvoq. As­sersuutigalugu ataatani toqum­mat kun­ngin­ngorami Judap il­loqarfiini tamani guutipiluit piiar­pai. Aam­ma “Judak­kut oqarfigai [Jehova] siuaasamik Guutiat ujas­sagaat aam­malu inatsisai peq­qus­sutaalu naalas­sagaat”. (2 Nal 13:23–14:6) Zerap Nubiamiup sak­kutuuni mil­lionit ilagalugit Juda saas­sum­magu Asa silatusaarluni Jehovamut ikior­tis­sarsior­poq. Ima oqar­poq: “[Jehova], ilin­nut as­sigiip­put sak­kutoor­pas­sualik soqan­ngitsorlu ikius­sal­lugit. [Jehova] Guuter­put, ikior­tigut il­lit tas­saagavit tunaarisar­put.” Oqaasiinit erser­poq Jehovap in­nut­taminik an­natsitsisin­naanera Asap up­peril­luin­naraa. Ataatani qilam­miusoq tatigil­luin­nar­paa, ‘Jehoval­lu Nubiamiut ajorsar­tip­pai’. – 2 Nal 14:7-11.

13. Asap inuunera qanoq al­lan­ngor­pa, aam­ma sooq?

¹³ Sak­kutoor­pas­suar­nit taama amerlatigisunit saas­sun­neqar­neq an­nilaanganarsimas­saqaaq. Asa Jehovamik tatigin­nik­kami iluatsitsil­luar­poq. Kingusin­nerusuk­kul­li al­lamik ajor­nar­torsiuteqalerami Jehova tatigin­ngitsoor­paa. Qanoq pisoqarami? Israelip kun­ngianit ajor­tumit, Bashamit, sioorasaar­neqarami Aramip kun­ngianut ikior­tis­sarsior­poq. Taman­nalu ajoqisumik kinguneqar­poq! Jehovap pruf­fiitini Hanani aq­qutigalugu Asa ima oqarfigaa: “Aramip kun­ngia tatigigak­ku [Jehovalu] Guutit tatiginagu Aramæerit sak­kutuui ilin­nit aniguip­put.” Taamanimiil­li Asa  sorsuf­figineqar­tualer­poq. (2 Nal 16:7, 9; 1 Kng 15:32) Oqalut­tuaq taan­na qanoq ilin­niutigaar­put?

14. Jehova qanoq tatigisin­naaviuk, aam­ma Timotheusimut al­lak­kat siul­liit 4:12 naaper­torlugu taamaalior­nerit qanoq kinguneqas­sava?

¹⁴ Maniguut­tuarit Jehovalu tatigiuarlugu. Imermut morsutsin­neqaravit up­perluar­tuunerit Jehovamil­lu tatigin­nin­nerit takutip­pat, Jehoval­lu nuan­naangaarluni ilaqut­taminut tikil­luaq­quaatit. Jehovali taamatut tatigiuar­tariaqar­pat. Pingaarutilin­nik aalajangiis­sagaangavit Jehovamik tatigin­nin­nis­sat ajor­nar­tit­tarunan­ngilat. Pingaaruteqan­ngin­nerusunil­li aalajangiisus­saagaangavit tatigisar­piuk? Qanorluun­niit aalajangiinialeraangavit – as­sersuutigalugu aliik­kutas­sanut, sulif­fis­samut inuunermilu anguniagas­sanut tun­ngatil­lugu – Jehovap tatiginis­saa pingaaruteqangaar­poq! Nam­mineq ilisimas­sutsit tatigeqinagu. Aalajangiitin­nak Biibilimi najoq­qutas­siat misis­sor­tak­kit maleruarlugil­lu. (Uss 3:5, 6) Taamaalioruit Jehova nuan­naar­til­lugulu ilageeqatin­nit ataq­qineqalis­saatit. – 1 Timotheusi 4:12 atuaruk.

15. Nalunaarsuutit aap­paat 18:1-3; 19:2 naaper­torlugit kun­ngi Joshafati qanoq kuk­kua?

¹⁵ Tamatsitul­li naam­mal­luin­nan­ngitsuugavit ilaan­nik­kut kuk­kusoor­tarumaar­putit. Taman­nali Jehovamut kif­far­tor­nis­sin­nut tamaviaarun­naas­sutigeqinagu. Kun­ngi Joshafati eq­qarsaatigiuk. Taas­suma pis­susii ajun­ngitsor­pas­suit Biibilimi eq­qar­tor­neqar­put. Inuusut­tuul­luni ‘ataatami Guutia ujar­paa peq­qus­sutaalu maleruarlugit’. Aam­ma “naalagar­tami ilaat aal­lar­tip­pai Judap il­loqarfiini inuit [Jehova pil­lugu] ajoqersoriar­tor­til­lugit.” (2 Nal 17:4, 7) Taamaak­kaluar­torli ilaan­nik­kut aalajangiinerlut­tar­poq. Ilaan­ni aalajangiinerluk­kami Jehovap aal­lar­titaanit oqaaq­qis­saar­neqar­poq. (2 Nalunaarsuutit 18:1-3; 19:2 atuakkit). Taman­na qanoq ilin­niarfigisin­naaviuk?

16. Rajeevip misigisaa qanoq ilin­niarfigaajuk?

¹⁶ Ilin­nut oqaaq­qis­saarutigineqar­tut maleruar­tak­kit. Imaas­sin­naavoq inuusut­toqatitit al­lat as­sigalugit pingaar­nersiuinis­sat ajor­nar­tik­kit. Nikal­loqinal­li. Qatan­ngutip angutip inuusut­tup Rajeevimik atil­lip misigisaa eq­qarsaatigiuk. Inuusut­tuaraanini  pil­lugu ima oqalut­tuar­poq: “Taamanik­kut siunis­sami sus­sanerlunga nalor­nis­sutigisar­para. Inuusut­toqater­pas­suat­tul­li timersor­nis­saq nuan­nisar­nis­sarlu ataatsimiigiar­nis­samiit oqaluus­sinis­samiil­lu pingaar­nerutip­pak­ka.” Rajeevip suna iluaqutigaa? Utoq­qaaner­tamit asan­nit­tumit oqaaq­qis­saar­neqar­nini. Rajeev ima oqar­poq: “Najoq­qutas­siap Timotheusimut al­lak­kani siul­ler­ni 4:8-mi al­las­simasup paasil­luar­nis­saanut utoq­qaaner­tap ikior­paanga.” Rajeevip maniguul­luni oqaaq­qis­saar­neqar­nini maleruar­paa inuunerminilu suna pingaar­ner­paatin­nerlugu eq­qarsaatigeq­qis­saalerlugu. Aalajanger­porlu anersaak­kut it­tunik anguniagaqar­nis­sani pingaar­ner­paatin­niarlugu. Taman­na qanoq kinguneqar­pa? Ima nas­suiaavoq: “Oqaaq­qis­saar­neqar­nin­nit ukiualun­nguit qaangium­mata ilagiin­ni kif­far­tor­tun­ngor­tin­neqar­punga.”

17. Angutit inuusut­tut Jehovamut kif­far­tor­tut utoq­qaanerusunit qanoq isigineqar­pat?

¹⁷ Angutit inuusut­tuususi, qatan­ngutit Jehovamut kif­far­tor­nermi ilis­sin­nik ‘suleqateqarluar­ner­tik’ pingaar­tingaar­paat. (Sef 3:9, NW) Sulias­siis­sutinik aal­lus­sil­luarlusi suliaqar­tar­nersi nuan­naarutigingaar­tar­paat. Taak­kunan­nga iluarisaangaar­pusi. – 1 Joh 2:14.

18. Us­satit 27:11 naaper­torlugu Jehovap angutit inuusut­tut im­minut kif­far­tor­tut qanoq isigai?

¹⁸ Qatan­ngutit angutit inuusut­tuususi, Jehovap asal­lusilu tatigivaasi. Siulit­tuutigisimavaami ul­luni kingul­ler­ni angutit inuusut­tor­pas­suit ‘kajumil­lutik sas­sarumaar­tut’. (Tuss 110:1-3, NW) Nalun­ngilaa asal­lugulu sapin­ngisamik kif­far­torfigerusuk­kis­si. Taamaat­tumik utaq­qisin­naas­suseqaritsi kamagit­tarlusilu. Kuk­kusimatil­lusi oqaaq­qis­saar­neqaraangas­si siun­nersuutit maleruar­tarsigit qularinagu Jehovameersuusut. (Hebr 12:6) Sulias­siis­sutigineqar­tut ilungersuutigisarsigit. Pingaar­ner­tul­lu, qanorluun­niit ilioraangas­si Ataatar­put qilam­miusoq tul­luusimaar­tit­tarsiuk. – Ussatit 27:11 atuaruk.