Imarisai

Imarisai

Joseph F. Rutherford qatan­ngutil­lu al­lat Europamiit­tut

1920 – Ukiut hundredit matuma siorna

1920 – Ukiut hundredit matuma siorna

1920-K­KUT aal­lar­tin­neran­ni Jehovap in­nut­taasa sulias­sar­tik kajungeringaar­paat. Ukiumut 1920-mut al­las­simaf­fik imaap­poq: “Naalagaq tas­sa nakuus­sutiga erinalim­mil­lu un­nersiutigisara.” – Tuss 118:14.

Jehovap oqaluus­sisar­tut kajumingaar­tut taak­ku nakus­satsis­simavai. Ukiup tamatuma ingerlanerani pionerit 225-miit 350-imut amerlisimap­put. Aatsaavis­suarlu oqaluus­sisar­tut 8.000-nit amerlanerusut oqaluus­siner­tik qul­lersaqarfim­mut nalunaarutigaat. Jehovamit pil­luaq­quneqangaar­put.

AALLUSSILLUARNEQ MALUGINIARNARTOQ

1920-mi marsip 21-an­ni Joseph F. Rutherford, taamani Biibilimik atuaq­qis­saar­tar­tut siut­tuat, ima qulequtalim­mik oqalugiar­poq: “Inuit maan­na inuusut mil­lionil­lit toqun­ngisaan­nas­sap­put.” Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut oqalugiaatis­samut tamatumun­nga soqutigin­nit­tunik qaaq­qusior­tor­nermin­ni sapin­ngisamin­nik iliuuseqar­put. Il­loqarfim­mi New Yorkimi isigin­naar­titsiviit an­ner­paar­taasa ilaat at­tar­tor­paat qaaq­qusis­sutil­lu 320.000-t mis­saat agguaal­lugit.

Oqalugiaat ima qulequtalik: “Inuit maan­na inuusut mil­lionil­lit toqun­ngisaan­nas­sap­put” aviisimi us­sas­saarutigineqar­toq

Ilimagisamit inuit amerlanerungaar­tut agger­put. Tusar­naariat 5.000-nit amerlanerusut isigin­naar­titsisarfik ulik­kaar­paat, inuil­lu 7.000-t mis­saat isin­ngitsoor­put. The Watch Tower-imi (kalaal­lisut: Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mi) al­las­simavoq taman­na tas­saasoq “Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut ataatsimiin­nerisa iluatsin­ner­paar­taasa ilaat”.

Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut ‘inuit maan­na inuusut mil­lionil­lit toqun­ngisaan­nas­sasut’ pil­lugu oqaluus­sisar­ner­tik ilisimaneqaatigiler­paat. Taamanik­kut naluaat Naalagaaf­fim­mik tusarlius­saq oqaluus­sis­sutigineqar­nerungaar­tus­saasoq. Aal­lus­sil­luar­neral­li maluginiar­nar­poq. Ida Olmstead, 1902-mi ataatsimeeqataasalersoq, ima oqalut­tuar­poq: “Nalun­ngilar­put inuit tamarmik siunis­sami pil­luaq­qusaangaas­sasut, oqaluus­sinitsin­nilu naapitatsin­nut tamanut nutaarsias­saq nuan­nersoq taman­na oqaluus­sis­sutigisar­par­put.”

BIIBILILER­SAARUTAATIVUT NAMMINEQ NAQITER­TALERPAVUT

Anersaak­kut inuus­sutis­saqar­tuar­nis­saq qulak­keerumal­lugu qatan­ngutit Betelimiit­tut Biibililersaarutaatitsin­nik nam­min­neq naqiterisaler­put. Ator­tus­samin­nik piseriarlutik il­lumi at­tar­tuk­kamin­ni Brooklynimi Myrtle Avenue 35-mi, Betelip eq­qaaniit­tumi, ik­kus­sor­paat.

Leo Pelle aam­ma Walter Kessler kif­far­torumal­lutik 1920-mi januaarimi Betelimut saaf­figin­nip­put. Walter ima oqalut­tuar­poq: “Tak­kuk­kat­ta naqiterisut nak­kutil­liisuata ima oqarfigaatigut: ‘Ul­loqeq­qasior­nis­sas­si tungaanut nalunaaqut­tap-akun­nera af­farlu pif­fis­saraarsi.’ Taava atuak­kanik karsik­kuutaanik kælderimiit qum­mukaas­sueq­quaatigut.”

Aqaguani suliani pil­lugu Leo ima oqalut­tuar­poq: “Uagut sulias­sarivar­put Myrtle Avenue 35-mi init quleriit siul­lian­ni iik­kanik asaanis­saq. Aatsaat taama iper­tutigisumik suliaqar­punga. Naalak­kamul­li suliaam­mat pinaaser­nata suliaraar­put.”

The Watch Tower-imik naqiterut

Sapaatit-akun­neri ikit­tuin­naat qaangium­mata nam­min­neq kajumis­sutsimin­nit kif­far­tor­tut aal­lus­sil­luar­tut The Watch Tower-imik naqiterisaler­put. The Watch Tower februaarip aal­laq­qaataat 1920-moor­toq 60.000-n­ngorlugu init quleriit aap­paan­ni naqiter­neqar­poq. Tamatuma nalaani naqiterut ‘sorsuus­suaq’-mik taaguutilik kælderimi qatan­ngutinit ik­kus­sor­neqar­poq. The Golden Age-ip (qal­lunaatut: Den Gyldne Tidsalder-ip) normua apriilip 14-iat 1920-moor­toq aal­lar­niutigalugu atuagas­siaq taan­na aam­ma tas­sani naqiter­neqar­taler­poq. Erseq­qip­poq kajumil­lutik sulisut taak­ku Jehovamit pil­luaq­quneqar­tut.

“Naalak­kamut suliaam­mat pinaaser­nata suliaraar­put”

“EQQISSEQATIGIITTA”

Jehovap in­nut­taasa ilumoorfigin­nit­tut nutaanik sulias­saqar­ner­tik peqatigiin­ner­til­lu nuan­naarutigaat. Kisian­ni 1917-imiit 1919-imut toq­qis­sisiman­ngif­fiusup nalaani Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut ilaasa peqatigiif­fik qimas­simavaat. Qimagut­tut taak­ku qanoq ikior­neqarsin­naap­pat?

Vagt-Taarnet maaji 1920-moor­tumi al­laaserisaq ima qulequtaqar­poq: “Eq­qis­seqatigiit­ta.” Asan­nit­tumik ima kajumis­saaruteqar­poq: “Qularutigin­ngilar­put ... Naalak­kap anersaavanik peqar­tut tamarmik ... pereersut puiorusus­sagaat ... ataasioqatigiil­lutil­lu suliareq­qusaa suliaris­sagaat.”

Al­laaserisamut ajun­ngitsumik qisuariar­tor­pas­suaqar­poq. Aap­pariit ima al­lap­put: “Paasivar­put ukiut kingul­liit al­lat oqaluus­sineran­ni uagut oqaluus­sisarsiman­ngin­ner­put kuk­kus­sutigisimal­lugu.” Aalajanger­pul­lu oqaluus­sinermi aal­lus­sil­luarumal­lutik. Oqaluus­sisar­tun­ngoq­qit­tut taak­ku sulias­sar­pas­suaqaler­put.

“ZG”-MIK AGGUAASSINEQ

1920-mi juunip 21-an­ni Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut atuagaq “ZG”, Den fuldbyrdede Hemmelighed, * agguaan­niarlugu im­mik­kut suliniutigiler­paat. Atuagaq taan­na 1918-imi iner­teq­qutaalermat naqiteriik­kat amerlasuut toq­qor­neqarsimap­put.

Oqaluus­sisar­tut tamarmik, pioneriin­naan­ngitsut, agguaas­seq­quneqar­put imalu kajumis­saar­neqarlutik: “Ilagiin­niit­tut kuisimasut pisin­naasut tamarmik kajumil­lutik peqataas­sap­put. Maan­na ima oqaasin­naaqalis­saasi: Sulias­sara ataasiin­naavoq – ZG agguaatis­savara.” Edmund Hooper oqalut­tuar­poq im­mik­kut suliniuteqar­nermi tamatumani oqaluus­sisar­tor­pas­suit aatsaavis­suaq il­lumiit il­lumut oqaluus­sisalersut. Aam­ma ima oqar­poq: “Paasiar­tuler­par­put suliarujus­suus­sasoq, ilimagisatsin­nil­li suliaq an­ner­tunerungaar­poq.”

EUROPAMI OQALUUSSINERUP AAQQISSUGAANERA

Sorsun­nersuup siul­liup nalaani Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tunut nunani al­laniit­tunut at­taveqar­neq ajor­nakusoormat qatan­ngutip Rutherfordip qatan­ngutit taak­ku qiim­mas­sarusup­pai oqaluus­sinerlu aaq­qis­sorusul­lugu. Taamaat­tumik 1920-mi aggustip 12-ian­ni Rutherford qatan­ngutil­lu angutit al­lat sisamat Tuluit Nunaan­nut, Europap sin­neranut Kangianul­lu Qiterlermut angalaniarlutik aal­lar­put.

Qatan­ngut Rutherford Egyptenimiit­toq

Rutherfordip Tuluit Nunaan­niin­nerani Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut pingasoriarlutik ataatsimeersuar­put aq­qaneq-marloriarlutil­lu tamanut am­masumik ataatsimiitsitsil­lutik. Ilimagineqar­poq katil­lugit 50.000-t mis­saat najuus­simas­sasut. Tikeraar­nerat pil­lugu The Watch Tower-imi ima al­las­simavoq: “Qatan­ngutinut qiim­mas­saataangaar­poq. Asaqatigiin­nik­kut kif­far­toqatigiin­nik­kul­lu ataasius­suseqar­neruler­put, taman­nalu nuan­naarutigingaar­paat.” Qatan­ngutip Rutherfordip Parisimiitil­luni una oqalugiaatigeq­qip­paa: “Inuit maan­na inuusut mil­lionil­lit toqun­ngisaan­nas­sap­put.” Oqalugiarluni aal­lar­tim­mat inersuaq ulik­kaavip­poq. Inuil­lu 300-t paasisaqar­nerujumal­lutik saaf­figin­nip­put.

Royal Albert Hall-imi Londonimiit­tumi oqalugiaatis­saq plakatimi us­sas­saarutigineqar­toq

Sapaatit-akun­nerini tul­liut­tuni qatan­ngutit ilaasa Atheni, Kairo aam­ma Jerusalemi tikeraar­paat. Il­loqarfin­ni taak­kunani soqutigin­nin­neq ineriar­tor­tik­kumal­lugu qatan­ngut Rutherford il­loqarfim­mi Ramal­lahmi, Jerusalemip eq­qaaniit­tumi, Biibililersaarutinik aal­ler­tarfilior­titsivoq. Taava Europamut uterami al­laf­feqarfilior­titsil­lunilu Biibililersaarutinik naqiterivilior­titsivoq.

NAAPERTUIL­LUAN­NGINNERUP QULAARNEQARNERA

1920-mi ukiak­kut Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut The Golden Age normu 27 saq­qum­mersip­paat, tas­sani Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut 1918-imi malersor­neqar­nerat qulaar­neqar­poq. Atuagas­siap tamatuma 4 mil­lionin­ngorlugu naqiter­nerani naqiterivik ‘sorsuus­suaq’-mik taaguutilik ul­loq un­nuarlu ingerlavoq.

Emma Martinip assinga politiit assilisaat

Atuagas­siamik tamatumin­nga atuar­tut Emma Martinip nalingin­naan­ngitsumik pineqar­nera pil­lugu paasisaqar­put. Qatan­ngut Emma Martin pioneriuvoq San Bernardinomi Californiamiit­tumi. 1918-imi marsip 17-ian­ni Emma Martin qatan­ngutil­lu angutit pingasut – Edward Hamm, Edward Julius Sonnenburg aam­ma Ernest Stevens – Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut amerlanatik ataatsimoor­neran­nut najuup­put.

Najuut­tut ilaat Biibilimik ilin­niar­nis­saq siuner­tarinagu ataatsimeeqataavoq. Kingusin­nerusuk­kut taan­na ima nas­suiaavoq: “Naalagaaf­fiup un­nerluus­sisuanit peq­quneqar­nik­kut ... ataatsimiin­neq najuuf­figaara. Up­per­narsaatis­sarsiorlunga or­nigup­punga.” Den fuldbyrdede Hemmelighed nas­saarigamiuk ‘up­per­narsaatis­sarsivoq’. Ul­lualuit qaangiut­tut qatan­ngut Emma Martin qatan­ngutil­lu angutit pingasut tigusaap­put. Atuak­kanik iner­teq­qutaasunik agguaas­sigamik inatsisinik unioq­qutitsisutut un­nerluus­saap­put.

Emma ikin­ngutaalu pisuutin­neqar­put ukiunilu pingasuni par­naarus­sas­san­ngor­tin­neqarlutik. Eq­qar­tuus­sut sulias­san­ngor­teq­qit­taqat­taareerlugu periarfis­saarup­put, 1920-milu maajip 17-ianni par­naarus­saap­put. Pis­sutsil­li pitsaaneruler­put.

1920-mi juunip 20-an­ni San Franciscomi ataatsimeersuar­nermi qatan­ngutip Rutherfordip qatan­ngutit taak­kua misigisaat oqalut­tuarai. Kristumiut taak­kua pineqar­nerat mamiatsaatigalugu tusar­naar­tut USA-mi præsidentiusumut al­lap­put. Al­lak­kamin­nilu isumaqar­nerar­put Emma Martinip eq­qar­tuun­neqar­nera naaper­tuil­luan­ngitsulior­nerusoq. Ingasaginerangaar­paat atorfil­lit Emma Martinimik par­naarus­saatitsinis­samin­nut patsisis­sarsiorlutik pis­saanermin­nik ator­nerluinerat.

Qatan­ngutip Emma Martinip qatan­ngutil­lu angutit Hammip, Sonnenburgip aam­ma Stevensip eq­qar­tuun­neqar­nerat præsidentip Woodrow Wilsonip ingerlaan­naq atorun­naarsip­paa. Naaper­tuil­luan­ngitsumik par­naarus­saanermin­nit iperagaap­put.

1920-p naajar­tor­nerani Biibilimik Atuaq­qis­saar­tar­tut nuan­naarutis­sar­pas­suaqar­put. Qul­lersaqarfim­mi sulias­saqar­neruler­poq, aam­ma Guutip naalagaaf­fia inuit ajor­nar­torsiutaasa aaq­qiis­sutis­satuaanera kristumiut ilumoor­tut aatsaat taama oqaluus­sis­sutigitigaat. (Matt 24:14) Aap­paaguani, 1921-mi, oqaluus­sisoqar­nerungaas­sasoq paasinarsivoq.

^ imm. 18 Den fuldbyrdede Hemmelighed tas­saavoq Studier i Skriften-ip atuagar­taasa arfineq-aap­paat. “ZG” tas­saavoq The Watch Tower marsip aal­laq­qaataat 1918-imoor­tumut taarsiul­lugu naqitigaq qeratasuun­ngitsumik ungalulik. “Z” tas­saavoq Zion’s Watch Tower-imut in­nersuus­sut, aam­ma “G”, naqin­nerit arfineq-aap­paat, tas­saavoq atuak­kat arfineq-aap­pan­nut in­nersuus­sut.